جمع بندی آداب بندگی - ماه رمضان
تبهای اولیه
سلام
اگر موافق هستید آن آدابی راکه آیت الله شجاعی درباره ماه رمضان فرمودند که باید رعایت شود برای کاربران میگذارم اگر موافق باشید بقیه آن را هم میگذارم...
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
توجه داشته باشید! اگر روزهای اوَل مراعات نکردید، ولو به این شکل که بگوئید: حالا تازه ماه مبارک شروع شده و ما هم سعى می کنیم خوب روزه بگیریم، حالا اوَلش است، چنین و چنان می کنیم، آداب را رعایت می کنیم! [بعدش تلاشتان چندان به ثمر نمی رسد.]
در گفته ها آمده است و می فهمید که درماه مبارک چگونه باید بود. سعى کنید آنها را عمل کنید. مخصوصاً روز اوَل. اگر چند روز مسامحه بکنید در آنچه که می دانید چگونه باید باشید بعدش یک قساوت مخصوصى انسان را می گیرد این هم یک رمز است.
چیزهایى که می دانید در ماه مبارک باید انجام دهید آن اندازه که یاد گرفته اید که انسان در ماه مبارک چگونه باید باشد، آدابش چیست، [همان را عمل کنید].
مثلاً روزه دار باید کم صحبت کند و حتى المقدور از صحبتهای بیجا بپرهیزد تا آن صفاى روزه که در درون هست، آن ضیاء و روشنى که دارد و مخصوص روزه است در ایام روزه دارى و براى روزه دار در باطنش هست و برکات زیادى دارد و موجب انجذاب انسان به سوى خدا می شود و موجب این می شود که آن اطعامى که روزه دار دارد در درون دارد بشود آن اطعام درونى که براى روزه دار در ماه مبارک هست، در پشت پرده. آن که مسئله ضیافت الهى و اطعام شدن و اینها، آن نورانیت، آن صفا، آن اطعام باطنى آن انجذابى که در درون هست و آن طعام خوردنهاى آن سویى، آن پشت پردهای و آن ضیافتهاى ربوبى که در باطن امر براى روزه دار هست مثلاً با بی جا صحبت کردن خیلى لطمه می خورد، با خیلى چیزها لطمه می خورد، با آن صحبتها همین نورانیت لطمه می خورد، آن برکاتى که باید پشت پرده باشد، رفته است و آن انجذاب بسوى خداى متعال رفته است، آن افاضه که در باطن على الاتصال براى روزه دار می شود، آن ضیافتها که از آن برخوردار می شوید (کم شده یا ضعیف شده )مانع در برابرش ایجاد شده است، تیرگی ها مانعش شده است، این را از باب مثال می گویم، این کم صحبت کردن را در همان روزهاى اوَل اگر شروع کردید و تا آخر هم ادامه دادید، از آن برکات کم صحبت کردن بهره مند خواهید شد. امَا اگر روزهاى اوَل مسامحه کردید، بعد از چند روز خواستید این را عمل بکنید، نه اینکه بعد از چند روز این سعى تان بی ثمر خواهد بود، ولى آن ثمر را نخواهد داشت. اوَلش یک مقدار خراب کردید یک سدَ کلى ایجاد کردید.
شما هم بخوانید در اوَل ماه مبارک ولى قبلاً چندین بار مطالعه بکنید تا بدانید که در ماه مبارک چه آدابى را باید داشته باشید، دعاى عجیبى است
ماه مبارک بهترین فصل است، بهترین مقطع است براى این منظور و بندگان خدا اگر در مواقع دیگر موفق نشده اند خودشان را مشمول مغفرت خدا بکنند، سعى مى کنند در ماه مبارک این کار بشود، مشمول مغفرت باشند
[h=1]4اقدام مهم قبل از رسیدن ماه مبارک رمضان[/h]
[/HR] ماه شعبان، خیلی زودتر از آنچه که فکرش را می کردیم گذشت، تا قدم گذاشتن در ماه میمهانی پر شکوه خداوند، فرصت چندانی نداریم، برای این مهمانی بزرگ باید آماده شویم، کاش اینقدر که برای مهمانی های عادی تدارک می دیدم و برنامه ریزی می کردیم کمی هم برای مهمانی بزرگی که فرشتگان و آسمانیان مهمان زمین ما می شوند خود را می آراستیم.
[/HR] برای اینکه با ظاهر و باطنی شایسته تر وارد این مهمانی بزرگ شویم چند اقدام مهم باید انجام دهیم، و از این واپسین روزهای ماه عظیم شعبان نهایت استفاده را ببریم، برای این روزها و ساعات پایانی ماه شعبان ائمه علیهم السلام، به ما هشدار داده اند که این فرصت با ارزش را راحت از دست ندهیم و تمام تلاش خود را در جهت جبران مافات بکنیم.
مهمترین کارهایی که می توانیم انجام دهیم تا با روحی آزادتر و آماده تر وارد بزم نور و رحمت شویم عبارتند از:
[h=2]1- توبه، پیش از فرا رسیدن ماه رمضان[/h] اولین قدمی که باید برداریم تا فتح بابی برای قدم های دیگر ما باشد توبه است، خیلی از ماها اصلا حس نکردیم که ماهای نورانی رجب و شعبان کی آمدند و کی رفتند، و در واقع با همه روزهای دیگر برای ما فرقی نداشتند به هوش باشیم اگر تلنگری به خودمان نزنیم ماه مبارک رمضان هم، به همین سرعت سپری خواهد شد. در حالی که ما تنها مقداری گرسنگی و تشنگی کشیده ایم و بس و بهره ای هم جز همین نبرده ایم.
توبه باعث می شود چرک و آلودگی های روحی شسته شود و این سبکی کمکمان می کند، برای رسیدن به معنویات قدم های آغازین را برداریم و از انجام عبادات و مستحبات حظ کافی ببریم.
امام على علیهالسلام فرمود: «توبه دلها را پاکمىكند و گناهان را مىشوید.» (غرر الحكم ، 1355)
امام على علیهالسلام فرمود: هر كه بـاز آیـد، خدا به او بازگردد و به جوارح او و جاى جاى زمین دستور داده شود كه آبروى او را حفظ كنند و عیب هایش را بپوشانند و گناهانى كه فرشتگان حافظ اعمال برایش نوشتهاند از یاد آنان برده شود . (بحار الأنوار جلد 32ص 28)
[h=2]2- حلالیت طلبیدن از اطرافیان[/h] در دنیا و حیات اجتماعی ما با دیگران در ارتباطیم و در این ارتباطات ممکن است خواسته یا ناخواسته موجب رنجش و آزاردیگران شده باشیم، گاهی ممکن است از آن ها غیبت کرده باشیم، به آبرویشان لطمه زده باشیم، سرزنش ها کرده باشیم ...این ها همه گناهانی است که برای روح وبال و سنگینی است چرا که ظلم ما در حق مردم با توبه پاک نمی شود و باید سعی کنیم در حد امکان رضایت اطرافیمان را جلب کنیم.
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: خدا رحمت كند بنده اى را كه حلالیت بطلبد از برادرى كه به آبرو یا مال او تجاوزكرده، قبل از آن كه (در قیامت) از او بازخواست كنند، آنجایى كه دینار و درهمى نباشد، در نتیجه اگر شخص كار نیكى داشته باشد از آن بردارند و اگر نداشته باشد، از گناهان مظلوم برداشته بر گناهان او بیفزایند. (نهج الفصاحه، ح 1657)
آغاز ماه مبارک رمضان فرصت خوبی است برای عذر تقصیر، با تواضع و ادب از خانواده، دوستان و همکارانمان بخواهیم ما را حلال کنند.
[h=2]
3- نظافت منازل و مساجد[/h] ماه مبارک رمضان فرشتگان از آسمان به زمین می آیند و گرد روزه داران می چرخند و برایشان طلب آمرزش می کنند، در مکان هایی که نجاست و ناپاکی باشد فرشتگان وارد نمی شوند. باید یک خانه تکانی کنیم که ناپاکی در لباس هایمان در خانه هایمان نباشد.
و نظافت مساجد به خاطر حضور بیشتر واجب است، باید مساجدمان را تمییز کنیم خاک از در و دیوارش بروبیم و برای پذیرایی از روزه داران و فرشتگان آماده اش کنیم.
4- روزه سه روز آخر ماه شعبان
امام صادق علیهالسلام: هر كس سه روزِ آخر شعبان را روزه بدارد و آنها را به ماه رمضان متّصل كند، خداوند براى او پاداش روزه دو ماه پیاپى را مىنویسد. ( كتاب من لا یحضره الفقیه: 2/94/1829، الخصال: 582/6)
عیون أخبار الرضا علیهالسلام به نقل از عبد السلام بن صالح هروى ـ نقل میكند در آخرین جمعه ماه شعبان، خدمت امام رضا علیهالسلام رسیدم. به من فرمود:
«اى ابوصَلْت! بیشترِ شعبان گذشته است و این، آخرین جمعه از آن است. پس در آنچه از آن مانده، كوتاهىهایت را در آنچه گذشته است، جبران كن. به كارى روى آور كه برایت مفید باشد و آنچه را بیهوده است و به تو مربوط نیست، وا گذار.
زیاد دعا و استغفار و تلاوت قرآن داشته باش و از گناهانت به درگاه خدا توبه كن، تا در حالى ماه خدا سوى تو آید كه براى خدا خالص شده باشى. هیچ امانتى را بر عهده خویش باقى نگذار، مگر آن كه ادا كرده باشى، و هیچ كینهاى را در دلت نسبت به مومنى نگاه مدار، مگر آن كه از دل به در آورده باشى، و هیچ گناهى را كه مرتكب مىشدى، رها مكن، مگر این كه از آن، دست برداشته باشى.
از خدا پروا كن و در نهان و آشكار كارت، بر او توكّل كن؛ «و هر كس بر خدا توكّل كند، او برایش بس است. خداوند، فرمان خویش را پیش خواهد برد. به یقین، خداوند براى هر چیزى اندازهاى قرار داده است.»
و در باقىمانده این ماه، زیاد بگو: "خدایا! اگر ما را در آنچه از شعبان گذشته است، نیامرزیدهاى، پس ما را در باقیمانده آن ببخشاى!"
