جمع بندی موسیقی ؛ تأثیر متفاوت و حکم واحد
تب‌های اولیه
از شناختی که از دین مبین اسلام دارم خودم به شخصه تو احکامش هیچ چیز مبهمی وجود نداره مثلا در موردماهی ها گفته تمام ماهی هایی که دارای فلس یا پولک هستن حلال گوشتن اما در مورد موسیقی ابهامات زیادی وجود داره.اینهم عرض کنم من خودم تو کار موسیقی هستم و خیلی هم به دین اسلام و احکاممون پایبندم هیچ موسیقییی تاثیر یکسانی رو آدما نداره مثلا اگه یه موسیقی رپ رو به دو نفر پخش کنن یکی معمولی گوش کنه و اونیکی شروع کنه به پرو بال زدن پس به موسیقی ربطی نداره اون طرف واسه بالا پایین جستن دنبال بهونه میگرده من خودم با هیچ موسیقیی انگشتم هم تکون نمیخوره اصلا اینا به خود ادما بستگی داره
بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام و احترام
هیچ موسیقییی تاثیر یکسانی رو آدما نداره
شناخت و پایبندی شما به احکام دین اسلام در خور ستایش است، لذا از این بابت نگرش شما را تحسین می کنم، برای پاسخ به این سوال باید به چند نکته توجه بفرمایید:
نکته اول: مشهور فقها در خصوص موسیقی نظرشان این است که باید بین موسیقی مبتذل که مناسب مجالس لهو و لعب و گناه بوده و موسیقی غیر لهوی تفکیک قائل شد، اولی حرام و دومی جایز است، بنابراین ملاک جواز و حرمت موسیقی، نه شخصِ گوش کننده، بلکه خودِ موسیقی است.
نکته دوم: اگرچه اسلام برای موسیقی حکم واحد مشخص کرده است، اما تشخیص آن بر عهده مکلف است، پس حکم ممکن است به تناسب تشخیص مخاطب تفاوت کند، در جایی که ملاک عُرفی جامع برای شناخت موسیقی وجود ندارد ممکن است یک موسیقی را من مناسب مجالس لهو و لعب بدانم اما شما ندانید، یا شک داشته باشید، خب به تناسبِ این تفاوت در تشخیص، احکام این موسیقی برای من و شما متفاوت خواهد بود.
نکته سوم: حکم موسیقی مشروط بر تأثیرگذاشتن محسوس بر انسان نیست، بنابراین اگر کسی تشخیص داد که این موسیقی از نوع موسیقی حرام است حتی اگر بر او تأثیر نداشته باشد باز هم گوش دادن به آن حرام است، حکمتش هم روشن است، تأثیرات مخرّب حتما نباید محسوس باشند، مثلا اینکه اسلام می گوید خوردن گوشت خوک حرام است، خب خیلی ها در غرب میخورند و تأثیر منفی محسوسی هم مشاهده نمی کنند، پس لازم نیست این ضرر را انسان به صورت محسوس مشاهده کند، ممکن است اثرش در دراز مدت آشکار شود، در روایات آثار متعددی برای آن برشمرده اند مانند اینکه مایه قساوت قلب میشود(محمدی ری شهری، میزان الحکمه، عنوان 3122)
همچنین براساس آزمایش‌هایى که پرفسور «لودویگ دوملینگ» درباره موسیقی‌هاى شب‌کوتاه، موزارت، سمفونی، سرنوشت بتهون، موزیک بیت، آوازهاى پاپ یعنى موزیک مدرن نسل جوان انجام‌داده و آزمایشهای مکررّ انجام گرفته، ترشح عصاره گوارشى معده و اسید کلریدریک در کسانى که به موزیک‌پاپ گوش کرده بودند، بیش از سائرین تقلیل و کاهش یافته بود.(پاکنژاد، اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، ج 15، ص185 به بعد)
برای اطلاع بیشتر میتوانید به کتاب تفسیر نمونه، ج17، از ص26 یا کتاب تأثیر موسیقی بر اعصاب و روان نوشته آقای حسین عبداللهی مراجعه بفرمایید.
