جمع بندی آیا در حکومت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) اختلاف طبقاتی وجود داشت؟

تب‌های اولیه

6 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا در حکومت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) اختلاف طبقاتی وجود داشت؟

با سلام
آیا در حکومت پیامبر صل الله علیه و آله و سلم اختلاف طبقاتی وجود داشت ؟
سوال بعد اینکه در جامعه ای که اختلاف طبقاتی وجود نداشته باشه امکان تکامل وجود دارد؟

با نام و یاد دوست




کارشناس بحث: استاد ممسوس

با سلام
اگر تاریخ صدر اسلام و سیره پیامبر و مسلمین را بررسی نماییم در مییابیم که اسلام در همان وحله اول مخالف اختلاف طبقاتی و فاصله طبقاتی بوده است این امر از سیره پیامبر استخراج میشود.
یکی از دلایلی که بر این مدعا اقامه میشود اوضاع نابسامان مهاجرین در مدینه است انان که از شهر و دیار خود و به تبع پیامبر از مکه به مدینه مهاجرت کردند از لحاظ امرار معاش و مخارج زندگی و مسکن و اشتغال در مضیقه بودند و معمولا اصحاب در همین سطح بودند لذا بین یاران پیامبر اختلاف طبقاتی مالی وجود نداشت. برخی از یاران پیامبر انقدر در مضیقه بودند که پیامبر با نظر خواهی اصحاب خود قدری از اموال غنیمتی را به آنان میبخشید. این امر بیشتر در دوران پیامبر مشهود بود اما پس از رحلت پیامبر و شروع فتوحات که یکی از انگیزه های آن ظاهرا پر پول شدن جیب برخی از صحابه بود، جامعه اسلامی رو به تجمل و مال اندوزی کشیده شد زیرا از خراج و مالیاتهای سرزمینهای فتح شده ایران اموال زیادی به خزانه حکومت اسلامی سرازیر میشد و طبعا به جیب برخی از صحابه تقریبا این دوران را میتوان شروع فاصله و اختلافات طبقاتی نامیدبا توجه به اینکه برخی از اصحاب دارای کنیز و غلام متعدد بودند که به آن اشاره میشود.
اموال زبير بن عوام : بخارى مى گويد : " زبير يازده خانه در مدينه ، دو خانه در بصره ، يك خانه در كوفه و يك خانه در مصر داشت . نقدينه زبير هنگام مرگش ۵۹ ميليون درهم بود " . ( ۴۶ ) علاوه بر اين زبير هزار اسب ، هزار بنده و هزار كنيز داشت . ۲ - اموال طلحة بن عبيد الله : املاك وى ۳۰ ميليون درهم ارزش داشت . هنگام مرگ نقدينه او ۲۰۰ هزار دينار طلا و ۰۰۰ / ۲۰۰ / ۲ درهم ود . علاوه بر اين ۳۰۰ بار شتر طلا ( يا به قول بعضى ۳۰۰ پوست گاو پر از طلا ) از وى به جا ماند . بلاذرى مى گويد : " عثمان يك بار در زمان حكومتش ۲۰۰ هزار دينار به طلحه بخشيد " . ۳ - اموال عبد الرحمن بن عوف : در ميان دارائى وى قطعه طلاى بسيار بزرگى وجود داشت كه دست تمامى مردانى كه اين طلا را با تبرهاى