تقرب چیست ؟ و اقسام آن کدامست ؟

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
تقرب چیست ؟ و اقسام آن کدامست ؟

قرب در لغت به معنای نزدیک بودن است و در اصطلاح متشرعه قربة الی الله یعنی نزدیکی به خداوند . براستی آن جا که سخن از مقربین الهیست ، این تقرب و نزدیکی آنها نسبت به مولا و خالق چه نوع تقربیست ؟
برای پاسخ به این سئوال و فهم معنای دقیق قربة الی الله و به خصوص نحوه تقرب اولیای الهی به خداوند متعال ، بجاست اقسام قرب را بررسی نماییم :

اقسام قرب


1 – قرب زمانی.قربة الی الله از این سنخ نیست چون خداوند منزه است از اینکه زمان بر او احاطه کند بلکه زمان مخلوق اوست پس بین بنده و مولا قرب زمانی معنا ندارد .


2 قرب مکانی . تقرب اولیای الهی به خداوند از این سنخ هم نیست به دلیل بالا .


3 – قرب علّی و معلولی . این هم منظور نیست ، چون همه ماسوی الله معلول و خداوند علة العلل همه آنهاست ، به این معنا کفار و ملحدین هم مقرب الی الله اند ، چون معلول و مصنوع خداوند هستند . در این صورت کفار و موجودات پستی مانند جماد و نبات و حیوان در ردیف اولیای خدا قرار می گیرند ، پس این نوع تقرب هم تقرب به خداوند نیست .


4 قرب نسبی .خداوند هیچ نسبت قوم و خویشی و قرابت اکتسابی با کسی ندارد . پس این هم منظور از قربة الی الله نیست .


5 – قرب حقیقی . کلمه حقیقی از حقیقت است و حق آن است که بطلان بر او عارض نمیشود . این است آن معنای اراده شده در شرع و متشرعه . از این جهت است که : علی مع الحق و الحق مع علی یعنی علی با حق و حق با علی است ،علی وحق آنقدر به هم نزدیکند که یک چیز محسوب میشوند ، چون علی مظهر صفات حق است لذا بطلان بر او عارض نمی شود ، عمل علی عمل خدا و طاعت او طاعت خدا و هدایت او هدایت خدا و اراده او اراده خداست . و تک تک اهل بیت از رسول خدا تا امام زمان صلوات الله علیهم اجمعین اینگونه هستند یعنی مقربان حقیقی به خداوند بوده تقربشان حقیقیست .
و من الله التوفبق

اقسام قرب :
قرب بندگان نسبت به مولا و بندگان نسبت به هم :

1 – قرب تامّ
: مانند قربی که حضرات معصومین سلام الله علیهم ( چهارده معصوم ) به خدای متعال دارند و احدی غیر از این بزرگواران مقرّب تامّ درگاه الهی نیستند .

2 – قرب نسبی : سایر انبیا غیر از رسول مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سایر اوصیا غیر از ائمه هدی و حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلام الله علیهم و جمیع صلحا نسبت به مادون خود مقربند ولی نسبت به مافوق خود که چهارده وجود مقدس باشند مادون هستند و در مقامی پائین تر قرار دارند و قربشان به خدای متعال نسبی می باشد .

قرب مولا به عبد و بعد عبد به مولا :
قرب خداوند نسبت به بندگان احاطی و محیطی می باشد ، و این احاطه همیشگی و بر همه چیز و همه کس هست ، چنانکه خداوند می فرماید :
« و کان الله بکل شیء محیطاَ ». سوره نساء آیه 126
و خداوند به هر چیز احاطه دارد .
و قرب و نزدیکی بندگان و سایر موجودات به خداوند محاطی است . خدای متعال قاهر و بندگان مقهور و او خالق و بندگان مخلوق و او عالم و بندگان معلوم و او رازق و بندگان مرزوقند . بین این دو ملازمه حتمیّه هست ، لکن دوری و بعد بندگان ازخداوند منافات با قرب و نزدیکی خداوند به بندگان ندارد ، چرا که دوری بندگان محجوبیت آنهاست از خداوند به خاطر گناهان و معاصی و آمال و آرزوهای دور و دراز که قلب آنان را پر از زنگار نموده و موجبات دوری از حقیقت خداوندی شده است . به عبارت دیگر محجوبیت و دوری از ناحیه بنده هست نه از ناحیه خداوند تبارک و تعالی ، بلکه حضرتش را حجابی نیست و آن حضرت بر هر موجودی بصیر و خبیر است .

لذا خداوند در کتاب نورانی قرآن کریم فرمودند :
« و نحن اقرب الیه من حبل الورید » .
سوره ق آیه 16
و ما از رگ گردن ( قلب ) ( حیاتی ) او ( انسان ) به او نزدیکتریم .

یا در دعای شب هفدهم ماه مبارک رمضان می خوانیم :
سبحان العزیز بقدرته ، ألمالک بغلبتة ، الّذی لم یخرج شیء عن قبضته ، و لا أمر الّا بیده .

اقبال الاعمال ص 158
پاک و منزه است خداوندی که به واسطه ی قدرتش سرافراز و به غلبه و چیرگی اش ، مالک و داراست ، خداوندی که هیچ چیز از قبضه ( قدرت و مالکیت ) او خارج نیست و هیچ امری جز به دست او ، تحقق نمی یابد .

از این جهت حضرت سید الشهداء سلام الله علیه در مناجات خود می فرماید :
الهی ما اقربک منّی و ما ابعدنی ! و ما أ رأفک بی ! فما الّذی یحجبنی عنک !

