آیا شیطان کسی را به پیامبری خودش برگزیده است؟

با سلام خدمت شما کاربر گرامی


اگر منظور شما از پیامبر داشتن شیطان ، مقایسه آن با ارسال رسل توسط خداوند است که چنین امری عقلا و نقلا ثابت نیست زیرا یکی از دلایل عقلی بر ارسال رسل این است که هدف از آفرينش انسان،معرفت خدا و تكامل روحى و معنوى او است و بديهى است كه اين اهداف، بدون رهبرى و هدايت پيامبران الهى امكان پذير نيست، زيرا مشعل عقل و فطرت آن چنان نفوذ و فروغى ندارد كه بتواند اين راه را به طور كامل و همه جانبه روشن سازد:


وَلَقَدْ بَعَثْنا فى كُلِّ أُمَّة رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَاجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلالَةُ... [1]
«ما در هر امتى پيامبرى برانگيختيم تا به آنان بگويند خدا را بپرستيد و از پرستش غير خدا (طاغوت) خوددارى كنيد گروهى هدايت يافتند و گروه ديگر (از طريق عناد و لجاج) شايسته ى گمراهى و ضلالت شدند».


روشن است گمراه کردن انسان ها نیازی به ارسال رسل ندارد و شیطان نیازی به چنین کاری ندارد زیرا هرکاری که برخلاف خواست خداوند باشد کاری است شیطانی و خداوند در قرآن می فرماید: "وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرین‏"؛[2] مراد از "ذکر" در این آیه قرآن است.[3] بنابر این معنای آیه چنین می شود که هر کس از یاد خدا و دستورات و احکام قرآن روی برگرداند و به آن عمل نکند، شیطانی همراه او شود. امام علی (علیه السلام) در تفسیر این آیه می فرمایند: هر کس به گناه آلوده شود، از یاد خدا رو گردان می شود، و هر که از آن کس که خدا به طاعتش فرمان داده پیروی نکند، شیطانى برایش مشخص شود که پیوسته قرین او باشد.[4]

در آیات و روایات نیز اشاره ای بر اینکه شیطان هم بین انسان ها رسلی را می فرستد وجود ندارد.از آیات و روایات معصومان‏ علیهم السلام استفاده مى‏شود که شیطان و جنود او تنها بر کسانى تسلط و نفوذ پیدا مى‏کنند که از مسیر بندگى خدا خارج مى‏شوند و در اثر غفلت به خودپرستى و هواپرستى دچار مى‏گردند و زمینه‏ى نفوذ شیطان را فراهم مى‏سازند و گرنه بندگان صالح و مخلص خدا از کید و تسلط شیطان ایمن هستند. چنان که در برخى آیات خود شیطان به این واقعیت اعتراف نموده است: "قال فبعزّتک لأغوینّهم اجمعین، الّا عبادک منهم المخلصین".[5]


اگر شیطان بخواهد آدمى را فریب دهد، ناگزیر باید از مجرایى خاص، با روح آدمى که قوام و انسانیت انسان بدان است، ارتباط برقرار کند. نفس انسان جنبه های مختلف دارد. جنبه‏ ى روحانى که از آن به روح یا نفس مطمئنه تعبیر مى‏شود و جنبه ی اهریمنى که از آن به نفس اماره یا هواهاى نفسانى، تعبیر مى‏شود.


شیطان براى حکم راندن به آدمى، ناگزیر از مجراى نفس اماره‏ ى او،[6] استفاده خواهد کرد و از آن بهره خواهد برد؛ از طرف دیگر یک موجود مثالى، نمى‏تواند به نحو مستقیم با موجودات جسمانى در تکاپو و ارتباط باشد. این ارتباط مرموز شیطان با نفس اماره، همان چیزى است که از آن به عنوان القا یا وسوسه یاد مى‏کنند.


علامه طباطبایى(ره) در این باره مى‏گوید:"شیطان از طریق القاى وسوسه در قلب، آدمى را مى‏فریبد."[7]

شیطان مى‏تواند به عنوان یک موجود عینى و خارجى تمثُّل پیدا کند. این خود یکى از طرق اغواگرى شیطان است؛ یعنى در لحظات حساس و تاریخى، به عنوان یک فرد ظاهر الصلاح در آمده و انسان‏ها را از مسیر حق، گمراه مى‏کند. نمونه‏ هایى از این قضیه، در تاریخ ثبت شده است و چه بسا براى هر یک از ما نیز، پیش آمده باشد.[8]

اما اگر منظور شما این است که آیا اشخاصی وجود دارند که انسان ها را به سوی گمراهی راهنمایی کنند ؟جواب این سوال مثبت است .در طول تاریخ کسانی بودند که باعث انحراف های عقیدتی در مردم شده و مردم را به دوری از خدا دعوت می کردند و اینگونه اشخاص هم اکنون نیز وجود دارند.خداوند در قرآن در مورد فرعون و هامان و اطرافیانش می فرماید:


«وجعلناهم ائمة یدعون الی النار و یوم القیامة لاینصرون؛ [9] ما آنها را پیشوایانی که دعوت به آتش می‏کنند قرار دادیم و روز رستاخیز یاری نخواهند داشت.»


در مورد شخص مورد نظر که بیان داشتید نیز مقالات و نظرات گوناگونی از او وجود دارد که برخی او را رد می کنند و برخی قائلند برخی از مواردی که به او نسبت می دهند صحیح نمی باشد و تهمت هایی است که مخالفینش به او می زنند.[10]

[1] نحل:36
[2] زخرف: 36
[3] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 9، ص 74، انتشارات ناصر خسرو، تهران،1372 ش.
[4] صدوق، محمد بن علی، الخصال، ج 2، ص 634، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1403 ق
[5] ص: 83
[6] اخلاق در قرآن، ص 234،محمد تقی مصباح یزدی
[7] ترجمه ‏ى المیزان، ج1، ص 201
[8] نک: سلیم ابن قیس هلالى، اسرار آل محمد، ص 220
[9] قصص/سوره۲۸، آیه۴۱
[10] برخی مطالب از کتاب منشور جاوید نوشته آیت الله سبحانی و همچنین سایت اسلام کوئیست می باشد.