مولی الموحدین علی علیه السلام در حکمت 125 نهج البلاغه چنین فرمودند:
من اسلام را چنان توصیف کنم که کسی پیش از من این وصف را نگفته است . .
اسلام ، تسلیم شدن است و تسلیم شدن یقین است و یقین داشتن مستلزم تصدیق و
تصدیق ، اقرار ( الزام به خویشتن )است و اقرار انجام عمل را در بر دارد .
مولي الموحدين علي عليه السلام در حکمت 384 نهج البلاغه چنين فرمودند:
تکيه بر دنيا با آنچه که از اين دنيا ميبيني ، ناداني است و تقصير در عمل
نيکو با اطمينان به پاداش آن زيانکاري است و اطمينان به هر کسي پيش از
آزمايش او نا تواني است .
و قال علیه السلام : اقیلوا ذوی المروءات عثراتهم فما یعثر منهم عاثر الا
و ید الله بیده یرفعه؛
و فرمود: خطاهای جوانمردان را نادیده بگیرید و ببخشید ، هیچ یک از آنان
به لغزش نمی افتد ، مگر اینکه دست خداوندی دستش را بگیرد
و بلندش کند .
درباره فرمايش رسول خدا ( صلي الله عليه و اله و سلم ) که فرموده است : (
رنگ سفيد محاسن را تغيير بدهيد و خود را به يهود شبيه مکنيد ) پرسيدند .
فرمودند : رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم )اين دستور را موقعی
فرمودند که دين در اقليت بود و اما اکنون که دايره ی دين گسترش پيدا کرده
و استقرار به دست آورده است ، هر کسی اختيار دارد .
جایگاه رهبر و سرپرست دراجتماع، جایگاه رشتهای است که دانهها را بهم پیوند داده و جمع میکند، و آنگاه که آن رشته بگسلد، دانهها پراکنده گشته و هرگز تمام آنها جمع نخواهند شد.
هر که تنگدست شد و نپنداشت که این از لطف خدا به اوست، یک آرزو را ضایع کرده و هر که وسعت در مال یافت و نپنداشت که این یک غافلگیرى از سوى خداست، در جاى ترسناکى آسوده مانده است.
در این خطبه مولی الموحدین علی علیه السلام مردم را پند می هد و عظمت
قرآن را تبیین و از بدعت گذاری نهی می فرماید.
پند مردم
1) از بیان خداوندی بهره بدارید و مواعظ الهی را قبول کنید و خیر خواهی مقام ربوبی را بپذیرید . زیرا خداوند با آیات و بیانات روشن ، عذر خود را ( در صورت مجازات به جهت معاصی ) آشکار ساخته است . و برای شما حجت و برهان اتخاذ نموده و از کردار ها انچه را که دوست دارد و آنچه را که از آن کراهت دارد تبیین نموده است تا از آن پیروی کنید و از این اجتناب نمایی.
امیرالمومنین علی(ع) میفرماید:از مردم دنیا دو نفر پشت مرا شکست یکی مرد سخنور بدکردار و دیگری مرد نادان عابد که آن یکی به کمک زبان بر کار های زشت خود پرده میکشد و این دیگری با عبادتش نادانی خود را پنهان می کند از دانشمندان گنهکار و عبادت کنندگان نادان بپرهیزید که اینان باعث گمراهی گمراهان می باشند من از رسول خدا (ص)شنیدم فرمود: یا علی گمراهی امت من بدست سخنوران منافق و دو رو هست
امام علی ( علیهالسلام) فرمود: از تفرقه و جدایی بپرهیزید، سپس هرگاه در جائی فرود آمدید، همگیفرود آئید و هرگاه کوچ کردید، با هم کوچ کنید. نهج البلاغه، وصیت 11
امیرالمومنین علی (ع) به فرزندش امام حسن(ع) فرمود:چهار خصلت تو را بیاموزم که به واسطه آن ها از علم طب بی نیاز گردی؟عرض کرد:آری یا امیرالمومنین فرمود :تا گرسنه نشده ای بر سفره غذا منشین و تا هنوز میل به خوردن داری از کنار غذا برخیز و کار جویدن را نیکو انجام بده و چون خواستی بخوابی برای غذا حاجت به مستراح برو که چون این چهار کار کنی از طب بی نیاز گردی
1-خدا شناسی:سپاس خدا را که اول است و چیزی پیش از او وجود نداشت و آخر است و پس از او موجودی نخواهد بود چنان آشکار است که فراتر از او چیزی نیست و چنان مخفی و پنهان است که مخفی تر از او یافت نمیشود
2-ویژگی پیامبر(ص):قرار گاه پیامبر بهترین قرارگاه ومحل پرورش, وخاندان او شریف ترین پایگاه است.در معدن بزرگواری و گاهواره سلامت رشد کرد, دل نیکوکاران شیفته او گشته, و توجه دیده ها به سوی اوست.خدا به برکت وجود او کینه ها را دفن کرد و آتش دشمنی را خاموش کرد. با او میان دل ها الفت و مهربانی ایجاد کرد و نزدیکانی را از هم دور ساخت, و انسان های خوار و ذلیل ومحروم در پرتو او عرت یافتند و عزیزانی خود سر ذلیل شدند.گفتار او روشنگر واقعیت ها و سکوتش زبانی گویا بود.