تفسیر صافی ج1 ص 223
بار خداوندا ! چقدر موجبات نزدیکی تو به من بسیار می باشد و چقدر زشتیها و غفلت ها مرا از تو دور افکنده است !
یا در دعای شریف عرفه چنین می فرماید :
کیف یستدل
علیک بما هو فی وجوده مفتقر الیک ، أ یکون لغیرک من الظهور ما لیس لک حتی یکون هوالمظهر لک ؟! متی غبت حتی تحتاج الی دلیل یدل علیک ، و متی بعدت حتی تکون الآثار هی التی توصل الیک ، عمیت عین لا تراک علیها رقیبا ، و خسرت صفقة عبد لم تجعل له من حبک نصیبا !

چگونه برای قرب وجودت ، به آثاری استدلال شود که خود در وجود خویش نیازمند تو می باشند آیا ظهور و پیدایش برای غیر تو هست که آن ظهور ، از تو و برای تو نباشد تا در نتیجه دلیل ظهور تو گردد ؟ چه وقت غایب از نظر بوده ای تا برای ظهورت نیاز به دلیل و برهان باشد ؟ و چه وقت دور بوده ای تا آثار و پدیده هایت دلیل نزدیکی و وصلت باشند ؟ کور باد دیده ای که تو رانبیند ، در صورتی که همواره مراقب او ، با او و در کنار او هستی ! درخسران و زیان باد بنده ای که از عشق و محبت تو نصیبی ندارد !

و من الله التوفیق
این مبحث ادامه دارد

در بحث تقرب به حضرت حق توجه به آیات قرآن کریم و روایات حضرات معصومین سلام الله علیهم به اسباب زیر رهنمون می شویم که البته برخی از مصادیق هستند :

1 - سجده : اعم از سجده واجب یا مستحب ، در حال نماز یا در غیر حال نماز . آیات سجده در قرآن کریم مانند آیه ی 19 سجده ی واجب در سوره علق مؤیّد این مطلب است .

حضرت امام علی بن موسی الرضا سلام الله علیهما می فرماید :
أقرب ما یکون العبد من الله عزّ و جلّ و هو ساجد و ذلک قوله عزّ و جلّ [ آیه ی 19 سوره ی علق ] . 1

2 - نماز : اعم از نماز واجب یا نماز مستحب :
« الصّلاة قربان کلّ تقیّ » .2
نماز عامل نزدیکی هر تقوا پیشه است .
« صلاة النوافل قربان الی الله لکلّ مؤمن » .3
نمازهای نافله برای هر مؤمنی نزدیک کننده به سوی خدای متعال است .

3 - زکات :
« ثمّ انّ الزّکاة جعلت مع الصلاة قرباناَ لاهل الاسلام » . 4
خداوند برای اهل اسلام زکات به همراه نماز را عامل قرب قرار داد .

4 - قربانی :
« لانّه [ الاضاحی ] قربان الله عزّ و جلّ » . 5
تحقیقاَ قربانی کردن عامل قرب به خدای متعال است .

5 - کعبه :
« قد جعلت هذا البیت ... و قرباناَ لهم الیک » . 6

پی نوشت :
1 - کافی ج3 ص 136 .
2 - نهج البلاغه حکمت 136 .
3 - بحار الانوار ج 87 ص 326 .
4 - کافی ج 5 ص 36 .
5 - بحار الانوار ج 96 ص 297 .
6 - بحارالانوار ج 96 ص 342 .

سلیم;82795 نوشت:
در بحث تقرب به حضرت حق توجه به آیات قرآن کریم و روایات حضرات معصومین سلام الله علیهم به اسباب زیر رهنمون می شویم که البته برخی از مصادیق هستند : 1 - سجده : اعم از سجده واجب یا مستحب ، در حال نماز یا در غیر حال نماز . آیات سجده در قرآن کریم مانند آیه ی 19 سجده ی واجب در سوره علق مؤیّد این مطلب است . حضرت امام علی بن موسی الرضا سلام الله علیهما می فرماید : أقرب ما یکون العبد من الله عزّ و جلّ و هو ساجد و ذلک قوله عزّ و جلّ [ آیه ی 19 سوره ی علق ] . 1 2 - نماز : اعم از نماز واجب یا نماز مستحب : « الصّلاة قربان کلّ تقیّ » .2 نماز عامل نزدیکی هر تقوا پیشه است . « صلاة النوافل قربان الی الله لکلّ مؤمن » .3 نمازهای نافله برای هر مؤمنی نزدیک کننده به سوی خدای متعال است . 3 - زکات : « ثمّ انّ الزّکاة جعلت مع الصلاة قرباناَ لاهل الاسلام » . 4 خداوند برای اهل اسلام زکات به همراه نماز را عامل قرب قرار داد . 4 - قربانی : « لانّه [ الاضاحی ] قربان الله عزّ و جلّ » . 5 تحقیقاَ قربانی کردن عامل قرب به خدای متعال است . 5 - کعبه : « قد جعلت هذا البیت ... و قرباناَ لهم الیک » . 6

سلام
همه اعمال تقربی برای درک قرب است چه اینکه بعدی نیست که بعد آن قربی حاصل شود و ثانیا تقرب به حقیقت نامتناهی ممتنع است پس با ایمان و عمل صالح همان قربی که حضرت حق به ما و ما به او داریم را درک می کنیم و در سایه این ادراک همه چیز حاصل است که آن مقام عندیت است
موفق در پناه حق
موضوع قفل شده است