همانا خداوند متعال، در این ماه به احترام ماه رمضان، بسیارى را [از آتش] آزاد مىكند.» (عیون أخبار الرضا علیهالسلام: 2/51/198، الإقبال: 1/42، بحارالأنوار: 97/73/17)
[h=2]جمع بندی:
[/h] فرصت ها بخواهیم یا نخواهیم می گذرند، از ماه پر از فضیلت شعبان فقط سه روز مانده است سه روزی که به مثابه پلی برای ورود به ماه مبارک رمضان است، بیاییم در این سه روز دستی به روی روح و جانمان بکشیم، اگر با آلودگی وارد ماه مبارک رمضان شویم آن فرصت نوارنی را هم از دست خواهیم داد، ماهی که حتی نفس کشیدن هم ثواب دارد، کاری کنیم با عنایت خداوند متعال نَفَس های آلوده نکشیم. إن شاء الله تعالی
استکبار
دربرابر امر خدا و نهى خدا، خواست خود را مطرح کردن، شما می توانید در عمر خودتان بشمارید چقدر بوده؟ یعنى شمارشش براى شما امکان دارد؟ مال شیطان یکبار بود. در ما و شما، شمارش مخالفت با خدا را می توانید؟ که همان امر خدا را کنار گذاشتن و خود را مطرح کردن می شود، همان که شیطان کرد. شمارشش را که نمی دانید! حالا که شمارشش را نمی دانید به بیان امیرالمؤمنین صلوات الله علیه دقت کنید ـ خیلى نکته ظریفى است، مانند همه بیاناتش داراى نکات ظریف است، مانند بیانات همه ائمه علیهمالسلام ـ می فرماید: شما فکرتان چیست؟ خدا وقتى مَلَکش را از بهشتى که در آن بود بلحاظ استکبار بیرونش کرد، شما می خواهید با داشتن آن استکبار به بهشت قدم بگذارید؟
خیلى نکته عجیبى است، یعنى هرکس هراندازه بفهمد، اگر نبود نهى خدا، که مأیوس نشود، انسان می خواست مأیوس بشود. یعنى بعد از اینکه امیرالمؤمنین علیهالسلام می گوید و انسان فکر می کند، مى فهمد که واقعاً حقیقت همین است آنکه از بهشت آماده ای که رفته بود و نشسته بود و متنعم بود و به لحاظ مجاهدتهاى طولانى که شیطان به لحاظ عبودیت داشت، آزمایش که پیش آمد، درآن آزمایش خودش را مطرح کرد و حرف خدا را گوش نکرد، بیرونش کردند، نمی سازد با آنجا!
گوشهایتان را باز کنید که بهشت با چى نمى سازد؟ این نمی سازد، هم تکوینى است یعنى در خلقت اینجور است، نمی سازد. نمی سازدِ حرف نیست، نمی سازد تکوینى است. تکوین بهشت و جوار خدا این است که با این مسئله نمی سازد و این با آن نمی سازد. دقیقاً در تضاد هستند یا باید آن باشد، یا این باشد.
حالا چطور؟ چرا نمی سازد؟ فعلاً عقول ما بعید است که بیابد. روى این حساب من به شما تاکید می کنم که در ماه مبارک، همیشه باید استغفار کنیم، ولى باید براى آن استکبارهاى بى شمارمان، ما باید با پشیمانى استغفار بکنیم بلکه شد.
اگر نشده باشد بیان امیرالمؤمنین سلام الله علیه را بخاطر بیاورید. آن استکبار اگر بخشیده نشود، اگر خدا آن را از عالم وجود ما محو نکند، اگر آن را از وجود و عالم ما در تکوین از میان برندارد، آن استکبارها با ما باشد و ما بخواهیم آنها را با خود حمل بکنیم، با حمل آن نمى گذارند به بهشت نزدیک شویم! کما این که شیطان این مسئله را چون با خود داشت، بیرونش کردند! حالا ما را هم با حمل آن به آنجا نمی گذارند. این باید با مغفرت خدا از میان برود. اینهم یکى از تذکراتى است که در ماه مبارک حتما به آن عمل بکنید.
این مسئله را هم که گفتم سعى بکنید انجام دهید. در نماز اگر یک وقتى سعى کردید و تصمیم گرفتید که با حضور نماز بخوانید، پراکنده شدید، دوباره فکرتان رفت بدانید که راه سخت تر شد، برگردید دوباره به حال حضور ولى بدانید که یک مقدار راه حضور داشتن را براى خودتان سختتر کردید یک مانعى در اینجا بوجود آوردید، یک تیرگى کسب کردید ولى هنوز میدان هست، شما می توانید دوباره به حضور برسید. ولى دوباره خطا کردید زیادتر سخت شد ولى با سومین خطا دیگر راه را میبندد.
البته من خودم سه بار، چهار بار، پنج بار هم که می شود، با خودم می گویم بالاخره من باید سعى بکنم که با حضور باشد، بلکه خدا عنایت کرد بخشید، من این کار را می کنم ولى روایت اینجور مى گوید، نه اینکه کار من درست است آنچه که در روایت هست آن درست است.
خیلى من تأکید می کنم براى نماز اوَل وقت و حضور نماز. قبلاً هم گفتم باز هم می گویم اگر بخواهید درست شوید از همانجا شروع خواهد شد
جواب: اگر کسى آن حدود را که در دعاى امام سجاد علیه السلام آمده است رعایت بکند، [روزه اش روزه واقعى می شود.] واقعاً اگر کسى حدود را و آن آداب را رعایت کند؛ غیر از اجتناب از مفطرات که آنجا هست و غیر از آن مسائلى که ما معمولاً یاد گرفتیم؛ حتى اعضاء و جوارح از گناه اجتناب بکند، زبان چگونه باشد و... این مسئله هم آمده است که خدایا مرا موفق بکن که حدود نماز را مراعات بکنم، آن میقات را خوب بجا بیاورم الى آخر؛ که اگر کسى واقعاً مجموع اینها را در ماه مبارک انجام بدهد، روزه اش می شود روزه واقعى
چون اهل الله، بندگان خدا، فقط به اعمال ظاهرى خودشان مراقبت نمی کنند که خلاف دستور نباشد. هم مراقب بر حرکات ظاهرى خودشان هستند، هم مراقب بر باطن. فلذا اسم آنها این است که آنها اهل آداب قلبیه هستند، یعنى غیر از ظاهر آداب قلبى را هم مراعات می کنند. آنها را مراقبت کنی
حضور قلب در نماز
اینها را اگر شما انجام بدهید، همه آنچه که در دعا آمده است انجام بدهید، روزه تان، روزه می شود. روزه همان می شود که انسان دقیقاً در ضیافت الهى است. در این شبهه نیست. یعنى اگر کسى چشمِ بازى داشته باشد یک روزه دار اینجورى را ببیند، خوب می بیند که چطور در ضیافت است. یعنى در این هیچ شبه ای نیست که وقتى ما روزه می گیریم در یک ضیافت بسیار عجیبى هستیم که اگر پرده از مقابل چشم مان کنار برود و انسان پشت پرده را ببیند، آنچه که روزه دار واقعى در آن هست چه می کند! اصلاً نزدیک می شود که عقل از سر ما بپرد که آن ضیافت، چه ضیافتى است، چه حسابها هست
توجه داشت باشید که مثلاً من بعضى از چیزها را انجام می دهم خودم می فهمم آنقدر تکرار شده که فهمیده ام که مثلاً گناه را شب انجام می دهم، اگر بعدش خوب استغفار کردم، یعنى اگر با صدق نیت موفق به استغفار شدم اثر گناه از وجود من پاک شد، در روزه فردا اثر نمی گذارد. مثلاً شب عصبانى شده ام، جمله ای گفته ام، اگر خوب موفق شدم جانانه استغفار کردم، مسئله درست می شود
گفتم تحصیل صدق نیّت چیز آسانى نیست. یادتان باشد بعد از این خودتان آزمایش می کنید و می بینید که تحصیل صدق نیّت در کارها به آسانى به دست نمی آید. گفتم وقتى موفق شدم با صدق نیّت استغفار کنم می دانم که چوبش را نخواهم خورد. اگر دیدم که نمی توانم با نیّت صادق استغفار کنم، گرچه استغفار می کنم ولى با نیّت صادق نمی آید، استغفار آمد اما صادقانه نیامد، یک خللهایى در آن است که انسان خودش مى فهمد؛ خوب می فهمم که آنچه که مثلاً در ساعات فلان انجام مى دادم، آن نخواهد شد! یقیناً می دانم. بهانه هایى هم خواهد آمد، آن را هم یقیناً می دانم و به چشمم هم فوراً می بینم
هر چیزى در جاى خودش، غیبت در جاى خودش، حرف اضافى زدن در جاى خودش. گناه نشد، کبیره نشد، همان حرف اضافى در شب ماه مبارک زدید، حرف بی جا زدید لطمه اش براى روزه فردایتان وارد می شود. اما اگر آن حرف را خود روز می زدید لطمه اش بیشتر بود. اما این هم لطمه دارد هم براى روزه و هم براى اعمال دیگرتان
این قیام است. کسى که از صبح بلند شده با دنیاى خودش بازى می کند، در قیام نمازش هم حق قیام را ادا نکرده. آنکه شب و روز در طلب حق است وقتى در نماز قیامش را قیام عبودیت مى کند، آنجا هم قیامش، حدّش، حدودش و ادبش و صدقش مراعات شد
در اینجا من تذکراتى هم به شماها می دهم، تذکراتى که از روایات استفاده شد که به اجمال به شما می گویم
در دعا هم شرایط دعا را مراعات بکنید. خیلى ها در دعا شرایط دعا را مراعات نمی کنند. در دعا اصرار، الحاح، تبتّل، ابتهال، تضرع، مخصوصاً الحاح زیاد تأکید شده. مخصوصاً در این زمینه الحاح داشته باشید، اصرار داشته باشی
زیاد شنیده اید که هر کس در این فرصتى که در ماه مبارک هست نتواند خودش را مشغول مغفرت خدا بکند، منتهاى شقاوت است. از این مسئله بترسید! از حالا پناه ببرید به خدا شماى اشقیاء و ماى اشقیاء که از اشقیاء نباشیم. صاف گفته شده است کسى که ماه مبارک موفق به توبه نشود و موفق نشود خودش را مشمول مغفرت خدا نکند، از اشقیاء است. از این مسئله به خدا پناه ببرید و روى همین حساب، ماه مبارک که وارد می شود از اولش تا آخرش با تضرع از خدا بخواهید که هرچه شما خلاف کردهاید خدا شما را ببخشد، مشمول مغفرتش بکند و از اشقیاء قرار ندهد.
کسى گناهانش مغفور بشود آثارش بعد از آن در تمام حرکات و سکناتش در وجودش معلوم می شود.