خود مى شكستند تاول زد . ثروت وى هنگام مرگ عبارت بود از : يكصد اسب ، هزار شتر ، ۱۰ هزار گوسفند و ۰۰۰ / ۵۶۰ / ۲ درهم . وى چهار زن داشت كه به هر زن ربع ثمن ( ۱ / ۳۲ ) اموال عبد الرحمن رسيد ، كه عبارت بود از ۸۰ هزار دينار ( و به قولى ۱۰۰ هزار دينار ) . اگر بخواهيم قول دوم را بپذيريم نقدينه وى در هنگام مرگ ۰۰۰ / ۲۰۰ / ۳ دينار طلا بوده است .
۴ - اموال سعد بن ابى وقاص : وى قصر مجللى در وادى عقيق براى خود بنا كرده بود كه در همان قصر درگذشت . سعد بن ابى وقاص هنگام مرگ ۲۵۰ هزار درهم از خود باقى گذاشت . ۵ - يعلى بن اميه . نقدينه وى ۵۰۰ هزار دينار طلا و اموال غير نقدى وى ۱۰۰ هزار دينار بود . ۶ - زيد بن ثابت ( = مدافع نمونه عثمان ) . وى آنقدر طلا و نقره از خود به جاى گذارد كه آنها را با تبر مى شكستند . قيمت زمينها و اموال ديگر وى ۱۰۰ هزار دينار بود . بلاذرى مى گويد : عثمان يك بار ۱۰۰ هزار درهم به زيد بن ثابت بخشيد . لازم به تذكر است كه زبير وطلحه وعبد الرحمن بن عوف وسعد بن ابى وقاص كسانى بودند كه عثمان را به خلافت رسانيدند . اموال عثمان : ابن سعد در كتاب طبقات مى گويد : دارائى عثمان هنگام مرگ عبارت بود از : ۰۰۰ / ۵۰۰ / ۳۰ درهم ، ۱۵۰ هزار دينار طلا ، هزار شتر ، صدقاتى در خيبر و براديس ووادى القرى به ارزش ۲۰۰ هزار دينار . ذهبى مى گويد : " عثمان هزار بنده داشت " . مسعودى نيز مى گويد : " عثمان ساختمانى در مدينه براى خود بنا نمود كه ديوارهاى آن از سنگ وساروج و درهاى آن از درخت ساج وسرو ساخته شده بود ، عثمان وقتى كشته شد تعداد بسيارى است و شتر از خود به جاى گذارد " .
فهرست برخى از بذل و بخششهاى عثمان و همچنين بعضى از ذخيره هاى مالى كه به بركت وجود او انباشته گرديد : نام دينار مروان ۰۰۰ / ۵۰۰ عد الله بن ابى سرح ۰۰۰ / ۱۰۰ طلحه ۰۰۰ / ۲۰۰ عبد الرحمن بن ابى عوف ۰۰۰ / ۵۶۰ / ۲ يعلى بن اميه ۰۰۰ / ۵۰۰ زيد بن ثابت ۰۰۰ / ۱۰۰ عثمان ( خليفه ) ۰۰۰ / ۱۵۰ عثمان ( خليفه ) ۰۰۰ / ۲۰۰ - جمع دينار ۰۰۰ / ۳۱۰ / ۴ نام درهم حكم بن ابى العاص ۰۰۰ / ۳۰۰ خاندان حكم ۰۰۰ / ۰۲۰ / ۲ حارث بن حكم ۰۰۰ / ۳۰۰ سعيد بن عاص ۰۰۰ / ۱۰۰ وليد بن عقبه ۰۰۰ / ۱۰۰ عبد الله بن خالد ۰۰۰ / ۳۰۰ عبد الله بن خالد ۰۰۰ / ۶۰۰ ابو سفيان ۰۰۰ / ۲۰۰ مروان بن حكم ۰۰۰ / ۱۰۰ طلحه ۰۰۰ / ۲۰۰ / ۲ طلحه ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۳۰ زبير ۰۰۰ / ۸۰۰ / ۵۹ سعد بن ابى وقاص ۰۰۰ / ۲۵۰ عثمان ( خليفه ) ۰۰۰ / ۵۰۰ / ۳۰ - جمع درهم ۰۰۰ / ۷۷۰ / ۱۲۶
پرواضح است که این اختلاف طبقاتی مالی مربوط به دوران پس از پیامبر اسلام است.

