لطفا مذهب نویسندگان زیر را بفرمایید

تب‌های اولیه

17 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
لطفا مذهب نویسندگان زیر را بفرمایید

با سلام و عرض خسته نباشید
لطفا مذهب افراد زیر را بفرمایید:
1 ابن سیده نویسنده کتاب المخصص
2 یاقوت الحموی نویسنده کتاب معجم الادبا
3 ابن حمدون نویسنده کتاب تذکرة الحمدونیة
4 قاضی تنوخی نویسنده کتاب نشوار المحاضرة
5 عبدالملک ثعالبی نویسنده کتاب یتیمة الدهر
6 عمرو بن عثمان نویسنده کتاب سیبویه
7 اخوان الصفا نویسنده کتاب رسائل اخوان
8 بلخی نویسنده کتاب البدء و التاریخ
9 صفدی نویسنده الوافی بالوفیات
10 ابوریحان بیرونی و ذکریای رازی
با تشکر

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد عماد

مذهب یاقوت حموی
وی مذهب سنی داشته است و به دلیل نشست و برخواست با بعضی از خوارج ضدیت با حضرت علی علیه السلام نیز داشته است
در باره وی گفته اند:او تعصب ضد حضرت على (ع) ابن ابى طالب پيدا كرد، زيرا كتاب‏هاى خارجيان را خوانده و بر انديشه او چيره شده بود.(1)
ياقوت از حلب به دمشق رسيده، در يكى از بازارها با برخى از دوستان على (ع) روبرو گرديد، و گفت‏وگوى ايشان به جايى رسيد كه ياقوت على (ع) را به زشتى ياد كرد. مردمان كه شايد از اسماعيليان سوريه بودند،از رفتار وى برآشفته نزديك بود وى را بكشند، ولى او از اين گرفتارى رهايى يافت، و از دمشق بگريخت،(2)
البته ياقوت همه جا، خود را از اهل سنت و جماعت و مذهب حكومتى اسلام (خليفه بغداد) مى‏شمرد، ليكن نميگويد كه، كدام يك از چهار مذهب رسمى اعتقادنامه قادرى (سال 408 ق) را پيروى دارد. ياقوت در آثارش نه خشكى مالكى دارد، و نه تقدس قشرى حنبلى، ولى او درباره «جنگهاى حنفى- شافعى «1»» پيروزى شافعيان را (مانند آنچه در رى رخ داد (معجمد 2: 894) پيروزى خدا مى‏شمرد، پس گويا خود را شافعى مى‏شمرد.(3)
1. معجم البلدان/ترجمه، مقدمه‏ج‏1، ص: 2
2.معجم البلدان/ترجمه، مقدمه‏ج‏1، ص: 3
3.معجم البلدان/ترجمه، مقدمه‏ج‏1، ص: 11

مذهب ابن سیده: درباره مذهب این سیده به تصریح چیزی یافت نشد اما از آنجا که وی متولد اندلس است و در قرن پنج می زیسته است (1) حتمال اینکه از اهل سنت باشد بسیار زیاد است.
مذهب ابن حمدون: از مذهب وی به صراحت سخنی نیافتم ولی در کتاب تذکره حمدونیه ميل شيعى وی در نحوه ترتيب ابواب ابتدائى كتاب به روشنى مشهود است. وى پس از شروع با قرآن كريم و حديث نبوى( ص) كلام امام على عليه السلام و عترت پيامبر عليهم الصلاة و السلام را بر كلام ساير صحابه و تابعين مقدم مى‏دارد.

وی همچنین با خلیفه عباسی در افتاد اگر چه ابتدا از کارگزاران وی بود، ولی توسط به به زندان افتاده و در همانجا در گذشت گفته اند علت زندانی شدن وی بعضی از روایات کتاب تذکره بوده که در آن مستقیما به دستگاه خلافت حمله کرده است. (2)
1.دایره المعارف اسلامی ج 3ص 732
2. دایره المعارف اسلامی ج3ص 364

مذهب اخوان الصفا: اخوان الصفا یک نفر نبودند بلکه گروهی بودند که با هم رسائل اخوان را نوشته اند ، درباره مذهب آنان گزارشات مختلفی آمده بعضی آنها را اسماعیلی دانسته اند ولی صددر صدثابت نیست.(1)
درباره مذهب بيرونى ابهام وجود دارد.« در آثار الباقية» كه به نخستين دوران فعاليت وى باز مى‏گردد، بسيارى از عبارتها حاكى از گرايش عميق او به تشيع است اين دل بستگى او بخصوص هنگام ذكر تفصيلى واقعه و مراسم عاشورا و غديرخم و واقعه مباهله آشكار مى‏شود. وى ضمن اشاره به شهادت زيد بن على، از او با عنوان« امام» نام مى‏برد

1. دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج 7ص 243تا269

همچنین درباره مذهب ابوريحان بيروني گفته اند : او به مباني اسلامي، سخت معتقد و پايبند بوده است، در نوشته هاي خود عموماً مانند يك مؤمن واقعي از دين مقدس اسلام ياد مي كند و به تناسب آيات كريمه قرآن را مي آورد. وي به احتمال زياد شيعه بوده است (2)و در آثارش قرائن كافي براي اين امر وجود دارد. علاوه بر اين، حكيمان و عالمان معاصر و معاشر وي همانند ابن سينا شيعه بودند. زيرا اگر بيروني شيعه نبود و به لحاظ فكري و مذهبي با ابوعلي سينا هماهنگ نبود، بعيد بود كه بتواند با او معاشرت داشته باشد. از طرف ديگر در آن زمان حكومت هاي ايرانيِ، نظير آل سامان، آل زيار، منسوب به شيعه و آل بويه شيعه بودند.
بيروني . مدت زيادي به خصوص با دربار خوارزمي در ارتباط بوده است. همچنين عقل گرايي، آزاد انديشي و نداشتن تعصب و جمود فكري كه بيروني حائز اين صفات پسنديده بود،نشانگر گرايش شيعي اوست. زيرا فقط شيعيان داراي اين صفات برجسته مي باشند. لازم به ذكر است كه بدبيني و سوء ظن سلطان محمود غزنوي سني مذهب به بيروني نيز مي تواند ناشي از گرايش شيعي گري وي باشد.
نكته آخر اين كه به نظر مي رسد بيروني در مواجهه با حاكمان غزنوي، با تقيّه رفتار كرده و احياناً تظاهر به سني گري هم نموده باشد(2) سر انجام اين عالم بزرگ، با به جاي گذاشتن آثار گرانسنگ در سال 440ق (3)غزنه درگذشت.
[=B Lotus]
1.مرتضي، خدمات متقابل اسلام و ايران، قم، دفتر انتشارات اسلامي، چاپ نهم، 1362ش،
ص490.
2. دايرة المعارف ، ص574ـ577.
3. الاعلام،ص314.

درباره مذهب رازي مطالبی گفته اند که بر گرايش شيعي عميق رازي دلالت مي كند. اين اسناد بر اين مطلب دلالت مي كنند كه وي آثاري داشته كه بر تشيع وي گواهي مي دهند. مانند آثار الامام الفاضل المعصوم و الامام و المأموم المحقين و... .
از طرف ديگر، او در فلسفه شاگرد ابوزيد احمد بن سهل بلخي شيعي مذهب (م332ق) بوده است. رازي با اين استادش رابطه گرم و صميمي داشته و طبيعي است كه تحت تأثير باورهاي شيعي وي بوده باشد. همچنين او در رساله برء الساعة، سخنش را همانند شيعيان با صلوات بر محمد و آل طاهرينش آغاز كرده و در پايان كتابش نيز بر محمد و آلش صلوات مي فرستد.
بديهي است كه فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد صلي الله عليه و آله و سلم از خصايص نويسندگان شيعه است هر چند كه متأسفانه اصل اين كتاب «برء الساعة» در دست نيست، اما قطعاتي از اين كتاب را برخي از علماي شيعه نقل كرده اند.
از سوي ديگر، مرحوم علامه آقا بزرگ تهراني در «الذريعة الي تصانيف الشيعة» رازي را در شمار مؤلفان شيعه دانسته و از كتاب هاي او در عداد آثار شيعي ياد كرده است. گواه نظر شيخ آقا بزرگ، وابستگي محكمي است كه ميان رازي با بزرگان و شخصيت هاي شيعي وجود داشته است. چنان كه با فرماندار ديلمي، ابو محمد اطروش شيعي مذهب (م304ق) رابطه استواري داشته است. همچنين با ابوالحسن مسعودي، مؤرخ نامدار شيعي، دوست بوده است.(1)
1. دايرة المعارف تشيع، همان، ج8، ص85ـ86.