سلام
این موضوع کمی برایم مبهم است مثلا من اگر دارای رذیله حسادت یا تکبر باشم و از این بابت هم واقعا رنج بکشم وناراحت باشم
وظیفه من در ماه رمضان این است که از خدا بخواهم من را مورد مغفرت خودش قرار دهد یعنی این رذائل را از من بگیرد
و اگر بعد این ماه دیدم که هنوز این رذائل در قلبم وجود دارند این نشان دهنده این است که مورد مغفرت قرار نگرفتم و جزء اشقیاء محسوب میشوم؟
یک حالت هم اینجور است که گاهى حالت تبتّل را اینجور تصور می کنند، گاهى ابتهال را. این هم حالتى است که حالت فقر است، مسکنت است، چاره ای نیست، حالت بیچارگى است. البته چرا اینجور؟ سرّش چیست؟ در رابطه با گناهان می گویم و باز من می ترسم آنچه را که باید بگویم نمی گویم، همیشه می ترسم، نمى گویم، مسئله ترسیدنى است، مکرر گفته ام. یقین بدانید، نه من مبالغه ای می کنم و نه خدا می داند آنچه که من می فهمم را می گویم. مسئله خیلى سخت است، خیلى کار را خراب کرده ایم. بنا هم نیست اینجا چیزى براى کسى معلوم باشد، مشیت خدا این است که اینجا همین طور بگذرد. هیچ خبرى در اینجا براى کسى نخواهد شد، هیچ معلوم نخواهد شد که من و شما خراب کرده ایم، براى هیچکس معلوم نخواهد شد
اگر چشمتان بى پرده بود، یا پرده از برابر چشمتان برداشته شده بود، حتماً میبینید که الان آتش می آید به سوى شما
از رسول اکرم صلی الله علیه و آله است که در یک وقتى چند قدم کنار کشید، گفت که آتش می آمد و خود را کنار کشید! البته آن آتش رسول الله صلی الله علیه و آله نبود، بعد هم توضیح داد که چه بود، توضیحاتش طولانى است. آتش می آید اگر ببیند، حالت تعوذ داشته باشید و پناهنده بشوید. در دستورات هست که یک حالت تعوذ چنین است که پشت دستها به سوى آسمان باشد، نه کف دستها، این حالت پناهندگى است. در موقع استغفار پناهنده می شوید از لحاظ اینکه آتش می آید، سخط می آید، غضب می آید و می آید! مگر خدا عنایت بکند. کسى که حالى دارد خود بخود اینجور مى شود.
سلام
من متوجه نمیشوم چرا آتش درهنگام دعا باید به سمت ما بیاید؟
از رسول اکرم صلی الله علیه و آله است که در یک وقتى چند قدم کنار کشید، گفت که آتش می آمد و خود را کنار کشید! البته آن آتش رسول الله صلی الله علیه و آله نبود، بعد هم توضیح داد که چه بود، توضیحاتش طولانى است.
شمامیدانید که استاد درباره کدام ماجرا صحبت میکنند؟
[h=1]آمادگی برای ماه رمضان به سبک ائمه علیهم السلام[/h]
[/HR] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، بهترین خلق خدا، اسوه کامل بندگی، برگزیده ترن خلق، برای بهترین ماه خدا، ماه مبارک رمضان از قبل از رسیدن این ماه بزرگ خود را آماده می کردند.
[/HR] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای ماه رمضان خود را آماده می کردند، مژده فرا رسیدن این ماه بزرگ را به پیروان خود می دانند تا همگان متوجه شوند که این زمان نورانی دارای چه ارزش و اهمیتی است.
[h=2]زیاد روزه گرفتن در شعبان[/h] برای آن که روانشان برای روزه رمضان بهتر آماده گردد، در شعبان به گرفتن روزه می پرداخت.
«وَلَمْ أَرَهُ صَائِمًا مِنْ شَهْرٍ قَطُّ أَکْثَرَ مِنْ صِیَامِهِ مِنْ شَعْبَانَ، کَانَ یَصُومُ شَعْبَانَ کُلَّهُ، کَانَ یَصُومُ شَعْبَانَ إِلا قَلِیلا او را هرگز ندیدیم که هیچ ماه را بیش از شعبان روزه بگیرد، او کل شعبان را روزه میگرفت یا جز اندکی از آن را روزه میگرفت».[2]
این روزه های ماه شعبان یک مقدمه است که خیلی به ما کمک می کند ماه رمضان را بهتر درک کنیم، مثل یک درس که نیازمند پیش نیاز است تا درس اصلی بهتر درک شود. روزه ماه شعبان هم، فضیلت زیادی دارد هم به ما کمک می کند برای روزه ماه مبارک رمضان ورزیده شویم.
[h=2]مژده دادن پیامبر به یارانش در مورد فرارسیدن رمضان[/h] پیامبر صلی الله علیه و آله یارانش را برای کوشش و تلاش عبادی بیشتر در رمضان آماده میساخت. برای پیشبرد این هدف و کاربردی کردن آن از ویژگیهای رمضان و افزایش پاداشها در این ماه مبارک میفرمود:
عنه صلى الله علیه و آله: إنّ أبوابَ السماءِ تُفتَحُ فی أوَّلِ لیلةٍ مِن شَهرِ رَمَضانَ، و لا تُغلَقُ إلى آخِرِ لیلةٍ مِنهُ؛ پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: درهاى آسمان در نخستین شب ماه رمضان گشوده مى شود و تا آخرین شب آن بسته نمى شود.».[3]
بحار الأنوار : ـ رسول اللّه صلى الله علیه و آله لَمّا حَضَرَ شَهرُ رَمَضانَ ـ : سُبحانَ اللّه ِ ! ما ذا تَستَقبِلُونَ؟! و ما ذا یَستَقبِلُكُم؟! قالَها ثلاثَ مَرّاتٍ؛ بحار الأنوار: وقتى ماه رمضان فرا رسید پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: سبحان اللّه! به پیشباز عجب ماهى مى روید! و عجب ماهى به شما روى مى آورد! ـ این را سه بار تكرار كرد ـ[4]
[h=2]سفارش امام صادق علیه السلام[/h] إمامُ الصّادقُ علیه السلام ـ مِن وَصِیَّتِهِ لِولْدِهِ عِندَ دُخُولِ شَهرِ رَمَضانَ ـ : فاجهَدُوا أنفُسَكُم فإنّ فیهِ تُقسَمُ الأرزاقُ، و تُكتَبُ الآجالُ، و فیهِ یُكتَبُ وَفدُ اللّه ِ الذین یَفِدُونَ إلَیهِ ، و فیهِ لیلةٌ العَمَلُ فیها خَیرٌ مِن العَمَلِ فی ألفِ شَهرٍ .[5]
امام صادق علیه السلام ـ در سفارش هاى خود به فرزندانش به هنگام حلول ماه رمضان ـ فرمود: جان هاى خود را به تلاش و كوشش وا دارید؛ زیرا در این ماه روزى ها قسمت و اجلها نوشته مى شود و در آن نام هاى میهمانان خدا كه بر او وارد مى شوند، نوشته مى گردد. در این ماه شبى هست كه عمل (عبادت) در آن از عمل (عبادت) هزار ماه بهتر است.
چقدر خوب است که ما هم به جای روز شماری و وحشت از فرا رسیدن ماه مبارک رمضان ، و شکایت کردن و به کار بردن عباراتی ناشی از نارضایتی که باعث خشم خداوند می شود». در فضیلت و برکات این ماه عزیز دقت کنیم و دیگران را از خیرات آن آگاه کنیم، متأسفانه مردم نسبت به روزه و ماه رمضان و روزه داری وحشتی واهی دارند، باید یادمان باشد که خداوند متعال هیچ نیازی به روزه ما ندارد، این گرسنگی و تشنگی کشیدن هم با این همه منت گذاشتن و بد گفتن به دین ارزشی ندارد.
هر تکلیفی که خداوند متعال بر عهده ما گذاشته است فقط برای خود ما مفید است و بس، نباید اینقدر بی تابی کنیم و دیگران را هم به وحشت بیاندازیم.
ما قدر ماه رمضان را نمی دانیم، مثل خیلی چیزهای دیگر که قدرش را نمی دانیم، یا در حال شکایتیم یا سرمان به تلویزیون گرم است در حالی که این ماه، فرصت زندگی دوباره است، با یادآوری گناهان و کوتاهی هایمان کمی سر تواضع فرود آوریم و راه بندگی در پیش گیریم.
پی نوشت ها:
1. قرآن کریم، سوره یونس، آیه58
2- صحیح بخاری، ح1969
3- بحار الأنوار:96/344/8
4- بحار الأنوار : 96/347/13
5- بحار الأنوار :
[="Georgia"][="Blue"]سلام
این موضوع کمی برایم مبهم است مثلا من اگر دارای رذیله حسادت یا تکبر باشم و از این بابت هم واقعا رنج بکشم وناراحت باشم
وظیفه من در ماه رمضان این است که از خدا بخواهم من را مورد مغفرت خودش قرار دهد یعنی این رذائل را از من بگیرد
و اگر بعد این ماه دیدم که هنوز این رذائل در قلبم وجود دارند این نشان دهنده این است که مورد مغفرت قرار نگرفتم و جزء اشقیاء محسوب میشوم؟
با عرض سلام خدمت شما خواهر گرامی
آنچه رکن اصلی توبه و استغفار را تشکیل می دهد همان ندامت و پشیمانی بر انجام گناهان است. اگر شما در ماه مبارک رمضان نسبت به گناهانی که انجام داده اید اظهار ندامت و پشیمانی داشته باشید مشمول رحمت الهی واقع خواهید شد و هرگز در زمره شقاوتمندان نخواهید بود ولو اینکه بعد از این ماه بار دیگر به اشتباه رفته و گناهان گذشته را تکرار نمایید. منتهی آنچه مسلم است این است که برای توبه و مغفرت درجات متعددی است و بالاترین درجات آن مشمول کسانی است که علاوه بر اظهار ندامت و پشیمانی سعی بر عدم تکرار گناهان دارند.
[/]
[=arial black] اینها بجاى خود محفوظ است. به هرصورت از دعا در ماه مبارک مخصوصاً براى بخشش گناهان غفلت نکنید
[=arial black] تذکر دیگرى بدهم و آن این است که: هر چه می توانید صلوات بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله بیشتر داشته باشید. همه اش بنفع شما خواهد بود. به قول مرحوم آقاى طباطبایى که یک نکته سرّى در اینجا فرموده اند که معروف است: که وقتى شما از خدا طلب رحمت خاصّه براى رسول اکرم صلوات الله علیه و آله می کنید، آنها واسطه های فیض هستند، خود رسول الله صلی الله علیه و آله در اصل و بعد هم ائمه علیهمالسلام و چهارده معصوم و همه واسطه های فیض حقاند. وقتى شما براى آنها طلب رحمت از خدا می کنید در حقیقت طلب رحمت براى خودتان می کنید، چون هرچه رحمت به آنها زیاد برسد فایده اش براى خود شما و ما است که می رسد. این در واقع خواستن رحمت خداست منتها از مجرایش، اللهم صل على محمد و آل محمد از مجرایش، و طورى است که ما در ابتدا صلوات را براى رسول اکرم صلی الله علیه و آله می خواهیم ولى این دعا را خدا بواسطه رسول اکرم به خاطر رسول اکرم صلی الله علیه و آله قبول می کند. من می گویم به او رحمت بفرست، رد نمی کند، اما [وقتی رحمت را] به او نازل فرمود و عنایت فرمود، عنایتش بما هم برسد
بسم الله الرحمن الرحیم
السلام علیک یا صاحب الزمان
السلام علیکم و رحمه الله و برکاته
سلام بر همگی و عرض خسته نباشید
تبریک میگم به همه بزرگواران به مناسبت فرا رسیدن ایام ماه مبارک رمضان انشاء الله که بتونیم نهایت استفاده رو ببریم
خب یکی از شرایطی که میگن برای ماه رمضون داشته باشیم , اینه که از افراد حلالیت بطلبیم ... بنده هم برا همین از همه اعضا میخوام که اگر بدی از بنده دیدن حلال کنن .. و امیدوارم که همه همدیگرو همین جا حلال کنیم اگر بدی ازمون سر زده
و در خانواده هامون هم اگر خدایی نکرده از کسی دلخوریم یا در اشنایان و دوستانمون, حلالش کنیم ...