امام علی(ع) هر كسي كه سخنش افزايش يافت، اشتباهات او نيز فزوني خواهد يافت و هر كس خطايش افزايش يافت، حيايش كم ميگردد و هركس حيايش كم شد، تقوايش كم ميشود و كسي كه تقوايش كم شود، دلش ميميرد و هر كس قلبش مرد، به دوزخ وارد خواهد شد.
به خدا سوگند هيچگاه از پروردگار خود فرزندانى خوش سيما و نه فرزندانى سرو قامت نخواسته ام، بلكه فرزندانى مطيع خداوند و ترسان از او خواسته ام، تا هرگاه به فرزندم نگريستم و او را در حال اطاعت خدا ديدم، چشمانم روشن گردد.
تفسير الصافى 4:27
علي (ع) فرمود: تورات و انجيل و زبور و فرقان را خواندم و از هر كتابي كلمه اي را انتخاب كردم،
از تورات؛ هر كس سكوت كرد، (از بلاها و مهلكه ها) نجات يابد. و از انجيل: هر كس قانع باشد، سير گردد. و از زبور (حضرت داود(ع)): هركس شهوات را ترك كند، از آفات در امان خواهد بود، و از قرآن :هر كس بر خدا توكل كند، خداوند او را كفايت مي كند.
امام علی (ع): بزرگترین حسرت ها در روز قیامت,حسرت خوردن مردی است که مالی را به گناه گرد آورد,و آن را شخصی به ارث برد که در اطاعت از خداوند سبحان آن را بخشش کند و با آن بخشش وارد بهشت شود و گرد آورنده اولی وارد جهنم گردد.
اَلمُؤمِنُ بَشرُهُ فی وَجِهِهِ وَحُزنُهُ فی قَلبِهِ
:goleroz:
اگر خداوند در مقابل معصیت کردنش تهدید نمی فرمود ،
باز واجب بود به جهت شکر نعمت هایش معصیت نشود .
حکمت 290 نهج البلاغه
ترجمه علامه جعفری
بهترین خصلت های زنان بدترین خصلت های مردان است:
کبر و ترس و بخل
پس اگر زن متکبر باشد ، در برابر هیچ کس جز همسرش سرفرود نیاورد
و اگر بخیل باشد مال خود و مال شوهرش را حفظ می کند و اگرترسو باشد
از هر چیزی که حالت تعرض به او داشته باشد ، وحشت می کند .
حکمت 234 نهج البلاغه
ترجمه علامه جعفری
من اسلام را چنان توصیف کنم که کسی پیش از من این وصف را نگفته است . .
اسلام ، تسلیم شدن است و تسلیم شدن یقین است و یقین داشتن مستلزم تصدیق و
تصدیق ، اقرار ( الزام به خویشتن )است و اقرار انجام عمل را در بر دارد .
ترجمه علامه جعفری
مولي الموحدين علي عليه السلام در حکمت 384 نهج البلاغه چنين فرمودند:
تکيه بر دنيا با آنچه که از اين دنيا ميبيني ، ناداني است و تقصير در عمل
نيکو با اطمينان به پاداش آن زيانکاري است و اطمينان به هر کسي پيش از
آزمايش او نا تواني است .
