ارشادی

امر مولوی و ارشادی ، نقد و نظر بنده و سوال

[="Navy"]بسم الله الرحمن الرحیم

ابتدا از مدیر محترم تقاضا دارم که با توجه به مطالبی که بنده مینویسم و بنا به صلاحدید در صورت لزوم تاپیک رو به بخش مناسبی منتقل کننند ولی احساس میکنم اصل سوالم رو اساتید کلام باید پاسخ بفرمایند.

ابتدا مقدمه ی سوالم رو عرض میکنم:
تا جایی که بنده تحقیق کردم تفاوت امر مولوی و ارشادی این است که :
1- امر ارشادی را با عقل هم میتوان به آن رسید ولی امر مولوی را خیر
2- ولی در هر صورت هر دو امر است ! یعنی سرپیچی از هرکدام = سرپیچی از امر = عقوبت
سند این نحوه برداشت بنده در سایت حوزه است . در مقدمه ی این مطلب :

نقل قول:
اگر از شارع مقدس امری در خصوص حکم عقل صادر شود؛ این امر تاکیدی و ارشادی است. چون اگر حکم شارع هم نباشد؛ عقل مستقلا آن را درک می کند. مثل «اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم» [1]

http://www.hawzah.net/fa/Question/View/64184/امر-مولوی-و-امر-ارشادی


آیا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول واجب است یا اختیاری است؟ اگر اختیاری است بفرمایید که دیگر هر وقت دلمان خواست از خدا و رسولش اطاعت نکنیم ! ولی اگر واجب است و این واجب امر ارشادی بوده است بنابر این حضرت آدم ع هم یک امر واجب ارشادی را ترک کرده و مرتکب گناه شده است (بنده قائل به عصمت انبیا هستم و در پایان توجیه صحیح عمل حضرت آدم ع را عرض خواهم کرد)
بنظر میرسد تقسیم بندی بی ثمر و غلط امر به ارشادی و مولوی به دو دلیل در تاریخ انجام شده : 1- توجیه کار حضرت آدم ع ! 2- در رفتن از بعضی اوامر به بهانه ی اینکه ارشادی بوده و میتوانیم عمل نکنیم !

ممکن است بفرمایید سایت حوزه اشتباه کرده ولی بنده روی این قسمت از استدلالم تاکید بیشتری دارم که :
امر ارشادی یعنی امری که ما با عقل خود هم میتوانیم آن را دریابیم ولی با این حال هم با عقل و هم با امر مولا به آن امر شده ایم. یعنی در هر حال به آن «امر» شده ایم ! یعنی در نفس امر شدن هیچ تفاوتی با مولوی ندارد مگر اینکه خود مولا در کنار امر کردن بگوید که البته میتوانی این امر من را انجام ندهی.
یک مثال میزنم ، فرض کنید مولا بگوید اکرم العلما ولی من با عقل خود هم فهمیده باشم که بهر حال کسی که عالم هست را باید اکرام کنم... حال میتوانم بگویم چون هم خودم فهمیدم هم مولا گفت پس میشود اکرام را انجام نداد؟ این که دو قبضه و دوبله گناه و خطاست !

یکی از اساتید علم کلام در پاسخ به شبهه ی گناه حضرت آدم فرمودند که خداوند به حضرت آدم فرمود اگر به این درخت نزدیک شوی به زحمت می افتی ولی در اصل هدفت هیچ تغییری رخ نمیدهد. حضرت در حالت اول به بهشت اخروی میرفت ولی در حالت دوم کمی سخت تر به بهشت رفت و ذریه ی حضرت هم به زحمت افتادند و مسیرشان سخت تر شد ولی در نهایت میتوانند به بهشت بروند ولی این سخت تر شدن مسیر برکاتی هم دارد. مثل دانش آموز یا دانشجویی که اگر یک رشته آسان را انتخاب کند زحمت کمتری دارد ولی یک رشته ی خوب را اگر انتخاب کند زحمت بیشتری باید بکشد ولی برکات بیشتری دارد.
این نحوه جواب ایشان خیلی به دل بنده نشست با اینکه با تمامی جوابهایی که قبلا شنیده بودم (ارشادی بودن و اینها) تفاوت داشت !

و یک نمونه ی پاسخ غلط که متاسفانه سایت اسلام کوئست داده است :

نقل قول:

امر ارشادی، در واقع، خبر و توجه دادن مکلّف است به منافع و مصالحی که در متعلّق آن وجود دارد. بنابر این، خود اوامر ارشادی از سوی شارع مقدّس در بر دارندۀ الزام به چیزی نیستند
http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa22409

نمیدانم این سایت وابسته به حوزه است یا خیر ولی بهرحال باعث تاسف است !

و اما درباره ی ولی فقیه ، با این مبنای بنده تمامی اوامر ایشان چه مولوی و چه ارشادی لازم الاجرا است ولی با آن مبنا و تعریف غلط از حکم ارشادی امروزه میبینیم که بعضی جریانات سیاسی رسما احکام ایشان را به ارشادی بودن تعبیر میکنند و در مقابلش نظر خودشان را اقامه میکنند و میگویند ما فقط به احکام مولوی ولی فقیه و احکام حکومتی ایشان پایبند هستیم ولی اینکه ما مدام دستورات ایشان را زمین میزنیم بخاطر ارشادی بودن آن است ! ملاحظه میکنید که اینگونه انحرافات کلامی ثمرات عملی هم دارد...

=-=-=
خلاصه و جمع بندی:
1- بنظر میرسد باید توجیه دیگری برای کار حضرت آدم ع پیدا کرد و بنظر بنده توجیه مناسب این است که بگوییم خداوند در کنار امر به ایشان گفت که البته میتوانی به این شجره نزدیک شوی ولی مقداری به سختی می افتی یعنی اختیار سرپیچی را هم صراحتا به ایشان داد. و این توجیه که عقلانی تر بنظر میرسد از زمین تا آسمان با تعریف امر ارشادی تفاوت دارد !

2- و در جمع بندی تعریف امر ارشادی همان تعریفی که بالا گفته شد را میپذیریم با این توضیح که اگر از امر مولوی نمیتوان سرپیچی کرد از امر ارشادی به طریق اولی نمیتوان سرپیچی کرد. اگر کسی به دلیل استضعاف فکری امر مولوی به او نرسیده و با خبر نبوده از احکام در آخرت معذور است. ولی در آخرت هیچکس نمیتواند بخاطر سرپیچی از اوامر ارشادی حجتی اقامه کند و صد در صد گناه انجام داده است.

3- این توضیح و توجیه غلط از امر ارشادی امروزه باعث شده که هر فرمایش ولی فقیه را به اسم اینکه این امر ارشادی بوده و نه مولوی ، به راحتی آب خوردن لگد مال کنند.

4- باید نام دیگری به جز امر ارشادی برای عمل حضرت آدم ع پیدا کنیم. نام پیشنهادی خود را ارائه دهید !

5- متاسفانه اختلاف آرا در بین اساتید و پاسخگویان علم کلام هم فراوان است و این باعث تاسف است. بنده از چندنفر از پاسخگویان مرکز ملی پاسخگویی سوال کردم و بعضی عرایض و نظر بنده را تایید کردند و بعضی دیگر متاسفانه گفتند که تشخیص اینکه کدام امر مولوی یا ارشادی (غیر الزام آور) است با خودتان است و از لحن گوینده باید متوجه شوید و حدس بزنید ! و ارشادی ها را میتوانید انجام ندهید ![/]