موفق باشید و پیروز
منبع : انجمن منجی دوازدهم
[h=1]دعا و اعمال شب و روز اول ماه رمضان[/h]
[/HR] شب اول ماه مبارک رمضان ،شب بسیار شریفی است ،که طبق فرموده پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله شب گشوده شدن درهای آسمان است . برای این شب اعمال و دعاهای وارد شده است که به صورت مختصر برای شما عزیزان نقل می کنیم و برای دیدن شرح دعاها شما عزیزان را به کتاب گرانقدر مفاتیح الجنان ارجاع می دهیم.
[/HR]
[h=2]شب اول در آن چند عمل است:[/h]
کیفیت نماز شب اول :
چهار ركعت در هر ركعت بعد از حمد پانزده مرتبه توحید
اوّل: آنكه طلب هلال كند و بعضى استهلال این ماه را واجب دانسته اند.
دوّم: چون رۆیت هلال كرد اشاره به هلال نكند بلكه رو به قبله كند و دست ها را به آسمان بلند كند و خطاب كند هلال را دعای رۆیت هلال که در مفاتیح آمده است را بخواند.
سوّم: بخواند دعاء چهل و سوّم صحیفه كامله را در وقت رۆیت هلال سیّد بن طاوس روایت كرده است.
چهارم: مجامعت با حلال خود كند و این از خصوصیّات این ماه است والاّ در ماههاى دیگر جماع در شب اوّل مكروه است.
پنجم: غسل شب اوّل ماه كند و روایت شده كه هر كه در شب اوّل ماه رمضان غسل كند خارش بدن به او نرسد تا ماه رمضان آینده
ششم: در نهر جارى غسل كند و سى كف آب بر سر بریزد تا با طهارت معنوى باشد تا ماه رمضان آینده .
هفتم: زیارت قبر امام حسین علیه السلام كند تا گناهانش ریخته شود و ثواب حجّاج و معتمرین آن سال را دریابد .
هشتم: از این شب ابتدا كند به خواندن هزار ركعت نماز این ماه به نحوى كه در آخر قسم دوّم ذكر شد .
نهم: دو ركعت نماز كند در این شب در هر ركعت حمد و سوره انعام بخواند و سۆال كند كه حقّ تعالى كفایت كند او را و نگاه دارد او را از آنچه مى ترسد و از دردها .
دهم: بخواند دعاى اللّهُمَّ اِنَّ هذَا الشَّهْرَ الْمُبارَكَ كه در شب آخر ماه شعبان گذشت.
یازدهم: بعد از نماز مغرب دستها را بلند كند و بخواند این دعاء وارده از حضرت جواد علیه السلام را.
دوازدهم: دوازدهم بخواند دعاى ماءثور از حضرت صادق علیه السلام را كه در اقبال است.
سیزدهم: بخواند دعاى چهل و چهارم صحیفه كامله را.
چهاردهم: بخواند: اَللّهُمَّ اِنَّ هذا شَهْرُ رَمَضانَ الخ كه سید در اقبال نقل فرموده و بسیار طولانى است.
پانزدهم بخواند:
اَللّهُمَّ اِنَّهُ قَدْ دَخَلَ شَهْرُ
خدایا براستى ماه رمضان آمد
رَمَضانَ اَللّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ الَّذى اَنزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ وَجَعَلْتَهُ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى
آن ماهى كه قرآن را در آن نازل فرمودى و آن را حجتهائى از هدایت و تمیز
وَالْفُرْقانِ اَللّهُمَّ فَبارِكْ لَنا فى شَهْرِ رَمَضانَ وَاَعِنّا عَلى صِیامِهِ
(حق و باطل ) قرار دادى خدایا پس بركت ده به ما در ماه رمضان و بر روزه
وَصَلَواتِهِ وَتَقَبَّلْهُ مِنّا
و نمازهایش ما را یارى ده و آن را از ما بپذیر.
شانزدهم : بخواند دعاى حضرت رسول صلى اللَّه علیه و آله در شب اول ماه رمضان
اَلْحَمْدَ لِلّهِ الَّذى اَكْرَمَنا بِكَ اَیُّهَا الشَّهرُ
سپاس خدائى را كه ما را بوسیله تو گرامى داشت اى ماه
الْمُبارَكُ اَللّهُمَّ فَقَوِّنا عَلى صِیامِنا وَقِیامِنا وَثبِّتْ اَقْدامَنا وَانْصُرْنا
مبارك خدایا به ما نیرو ده بر روزه مان و شب زنده داریمان و گامهاى ما را پابرجا كن
عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرینَ اَللّهُمَّ اَنْتَ الْواحِدُ فَلا وَلَدَ لَكَ وَاَنْتَ الصَّمَدُ
و بر مردمان كافر یاریمان ده خدایا توئى یگانه كه فرزند ندارى و توئى بى نیازى
فلا شِبْهَ لَكَ وَاَنْتَ الْعَزیزُ فَلا یُعِزُّكَ شَىْءٌ وَاَنْتَ الْغَنِىُّ وَاَنَا الْفَقیرُ
كه شبیه ندارى و توئى عزیزى كه چیزى به تو عزت نبخشد و توئى بى نیاز و منم نیازمند
وَاَنْتَ الْمَوْلى وَاَنَا الْعَبْدُ وَاَنْتَ الْغَفُورُ وَاَنَا الْمُذْنِبُ وَاَنْتَ الرَّحیمُ
و توئى سرور و منم بنده و توئى آمرزنده و منم گنهكار و توئى مهربان
وَاَنَا الْمُخْطِئُ وَاَنْتَ الْخالِقُ وَاَنَا الْمَخْلُوقُ وَاَنْتَ الْحَىُّ وَاَنَا الْمَیِّتُ
و منم خطاكار و توئى آفریننده و منم آفریده و توئى زنده و منم مرده
اَسْئَلُكَ بِرَحْمَتِكَ اَنْ تَغْفِرَ لى وَتَرْحَمَنى وَتَجاوَزَ عَنّى اِنَّكَ عَلى
از تو خواهم به رحمتت كه مرا بیامرزى و از من درگذرى كه براستى تو بر هر
كُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ
چیز توانائى
هفدهم درباب اوّل گذشت ذكر استحباب خواندن دعاى جوشن كبیر در اوّل ماه رمضان .هیجدهم بخواند دعاء حجّ را كه در اوّل ماه گذشت نوزدهم چون ماه رمضان شروع شود سزاوار است تكثیر تلاوت قرآن و قبل از آغاز تلاوت بخواند دعای امالم صادق را در این هنگام.
[h=2]دعای روز اول[/h] دعاى روز اوّل :اَللّهُمَّ اجْعَلْ صِیامى فیهِ صِیامَ الصّاَّئِمینَ وَقِیامى فیهِ
خدایا قرار ده روزه ام را در این ماه روزه روزه داران واقعى و شب زنده داریم را
قیامَ الْقاَّئِمینَ وَنَبِّهْنى فیهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغافِلینَ وَهَبْ لى جُرْمى فیهِ
نیز همانند شب زنده داران و بیدارم كن در آن از خواب بیخبران و جنایتم را بر من ببخش
یا اِلهَ الْعالَمینَ وَاعْفُ عَنّى یا عافِیاً عَنِ الْمُجْرِمینَ اى معبود جهانیان و درگذر از من اى درگذرنده از جنایتكاران
[h=2]دعا و اعمال روز اول[/h] و در آن چند عمل است:
اوّل غسل كردن در آب جارى و ریختن سى كف آب بر سر كه باعث ایمنى از جمیع دردها و بیماریها است در تمام سال .
دوّم كفى از گلاب بر رُو بزند تا از خوارى و پریشانى نجات یابد و قدرى هم بر سر خود بزند تا در آن سال از سرسام ایمن شود .
سوّم دو ركعت نماز اوّل ماه و تصدّق را به عمل آورد .
چهارم دو ركعت نماز كند در ركعت اوّل حمد و اِنّا فَتَحْنا و در ركعت دوّم حَمْد و هر سوره كه خواهد بخواند تا حق تعالى جمیع بدیها را در آن سال از او دور گرداند و در حفظ خدا باشد تا سال آینده.
پنجم بعد از طلوع فجر این دعا بخواند:
اَللّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرَضْتَ عَلَیْنا صِیامَهُ وَاَنْزَلْتَ
خدایا ماه رمضان آمد و تو روزه آن را بر ما واجب كرده اى و نازل فرموده اى
فیهِ الْقُرآنَ هُدىً لِلنّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَالْفُرْقانِ اَللّهُمَّ اَعِنّا
در آن قرآن را كه راهنماى مردم و حجتهائى از هدایت و تمیز (میان حق و باطل ) است خدایا كمك ده ما را
عَلى صِیامِهِ وَتَقَبَّلْهُ مِنّا وَتَسَلَّمْهُ مِنّا وَسَلِّمْهُ لَنا فى یُسْرٍ مِنَكَ
بر گرفتن روزه اش و آن را از ما بپذیر و بخوبى از ما دریافتش كن و سالمش گردان براى ما در آسودگى
وَعافِیَةٍ اِنَّكَ عَلى كُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ
و عافیت خودت كه همانا تو بر هر چیز توانائىششم بخواند دعاء چهل و چهارم صحیفه كامله را اگر در شب نخوانده .
[h=2]دعاى روز اول ماه رمضان[/h] هفتم علامه مجلسى در زادالمعاد فرموده كلینى و شیخ طوسى و دیگران به سند صحیح روایت كرده اند كه حضرت امام موسى كاظم علیه السلام فرمود كه در ماه مبارك رمضان در اوّل سال یعنى روز اوّل ماه چنانچه عُلماء فهمیده اند این دعا را بخوان و فرمود كه هر كه این دعا را براى رضاى خدا و بى شائبه اغراض فاسده و ریا بخواند در آن سال به او نرسد فتنه و گمراهى و نه آفتى كه ضرر رساند بدین او یا بدن او و حق تعالى او را حفظ كند از شرّ آنچه در آن سال واقع مى شود از بلاها. (برای خواندن دعای شب و روز اول ماه مبارک رمضان مراجعه بفرمایید.)
