جمع بندی درخواست توضیح این حدیث: رابطه زناشوئی حتی بر روی شتر

کارشناس بحث: استاد مجید

با صلوات بر محمد و آل محمد
و سلام وعرض ادب

پرسشگ گرامی این روایت در کتاب « الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏5، ص: 506، بَابُ حَقِّ الزَّوْجِ عَلَى الْمَرْأَة حدیث 8» آمده است: 8- عَنْهُ عَنِ الْجَامُورَانِيِّ عَنِ ابْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي الْمَغْرَاءِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: أَتَتِ امْرَأَةٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَتْ مَا حَقُّ الزَّوْجِ عَلَى الْمَرْأَةِ فَقَالَ أَنْ تُجِيبَهُ إِلَى حَاجَتِهِ وَ إِنْ‏ كَانَتْ‏ عَلَى‏ قَتَبٍ‏ وَ لَا تُعْطِيَ شَيْئاً إِلَّا بِإِذْنِهِ فَإِنْ فَعَلَتْ فَعَلَيْهَا الْوِزْرُ وَ لَهُ الْأَجْرُ ً؛ زنى به نزد رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله رفت و عرض كرد: يا رسول اللَّه حقّ مرد بر زوجه‏ اش چيست؟ فرمود: آن كه جواب او بدهد و او را از كاميابى مانع نشود هر چند بر جهاز شترى سوار باشد، وچیزی از مال شوهر (بدون رضاى او) عطا نکند، پس اگر چنین کاری را انجام دهد گناهش بر گردن اوست وبرای شوهرش اجری است و...
سند باز سازبی شده این روایت این است:
[25302/1] محمد بن يعقوب‏ عن‏ عدة من أصحابنا عن‏ أحمد عن‏ الجاموراني‏ عن‏ ابن أبي حمزة عن‏ أبي المغراء عن‏ أبي بصير عن‏ أبي عبد الله ع‏ قال أتت امرأة إلى‏ رسول الله ص‏ فقالت ... قال‏
بررسی سند:
از جهت سند ضعیف اتصال مسند ونوع سند تعلیق وضمیر است.

اما در مورد سوال شما باید عرض کنم که: در زمان های سابق بر روی شتر کجاوه بوده و کجاوه اطرافش پوشیده بوده مثل اتاق و در سفرها از آن به عنوان سر پناه استفاده می کرده اند نه روی شتر بدون کجاوه و روی کوهان شتر برهنه که شما چنین استنباط بفرمایید که پس روی موتور هم الان بشود رابطه جنسی برقرار کرد،دقت بفرمایید.

[="Tahoma"][="Black"]سلام

این روایت سند صحیح هم دارد که در همان ابتدای باب " بَابُ حَقِّ الزَّوْجِ عَلَى الْمَرْأَةِ " حدیث اول با سند زیر آمده است :

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَر .

رجال سند ثقة ، و سند عاری از ارسال و یا اضمار است . حکم مجلسی نیز در مرآة العقول ج 20 ص 317 چنین است :

باب حق الزوج على المرأة

(الحديث الأول)

صحيح.

متن روایت رو شما اینطور ترجمه کردید :

در حقیقت روایت اشاره ای به کجاوه و یا " هودج " نکرده و این تفسیریه که شما از روایت کردین . متن روایت به " جهاز یا پالان شتر " اشاره داره که پالان یا جهاز هم بدون سقف و پوشش هست .[/]

سلام علیکم و رحمه الله
به نظر حقیر منظور از این حدیث این نیست که تاکیدی بر ارتباط بر روی جهاز شتر باشد, بلکه تاکید بر تمکین زن در این امر و اهمیت موضوع نسبت به امور دیگر است که دلیل آن مکانیزم بدن مرد از نظر جسمی و روانی است و در واقع نبی اکرم ص خواسته اند اولویت این موضوع را نزد مردان نسبت به امور دیگر بفرمایند.که این موضوع امروز (و حتی در طول تاریخ) برای مردان امری اثبات شده است!مثلا وقتی که شهوت به سراغ آنها می آید تقریباً تمام جنبه های دیگر مرد را تحت تاثیر قرار می دهد مثلا تمرکز, دقت در بینائی؛شنوائی و .... و کلا راندمان مرد در انجام امور دیگر کاهش می یابد و چه بسا که در فکر و خیال نیز مرتکب گناه نیز گردد که فعلی حرام است و لذا باید هرچه سریعتر با همسر خود ارتباط جنسی برقرار کند.