hosein-110;567957 نوشت:
قاضی تنوخی نویسنده کتاب نشوار المحاضرة

خاندان ، خاندانی منتسب به قبیلة تنوخ * که بیشتر آنان اهل علم و حدیث ، حنفی مذهب و صاحب منصب قضا بودنداما در باره مذهب تنوخی مورد نظر شما از آنجا که وی شاگرد شریف مرتضی علم الهدی (متوفی 436) و ابوالعلاء معرّی (متوفی 449) و از استادان شیخ طوسی (متوفی 460) بود (1). احتمال شیعه بودنش منفی نیست، بعضی گفته اند او نیز در مذهب ، معتزلی متمایل به شیعه بود (2)، اما علامه حلّی او را در شمار علمای اهل سنّت ذکر کرده است (3). البته گرایش وی به اعتزال در کتابش نَشوارُ المُحاضرة ، مشهود است (4).
قاضى (نور اله شوشترى) در «مجالس المؤمنین» او را از قضاة شیعه خوانده و صاحب «نسمة السحر» از مسورى یمنى نقل کرده که او در اصول معتزلى، و در اظهاراتش به شدت شیعى، ولى حنفى المذهب بود. چیزى که مى تواند این مطالب پراکنده را بهم جمع کند اینکه او، در اصول معتزلى، و در فروع حنفى، و در مذهب زیدى بوده است. و در تأکید مذهبش، معاصرش مسعودى در «مروج الذهب» این سخن را آورده: اکنون در این موقع که سال سیصد و سى و دو مى باشد او از جمله زیدى مذهبان بصره است. و قصیده بائیه اش که قسمتى از آن را یاد کردیم جانب تشیع او را، در میزان تحقیق، ترجیح مى دهد. چنانکه بسیارى از قضایائى که فرزندش ابو على در کتاب «الفرج بعد الشدة» اش از پدر خود، نقل کرده، نشانه تشیع اوست.

1.افندی اصفهانی ، ج 3، ص 402، 405ـ406
2.ابن جوزی ، ج 15، ص 353
3.افندی اصفهانی ، ج 3، ص 405ـ406
4.تنوخی ، ج 1، مقدمة شالجی ، ص 28
5.مروج الذهب ، ج 2ص 519

ممنون از پاسختون اما مذهب عبدالملک ثعالبی نویسنده کتاب یتیمة الدهر و عمرو بن عثمان نویسنده کتاب سیبویه و بلخی نویسنده کتاب البدء و التاریخ و صفدی نویسنده الوافی بالوفیات رو نفرمودید!

hosein-110;569200 نوشت:
بلخی نویسنده کتاب البدء و التاریخ

نویسنده کتاب البدء والتاریخ ابو نصر بن مطهر بن طاهر مقدسی است، ولی بعضی آن را به احمد بن سهل بلخی نسبت داده اند که صحیح نمی باشد.
اما درباره شخص ابو زید احمد بن سهل بلخی بعضی گفته اند که شیعه امامیه بوده است(1)
احتمال شیعه بودن وی از انجا تقویت می شود که وی از شاگردان ابویوسف یعقوب بن اسحاق بن سبّاح بن عمران بن اسماعیل بن محمّد بن اشعث بن قیس کندی بوده که از علمای شیعه محسوب میشود.(2) در دانشنامه جهان اسلام نیز از ایشان به عنوان عالم شیعی یاد شده است
درباره صفدی و ثعالبی نیز به نظر می رسد از علمای اهل سنت باشند ولی نیاز به تحقیق بیشتر دارد که انشاءالله خدمتتان عرض می کنم.
1. عبدالله نعمه، فلاسفة الشیعة، ط 1، دارالکتاب الاسلامی، قم، 1987 م، ص 116، 133، 154، 288، 412، 466، 567، 652.
2.عالمان شیعه (از سال 255 هجری به بعد) / ابوالحسینی، رحیم، شیعه شناسی، شماره 3و4

عبدالملک ثعالبی نویسنده کتاب یتیمة الدهر؟
عمرو بن عثمان نویسنده کتاب سیبویه
؟
صفدی نویسنده الوافی بالوفیات؟

hosein-110;569628 نوشت:
عبدالملک ثعالبی نویسنده کتاب یتیمة الدهر؟

بعضی وی را سنی از مذهب شافعی دانسته اند، و در طبقات الشافعیه از وی نیز نام برده اند(1)
البته به صوفیان نزدیک بوده و افکار متصوفه و در وی تاثیر داشته است.(2)
1.سبکی ج4ص 59،
2.دانشنامه جهان اسلام، ج9ص 52

hosein-110;569628 نوشت:
صفدی نویسنده الوافی بالوفیات؟

صفدی نیز سنی شافعی بوده است (1)
1. تاريخ‏الإسلام،ج‏52،ص:496

hosein-110;569628 نوشت:
عمرو بن عثمان نویسنده کتاب سیبویه؟

شهرستانی در ملل ونحو سیبویه را از علمای اهل سنت دانسته (1)وی (شهرستانی) حتی خلیل نحوی که شیعه بودنش محرز است را نیز از علمای اهل سنت دانسته است ولی در کتاب الذریعه سیبویه از مولفان شیعه محسوب شده است(2)

1. الملل و النحل، ص: 156
2.الذريعةإلى‏تصانيف‏الشيعة، ج‏17، ص: 261

ممنون از اینکه پاسخ دادید اما ظاهرا سه تا اشتباه رخ داده

1 فرمودین ابن سیده احتمالا سنی بوده در حالی که او در مقدمه کتاب المخصص می گه: ثم الصلاة على عبده المصطفى ورسوله المقتفى سراجنا النیر الثاقب ونبینا الخاتم العاقب محمد خیرة هذا العالم وسید .جمیع ولد آدم والسلام علیه وعلى آله الطيبين المنتخبين صلى الله علیه وعلیهم أجمعین اما بعد... !