ترجمه ي علامه جعفري
از عدالت نیست حکم با اطمینان بر مبنای گمان.
حکمت 220 نهج البلاغه
ترجمه علامه جعفری
[=Traditional Arabic]
و آن حضرت فرمود: ترس قرين يأس، و كم رويى همراه با محروميت است.
حکمت 21
و قال علیه السلام : اقیلوا ذوی المروءات عثراتهم فما یعثر منهم عاثر الا
و ید الله بیده یرفعه؛
و فرمود: خطاهای جوانمردان را نادیده بگیرید و ببخشید ، هیچ یک از آنان
به لغزش نمی افتد ، مگر اینکه دست خداوندی دستش را بگیرد
و بلندش کند .
حکمت20 نهج البلاغه ترجمه علامه جعفری
________________________
امیر مومنان علی علیه السلام می فرمایند :
بر آخرت چنگ بزن دنیا خود با خواری پیش تو خواهد آمد.
نادان اشتباه میرود ولی جهلش اجازه نمیدهد از کسی بپرسد.
قال اميرالمومنين عليه السلام:
بئس الطعام الحرام
اي فرزند آدم !
زماني كه خدا را مي بيني كه انواع نعمت ها را به تو مي رساند تو در حالي كه معصيت كاري، بترس.
(حكمت 25)
امام على عليه السلام می فرمایند:
ثَلاثٌ يُذهِبنَ البَلغَمَ ويَزِدن فِي الحِفظِ : السِّواكُ ، وَالصَّومُ ، وقِراءَةُ القُرآنِ .
سه چيز ، بلغم را از ميان می برد و حافظه را افزون مىكند:
مولای متقیان علی علیه السلام می فرمایند :
رستگار كسی است كه چنگالش به خون مظلوم و زبانش به مال و آبروي مردم آلوده نباشد .
هر کس خود را در معرض تهمت قرار دهد، نباید کسی را که به او بدگمان می شود ملامت کند .
خطبه ی قاصعه
خداوند سبحان و با عظمت چنین فرموده است :
(آیا گمان می کنند این که ما به وسیله ی مال و فرزندان آنان را کمک می نماییم .
و آنان را در وصول به خیرات سرعت می دهیم ؟
( نه چنین نیست ) آنان نمی فهمند )
زیرا خداوند سبحان آزمایش می کند بندگان مستکبر خود را که در نزد خویشتن بزرگ و چشمگیرند !!
به وسیله ی دوستان خود که در چشمان آن مستکبران بینوایانند .
كسی كه خويش را بزرگ ببيند در پيشگاه خداوند حقير است.
كسی كه از خود راضی باشد عيبها در وی پديد آيد.
مولای متقیان علی علیه السلام می فرمایند :
شما را چه شده است که با بدست آوردن متاعی اندک از دنيا شادمان می شويد, و از متاع بسيار آخرت که از دست می دهيد اندوهناک نمی شويد .
سخنی است از آن حضرت به ( کمیل بن زیاد نخعی )
کمیل بن زیاد می گوید :
امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام دستم را گرفت و مرا به طرف جبان بیرون برد .
پس هنگامی که به بیابان رسید ،
نفسی ( آهی ) طولانی از سینه برآورد و فرمود :
ای کمیل بن زیاد ، این دل ها ظرف هایی است و بهترین آنها با گنجایش ترین آنهاست .
پس به یاد دار از من آنچه را که به تو می گویم :
ادامه دارد ...
حکمت 147 نهج البلاغه
مردم بر سه صنفند :
عالمی ربانی و آموزنده ای در راه نجات
و فرومایگانی بی خرد و بی هویت که دنباله رو هر نعره زننده ای می روند ،
با هر بادی در حرکتند ، از نور علم روشنی نیندوخته اند و به یک رکن مورد اطمینان تکیه نکرده اند .
ادامه دارد ...
ادامه...
حکمت 147 نهج البلاغه
یا کمیل !
علم بهتر از مال است ،
علم تو را حفظ کند و تو مال را حراست کنی .
مال را خرج کردن رو به تمامی می برد و علم با انفاق و تعمیمش افزوده می گردد .
