حکم شرعی کپی رایت (مخصوص دانشجویان)
تبهای اولیه
سلام
مساله استفاده از تالیفات کپی شده یکی از مشکلات اصلی همه مان
حکم مراجع در این رابطه:
طبق نظر رهبری:
تالیفات خارجی که با آنها در این رابطه قراردادی نداریم اشکالی ندارد و تالیفات داخلی بنابر احتیاط واجب بدون اجازه صاحبش جایز نیست1.
تذکر: احتیاط واجب قابل رجوع به فالاعلم است.
طبق نظر آیت الله سیستانی:
تکثیر cd در صورت راضی نبودن صاحب امتیاز جایز است ؟ پاسخ: اگر از نظر قانون ممنوع باشد جایز نیست .
پرسش: اگر کپی یک کتاب را خریداری کنیم وبعد از آن متوجه شدیم که کپی از آن کتاب توسط ناشر منع شده استفاده از آن چه حکمی دارد؟ آیا کپی مجدد از آن جایز است؟ پاسخ: اگر از نظر قانونی ممنوع باشد حضرت آیة الله اجازه مخالفت چنین قانونی را نمی دهند. 2
قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان وهنرمندان3
فصل یکم - تعاریف
مصوب 1348.10.11
ماده 1 - از نظر این قانون به مؤلف و مصنف و هنرمند "پدیدآورنده" و به آن چه از
راه دانش یا هنر و یا ابتکار آنان پدید میآید بدون در نظر گرفتنطریقه یا روشی که
در بیان و یا ظهور و یا ایجاد آن به کار رفته "اثر" اطلاق میشود.
ماده 2 - اثرهای مورد حمایت این قانون به شرح زیر است:
1 - کتاب و رساله و جزوه و نمایشنامه و هر نوشته دیگر علمی و فنی و ادبی و هنری.
2 - شعر و ترانه و سرود و تصنیف که به هر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یا نشر شده
باشد.
3 - اثر سمعی و بصیری به منظور اجراء در صحنههای نمایش یا پرده سینما یا پخش از
رادیو یا تلویزیون که به هر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یانشر شده باشد.
4 - اثر موسیقی که به هر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد.
5 - نقاشی و تصویر و طرح و نقش و نقشه جغرافیایی ابتکاری و نوشتهها و خطهای
تزیینی و هر گونه اثر تزیینی و اثر تجسمی که به هر طریق وروش به صورت ساده یا
ترکیبی به وجود آمده باشد.
6 - هر گونه پیکره (مجسمه).
7 - اثر معماری از قبیل طرح و نقشه ساختمان.
8 - اثر عکاسی که با روش ابتکاری و ابداع پدید آمده باشد.
9 - اثر ابتکاری مربوط به هنرهای دستی یا صنعتی و نقشه قالی و گلیم.
10 - اثر ابتکاری که بر پایه فرهنگ عامه (فولکلور) یا میراث فرهنگی و هنری ملی
پدید آمده باشد.
11 - اثر فنی که جنبه ابداع و ابتکار داشته باشد.
12 - هر گونه اثر مبتکرانه دیگر که از ترکیب چند اثر از اثرهای نامبرده در این فصل
پدید آمده باشد.
ماده 11 - نسخهبرداری از اثرهای مورد حمایت این قانون مذکور در بند 1 از ماده 2
و ضبط برنامههای رادیویی و تلویزیونی فقط در صورتی که برایاستفاده شخصی و غیر
انتفاعی باشد مجاز است.
آیت الله صافی گلپایگانی:
به طور كلي اگر در ضمن عقد فروش سيدي يا ضمن عقد لازم ديگري، شرط عدم رايت و يا عدم شكستن قفل سيدي شده باشد، رايت و شكستن قفل آن جايز نيست ولي در صورت رايت يا شكستن قفل، براي افراد بعدي خريد و فروش و استفاده از آن مانع ندارد.والله العالم4
آیت الله مکارم شیرازی:
هیچ یک از کارهای مذکور جایز نیست مگر این که از صاحبان اصلی آن اجازه گرفته شود.5
تذکر:هرگاه دو مجتهد مساوى باشند، مى توان بعضى از مسایل را از یکى و بعضى را از دیگرى تقلید کرد؛ ولی هرگاه در مساله¬ای یکی عمل کرد، عمل به فتوای دیگری در آن مساله، جایز نیست.6
آدرس:
1-سایت رهبری ،مساله 303
2-سایت آیت الله سیتانی، سوالها وجوابها
3-مرکز پژوهش های مجلس
4-استفتائات آیت الله صافی،کپی رایت
5-استفتائات،کپی
6-رساله مکارم شیرازی،تقلید