با صلوات بر محمد و آل محمد
و سلام وعرض ادب
پرسشگر گرامی در جواب این قسمت که اشاره کرده اید:

باید عرض کنم که در لغت آمده است:
... وَ إِنْ‏ كَانَتْ‏ عَلَى‏ قَتَبٍ...‏؛ توجه بفرمایید کلمه قتب به معنی: « أَقْتَبَ‏- إقْتَاباً [قتب‏] البعيرَ: بر پشت شتر جهاز قرار داد.»( فرهنگ ابجدي عربي فارسي، متن،109)
1- جهاز شتر:
(القتب) الْقَتَبُ (1)، خطبه 187 4.
كما يعضّ القتب غارب البعير (بارى گران بر جهاز شتر كه گردن شتر را مجروح كند) (فرهنگ ‏واژه‏ هاى‏ معادل‏ نهج‏ البلاغه، صفحه‏ ى 240)
2- كور
(مثل نور) جهاز شتر. آن فقط يك بار در «نهج» آمده است كه در تمثّل به شعر «اعشى» فرمود:
«شتّان ما يومى على كورها و يوم حيّان اخى جابر»
آن گاه آن حضرت به گفته اعشى تمثّل جست: «چه اندازه جدايى و فرق است ميان آن دو روز من، روزى كه بالاى چهار چوبه جهاز شتر بودم، و روز حيّان برادر جابر (كه در نعمت و آسايش بسيار مى ‏زيستم»
اما معنای پالان: پالان چیزی شبیه به زین است که روی کمر ستور یا شتر قرار داده می‌شود. پالان از جنس پارچه و گونی ساخته می‌شود و داخل آن را با کاه پر می‌کنند.
پس از نهادن پالان بر پشت ستور، گاله^[۱] را روی آن می‌آویزند، وجود پالان سبب می‌شود که هم صاحب ستور بتواند روی حیوان بنشیند و هم گاله بر آن استوار بماند و با تعادل و توازن از دو طرف آویخته گردد.
پالان را جُل و پشم‌آکند هم گفته‌اند.

پالان کوچک‌تر و ظریف‌تر از پالان باری که به‌جای زین بکار برود را پالان سواری یا پالان قجری می‌گویند. پالان خر و پالان اسب با هم متفاوت است در قدیم پالان خر دو نوع بوده پالان بار بری و پالان مسافری پالان مسافری که بیشتر هنگام مسافرت و در کاروانها بکار می رفت یک پتو یا قالیچه بر روی پالان نصب می شد تا پا و بدن خانم هایی که در کاروان راه های طولانی مانند رفتن به کربلا و مکه سوار می شدند تاول نزنند. آسیب نبینند.

اما کجاوه یا جهاز شتر:

کَجاوه اتاقکی است چوبی که بر پشت شتر یا هر چارپای دیگری می‌بندند و یک یا دو نفر در آن می‌نشینند و مسافرت می‌کنند. کجاوه می‌تواند یک اتاقک باشد و روی گرده چارپا قرار گیرد و می‌تواند دو قسمت داشته در دو طرف گرده چارپا آویزان شود.
معمولا در قدیم زنان و مردان مهم و صاحب مقام را سوار بر کجاوه می‌کردند و مردان بر پشت چارپا نشسته و سفر می‌کردند. در لغت نامه‌های فارسی در مورد کجاوه شرح کافی داده شده‌است: کجاوه. [ ک َ وَ / وِ ] (اِ) کژاوه. گژابه. کزابه. کزاوه. قزاوه. قژاوه. کجابه. کجبه. کجوه. (فرهنگ فارسی معین). کجابه‌است که به عربی هودج خوانند. (برهان). آنچه بر پشت شتر بندند و دو شخص در آن مقابل یکدیگر نشینند.^[۱] (غیاث اللغات). مَحمِل. (منتهی الارب). نشیمن و جایگاهی که بر استر و شتر بار کنند و در هر طرفی یکی بنشیند و در اول کرسی واری از چوب ساختند و باریسمان کجن از پهلوی استر آونگ کردند و در آن نشستند و کژاونگ و کژاوه خواندند چون زاء پارسی با جیم تبدیل می‌پذیرد کجاوه گفتند و او را با باء عربی بدل نمودند کجابه نیز نامیده شد. (از آنندراج). نشیمن روپوش دار مانند هودج که از چوب سازند و یک جفت آن را به یکدیگر بندند و بر شتر و یا استر بار کنند و در هر یک از آن یک کس نشیند و چوپله نیز گویند. (از ناظم الاطباء). دو اطاقک چوبین روباز یا با سایبان که آنها را در طرفین شتر یا استر بندند و در هر اطاقک مسافری نشیند و آن در قدیم وسیله ٔ حمل و نقل مسافران بود. (فرهنگ فارسی معین).

