جندي شاپور، قبل و بعد از اسلام
ارسال شده توسط رضا در چهارشنبه, ۱۳۸۹/۰۲/۱۵ - ۱۵:۲۶روایت استاد همایی : جندي شاپور، قبل و بعد از اسلام
جندی شاپور ، نامی آشنا در تاریخ پیش و پس از اسلام است . این جایگاه بلند علم و تجربه ، شخصیت های بزرگی را در خود جای داده و همواره در کانون توجه قرار داشته است . دیدگاه استاد همایی را در این خصوص در ادامه می خوانید : مدرسه و بيمارستاني جهاني
1- جندي شاپور (يا گندي شاپور) به طوري كه صاحب « مجمل التواريخ » نوشته « به از انديوشاپور » است؛ يعني شهر شاپور كه بهتر از « انطاكيه » است. چه گويند كه «انديو» در زبان پهلوي به معني «انطاكيه» است.
شهر «جندي شاپور» را شاپور اوّل ساساني (241-272 م) به هم چشمي «انطاكيه» كه از بلاد رومي محسوب مي‌شد، در اهواز ساخت. بعداً انوشيروان (531-579 م)كه خود پادشاهي عالم و حكيم بود، در آن شهر مدرسه و بيمارستان عظيم و نامدار «جندي شاپور» را تأسيس كرد كه هم مدرسه و مركز تحصيل طبّ و فلسفه بود، و هم بيمارستان و دارالشّفاي مريضاني كه بدان جا رجوع مي‌كردند. قسمتي از استادان بزرگش مسيحي نسطوري مذهب بودند كه پس از بسته‌شدن مدارس فلسفي يوناني به فرمان امپراطور روم، از «رُها» و ديگر مراكز علمي و فلسفي گريخته بودند. انوشيروان از وجود آنها براي تأسيس مدرسه‌ي جندي شاپور استفاده كرد و به علاوه جمعي از مسيحيان يعقوبي مذهب را نيز در آن مدرسه به كار واداشت.
توضيحاً اين استادان كه اشاره كرديم، در حقيقت همه ايراني شده بودند. تا آخر هم داخل حوزه‌ي اسلام باقي ماندند و اين دسته از آن هفت تن از فلاسفه‌ي نوافلاطوني و علماي بزرگ رياضي و فنون عقلي بودند كه در اثر فشار و سخت‌گيريهاي امپرطور روم در سال 529 م. به ايران گريختند و به دربار انوشيروان پناهنده شدند و انوشيروان هم مقدم ايشان را گرامي داشت و آنها را در كاخ سلطنتي خود جاي داد و مهمانداران و مستخدمان خوب آبرومند براي پذيرايي ايشان برگماشت و پس از چندي كه با حرمت مهمان ايران بودند، به تشويق و اشارت انوشيروان بعضي تأليفات و كارهاي علمي هم اينجا انجام دادند و به وطن خود بازگشتند.
فلاسفه‌ي يوناني كه به دربار انوشيروان پناهنده شدند
2- اسامي هفت تن فلاسفه و علماي يوناني كه 
اساتيد و رؤساي دانشگاه و بيمارستان جندي شاپور مركب بودند از سه دسته: يكي مسيحي مذهبان سرياني كه ساكن و تبعه‌ي ايران و در حقيقت ايراني شده بودند و اين دسته اكثريت داشتند؛ دوم ايرانيان نژاده كه زبان پهلوي و مذهب ايراني داشتند؛ سوم علماي هندي كه مثل سريانيها داخل ايران شده بودند
به دربار انوشيروان پناهنده شدند در سنه‌ي 529 ميلادي:
1- دمسقيوس سوري
2- سنبليقيوس كيليايي
3- يولاميوس فروكي
4- پريسكيانوس ليدي
5- ديوجانس (= ديوژن) فينقي
6- ايسيدوروس غزي
7- هرمياس فنيقي
استادان مدرسه و بيمارستان جندي شاپور (عهد ساساني)
3- اساتيد و رؤساي دانشگاه و بيمارستان جندي شاپور مركب بودند از سه دسته: يكي مسيحي مذهبان سرياني كه ساكن و تبعه‌ي ايران و در حقيقت ايراني شده بودند و اين دسته اكثريت داشتند؛ دوم ايرانيان نژاده كه زبان پهلوي و مذهب ايراني داشتند؛ سوم علماي هندي كه مثل سريانيها داخل ايران شده بودند و اين دسته نسبت به دو دسته‌ي اوّل در اقليّت بودند. اگر چه از حيث حقوق و مزايا و احترامات رسمي هيچ تفاوت مابين طبقات نبود و اگر تفاوتي مابين اشخاص وجود داشت، همانا تفاوت سنّي و علمي بود.
اساتيد علمي و طبّي جندي شاپور هر كدام كه پس از انقراض دولت ساساني و تشكيل دولت اسلام باقي بودند عموماً داخل حوزه‌ي اسلام شدند و چه از طريق تعليم و ترجمه‌ي كتب علمي و چه از طريق طبابت و عمل پزشكي در خدمت خلفا و وزراء و اعيان اسلامي خدمت مي‌كردند چنان كه بعداً در ضمن اسامي آنها اشاره خواهيم كرد.
..