علم حجاب اکبر است یعنی چه؟

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
علم حجاب اکبر است یعنی چه؟

علم حجاب اکبر است یعنی چه؟

با توجه به نكات ذيل پاسخ پرسش‏هاى شما روشن مى‏شود:
1- در آيات و روايات بر اصل فراگيرى علم تأكيد فراوان شده است، (فاطر/ 25 - بقره/ 269 - انعام/ 122 و نيز نگا: الحياة، ج 2، ص 276)
2- در متون اصلى دين ما با طرح حقايقى چون: برتر بودن عالم از عابد، محبت خداوند به جويندگان علم، احترام به دانشمندان مساوى با احترام به پروردگار و... به جايگاه والاى دانشمندان اشاره شده است، (الحياة، ج 2، صص 280 - 282).
3- گروهى از روايات به نقش و جايگاه عالمان دينى و فقيهان اشاره كرده است، (همان، صص 290 - 294).
4- در پاره‏اى روايات بر اين حقيقت تأكيد شده است كه علم بايد براى رضاى خداوند باشد، (همان، ص 330) حضرت رسول اكرم به روايت اميرمؤمنان مى‏فرمايد: «هر كه علم را براى رضاى خدا طلب كند به هيچ بابى از آن دست نمى‏يابد مگر آن كه به سبب آن در نفس خود داراى فروتنيى افزون‏تر مى‏شود و در ميان مردم بيشتر به تواضع مى‏پردازد و ترس او از خدا افزايش پيدا مى‏كند و كوشش او در كار دين بيشتر مى‏شود. اين كس همان است كه از علم سود مى‏برد و بايد آن را بياموزد، (همان، حديث اول).
5- در فرهنگ دينى علم بايد براى فهميدن باشد نه براى جدال كردن، فخرفروشى و فريب دادن ديگران، (همان، ص 332).
6- از ديدگاه رهبران دينى علوم فراوانند چنان كه حضرت على(ع) فرمودند: علم چهارتا است: علم فقه براى اديان، طب براى بدن‏ها، علم نحو براى گفت‏وگو، ستاره‏شناسى براى شناخت زمان»، (ميزان‏الحكمه، ج 6، ص 527).
7- هر چند در روايات افضل علوم، علم به خدا (و علوم دينى) دانسته شده است اما در عين حال افضل دانش‏ها، علمى دانسته شده كه در آن خلوص باشد و نافع‏ترين علم، علمى تلقى گشته است كه به آن عمل شود، (همان، ص 529، حديث 13834، 13835 و 13836).
8- دانشى كه در متون روايى از آن تمجيد و تقدير شده است دانشى است كه خصايص زير را داشته باشد و فرق نمى‏كند در چه عرصه و ساحتى باشد، دينى باشد يا غيردينى، انسانى باشد يا طبيعى و... امام صادق(ع) مى‏فرمايد: «هر كس كه علم بياموزد و به آن عمل كند و براى خدا آن را به ديگران تعليم دهد، در ملكوت آسمان‏ها او را عظيم مى‏خوانند و مى‏گويند براى خدا آموخت براى خدا عمل كرد و براى خدا به ديگران تعليم داد»، (الحياة، ج 2، ص 336، ح 3).
9- اما اگر علم و دانش براى خدا نبود و رضاى حضرت حق در آن مقصود و منظور اصلى نباشد علمى است كه حجاب اكبر خواهد بود و چنين علمى آدمى را به كمال نمى‏رساند ولو آن كه علم دينى باشد. ويژگى‏هاى ذيل را مى‏توان نشان‏هايى از علم فاسد و حجاب اكبر دانست:
1-9- براى دوستى دنيا و شيفته شدن آن، (الحياة، ج 2، ص 343) رسول اكرم(ص) مى‏فرمايد: «هر كس براى دنيا و مقام پيدا كردن در چشم مردمان و مورد توجه قدرت‏ها شدن به جستجوى علم برآيد به بابى از آن نمى‏رسد مگر آن كه عظمت و كبريايى او در نزد خودش افزون مى‏شود و زبان و دست درازى او بر مردمان افزايش پيدا مى‏كند و بى‏توجهى او به خدا و دورى او از دين بيشتر مى‏شود»، (همان).
2-9- ادعا و خودبزرگ‏بينى، (همان، ص 344).
3-9- كتمان علم، (همان).
4-9- گرفتن مزد و كار درست نكردن. امام صادق(ع) فرمود: «عيسى بن مريم به ياران خود گفت: واى بر شما علماى بد، مزد مى‏گيريد و كار نمى‏كنيد، نزديك است كه صاحب كار از شما خواستار كارش شود و شما نزديك آنيد كه از دنيا بيرون رويد و وارد تاريكى گور شويد»، (الحياة، ج 2، ص 345، بخش «ه»).
5-9- رياست‏طلبى، پيامبر(ص) فرمود: «اى اباذر هر كس علم را براى آن بخواهد كه مردمان رو به سوى او كنند، بويى از بهشت به مشام او نخواهد رسيد»، (همان، ص 347، حديث اول). در پايان اين حديث شريف را كه از غرر روايات است تقديم كرده و به تفكر در آن توصيه مى‏كنم: حضرت على(ع) مى‏فرمايد: «سر علم، فروتنى و تواضع است و چشم آن، تهى بودن از رشك [و حسد] و گوش آن، فهم و زبان آن، راستگويى و قلب آن، نيت نيكو و عقل آن، شناخت اسباب امور و از ثمرات آن است: تقوا و دورى گزيدن از هوس و هوا و پيروى از هدايت و پرهيز كردن از گناهان و دوست داشتن برادران و گوش دادن به سخنان دانشمندان و پذيرفتن از ايشان. نيز از ثمرات آن است، فروگذاشتن انتقام با قدرت و قبيح شمردن ارتكاب باطل و پسنديدن پيروى از حق و گفتار راست و دورى گزيدن از شادى به غفلت و از انجام دادن هر كارى كه مايه پشيمانى شود. علم بر عقل مى‏افزايد و در آموزنده خود صفات پسنديده مى‏آفريند... و آز را سركوب مى‏كند و مكر را از كار مى‏اندازد و بخل را مى‏كشد و جانور وحشى را به بند مى‏اندازد و آدمى را به درستى در گفتار و كردار مى‏رساند»، (الحياة، ج 2، ص 335، حديث 8). {sليك چون اين بار را نيكوكشى‏# بار برگيرند و بخشندت خوشى‏s} {sهين مكش بهر هوا آن بار علم‏# تا ببينى در درون انبار علم‏s} (مثنوى، دفتر اول، ابيات 3450 - 3451).