[h=1]اعمال مشترك ماه مبارك رمضان
[/h] [h=2][/h][h=3][/h][h=2][/h][h=3]اعمال مشترك این ماه چهار گونه است:[/h] نخست: اعمالى است كه در هر شب و روز این ماه به جا آورده مى شود:
*سید بن طاوس از حضرت امام جعفر صادق و امام موسى كاظم ـ علیهماالسلام ـ روایت کرده كه فرمودند: پس از هر نماز در ماه رمضان دعای ذیل را بخوانید:
اَللّـهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِكَ الْحَرامِ فِی عامی هذا وَفی كُلِّ عامٍ ما اَبْقَیْتَنی فی یُسْرٍ مِنْكَ وَعافِیَةٍ، وَسَعَةِ رِزْقٍ، وَلا تُخْلِنی مِنْ تِلْكَ الْمواقِفِ الْكَریمَةِ، وَالْمَشاهِدِ الشَّریفَةِ، وَزِیارَةِ قَبْرِ نَبِیِّكَ صَلَواتُكَ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَفی جَمیعِ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالاَْخِرَةِ فَكُنْ لی، اَللّـهُمَّ اِنّی اَساَلُكَ فیـما تَقْضی وَتُقَدِّرُ مِنَ الاََمْرِ الَْمحْتُومِ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ، مِنَ الْقَضاءِ الَّذی لا یُرَدُّ وَلا یُبَدَّلُ، اَنْ تَكْتُبَنی مِنْ حُجّاجِ بَیْتِكَ الْحَرامِ، الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ، الْمَشْكُورِ سَعْیُهُمْ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ، الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئاتُهُمْ، واجْعَلْ فیـما تَقْضی وَتُقَدِّرُ، اَنْ تُطیلَ عُمْری، وَتُوَسِّعَ عَلَیَّ رِزْقی، وَتُؤدِّی عَنّی اَمانَتی وَدَیْنی آمینَ رَبَّ الْعالَمین.
خدایا! در این سال و هر سال، تا زمانى كه عمرم باقى است و در آسایش و گشایش روزى به سر مى برم، زیارت خانه ات ـ بیت الحرام ـ را نصیبم گردان. و مرا از درك موقف هاى گرامى و دیدن مكان هاى شریف و زیارت قبر پیغمبرت ـ كه درودت بر او و آلش باد ـ محروم مكن.
و در برآوردن جمیع احتیاجات دنیا و آخرتم یارىام كن. اى خدا! از تو درخواست مى كنم هر آنچه از قضا و قَدَرت را كه در شب قدر حتمى قرار دادى و دیگر برگشت و تغییرى نمى پذیرد، مرا از حجاج بیت الحرامت قرار دهى. حاجیانى كه حجشان پسندیده، سعیشان پذیرفته، گناهانشان آمرزیده و اعمال بدشان بخشیده شده است. و عمر طولانى در راه بندگى ات و روزىام را فراوان قرار ده و امانت ها و قرضم را ادا فرما.
*هم چنین بعد از نمازها این دعا خوانده شود:
یا عَلِیُّ یا عَظیمُ، یا غَفُورُ یا رَحیمُ، اَنْتَ الرَّبُّ الْعَظیمُ الَّذی لَیْسَ كَمِثْلِهِ شَیءٌ وَهُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ، وَهذا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَكَرَّمْتَهْ، وَشَرَّفْتَهُ وَفَضَّلْتَهُ عَلَى الشُّهُورِ، وَهُوَ الشَّهْرُ الَّذی فَرَضْتَ صِیامَهُ عَلَیَّ، وَهُوَ شَهْرُ رَمَضانَ، الَّذی اَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ، هُدىً لِلنّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَالْفُرْقانَ، وَجَعَلْتَ فیهِ لَیْلَةَ الْقَدْرِ، وَجَعَلْتَها خَیْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ، فَیا ذَا الْمَنِّ وَلا یُمَنُّ عَلَیْكَ، مُنَّ عَلَیَّ بِفَكاكِ رَقَبَتی مِنَ النّارِ فیمَنْ تَمُنَّ عَلَیْهِ، وَاَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ .
اى خداى بلند مقام, اى بزرگوار, اى آمرزنده,اى مهربان! تویى خداى بزرگ كه هیچ مانندى ندارد و به گفتار و كردار خلق شنوا و بینا است. و این ماهى كه مقامش را بلند گردانیدى و بر دیگر ماه ها كرامت و شرافت بخشیدى, و روزه اش را بر من واجب گردانیدى, ماه رمضان است.
ماهى كه در آن قرآن را براى راهنمایى مردم و نشان دادن راه هدایت و جدا نمودن حق از باطل فرو فرستادى و شب قدر را در این ماه مقرر داشتى و نیز آن شب را بر هزار ماه برترى دادى; پس اى خداى صاحب منت كه هیچ كس بر تو منت ندارد, در میان آن همه بندگانت كه منت گزارده اى بر من منت گزار و از آتش دوزخ نجات بخش و به بهشت همیشگى داخل گردان! به حق رحمت بى پایانت اى مهربان ترین مهربانان.
* شیخ كفعمى در مصباح و بلدالامین و شیخ شهید در مجموعه از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) نقل كرده اند كه آن حضرت فرمود: هر كه این دعا را در ماه رمضان بعد از هر نماز واجبى بخواند، حق تعالى گناهان او را تا روز قیامت بیامرزد، و دعا این است:
اَللّـهُمَّ اَدْخِلْ عَلى اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ اَللّـهُمَّ اَغْنِ كُلَّ فَقیرٍ، اَللّـهُمَّ اَشْبِعْ كُلَّ جائِعٍ، اَللّـهُمَّ اكْسُ كُلَّ عُرْیانٍ، اَللّـهُمَّ اقْضِ دَیْنَ كُلِّ مَدینٍ، اَللّـهُمَّ فَرِّجْ عَنْ كُلِّ مَكْرُوبٍ، اَللّـهُمَّ رُدَّ كُلَّ غَریبٍ، اَللّـهُمَّ فُكَّ كُلَّ اَسیرٍ، اَللّـهُمَّ اَصْلِحْ كُلَّ فاسِدٍ مِنْ اُمُورِ الْمُسْلِمینَ، اَللّـهُمَّ اشْفِ كُلَّ مَریضٍ، اللّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنا بِغِناكَ، اَللّـهُمَّ غَیِّر سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِكَ، اَللّـهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ وَاَغْنِنا مِنَ الْفَقْرِ، اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ .
اى خدا تو بر اهل قبرها نشاط و شادمانى عطا كن؛ فقیران را بى نیاز گردان؛ خدایا گرسنگان را سیر گردان؛ برهنگان را لباس بپوشان؛ خدا بدهى برهكاران را ادا فرما؛ سوگواران را دل شاد ساز؛ خدایا هر غریبى را به وطن باز رسان؛ هر اسیرى را آزادى بخش؛ خدایا فسادگران در كار مسلمانان را اصلاح فرما؛ بیماران را شفا عنایت كن؛ اى خدا به غناى خود جلو فقر ما را ببند؛ بدى هاى ما را به خوبى صفات خودت تغییر ده؛ خدایا دیَن ما را ادا فرما و نادارى ما را به دارایى و بى نیازى بدل گردان كه تو بر هر چیز توانایى.
[h=2]دوم: كارهایى كه در شب هاى ماه رمضان باید به جا آورد؛ و آن چند چیز است:[/h]
1- افطار مستحب است بعد از نماز, صورت گیرد; مگر آن كه ضعف بر او غلبه كرده باشد یا جمعى منتظر باشند.
2- با چیز پاكیزه و حلال و به دور از شبهات افطار نماید. و بهتر آن است كه با خرماى حلال افطار كند تا ثواب نمازش چهارصد برابر گردد. اگر با خرما، آب، رطب، شیر، حلوا، نبات و با آب گرم، و یا هر كدام از این ها افطار كند، نیز خوب است.
3- هنگام افطار دعاهاى وارده در این باره را بخواند؛ از جمله آن كه بگوید:
اللهم لك صمت و على رزقك افطرت و علیك توكلت(خدایا براى تو روزه گرفتم و با روزى تو افطار مى كنم و بر تو توكل دارم. تا خدا ثواب هر كسى را كه در این روز روزه داشته است، به او عطا كند، و اگر دعاى اللهم رب النور العظیم را كه سید و كفعمى روایت كرده اند بخواند، فضیلت بسیار یابد.
و روایت شده كه حضرت امیر المومنین على (علیه السلام) هر گاه مى خواست افطار كند مى گفت:
بسم الله; اللهم لك صمنا و على رزقك افطرنا, فتقبل منا انك السمیع العلیم.
به نام خدا. خدایا براى تو روزه گرفتیم و به روزى تو افطار كردیم؛ پس از ما قبول كن، زیرا كه تو شنواى دانایى.
4- هنگام لقمه اول بگوید:
بسم الله الرحمن الرحیم; یا واسع المغفرة اغفر لى
به نام خداوند بخشاینده مهربان؛ اى كه آمرزش باو گسترده است, بیامرز مرا. تا خدا او را بیامرزد.
و در روایت آمده است كه در آخر هر روز از روزهاى ماه رمضان، خدا هزار هزار كس را از آتش جهنم آزاد مى كند؛ پس از حق تعالى بخواه كه تو را یكى از آن ها قرار دهد.
5-در وقت افطار سوره قدر بخواند.
6- در وقت افطار صدقه بدهد و سپس روزه داران را افطار دهد؛ اگر چه به چند دانه خرما یا شربتى آب باشد. و از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) روایت شده كسى كه روزه دارى را افطار دهد, مثل اجر آن روزه دار براى وى خواهد بود; بدون آن كه چیزى از آن كم شود. و نیز از آنِ او خواهد بود ثواب كار نیكویى كه به جا آورد آن افطار كرده كه فرمود: مومنى كه لقمه اى را در ماه رمضان به مومنى بدهد، حق تعالى براى او اجر كسى را مى نویسد كه سى بندهء مومن آزاد كرده باشد و نیز از آن او است نزد حق تعالى یك دعاى پذیرفته شده.
7- در هر شب خواندن هزار مرتبه انا انزلناه آمده است.
8- اگر ممكن باشد در هر شب صد مرتبه حم دخان را بخواند.
9- در هر شب از ماه رمضان دعاى افتتاح بخواند.
10- در روایت آمده كه هر كس در هر شب از ماه رمضان سوره انا فتحنا را در نماز مستحبى بخواند آن سال حفاظت مى گردد. و از اعمالى كه مستحب است در شب هاى ماه رمضان به جا آورده شود، خواندن هزار ركعت نماز در سرتاسر این ماه است.
و این مطلب را عالمان بزرگ و فقیهان وارسته در كتاب هاى خود اشاره كرده و نوشته اند.