آنچه که از مال ساخته است با رفتن مال از بین می رود .
ادامه دارد ...
حکمت 147 نهج البلاغه
ای کمیل !
گنجینه داران اموال مرده اند در حالی که هنوز زنده اند
و دانشمندان مادامی که روزگار باقی است پایدارند .
بدن های جسمانی آنان از عرصه ی زندگی گم شده
و تجلیات آنان در دل ها موجود است . اینست ،
در اینجا علمی است انبوه
اگر کسی برای فراگیری آن میافتم
(و اشاره فرمود به سینه مبارکش) .
ادامه دارد ...
حکمت 147 نهج البلاغه
بلی شخصی با هوش را پیدا کردم که مورد اطمینان به علم نبود ،
آلت دین را برای دنیا بکار می برد
و با نعمت های خداوندی و دلایل الهی اولیایش بر بندگان او خود نمایی می کرد .
یا کسی بود که مطیع حاملان حق بود ولی در جوانب گوناگون آن بصیرتی نداشت ،
لذا با اولین رویداد شبهه شک در دلش سر می کشید .
ادامه دارد ...
حکمت 147 نهج البلاغه
آگاه باش که نه این در خور است و نه آن
.یا مشتاق لذت را دیدم که افسارش برای شهوت روان بود
یا علاقه شدید به جمع کردن و ذخیره نمودن داشت .
اینان به هیچ وجه از مراعات کنندگان دین نبودند ،
نزدیک ترین اشیا به آنان چارپایان چرنده بود .
بدینسان علم با مردن حاملش از بین می رود .
ادامه دارد ...
حکمت 147 نهج البلاغه
بلی ،
روی زمین از انسانی که با ارائه حجت استقامت برای خدا دارد ،
خالی نمی ماند .
یا در میان مردم ظاهر و مشهور است
و یا در حال بیم و پنهان ،
تا حجتهای خداوندی و دلایل روشن او باطل نگردد .
عدد اینان چند است و کجا هستند ؟
سوگند به خدا ،
آنان از نظر شمارش در اقلیتند
و از دیدگاه شان و ارزش در نزد خدا با عظمت ترند .
ادامه دارد ....حکمت 147 نهج البلاغه
خداوند به وسیله آن بزرگان حجت ها و دلایل خود را حفظ می کند
تا آن ها را به امثال خود تحویل دهند و در دل های اشباه خودشان بکارند .
علم با حقیقت بینایی به آنان روی آورد و آنان با روح یقین با آن ارتباط برقرار نمودند
و آنچه که خود کامگان مشکل دیده اند ، برای آنان با روح یقین با آن ارتباط برقرار نمودند
و آنچه که خودکامگان مشکل دیده اند ،
برای آنان آسان بوده و با آنچه از آن وحشت کرده اند ،
انس و الفت گرفتند و با این دنیا با بدنهایشان ارتباط برقرار کردند
در حالی که ارواح آنان از محل اعلا آویزان است .
انان هستند جانشینان خداوندی در روی زمین و دعوت کنندگان به دینش .
آه ، آه چه اشتیاقی به دیدار آنان دارم .
حال ای کمیل اگر می خواهی برگرد .
نهج البلاغه حكمت449
كسي كه خود را گرامي دارد ،هوا و هوس را خوار شمارد.:Gol:
نهج البلاغه حكمت 409
قلب،كتاب چشم است.(آنچه چشم بنگرد در قلب نشيند)
حکمت 17
درباره فرمايش رسول خدا ( صلي الله عليه و اله و سلم ) که فرموده است : (
رنگ سفيد محاسن را تغيير بدهيد و خود را به يهود شبيه مکنيد ) پرسيدند .
فرمودند : رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم )اين دستور را موقعی
فرمودند که دين در اقليت بود و اما اکنون که دايره ی دين گسترش پيدا کرده
و استقرار به دست آورده است ، هر کسی اختيار دارد .
مولی الموحدين علی عليه السلام
حکمت 23
هر کس که عملش او را عقب بيندازد ، نژاد و نسبش نمی تواند او را پيش ببرد .