سلام

این حدیث بطریق صحیح و متعدد از عامه هم آمده :

1928- إذا دعا الرجلُ امرأتَه إلى فراشِهِ فلتُجِبْ وإن كانتْ على ظهرِ قَتَبٍ (البزار عن زيد بن أرقم وصحح)

19098- لو كنت آمرا أحدا أن يسجد لغير الله لأمرت المرأة أن تسجد لزوجها والذى نفس محمد بيده لا تؤدى المرأة حق ربها حتى تؤدى حق زوجها حتى لو سألها نفسها على ظهر قتب لأعطته (الطبرانى ، والضياء عن زيد بن أرقم)

1929- إذا دعا الرجلُ زوجتَه لحاجتِهِ فَلْتَأْتِهِ وإن كانتْ على التَّنُّورِ (الترمذى - حسن صحيح - والنسائى ، والبغوى ، وابن حبان ، والطبرانى ، والبيهقى ، والضياء عن طلق بن على)

مسائل زناشويي بايد مخفيانه باشد نه اينكه در انظار عمومي

اگر هم كسي روايت را بپيرد باز به اين معنا نيست كه مردي جلو مردم از زنش درخواست همبستري كند و او هم بابد بپذيرد

بلي اگر كسي با موتور در جاده اي خلوت مي رود و بخواهد با زنش همبستر شود و كسي او را نمي بيند به يقين ايرادي ندارد نه اينكه بخواهد در وسط خيابان اين كار را بكند

جمع بندی
سوال:
سلام ....
سوالم این هستش که آیا میشه رویه موتور رابطه جنسی داشت ... آیا باید حجاب رو هم رعایت کرد ؟؟؟
«وَلا تَمْنَعُهُ نَفْسُها وَ اِنْ كانَتْ عَلَي ظَهْرِ قَتَبٍ»، (الكافي، ج 5، ص 507).
زني از پيامبرصلي الله عليه وآله درباره حقوق شوهر پرسيد: آن حضرت فرمود: «بر زن است كه خود را از شوهرش باز ندارد و بگذارد تا وي از او كام بگيرد حتي اگر بر روي كوهان شتر باشد».

پاسخ:
سلام علیکم
پرسشگر گرامی این روایت در کتاب « کافی» آمده است:
8- عَنْهُ عَنِ الْجَامُورَانِيِّ عَنِ ابْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي الْمَغْرَاءِ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: أَتَتِ امْرَأَةٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَتْ مَا حَقُّ الزَّوْجِ عَلَى الْمَرْأَةِ فَقَالَ أَنْ تُجِيبَهُ إِلَى حَاجَتِهِ وَ إِنْ‏ كَانَتْ‏ عَلَى‏ قَتَبٍ‏ وَ لَا تُعْطِيَ شَيْئاً إِلَّا بِإِذْنِهِ فَإِنْ فَعَلَتْ فَعَلَيْهَا الْوِزْرُ وَ لَهُ الْأَجْرُ ً؛ زنى به نزد رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله رفت و عرض كرد: يا رسول اللَّه ص حقّ مرد بر زوجه‏ اش چيست؟ فرمود: آن كه جواب او بدهد و او را از كاميابى مانع نشود هر چند بر جهاز شترى سوار باشد، و چیزی از مال شوهر (بدون رضاى او) عطا نکند، پس اگر چنین کاری را انجام دهد گناهش بر گردن اوست و برای شوهرش اجری است و...

بررسی سند:
از جهت سند ضعیف اتصال مسند و نوع سند تعلیق و ضمیر است.
با توجه به این که حدیث فوق در باب حق زوج بر زنش آمده به این نکته تاکید دارد که تمکین زن در امر زنا شویی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است .
در ضمن در زمان های سابق بر روی شتر کجاوه بوده و کجاوه هم اطرافش پوشیده بوده است و مثل اتاق، که در سفرها از آن به عنوان سر پناه استفاده می کردند، نه روی شتر بدون کجاوه و روی کوهان شتر برهنه که شما چنین استنباط بفرمایید که پس روی موتور هم الان بشود رابطه جنسی برقرار کرد.

منابع:
1- الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏5، ص: 506، بَابُ حَقِّ الزَّوْجِ عَلَى الْمَرْأَة حدیث 8.