[h=2]سوم: كارهاى مربوط به سحرهاى ماه مبارك رمضان است. و آن چند كار است:[/h] 1- سحرى خوردن, و سحرى را ترك نكند, اگر چه با یك دانه خرماى یا یك لیوان آب باشد. و بهترین سحرها سویق یعنى قاووت و خرما است. و در خبر آمده كه حق تعالى و ملائكه صلوات مى فرستند بر كسانى كه در سحرها استغفار مى كنند، و سحرى مى خورند.
2- سوره انا انزلناه در وقت سحرها بخواند، كه هر كس این سوره را در وقت افطار كردن و سحر بخواند گویى ثواب كسى را دارد كه در راه خدا در خون خود بغلتد.
3- بخواند دعاى شریفى را كه از حضرت امام رضا(علیه السلام) نقل شده كه فرموده اند: این دعایى است كه حضرت امام محمد باقر(علیه السلام) در سحرهاى ماه رمضان (دعاى سحر) مى خواندند.
[h=1]آمرزش ، رهاورد ماه رمضان
[/h][h=2]شهر التمحیص (ماه پاك شدن)[/h] امام زین العابدین (ع) در دعای استقبال و ورود به ماه رمضان در صحیفه سجادیه این ماه را "شهر التمحیص" نامیده اند. راغب اصفهانی می نویسد: محص به معنای تخلیص و رهایی شئ از عیب است. تمحیص به معنای تزكیه و تطهیر است. ماه رمضان ماه تصفیه بر نفس و پاك كردن و برطرف نمودن عیوب و دور كردن خود از گناهان است. ماه صاف كردن قلب و دل از پلیدی هاست. ماه شستن عداوتها و كینه ها و عقده ها و حسد ها و سایر رذایل اخلاقی است. ماه تخلیص خویشتن از شر گناهان و نجات یافتن و حركت در مسیر فلاح و رستگاری و سعادت است. ماه پاكسازی قلب و روح و ماه خود سازی است.
باز امام سجاد (ع) در دعای وداع با ماه رمضان می فرمایند: "درود بر تو ای همسایه ای كه دلها (بر اثر عبادت و بندگی) در آن نرم و فروتن گردید و گناهان (بر اثر آمرزش و عفو خدای متعال) در آن كم شد.
درود بر تو! چه بسیار گناهان را محو كردی و چه بسیار عیبها و زشتی ها را پوشاندی"
[h=2]شهرالمغفره (ماه بخشایش)[/h] پیامبر گرامی "ص" در فضیلت ماه رمضان فرموده اند: "شهر رمضان شهر الله عز و جل … و هو شهر المغفره" ماه رمضان، ماه خدا و ماه مغفرت است.(1)
عبدالرحمان بن بشیر از قول امام علی بن الحسین زین العابدین (ع) نقل می كند كه آن حضرت در ارتباط با ماه رمضان فرمودند: "هذا شهر المغفره" ماه رمضان ماه مغفرت است.(2)
غفران و مغفرت این است كه انسان از عذاب و عقاب مصونیت پیدا كند، خدای متعال از تقصیرات او درگذرد، گناه او را بیامرزد و استغفار، تقاضای این وضعیت است از پروردگار با گفتار و كردار.
امام صادق (ع) از قول پدران خویش از قول حضرت علی (ع) نقل می كند كه ایشان فرمودند: در ماه رمضان زیاد استغفار و دعا كنید كه دعا، بلا را از شما دفع می كند و استغفار، گناهانتان را محو می كند."(3)
پیامبر گرامی اسلام فرموده اند خدای متعال در سراسر ماه رمضان می گوید: "آیا استغفار كننده ای هست تا گناه او آمرزیده شود و به مغفرت برسد؟ همچنین در جای دیگر فرموده اند: "فرشتگان الهی روز و شب برای روزه داران در ماه رمضان طلب آمرزش می كنند."(4)
امام صادق (ع) از قول پدران خویش از پیامبر گرامی نقل می كند كه فرمودند: "كسی كه ماه رمضان روزه بگیرد، شهوت خودرا حفظ كند، زبان خود را نگهدارد و از اذیت كردن مردم خودداری كند، خداوند همه گناهان او را می بخشد."(5)
رسول خدا در خطبه شعبانیه می فرمایند: "بدبخت كسی است كه از غفران الهی در این ماه بزرگ محروم بماند.”
در روایت دیگری پیامبر گرامی فرموده اند: ”كسی كه در ماه رمضان آمرزیده نشود در كدام ماه آمرزیده می شود؟"(6)
هشام بن حكم می گوید: امام صادق فرمودند: "كسی كه در ماه رمضان آمرزیده نشود تا ماه رمضان آینده آمرزیده نمی شود مگر در عرفات در مراسم حج حاضر شود."(7)
[h=2]شهر العتق (ماه رهایی از آتش)[/h] رسول خدا در اهمیت ماه رمضان فرمودند: "شهر رمضان شهر الله عز و جل و … و هو شهر العتق من النار" ماه رمضان ماه خدا … و ماه آزادی از آتش است"(8) امام زین العابدین (ع) نیز در دعایی كه در ماه رمضان هر روز می خواندند این ماه را "شهر العتق من النار" نامیده اند.(9)
پیامبر گرامی در ارتباط با فلسفه نامگذاری ماه رمضان به ماه آزادی از آتش می فرمایند: "ماه رمضان را شهر العتق نامیده اند چون در هر شب و روز این ماه ششصد بنده از آتش آزاد می شود ودر آخر آن هم مثل آنچه در گذشته آزاد شده آزاد می شود.(10)
و در كلام دیگر می فرمایند: "كسی كه در ماه رمضان روزه بگیرد و شهوت و زبان خویش را حفظ كند و از اذیت و آزار دیگران خودداری كند … خداوند متعال او را از آتش جهنم نجات می دهد و آزاد می كند.(11)
امام محمد باقر (ع) نیز می فرمایند هنگامی كه حضرت موسی بن عمران (ع) با خدای متعال سخن گفت پرسید: خدایا پاداش كسی كه در روشنایی روز به خاطر رضایت تو روزه بگیرد چیست؟ خدای متعال به او وحی كرد: ای موسی بهشت من و امان از ترس روز قیامت و آزادی از آتش جهنم، پاداش اوست.(12)
[h=2]شهر الانابه (ماه بازگشت به سوی خدا)[/h] پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد بن عبدالله "ص" در توصیف ماه رمضان می فرماید: "هو شهر الانابه" ماه رمضان ماه انابه است.”(13)
امام علی بن الحسین زین العابدین (ع) نیز چنین فرموده اند: "هذا شهر الانابه" این ماه، ماه انابه است.(14)
راغب اصفهانی در مفردات خود در توضیح این كلمه می نویسد: "النوب رجوع الشی مره بعد اخری و… الانابه الی الله تعالی الرجوع الیه بالتوبه و اخلاص العمل." توبه بازگشتن به سوی چیزی است مرتبه ای بعد از مرتبه دیگر و انابه به سوی خداوند بازگشتن به سوی اوست با توبه و اخلاص عمل."
امام خمینی (ره) در ارتباط با تفاوت توبه وانابه در چهل حدیث این گونه نوشته اند: "حقیقت توبه رجوع از احكام و تبعات طبیعت است به سوی احكام روحانیت و فطرت. چنانكه حقیقت انابه رجوع از فطرت و روحانیت است به سوی خداوند و سفر كردن و مهاجرت نمودن از بیت نفس است به سوی سر منزل مقصود. پس منزل توبه مقدم بر منزل انابه است.
امام سجاد (ع) در دعای هر روز ماه رمضان از خدای متعال چنین می خواسته اند: "اللهم ارزقنی فیه … الانابه …" بار خدایا در این ماه انابه را نصیب و روزی من بگردان.
[h=2]شهر الطهور (ماه طهارت و پاكیزگی)[/h] امام چهارم حضرت علی بن الحسین (ع) در صحیفه سجادیه در دعای خویش هنگام رسیدن ماه رمضان، این ماه را شهر الطهور نامیده اند، راغب اصفهانی در توضیح این كلمه در مفردات می نویسد: "طهارت دو قسم است طهارت جسم و طهارت روح و كلمه طهور بر وزن فعول در لغت یا مصدر است همچون وضوء و وقود و یا اسم است: اما غیر مصدر همچون فطور كه اسم است برای آنچه با آن افطار می شود و یا صفت است همچون رسول و طهور آنگونه كه اصحاب شافعی گفته اند از نظر لفظ به معنای مطهر نیست زیرا فعول از افعل و فعل بنا نمی شود فقط از فعل بنا می شود ولی طاهر دو قسم است یكی آنكه طهارت از خودش تجاوز نمی كند. مثل طهارت لباس كه طاهر غیر مطهر است و دیگری طهارتی است كه طهارت از خودش تعدی می كند و خدای متعال به همین اساس آب را طهور نامیده است كه پاك و پاك كننده است."
ماه رمضان ماه پاك شدن و ماه پاكیزگی است. به تعبیری هم خود ماه پاك است و هم طهارت از آن به انسانها سرایت می كند و آنها را پاك می كند. در این ماه فصل نوینی از طهارت به روی انسان گشوده می شود.
امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) می فرماید: "هنگامی كه هلال ماه رمضان را دیدی بگو: اللهم انی اسئلك خیر هذا الشهر و طهوره. بار خدایا خیر و خوبی این ماه و پاكی آن را از تو درخواست می كنم."(15)
امام سجاد در صحیفه، در دعای وداع با این ماه می فرماید: "درود بر تو برای آنكه با بركات و نیكیها بر ما وارد شدی و پلیدی گناهان را از ما شستی."
[h=2]شهر البركه (ماه بركت)[/h] پیامبر گرامی (ص) در توصیف ماه رمضان چنین فرموده اند: "شهر رمضان شهر الله عز و جل … و هو شهر البركه" ماه رمضان ماه خدا و ماه بركت است."(16) صاحب مفردات می گوید:
"بركت، ثبوت خیر و خوبی الهی در شئ است و مبارك آن چیزی است كه در او خیر است."
ماه رمضان منشاء و مبداء و مركز و محور خیر و بركت است و در روایات متعددی ماه مبارك نامیده شده است.
سلمان فارسی (رض) می گوید: پیامبر گرامی (ص) در آخرین روز ماه شعبان فرمودند: ای مردم! ماه رمضان، ماه مبارك شما را فرا گرفت.(17)
در جای دیگر فرموده اند: "این ماه رمضان ماه مباركی است، روزه در آن را خداوند واجب گردانید، درهای بهشت در این ماه باز و دستهای شیاطین بسته است."(18)
امام صادق (ع) می فرماید: هنگامی كه ماه رمضان می رسید پیامبر گرامی (ص) می فرمودند: "بار خدایا در ماه رمضان برای ما بركت بده و ما را به روزه و نماز آن یاری نما و كارهای ما را در این ماه قبول فرما."
