كلماتی كه حضرت ابراهیم به همه آنها مبتلا شد چه بودند؟

از بررسى آیات قرآن و تاریخ اعمال مهم و چشمگیرى كه ابراهیم انجام داد، و مورد تحسین خداوند قرار گرفت، چنین استفاده مى شود كه مقصود از "كلمات"(جمله هائى كه خداوند ابراهیم را به آن آزمود)، یك سلسله وظائف سنگین و مشكل بوده كه خدا بر دوش ابراهیم گذارده بود، و این پیامبر مخلص خدا همه آنها را به عالیترین وجه انجام داد.
این دستورات عبارت بودند از:
1. بردن فرزند به قربانگاه و آمادگى جدى براى قربانى او به فرمان خدا!
2. بردن زن و فرزند و گذاشتن آنها در سرزمین خشك و بى آب و گیاه مكه؛ در جائى كه حتى یك نفر سكونت نداشت !
3. قیام در برابر بت پرستان بابل و شكستن بتها و دفاع بسیار شجاعانه در آن محاكمه تاریخى و قرار گرفتن در دل آتش، و حفظ خونسردى كامل و ایمان در تمام این مراحل !
4. مهاجرت از سرزمین بت پرستان، و پشت پا زدن به زندگى خود، و ورود در سرزمینهاى دور دست براى اداى رسالت خویش، و مانند اینها.
در تفسیر "المنار" از ابن عباس چنین نقل شده كه او اولین آزمایش های ابراهیم را از آیات مختلف قرآن در چهارده سوره بیرون آورده كه به سی موضوع بالغ می شود ـ (ر.ك. به "المنار"، ذیل آیه مورد بحث) ـ اما عصاره اش همان بود كه در بالا ذكر شد.
ج) در دو آیه 39 و 45 سوره آل عمران از مسیح به عنوان كلمه یاد شده است. این تعبیر در كتب عهد جدید نیز دیده مى شود.
درباره این كه چرا به عیسى كلمه گفته شده، در میان مفسران سخن بسیار است. اما بیشتر به نظر مى رسد كه علت آن همان تولد فوق العاده مسیح مى باشد كه مشمول «إنما أمره إذا أراد شیئا أن یقول له كن فیكون» است، و یا به خاطر این كه قبل از تولد، خداوند بشارت او را در كلامى به مادرش داده بود.
همچنین ممكن است علت این تعبیر آن باشد كه "كلمه" در اصطلاح قرآن به معنى مخلوق به كار مى رود؛ مانند «قل لو كان البحر مدادا لكلمات ربى لنفد البحر قبل أن تنفد كلمات ربى ولو جئنا بمثله مددا» یعنی بگو اگر دریاها به صورت مركب براى نوشتن كلمات پروردگار من شوند، آنها تمام مى شوند، پیش از آنكه كلمات پروردگار من تمام گردد، و هر چند همانند دریاها را بر آن بیفزاییم.
در این آیه منظور از "كلمات خدا" همان مخلوقات او است.