2 درباره بلخی فرمودید شیعه امامی بوده است در حالی که او در کتاب البدء و التاریخ بر شیخین ترضی کرده و درکنار اسم پیامبر عبارت "صلی الله علیه و سلم" را به کار برده است!

3 ابن حمدون نیز ظاهرا سنی بوده است!

hosein-110;570260 نوشت:
فرمودین ابن سیده احتمالا سنی بوده در حالی که او در مقدمه کتاب المخصص می گه: ثم الصلاة على عبده المصطفى ورسوله المقتفى سراجنا النیر الثاقب ونبینا الخاتم العاقب محمد خیرة هذا العالم وسید .جمیع ولد آدم والسلام علیه وعلى آله الطيبين المنتخبين صلى الله علیه وعلیهم أجمعین اما بعد... !

فرمایش شما صحیح اما
دو نکته نیاز به توضیح دارد
اول اینکه: بنده نگفتم از اهل سنت است عین عبارت بنده چنین است

عماد;568620 نوشت:
مذهب ابن سیده: درباره مذهب این سیده به تصریح چیزی یافت نشد اما از آنجا که وی متولد اندلس است و در قرن پنج می زیسته است (1) احتمال اینکه از اهل سنت باشد بسیار زیاد است.

ونکته دوم اینکه: با یک عبارت نمی شود حکم به شیعه یا سنی بودن کسی کرد، الان بحث شعرا را ببینید، مثلا همین مولوی یک نفر به چند بیتش استناد می کند و وی را شیعه می نامد دیگری به چند بیت دیگر استناد می کند و وی را سنی می داند، باید تمام اثارش خوانده شود و از لابلایی نوشته هایش عقایدش را بیرون کشید، لذا نمی شود صرف اینکه فلان جمله در کتابش آمده فورا حکم کنیم
عواملی همچون تقیه، وضیت زمان و تغییر مذهب ممکن است نظر در مورد مذهب افراد را متفاوت کند
این شخص نیز چنین است، با توجه به فرمایش شما می توان گفت احتمال شیعه بودن هست اما نمی توان به طور قطعی چنین نظری داد

hosein-110;570260 نوشت:
درباره بلخی فرمودید شیعه امامی بوده است در حالی که او در کتاب البدء و التاریخ بر شیخین ترضی کرده و درکنار اسم پیامبر عبارت "صلی الله علیه و سلم" را به کار برده است!


همانطور که خدمتتان عرض کردم، انتساب کتاب البدءوالتاریخ به بلخی قطعی نیست بلکه به احتمال زیاد متعلق به مقدسی با فتح میم می باشد

عماد;569216 نوشت:
نویسنده کتاب البدء والتاریخ ابو نصر بن مطهر بن طاهر مقدسی است، ولی بعضی آن را به احمد بن سهل بلخی نسبت داده اند که صحیح نمی باشد.

لذا ترضیبه بر شیخین و گفتن صلی الله علیه و سلم در این کتاب را نمی توان به بلخی نسبت داد گذشته از آنکه اگر کتاب نیز متعلق به وی باشد می توان حکم بر تقیه کرد، عرض کردم که با یک برای انتساب مذهب به شخص باید آثار وی را خواند و از لابلای اثر عقایدش را بیرون کشید

hosein-110;570260 نوشت:
3 ابن حمدون نیز ظاهرا سنی بوده است!

بنده با استناد به عبارت زیر احتمال داده ام وی شیعه بوده، ولی قضاوت قطعی نکرده ام، شما دلیلی بر فرمایشتان دارید؟

عماد;568620 نوشت:
از مذهب وی به صراحت سخنی نیافتم ولی در کتاب تذکره حمدونیه ميل شيعى وی در نحوه ترتيب ابواب ابتدائى كتاب به روشنى مشهود است. وى پس از شروع با قرآن كريم و حديث نبوى( ص) كلام امام على عليه السلام و عترت پيامبر عليهم الصلاة و السلام را بر كلام ساير صحابه و تابعين مقدم مى‏دارد.
موضوع قفل شده است