حارث نضری می گوید: امام صادق (ع) در آخر ماه شعبان فرمودند: "ماه مباركی كه قرآن در آن نازل شده فرا رسید."(19)
ابی محمد هارون بن موسی تلعكبری نقل می كند امام صادق (ع) فرمودند: با فرا رسیدن ماه رمضان بگو بار خدایا ماه مبارك رمضان ماه نزول قرآن فرا رسید … از تو می خواهم كه مرا در این ماه بیامرزی و به من رحم كنی و من را از آتش جهنم نجات بدهی".(20)
خداوند ما را از بهره مندان این ماه پر خیر و فضیلت قرار دهد. آمین
[/HR]1- بحار ج 96، ص 340
2- كافی ج 4، ص 77
3- بحار ج 96، ص 378 – امالی شیخ صدوق ص 37
4- بحار ج 96، صص 365 و 348
5و6- همان، صص 356،355
7و8- همان صص، 375و340
9- وسائل ج 7 ص237
10و11و12- بحار ج 96، ص 381و356و364
13- همان، ص 340
14- من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 105
15- كافی ج 4، ص 76
16و17و18- بحار ج 96 ص 340،342،366
19- بحار ج 96 ص 383
20- بحار ج 97، ص 326
روزه فقط گرسنگی نیست! رمضان قال امیرالمومنین علیه السلام : الصِیامُ اِجتِنابُ المَحارِم كَمَا یَمتَنِعُ الرَجُل مِنَ الطَعامِ وَ الشَراب. امام على علیه السلام فرمود: روزه پرهیز از حرامها است همچنانكه شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز مىكند. [یعنی همانطور كه از خوردن كناره گیری میكند باید از كارهای حرام نیز بپرهیزد].
عطر نفسهای خدا «رمضان» در لغت از «رمضاء» به معناى شدت حرارت گرفته شده و به معناى سوزانیدن مى باشد. چون در این ماه گناهان انسان بخشیده مى شود، به این ماه مبارك رمضان گفته اند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: اگر مردم قدر ماه مبارک رمضان را می دانستند، می گفتند: ای كاش همه سال رمضان بود. در این ماه خوابت، نفس كشیدنت، عبادت است. آقا امیرالمومنین علی بن ابی طالب سلام الله علیه می فرماید: فضیلت ماه مبارک رمضان بر بقیه ماه ها مثل فضیلت ما امام هاست بر بقیه مردم. هیچ كسی، هیچ شخصیتی، با پیامبر و اهل بیت و چهارده معصوم علیهم السلام قابل قیاس نیست. در روایات می فرماید: ما را با هیچ كسی قیاس نكنید. یعنی فضیلت ماه مبارک رمضان را با بقیه ماه ها مقایسه نکنید.[1] پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: محروم، شقی و بدبخت كسی است كه از آمرزش خدا در این ماه مبارک رمضان محروم بشود. قدر این مجالس، این حالات، این گریه ها، را بدانید. گاهی یک قطره اشک، یک دریای آتش را خاموش می كند. روایت داریم: روز قیامت یک بنده گنه كاری را می آوردند كه خیلی گناهش زیاد بوده است. همان طوری كه دروبین می تواند عكس و صورت و تصویر ما را ضبط كند و بعداً پخش كند، خدا این قدرت را دارد كه به اعضای ما این قدرت را بدهد که خود اعضا و جوارح ما فیلمبرداری بكنند. یا به نطق بیایند. «أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذی أَنْطَقَ كُلَّ شَیء»[2] انسان به اعضا و جوارحش می گوید چرا علیه من شهادت می دهید؟ «لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَینا»[3] می گویند: این کار خدا بود. این مژه های چشم می گویند: بار پروردگارا ما هم یک شهادتی داریم. یک شبی این بنده تو بلند شد، به یاد گناهانش افتاد و ناله كرد. آن قدر گریه كرد كه ما تر شدیم. خدای متعال می فرماید: چون كه این از خوف من گریه كرده، او را به طرف بهشت برگردانید. دریای رحمت الهی به موج می آید و این بنده را برمی گردانند. ما مثل یک شمعی می مانیم كه در شرف آب شدن و خاموش شدن هستیم. این شمع دارد تمام می شود. اگر با این شمع یک چراغ دیگری برای آن عالم روشن كردی، كردی. نكردی در ظلمات و تاریكی می مانی برکات ماه مبارک رمضان حضرت امام سجاد(علیه السلام) در دعاى حلول ماه رمضان به درگاه خداوند عرض مى كند: به وسیله روزه این ماه یاریمان ده تا اندام هاى خود را از معاصى تو نگه داریم و آن ها را به كارهایى گیریم كه خشنودى تو را فراهم آورد، تا با گوش هایمان سخنان بیهوده نشنویم و با چشمانمان به دین لهو و لعب نشتابیم و تا دستمانمان را به سوى حرام نگشاییم و با پاهایمان به سوى آن چه منع شده ره نسپاریم و تا شكم هایمان جز آن چه را تو حلال كرده اى در خود جاى ندهد، و زبان هایمان جز به آن چه تو خبر داده اى و بیان فرموده اى گویا نشود... .» [4] امام سجاد علیه السلام می فرماید: خدایا اگر من را نهیبم بزنی، ردم بكنی، در را هم ببندی، من این حرف ها سرم نمی شود، من گدای سمجی هستم. «لا كففت عن تملقك»[5] من چاپلوسی می كنم. به در خانه ات این قدر سر می سابانم، این قدر ناله می زنم که به رویم باز کنی. چون معرفت در قلب من آمده كه تو خیلی آقایی، كریمی، بزرگوار هستی. خدا، تنها دادرس به خدا قسم ما جز خدا، كسی را نداریم. یک لحظه نفسمان بند بیاید، ما را در خانه نگه نمی دارند. فوری می برند در سردخانه می گذارند. یاد بیاوریم آن زمانی كه ما را در كفن می پیچند. در چاله ای به نام قبر می گذارند. آنجا كی به درد من و شما می خورد. آقا این كاغذها و اعلامیه ها و قبرها را نگاه بكنید، نصف افرادی كه می میرند یا میانسال هستند یا جوان هستند. لذا هر سال را احتمال بدهید، سال آخر باشد. برای توبه و استغفار سنگ تمام بگذاریم. یاد بیاریم آن زمانی كه ما را در چاله قبر تک و تنها رها می كنند و می روند. كی به درد ما می خورد؟ «الهی و ربی من لی غیرك»[6] غیر از خدا، غیر از اولیاء خدا، كی به درد ما می خورد؟ جز خدا و اولیاء خدا هر كس و هر چیزی هست، ما از آنها جدا می شویم. همان پدری كه یک عمر در این خانه خون دل خورده زحمت كشیده، همان مادری كه شصت سال هفتاد سال واقعاً خون جگر خورده برای بچه هایش كار كرده است، اما وقتی كه نفسش بند آمد همان دختر می ترسد که در خانه او را نگه دارد. فضیلت ماه مبارک رمضان بر بقیه ماه ها مثل فضیلت ما امام هاست بر بقیه مردم. هیچ كسی، هیچ شخصیتی، با پیامبر و اهل بیت و چهارده معصوم علیهم السلام قابل قیاس نیست. در روایات می فرماید: ما را با هیچ كسی قیاس نكنید. یعنی فضیلت ماه مبارک رمضان را با بقیه ماه ها مقایسه نکنید قدردانی عمرهای باقی مانده ما مثل یک شمعی می مانیم كه در شرف آب شدن و خاموش شدن هستیم. این شمع دارد تمام می شود. اگر با این شمع یک چراغ دیگری برای آن عالم روشن كردی، كردی. نكردی در ظلمات و تاریكی می مانی. از روزی كه ما به دنیا آمدیم با سرعت به طرف آخرت و مرگ می رویم. آخرت و مرگ هم به طرف ما می آید چه قدر زود به هم می رسیم. عن قریب است كه از ما اثری باقی نباشد. بیاییم به فكر آخرت باشیم. زاد و توشه تهیه كنیم. پی نوشت ها : [1] فضائل الاشهر الثلاثۀ، شیخ صدوق ص107 و موسوعۀ احادیث اهل البیت، شیخ هادی نجفی ج4 ص269 [2] فصلت/21 [3] همان [4] الصحیفة السجادیة، امام سجاد(علیه السلام) ص 186، دفتر نشر الهادى، قم. [5] بحار الانوار /علامه مجلسی/ 28/368/ تنبیه ...ص:360 [6] مفاتیح الجنان/شیخ قمی /62
[=Georgia] نقل قول نوشته اصلی توسط یارئوف نمایش پست ها سلام من متوجه نمیشوم چرا آتش درهنگام دعا باید به سمت ما بیاید؟نقل قول نوشته اصلی توسط یارئوف نمایش پست ها
اگر چشمتان بى پرده بود، یا پرده از برابر چشمتان برداشته شده بود، حتماً میبینید که الان آتش می آید به سوى شما
از رسول اکرم صلی الله علیه و آله است که در یک وقتى چند قدم کنار کشید، گفت که آتش می آمد و خود را کنار کشید! البته آن آتش رسول الله صلی الله علیه و آله نبود، بعد هم توضیح داد که چه بود، توضیحاتش طولانى است. آتش می آید اگر ببیند، حالت تعوذ داشته باشید و پناهنده بشوید. در دستورات هست که یک حالت تعوذ چنین است که پشت دستها به سوى آسمان باشد، نه کف دستها، این حالت پناهندگى است. در موقع استغفار پناهنده می شوید از لحاظ اینکه آتش می آید، سخط می آید، غضب می آید و می آید! مگر خدا عنایت بکند. کسى که حالى دارد خود بخود اینجور مى شود.
با عرض سلام خدمت شما خواهر گرامی
از جمله آثار اذکار و ادعیه ای که با حضور تام قلبی خوانده شوند و با طهارت کامل مراتب نفس انسانی همراه باشند یکی آن است که پرده های حجب معنوی را از جلوی دیدگان انسان مکشوف ساخته و چشم برزخی انسان را نسبت به حقایق می گشایند.
از جمله حقایقی که انسان را در بر گرفته آتش تعلق به مادیات و مقتضیات نقص و حدود و مقادیر خلائق است که انسان خاکی بواسطه حشری که با یکایک مخلوقات دارد چنان سرگرم انها شده که به تدریج به غفلت در آمده و گمان می کند خلائق استقلال وجودی داشته و بدون صدور و منشئیت از حق دارای آثار وجودی هستند. این گمان که آتشی معنوی بر جان انسان است خرمن حضور و مراقبت تام انسانی را به آتش کشیده و اختلاف حالات حضور و مراقبت انسان در خلوت و جلوت را به دنبال خواهند داشت.
یعنی وقتی شخص وجود یکایک موجودات را غیر وجود حق بیند و آنهارا مستقل از وجود حق پندارد بدیهی است که حضور و مراقبش از نمره بسیار پایینی برخوردار باشد زیرا که این حضورش وابسته به نگاه دیگران خواهد بود که اگر در جمع باشد مراقب است و اگر خلوتی پیش آمد غافل است.