یا حق
سلام 
عرض کنم من خودم تو کار موسیقی هستم
البته من بطور حرفه ای در کار موسیقی نیستم اما بی اطلاع هم نیستم
لذا فکر میکنم بهتر بتوانم دلایل این همه احتیاط نسبت به موسیقی را برای شما دوست عزیزم توضیح بدهم
هیچ موسیقییی تاثیر یکسانی رو آدما نداره
و دقیقاً به همین دلیل باید تا جای ممکن از آن دوری کرد یا به بیان بهتر احتیاط کرد
تاثیر موسیقی نه تنها روی افراد مختلف متفاوت است ، که حتی روی یک فرد هم می‌تواند در زمان ها یا مکان های مختلف تاثیری متفاوت داشته باشد
شخیص و تفکیک انواع موزیک ها از یکدیگر شاید به ظاهر ساده باشد اما در عمل پیچیدگی زیادی دارد
مثلاً ممکن است یک موسیقی غمگین ، فقط با افزایش تمپو شاد بشود
یا یک موزیک آرام بخش فقط با تغییر یکی دو نُت سرشار از غم بشود
نکتهء دیگر اینکه تاثیر موسیقی همیشه مشهود و قابل لمس نیست
بخشی از این تاثیر کاملاً مخفی است و در طی زمان خودش را نشان می‌دهد
برای مثال موزیک های غمگین شاید در ابتدا حتی باعث خالی شدن ما بشود (فرضاً با گریه کردن) اما اگر ادامه پیدا کند می‌تواند باعث افسردگی بشود
یا موزیک های شش و هشت اگر مدام تکرار بشود کم کم حیا را در انسان کم می‌کند و وقار را از بین می‌برد
حتی اگر فرض کنیم کسی مراقب تمام اینها باشد ، باز بحث زمان گوش دادن به موسیقی مطرح میشود
اینکه روحیهء ما چگونه است ، در چه سنی هستیم ، جنسیت ما چیست و حتی اینکه در چه ساعتی از شبانه روز هستیم ، همگی در تاثیر موسیقی دخیل هستند
موسیقی عاشقانه ممکن است یک مرد متاهل (که نیازش به خوبی رفع میشود) را شاد کند اما یک جوان مجرد که نیاز جنسی شدید دارد را تحریک کند
بحث های دیگری مثل سازهای به کار رفته در موسیقی ، خطی یا سینوسی بودن ریتم موسیقی ، باکلام یا بی‌کلام بودن آن و....... هم وجود دارد که از حوصلهء تاپیک خارج است
لذا فهم موسیقی و تشخیص موسیقی مناسب کار بسیار دشواری است و نیاز به علوم مختلفی دارد که تنها یکی از این علوم خود موسیقی است
از شناختی که از دین مبین اسلام دارم خودم به شخصه تو احکامش هیچ چیز مبهمی وجود نداره مثلا در موردماهی ها گفته تمام ماهی هایی که دارای فلس یا پولک هستن حلال گوشتن اما در مورد موسیقی ابهامات زیادی وجود داره.اینهم عرض کنم من خودم تو کار موسیقی هستم و خیلی هم به دین اسلام و احکاممون پایبندم هیچ موسیقییی تاثیر یکسانی رو آدما نداره مثلا اگه یه موسیقی رپ رو به دو نفر پخش کنن یکی معمولی گوش کنه و اونیکی شروع کنه به پرو بال زدن پس به موسیقی ربطی نداره اون طرف واسه بالا پایین جستن دنبال بهونه میگرده من خودم با هیچ موسیقیی انگشتم هم تکون نمیخوره اصلا اینا به خود ادما بستگی داره
سلام
کاری به حلال و حرام بودن موسیقی ندارم ولی لازم به گفتنه که موسیقی تاثیرات بدی روی مغز همه ی انسانا میذاره(بیخیالِ تکون خوردنِ انگشت چون معیار خوبی نیست برای سنجش ضررای روحی و روانی که موسیقی چه مجازچه غیرمجاز رو انسان میذاره که حالا بیایم بسنجیم که چون انگشت تکون نمیخوره پس موسیقی هیچ آثار سوءی نداره در صورتی که داره)و به تدریج(ممکنه به تدریج برای یکی 20 سال و برای یکی 40 سال باشه) باعث اختلال عصبی میشه و تمرکز و آرامش رو سلب میکنه حتی آهنگای عادی...
بنده هم اهنگا حتی انگشتمو تکون نمیداد ولی خیلی تاثیرات عصبی بدی برام داشت
کلا باعث پوکیدن مغز از داخل میشه و افسردگی رو تشدید میکنه
حکم واحدی که داده شده از نظرم کاملا برای همه یکسانه
اینکه چرا اهنگای مجاز رو هم کلا حرام اعلام نمیکنند برام جای سواله چون فرقی با غیر مجازش نداره تنها فرقش اینه که خواننده مجاز داخل کشور و غیر مجاز خارج از کشوره...
