عبیدالله بن زیاد در چه روزی و چگونه وارد کوفه شد؟
تبهای اولیه
عبیدالله بن زیاد در چه روزی و چگونه وارد کوفه شد؟چرا مردم همان ابتدا او را نکشتند؟
با سلام
عبيدالله بن زياد با عبور از رود جيحون كه براي نخستين بار از سوي عربها انجام گرفت (يعقوبى، 2/236)، توانست مناطقى چون راميثن (رامين: ابوعلى مسكويه، 2/32؛ رامدين: بلاذري، فتوح، 410)، (قس: طبري، 7/169) از شهرهاي بخارا را تصرف كند و قبج خاتون ملكة ثروتمند بخارا و لشكريان ترك را عقب براند، اما ولايت او بر خراسان چندان به درازا نكشيد و در 55، 56 يا 57 ق به جاي عبدالله ابن عمرو بن غيلان از سوي معاويه به امارت بصره منصوب شد (يعقوبى، 2/237؛ طبري، 7/172).
ابن زياد در حكومت بصره، خاصه در 58 ق با شورش خوارج روبهرو شد و با خشونت شگفتانگيزي آنان را سركوب كرد و بسياري را به قتل آورد (دينوري، 269-270؛ طبري، 7/185-187).
پس از مرگ معاويه در 60ق/680م ابن زياد همچنان در حكومت بصره ماند، و يزيد بن معاويه كه از وي دلخوش نبود و مىكوشيد او را عزل كند، چون با مخالفت شديد حسين بن على(ع) با خود، و ورود مسلم بن عقيل به كوفه براي بيعت گرفتن از كوفيان روبهرو شد، به پيشنهاد يكى از موالى مشاور خود به نام سرجون، ابن زياد را نه تنها بر حكومت بصره ابقاء كرد، بلكه كوفه را نيز به قلمرو او افزود، تا مسلم بن عقيل را گرفته به قتل رساند (طبري، 7/228).
گفتهاند كه معاويه خود قبل از مرگ، حكومت كوفه را نيز به ابن زياد واگذاشته بود (بلاذري، انساب الاشراف، 4(2)/82).
در اين ميان كوفيان كه در بيعت با حسين ابنعلى(ع) اقبال تمام نشاندادند و در انتظار ورود آن حضرت روزگار مىگذراندند، چون با ابن زياد كه روي پوشيده وارد شهر شد روبهرو گشتند، نخست گمان كردند كه حسين بن على(ع) است و بدين عنوان بر وي سلام مىكردند تا وارد دارالاماره شد و بلافاصله جستوجو را براي يافتن مسلم بن عقيل آغاز كرد (طبري، 7/229).
ابن زياد در خطبهاي كه در برابر كوفيان ايراد كرد، مخالفان را سخت مورد تهديد قرار داد و مطيعان را به احسان خود اميدوار ساخت (ابوالفرج، 97)
عبیداللّه بن زیاد والی جدید کوفه به منبر رفت و از فرجام مخالفت با یزید سخن گفت. اهل کوفه از تهدید ابن زیاد بر جان خود ترسیدند و ارتباط خود با مسلم را کم و یا به کلی قطع کردند. سست ایمانی مردمان کوفه و بی وفایی آنان، به عهد و پیمانشان، تا ابد در ذهن بیدار تاریخ به یادگار خواهد ماند.