مولی الموحدين علی عليه السلام
حکمت 11
هنگامی که بر دشمنت پيروز شدی ، عفو و بخشش را شکر غلبه بر او قرار بده .
اصلاح اختلافها، از تمامی نمازها و روزهها برتر است.
مَنْ ضُیِّقَ عَلَیْهِ فى ذاتِ یَدِهِ، فَلَمْ یَظُنَّ أَنَّ ذلِکَ حُسْنُ نَظَر مِنَ اللّهِ لَهُ فَقَدْ ضَیَّعَ مَأْمُولاً.
وَ مَنْ وُسِّعَ عَلَیْهِ فى ذاتِ یَدِهِ فَلَمْ یَظُنَّ أَنَّ ذلِکَ اسْتِدْراجٌ مِنَ اللّهِ فَقَدْ أَمِنَ مَخُوفًا.
هر که تنگدست شد و نپنداشت که این از لطف خدا به اوست، یک آرزو را ضایع کرده و هر که وسعت در مال یافت و نپنداشت که این یک غافلگیرى از سوى خداست، در جاى ترسناکى آسوده مانده است.
خطبه ی 176 نهج البلاغه
ترجمه علامه جعفری
در این خطبه مولی الموحدین علی علیه السلام مردم را پند می هد و عظمت
قرآن را تبیین و از بدعت گذاری نهی می فرماید.
1) از بیان خداوندی بهره بدارید و مواعظ الهی را قبول کنید و خیر خواهی
مقام ربوبی را بپذیرید . زیرا خداوند با آیات و بیانات روشن ، عذر خود را ( در صورت مجازات به جهت معاصی ) آشکار ساخته است . و برای شما حجت و برهان اتخاذ نموده و از کردار ها انچه را که دوست دارد و آنچه را که از آن کراهت دارد تبیین نموده است تا از آن پیروی کنید و از این اجتناب نمایی.
2) از شهوات دوری کنید زیرا رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم می فرمود: پیرامون بهشت را
ناگواریها و پیرامون آتش را شهوات فراگرفته است و بدانید
خداوند را در هیچ چیز نمی توان اطاعت کرد مگر با زحمت ، و در هیچ چیز نمی
توان خدا را معصیت کرد مگر با میل و رغبت .
3) پس خداوند رحمت کند کسی را که شهوت خود را مهار کند و هوای نفس را
ریشه کن سازد ، زیرا هوای این نفس را کندن ، بسیار
دشوار است و این نفس همواره به مقتضای هوا طلبی خود میل به معصیتی دارد .
4
) و بدانید ای بندگان خدا ، انسان با ایمان به صبح و شام وارد نشود مگراینکه نفس او در نزد او مورد بدگمانی باشد . و همواره از نفس
خویشتن عیب جویی نماید و بر خرده گیری از نفسش بیافزاید . مانند کسانی
باشید که پیش از شما سبقت گرفتند و گذشتند و از دنیا
مانند کوچ کننده کنده شدند و مانند کسانی که دنیا را منزل به منزل در
نوردیدند و از دیدگاه شما حرکت کردند و مقصد نهایی را پیش
گرفتند.
امیرالمومنین(ع) فرمودند:
دو چیز مردم را گمراه خواهد ساخت:
1-هراس از نداری
2-به دنبال افتخارات دنیوی رفتن
منبع:الخصال.جلد1.ص 79
امیرالمومنین علی(ع) میفرماید:از مردم دنیا دو نفر پشت مرا شکست یکی مرد سخنور بدکردار و دیگری مرد نادان عابد که آن یکی به کمک زبان بر کار های زشت خود پرده میکشد و این دیگری با عبادتش نادانی خود را پنهان می کند از دانشمندان گنهکار و عبادت کنندگان نادان بپرهیزید که اینان باعث گمراهی گمراهان می باشند من از رسول خدا (ص)شنیدم فرمود: یا علی گمراهی امت من بدست سخنوران منافق و دو رو هست
منبع:الخصال.ص 80
امام علی ( علیهالسلام) فرمود:
از تفرقه و جدایی بپرهیزید، سپس هرگاه در جائی فرود آمدید، همگیفرود آئید و هرگاه کوچ کردید، با هم کوچ کنید.