در حالی که عارف بالله حضور حق را در خلوت و جلوت یکی می بیند و مادیات و حدود و قصور خلائق او را هرگز از وجود حقی که انها را احاطه کرده است غافل نمی سازد.
آری ذکر حقیقی به همراه طهارت کامل نفسانی مقتضی آن است که چشم انسان را گشوده و او را نسبت به آتشی از حدود و قصور ماهوی خلائق که او را احاطه کرده اند آگاه سازد.
[=arial black] در مناجات شعبانیه، جمله های آخرش را لابد خوانده اید. حالا چقدر فکر کردید، چقدر تامل کردید خودتان می دانید، ولى این جمله بود که می گوید: وَ ألحِقنى بِنورِ عِزِّکَ الاَبهَج. بعد می گوید: حتى أکون لک عارفاً و عن سواکَ منحرفاً. بینید این جمله چه می گوید! مى گوید: خدایا به من این عنایت را بکن، این آن وقتى مىشود که انسان بنور ابهج خدا ملحق بشود که مقام فناست و آن مقامى است که من و شما اسمش را شنیده ایم. نه تصور ذهنی اش را می توانیم بکنیم و نه تصور عملیاش را! معلوم است، آن مرحله بسیار بالاست. آن وقت انسان به حقیقت روزه می رسد که: فَأکونَ لَکَ عارفاً وَ عَن سِواکَ مُنحرِفاً، که انسان بطور کلى از غیر خدا منحرف شود، منقطع شود به خدا برسد. این باطن روزه است. این روزه های ما زمینه را آماده می کند براى کسى که بخواهد دنبال مجاهدتهایش را بگیرد و کم کم به آنجا ها نزدیک بشود. این هم یک تذکر بود براى روزه
[=arial black] پس بطوری که در ظاهر روزه دقت می کنید، چون واقعاً ظاهر روزه را خراب می کند، از این بالاتر باید در حفظ باطن روزه دقت کرد! و روى همین حساب هم حتى المقدور برنامه تان را در ماه مبارک طورى تنظیم بکنید که در این عمل موفق شوید. مثلاً برخوردهایتان را مواجهه هایتان با غیر خودتان را، طورى برنامه ریزى کنید که کمتر به گرفتارى این گناه که باطن روزه را باطل می کند بیفتید. خیلى دقت کنید، آن مثال را فراموش نکنید که گفتم هر قدر در ظاهر روزه دقت می کنید، چندین برابر بیشتر از آن در حفظ حقیقتش بکوشید. این هم یک تذکر بود درخصوص ماه مبارک
[=arial black]
[=arial black] باور کنید که شکم هر چه پر باشد محال است آن حال و احوالى که شما در شکم غیرپر خواهید داشت داشته باشید! درحدّ خودش یک مانع است
اگر در جمع باشد مراقب است و اگر خلوتی پیش آمد غافل است.
سلام وتشکر
منظورتان این است که این حضور داشتن شخص درجمع به دلیل ریا هست؟
چون معمولا انسان در جمع غافل است ولی درخلوت مراقب
.
.
.
.
[=arial black] اینها توصیه های من بود که به شما گفتم و خیلى چیزها هم که در کتابها نوشته شده، مراجعه می کنید. آدابى مرحوم میرزا جواد آقا نوشته در آن کتاب معروفى که دارد عربى است و یا کتاب فیض مرحوم که ترجمه شده «حقایق»، در آنجا نگاه بکنید، یک آدابى دارد برای روزه دار، «آداب صالحین»، «حقایق» فیض کاشانى، آداب حج و صلوة و روزه را در آنجا نوشته و ترجمه شده، ولى کتاب حاج میرزا جواد آقا ترجمه نشده، اگر سواد عربى تان زیاد بود به آن هم نگاه کنید. و کتابهایى امثال اینها که آداب را نوشته است. امیدوارم انشاءالله خودتان بگردید پیدا کنید
[=Georgia] سلام وتشکر منظورتان این است که این حضور داشتن شخص درجمع به دلیل ریا هست؟نقل قول نوشته اصلی توسط اویس نمایش پست ها
اگر در جمع باشد مراقب است و اگر خلوتی پیش آمد غافل است.
چون معمولا انسان در جمع غافل است ولی درخلوت مراقب
خیر همیشه به جهت ریا نیست بلکه ممکن است به خاطر قصور در معرفت، در میان جمع دیگران، مراقب تر باشد.
[=arial] اگر در ماه مبارک موفق نشدید به گریه براى آنچه که باید الى الابد ترک کرد و براى گذشته هم به تضرع خوب خالصانه [موفق نشدید] ، به طوری که خودتان قبول بکنید که امروز برگشته اید و تا آخر عمرتان به آن [رویه و گناهان] برنمی گردید و جداً براى گذشته هم پشیمان شده اید، اگر به این موفق نشدید و دیدید که باز دلتان کشیده می شود به آن طرف، بدانید که تصمیم تان جدّى نیست، بترسید، مسئله خطرناک است. خوف شقاوت است. اگر دیدید اینجور است به تضرع بپردازید که مسئله برطرف بشود. هر بدى از خودتان دارید سعى بکنید که موفق به توبه از آن بشوید و اگر نشدید به تضرع بپردازید که بشود، به توسل بپردازید که بشود. و اگر موفق نشدید بدانید که مسئله ساده نیست. کسى که ماه رمضان بیاید و موفق به توبه نشود و خودش را مشمول مغفرت نگرداند، گفته اند شقى است! یعنى مایه ای در وجودش هست، مایه ای که خودمان کسب کرده ایم و اگر بفکرش افتادید به چاره اش بپردازید
[=arial black] با این بیان که گفتم معنى عبودیت را توجه کردید، خود شما می توانید بفهمید که در این ماه مبارک اگر انسان بخواهد روزه اش روزه باشد، چگونه باید باشد
[=arial black] همه مؤمنین مادامی که عمر دارند هر سال یک بار لیلة القدر را [ظاهرا] درک می کنند. حالا مثلاً [اگر] شصت سال عمر داشته باشند، شصت بار لیلة القدر را درک می کنند؟ اینجور نیست. حتى آن کس که روزه می گیرد و شبهاى لیالى قدر را هم بیدار می ماند، گرچه خوب است و توفیق است، ولى این که موفق به درک لیلة القدر [شود]، آن هم چندین بار، بعید است آن لحنها این را نشان بدهد. [آنها که فکر می کنند] که: همین که در دعاهاست که خدایا ما را موفق به درک لیلة القدر بکن، این است که مؤمن باشیم، زنده باشیم، ایمان داشته باشیم و روزه هم بگیریم و شب لیلة القدر و محتملاتش را هم با عبادت زنده نگه داریم، این همان درک است، عوامانه فکر می کنند. من نمی توانم باور کنم که آن دعاها به اینجا نازل است [و مربوط به این نوع درک است]. من خودم شخصاً بعید می دانم این باشد. [از طرفی] آن که خیلى بعید است که [کسی] حتى بیدار هم نباشد، [صرفا]چون مؤمن است، به اندازه عمرش لیلة القدر را درک کرده باشد! این یکى هم که مانند ماها، شبها در لیالى قدر بیدار بوده و عبادت کرده، [این هم به اندازه عمرش لیلة القدر را درک کرده باشد!] این هم بعید است. لحن [دعاها] نشان مىدهد درک لیلة القدر چیز خاصّى است و معناى بخصوصى دارد، که [البته] عاید کسانى خواهد بود که ایمان داشته باشند و عامل باشند و روزه باشند و شبهاى لیالى قدر هم على الحساب بیدار و مشغول عبودیت، بهمعناى خاص باشند. این را توضیح مىدهم
[=arial black]
[=arial black]
[=arial black] [این اتفاق هم تصادفی نیست] انا انزلناه فى لیلة القدر، نه این که تصادفاً [قرآن] در این شب [نازل] شد. این که بگویند فلانى در فلان روز آمده، هر روز مىآمد مىشد، اما حالا در عین حال، فلان روز آمد. [اما نزول قرآن این طور نیست،] اینجور نیست که بگوئیم شب قدر شبى است، حالا نزول قرآن هم تصادفاً در آن شب بوده [و] در واقع تقارن بوده! نه، تقارن نیست. اصلاً خود لیلة القدر با خصوصیاتى که دارد در نزول قطعى قرآن نقش دارد. یعنى در این زمان باید این قرآن به رسول الله صلی الله علیه و آله نازل بشود، در همین شب باید نازل بشود نه در غیر این شب! وقتش این شب است! این اصل مسئله لیلة القدر، حالا می ماند درک لیلة القدر
[=arial black] این که در بین اهل معرفت هست که در دل رسول الله جایى پیدا بکنند، یعنى همین مسئله. جا پیدا کردن در دل رسول الله صلی الله علیه و آله و در دل حضرات اولیاء، خیلى مقام بالا است. یعنى سعادت ماها در این است که بتوانیم در دل رسول الله صلی لله علیه و آله و یا در دل معصومین علیهمالسلام ـکه هم کثیرند و هم یکى بیش نیستند ـ راهى پیدا بکنیم
[=arial black] این را با تضرع بخواهید. اینجا شما می خواهید [که] خدا شما را از یک شرّ حفظ بکند، که عبارت است از گناه. و یک خیر را می خواهید که عبارت است از طاعت، عبادت و انجام واجب و امثال آن. یعنی خیرى از خیرات آخرت و شرّى از شرور آخرت. هم خیرات دنیوى را بخواهید، هم خیرات اخروى را. هم از شرور دنیوى به خدا پناه ببرید و هم از شرور اخروى
[=arial black] بالاترین حاجت هم همانست که گفتم در شب نوزده و بیست ویک و بیست و سه دعاى جوشن کبیر را فراموش نکنید که آنجا خواست ما این است که خدایا ما را از آتش نجات بده .کسى به این خواسته برسد چیزى کم ندارد ولو هیچ چیز دیگر به او ندهند. البته از خدا می خواهیم همه خیرها را بدهد و همه بدیها را از ما دور بکند. اما این یکى را [اگر] خدا به کسى بدهد دیگر چیزى کم ندارد. همان که حضرت سید الشّهداء در آن آخر دعاى عرفه می فرماید که خدایا یک چیز از تو می خواهم که اگر آن را بدهى هر چیز دیگر را هم ندادى، ندادى و اگر ندهى هر چیز دیگر را بدهى به دردم نمی خورد ـ شبیه این مضمون ـ و آن عبارت است از این که مرا از آتش نجات بدهى. فلذا این جمله خلّصنا من النّار را خوب بگوئید. اگر این را به دست بیاورید همه چیز است
[=arial black] قبلاً هم گفته ام صریح روایات است، به هر اندازه انسان حضور داشته باشد به همان اندازه نمازش به سوى خدا صعود می کند و به خدا نزدیک می شود و به سوى خدا حرکت می کند