نیمی از حرفام تجربه و نیمی از کتاب
خواستید تو کتاب گناهان کبیره صفحه 263 و 262 جلد 1 بخش اشتغال به ملاهی
اختلال عصبی حاصل از موسیقی روی همه افراد رو کامل توضیح داده با ذکر منبع! کتابش دستم نیست وگرنه براتون کامل مینوشتم
یاعلی
اینکه چرا اهنگای مجاز رو هم کلا حرام اعلام نمیکنند برام جای سواله چون فرقی با غیر مجازش نداره تنها فرقش اینه که خواننده مجاز داخل کشور و غیر مجاز خارج از کشوره...
با سلام و احترام
لازم دیدم نکته ای را عرض کنم و آن اینکه ملاک تفکیک موسیقی حلال از حرام هرگز این ور آب و آن ور آب بودن نیست.
ملاک موسیقی حرام از نظر مشهر مراجع همان مناسب مجالس لهو و لعب بودن است، نه اینکه منشأ آن کجاست یا وزارت ارشاد مجوز داده یا خیر! اگر طبق ملاک مذکور موسیقی ای حرام بود، فرقی نمی کند داخلی باشد یا خارجی، و فرق نمی کند مجوز از وزارت ارشاد داشته باشد یا خیر!
پرسش
احکام اسلام، احکام روشن و ثابتی است، اما در مورد موسیقی ابهام زیادی وجود دارد، چون تاثیر موسیقی روی انسان ها یکسان نیست، بلکه به خود آنها بستگی دارد، چطور حکم اسلام برای همه واحد است؟
پاسخ
برای پاسخ به این سوال باید به چند نکته توجه بفرمایید:
نکته اول: مشهور فقها در خصوص موسیقی نظرشان این است که باید بین موسیقی مبتذل که مناسب مجالس لهو و لعب و گناه بوده و موسیقی غیر لهوی تفکیک قائل شد، اولی حرام و دومی جایز است(1) بنابراین ملاک جواز و حرمت موسیقی، نه شخصِ گوش کننده، بلکه خودِ موسیقی است.
نکته دوم: اگرچه اسلام برای موسیقی حکم واحد مشخص کرده است، اما تشخیص آن بر عهده مکلف است، پس حکم ممکن است به تناسب تشخیص مخاطب تفاوت کند، در جایی که ملاک عُرفی جامع برای شناخت موسیقی وجود ندارد ممکن است یک موسیقی را من مناسب مجالس لهو و لعب بدانم اما شما ندانید، یا شک داشته باشید، خب به تناسبِ این تفاوت در تشخیص، احکام این موسیقی برای من و شما متفاوت خواهد بود.
نکته سوم: حکم موسیقی مشروط بر تأثیرگذاشتن محسوس بر انسان نیست، بنابراین اگر کسی تشخیص داد که این موسیقی از نوع موسیقی حرام است حتی اگر بر او تأثیر نداشته باشد باز هم گوش دادن به آن حرام است، حکمتش هم روشن است، تأثیرات مخرّب حتما نباید محسوس باشند، مثلا اینکه اسلام می گوید خوردن گوشت خوک حرام است، خب خیلی ها در غرب میخورند و تأثیر منفی محسوسی هم مشاهده نمی کنند، پس لازم نیست این ضرر را انسان به صورت محسوس مشاهده کند، ممکن است اثرش در دراز مدت آشکار شود، در روایات آثار متعددی برای آن برشمرده اند مانند اینکه مایه قساوت قلب میشود(2)
همچنین براساس آزمایش‌هایى که پرفسور «لودویگ دوملینگ» درباره موسیقی‌هاى شب‌کوتاه، موزارت، سمفونی، سرنوشت بتهون، موزیک بیت، آوازهاى پاپ یعنى موزیک مدرن نسل جوان انجام‌داده و آزمایشهای مکررّ انجام گرفته، ترشح عصاره گوارشى معده و اسید کلریدریک در کسانى که به موزیک‌پاپ گوش کرده بودند، بیش از سائرین تقلیل و کاهش یافته بود.(3)
برای اطلاع بیشتر میتوانید به کتاب تفسیر نمونه، ج17، از ص26 یا کتاب تأثیر موسیقی بر اعصاب و روان نوشته آقای حسین عبداللهی مراجعه بفرمایید.
_____________________________
1. به نقل از سایت پاسخگو، مرکز ملی پاسخگویی
2. محمدی ری شهری، میزان الحکمه، عنوان 3122.
3. پاکنژاد، اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، ج 15، ص185 به بعد.