نهج البلاغه، وصیت 11
امیرالمومنین علی (ع) به فرزندش امام حسن(ع) فرمود:چهار خصلت تو را بیاموزم که به واسطه آن ها از علم طب بی نیاز گردی؟عرض کرد:آری یا امیرالمومنین فرمود :تا گرسنه نشده ای بر سفره غذا منشین و تا هنوز میل به خوردن داری از کنار غذا برخیز و کار جویدن را نیکو انجام بده و چون خواستی بخوابی برای غذا حاجت به مستراح برو که چون این چهار کار کنی از طب بی نیاز گردی
منبع:الخصال .جلد 1. ص253
امیرالمومنین (ع) میفرمایند:حکیمان ودانشمندان پیشین چون به یکدیگر نامه مینوشتند سه جمله مینوشتند که چهارمی نداشت:
1- آنکه همتش را به کار آخرت گماشت خداوند کار دنیای او را کفایت میکند.
2-آنکه باطن خود را اصلاح کند خداوند ظاهرش را اصلاح فرماید .
3-آنکه کارهای میان خود و خدا اصلاح کند خداوند کارهای میان او و مردم را اصلاح فرماید.
منبع:الخصال.جلد1.ص147
2-ویژگی پیامبر(ص):قرار گاه پیامبر بهترین قرارگاه ومحل پرورش, وخاندان او شریف ترین پایگاه است.در معدن بزرگواری و گاهواره سلامت رشد کرد, دل نیکوکاران شیفته او گشته, و توجه دیده ها به سوی اوست.خدا به برکت وجود او کینه ها را دفن کرد و آتش دشمنی را خاموش کرد. با او میان دل ها الفت و مهربانی ایجاد کرد و نزدیکانی را از هم دور ساخت, و انسان های خوار و ذلیل ومحروم در پرتو او عرت یافتند و عزیزانی خود سر ذلیل شدند.گفتار او روشنگر واقعیت ها و سکوتش زبانی گویا بود.
امام علی(ع)
هر كسي كه سخنش افزايش يافت، اشتباهات او نيز فزوني خواهد يافت و هر كس خطايش افزايش يافت، حيايش كم ميگردد و هركس حيايش كم شد، تقوايش كم ميشود و كسي كه تقوايش كم شود، دلش ميميرد و هر كس قلبش مرد، به دوزخ وارد خواهد شد.
این دل ها همانند تن ها خسته میشوند.برای نشاط آن باید به سخنان تازه و حکیمانه روی آورید
نهج البلاغه.حکمت197
امام علی(ع) میفرمایند:
خویشتن داری، زینت فقر است و سپاس گزاری زینت غنا و توانگری.
سزاوار نیست که بنده خدا به دو خصلت اعتماد کند:تندرستی و توانگری;زیرا در تندرستی ناگاه او را بیمار بینی.و در توانگری ناگاه او را تهیدست.
نهج البلاغه.حکمت 426
حضرت اميرالمؤمنين (عليه السلام) فرمودند:
به خدا سوگند هيچگاه از پروردگار خود فرزندانى خوش سيما و نه فرزندانى سرو قامت نخواسته ام، بلكه فرزندانى مطيع خداوند و ترسان از او خواسته ام، تا هرگاه به فرزندم نگريستم و او را در حال اطاعت خدا ديدم، چشمانم روشن گردد.
تفسير الصافى 4:27
علي (ع) فرمود: تورات و انجيل و زبور و فرقان را خواندم و از هر كتابي كلمه اي را انتخاب كردم،
از تورات؛ هر كس سكوت كرد، (از بلاها و مهلكه ها) نجات يابد.
و از انجيل: هر كس قانع باشد، سير گردد.
و از زبور (حضرت داود(ع)): هركس شهوات را ترك كند، از آفات در امان خواهد بود،
و از قرآن :هر كس بر خدا توكل كند، خداوند او را كفايت مي كند.
امام علی (ع):
بزرگترین حسرت ها در روز قیامت,حسرت خوردن مردی است که مالی را به گناه گرد آورد,و آن را شخصی به ارث برد که در اطاعت از خداوند سبحان آن را بخشش کند و با آن بخشش وارد بهشت شود و گرد آورنده اولی وارد جهنم گردد.
نهج البلاغه حکمت429