مأمون از حضرت رضا علیه السلام پرسیددلیل شما بر خلافت جدّت امیرالمؤمنین علیه
تبهای اولیه
مأمون گفته است که اگر «نساءنا» نبود مطلب تمام بود، ولی «نساءنا»قرینه ای است که منظور از «أنفسنا»رجال و مردان است نه اینکه مقصود علی علیه السلام باشد پس آیه بر خلافت او دلالت نمی کند.
امام علیه السلام اشکال او را پا سخ داده اند که اگر مراد از «أنفسنا»مردها بود کلمه ی «أبناءنا»در آیه لغو می شد و معنا نداشت؛ زیرا مردها شامل پسرها هم بود و «أبناءنا»در «أنفسنا» داخل بود، و ذکر «أبناءنا»بعد از «أنفسنا»وجهی نداشت، و این خود دلیل است که مراد از «أنفسنا» مردها نیست، بلکه مردِ مخصوص است که وجود مبارک امیرالمؤمنین علیه السلام باشد.
ودلیل دیگری داریم که مراد از «نساءنا»در آیه فقط حضرت فاطمه سلام الله علیها است نه اینکه مقصود همسران پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله باشد، به قرینه ی اینکه در مقابل «أبناءنا»یعنی پسران آمده است و هرکجا «نساء» در مقابل «أبناء» بکار رود مراد از فرزندان مؤنّث یعنی دخترهاست، همان طور که در این آیه مبارکه چنین اراده شده است: « یُذَبِّحُونَ أَبْناءَکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ »(سوره بقره آیه 49)که «أبناء»اولاد مذکر یعنی پسرها و «نساء»اولاد مؤنث یعنی دخترها است و معنی آیه ی شریفه این است که «می کشند پسرهای شما را و زنده نگه می دارند دخترهایتان را».
و به خاطر این جهت امام علیه السلام در جواب از اعتراض مأمون که گفت «لولا نساءنا» فرمودند: «لولا أبناءنا»، و این نکته دقیقی است که احتیاج به تأمّل دارد.
از خداوند تبارک و تعالی تقاضا داریم فهمیدن این گونه اسرار را در کلمات امامان معصوم علیهم السلام به ما روزی فرماید.
(القطره: ج1، مناقب امام رضا علیه السلام؛ بحار الانوار: ج36، ص171، ح160)