[="Tahoma"][="Blue"]قبل از پاسخ به این سوال توجه به این نکته ضروری است که اهمیت و عظمت مقام علم چنان است که خداوند در قرآن کریم می فرماید: «[="darkgreen"]هَلْ يَسْتَوِي الَّذينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذينَ لا يَعْلَمُونَ[/]»(زمر، آیه 9) یعنی آیا کسانی که عالمند با کسانی که نمی دانند برابرند؟!».
و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم در مقام ارزش گذاری علم می فرمایند: «[="#006400"]طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ أَلَا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ بُغَاةَ الْعِلْم[/]»‏(اصول کافی، ج1، کتاب فضل العلم، ح1، ص 35) یعنی دانش آموختن بر هر مسلمانی واجب است. همانا خدا، طلب کنندگان دانش را دوست دارد».
علم به خودی خود نور است و موجب شکوفایی استعدادهای نهفته در آدمی و سبب معرفت انسان به اسماء و صفات پروردگارش و موجب تقرب و نزدیکی انسان به خداوند و پرواز وی در عوالم ملکوت می شود اما گاه مقصود و منظور اصلی علم تقرب به خداوند قرار نمی گیرد بلکه دستمایه کسب آمال و آرزوهای دنیوی شده و انسان را از پرواز در ملکوت عالم باز میدارد این چنین علمی ولو علم دینی باشد، انسان را به کمال نمیرساند و حجاب اکبر انسان قرار میگیرد. چنان که امام خمینی فرموده اند: گاهی علم توحید نیز برای انسان حجاب می شود.
اما مصادیق حجاب شدن علم بسیار است: مثل آنجا که علم سبب دوستی بیشتر به دنیا و شیفته شدن آن گردد، رسول اکرم (ص ) می فرماید: «هر کس برای دنیا و مقام پیدا کردن در چشم مردمان و مورد توجه قدرت ها شدن به جستجوی علم برآید به بابی از آن نمی رسد مگر آن که عظمت و کبریایی او در نزد خودش افزون می شود و زبان و دست درازی او بر مردمان افزایش پیدا می کند و بی توجهی او به خدا و دوری او از دین بیشتر می شود». (الحیاه، ج 2, ص 343)
و یا مثل آنجا که کسب علم به جهت ریاست طلبی باشد، پیامبر(ص ) فرمود: «ای اباذر هر کس علم را برای آن بخواهد که مردمان رو به سوی او کنند, بویی از بهشت به مشام او نخواهد رسید», (الحیاه، ج 2, ص 347, حدیث اول ).
حضرت علی (ع) می فرماید: «سرّ علم، فروتنی و تواضع است و چشم آن، تهی بودن از رشک است و گوش آن، فهم است و زبان آن، راستگویی است و قلب آن، نیت نیکو است و عقل آن، شناخت اسباب امور است و از ثمرات آن تقوا و دوری گزیدن از هوس و هوا و پیروی از هدایت و پرهیز کردن از گناهان و دوست داشتن برادران و گوش دادن به سخنان دانشمندان و پذیرفتن از ایشان است و نیز از ثمرات آن، فروگذاشتن انتقام با قدرت و قبیح شمردن ارتکاب باطل و پسندیدن پیروی از حق و گفتار راست و دوری گزیدن از شادی به غفلت و از انجام دادن هر کاری که مایه پشیمانی شود. علم بر عقل می افزاید و در آموزنده خود صفات پسندیده می آفریند... و آز را سرکوب می کند و مکر را از کار می اندازد و بخل را می کشد و جانور وحشی را به بند می اندازد و آدمی را به درستی در گفتار و کردار می رساند». (الحیاه، ج 2, ص 335, حدیث 8)
[/]

علم حجاب اکبر است یعنی چه؟
علم به خودی خود نور است و موجب شکوفایی استعدادهای نهفته در آدمی و تقرب وی به خداوند می شود اما گاه مقصود و منظور اصلی علم تقرب به خداوند قرار نمی گیرد بلکه دستمایه کسب آمال و آرزوهای دنیوی شده و انسان را از پرواز در ملکوت عالم باز میدارد این چنین علمی ولو علم دینی باشد، انسان را به کمال نمیرساند و حجاب اکبر انسان قرار میگیرد. مثل آنجا که علم سبب دوستی بیشتر به دنیا و شیفته شدن آن گردد، و یا مثل آنجا که کسب علم به جهت ریاست طلبی باشد.

موضوع قفل شده است