یکی دیگر از شواهدی که نشان میدهد در صدر اسلام و زمان پیامبر فاصله طبقاتی وجود نداشته است موضوع اصحاب صفه است این افراد مسلمین بی بضاعتی بودند که در مکانی به نام صفه در کنار مسجد النبی شب را به روز میرساندند و معمولا از مهاجرین مکه بودند که مردم مدینه در راستای امرار معاش انان از انان استقبال مینمودند.

victoryone;681002 نوشت:
با سلام
آیا در حکومت پیامبر صل الله علیه و آله و سلم اختلاف طبقاتی وجود داشت ؟
سوال بعد اینکه در جامعه ای که اختلاف طبقاتی وجود نداشته باشه امکان تکامل وجود دارد؟

بسم الله ... الرحمن الرحیم
سلام علیکم و رحمة الله
نظر حقیر نظر کارشناسانه نیست ولی این چیزی است که تا اینجا متوجه شده‌ام :Gol:

اختلاف طبقاتی به معنای شهروند درجه‌ی یک و دو در میان مسلمین نبوده است ولی نه به این معنا که مانند کومونیست بخواهند ثروت (نه بیت‌المال) را دقیقاً به طور یکسان بین همه پخش نمایند، اینجا ما نظام اصالت تلاش و انسانیت را داریم، یعنی هر کسی تلاش کند و سرمایه‌ای فراهم کند یا سودی تحصیل نماید باید بخشی از سود خود را که وجوهات شرعی محسوب می‌شود پرداخت کند و در الباقی آنها مالکیت دارد و کسی نمی‌تواند در آن دست ببرد، اما اگر مسلمانی به مشکل بخورد و کمک بخواهد باید دست او را بگیرند ... بر این اساس اختلاف در دارایی و درامد و در نتیجه استفاده از امکانات یک چیز طبیعی است و کل اداره‌ی دنیا بر اساس تفاوت‌هاست و توانگری و کم‌روزی بودن هم از لوازم این تفاوت‌هاست که حق و حقوقی را بر دارا و ندار وضع می‌نماید، اما مانند امپریالیسم هم انسانیت قربانی اصالت سرمایه نمی‌شود و انسان‌ها نسبت به یکدیگر بی‌تفاوت نیستند ...

با این حساب بله تکامل می‌تواند وجود داشته باشد چرا که انسان‌ها انگیزه برای تلاش کردن خواهند داشت، چون بر حاصل تلاش خودشان مالکیت دارند.
در پناه خدا باشید
یا علی علیه‌السلام

پرسش:
آیا در حکومت پیامبر (ص) اختلاف طبقاتی وجود داشت ؟

پاسخ:
اگر تاریخ صدر اسلام و سیره پیامبر (صلی الله علیه و اله) و مسلمین را بررسی نماییم در می یابیم که اسلام در همان وحله اول مخالف اختلاف طبقاتی و فاصله طبقاتی بوده است این امر از سیره پیامبر(صلی الله علیه و اله) استخراج میشود.
یکی از دلایلی که بر این مدعا اقامه میشود اوضاع نابسامان مهاجرین در مدینه است انان که از شهر و دیار خود و به پیروی پیامبر(صلی الله علیه و اله) از مکه به مدینه مهاجرت کردند و از لحاظ امرار معاش، مخارج زندگی، مسکن و اشتغال در مضیقه بودند. معمولا اصحاب در همین سطح بودند. لذا بین یاران پیامبر(صلی الله علیه و آله) اختلاف طبقاتی مالی وجود نداشت. برخی از یاران پیامبر(صلی الله علیه و آله) انقدر در مضیقه بودند که پیامبر(صلی الله علیه و آله) با نظر خواهی اصحاب خود قدری از اموال غنیمتی را به آنان میبخشید.

یکی دیگر از شواهدی که نشان میدهد در صدر اسلام و زمان پیامبر فاصله طبقاتی وجود نداشته است موضوع اصحاب صفه است این افراد مسلمین بی بضاعتی بودند که در مکانی به نام صفه در کنار مسجد النبی شب را به روز میرساندند و معمولا از مهاجرین مکه بودند که مردم مدینه در راستای امرار معاش آنان از آنان استقبال مینمودند.[1]
این امر بیشتر در دوران پیامبر(صلی الله علیه و آله) مشهود بود اما پس از رحلت پیامبر(صلی الله علیه و آله) و شروع فتوحات که یکی از انگیزه های آن ظاهرا پر پول شدن جیب برخی از صحابه بود، جامعه اسلامی رو به تجمل و مال اندوزی کشیده شد زیرا از خراج و مالیات های سرزمین های فتح شده ایران اموال زیادی به خزانه حکومت اسلامی سرازیر میشد و طبعا به جیب برخی از صحابه.

تقریبا این دوران را میتوان شروع فاصله و اختلافات طبقاتی نامیدبا توجه به اینکه برخی از اصحاب دارای کنیز و غلام متعدد بودند که به آن اشاره میشود.
اموال زبير بن عوام : بخارى مى گويد : زبير يازده خانه در مدينه ، دو خانه در بصره ، يك خانه در كوفه و يك خانه در مصر داشت . نقدينه زبير هنگام مرگش ۵۹ ميليون درهم بود.[2] علاوه بر اين زبير هزار اسب، هزار بنده و هزار كنيز داشت.[3]
اموال طلحة بن عبيد الله : املاك وى ۳۰ ميليون درهم ارزش داشت. هنگام مرگ نقدينه او ۲۰۰ هزار دينار طلا و بیش از دو ملیون درهم بود.علاوه بر اين ۳۰۰ بار شتر طلا ( يا به قول بعضى ۳۰۰ پوست گاو پر از طلا ) از وى به جا ماند.[4] بلاذرى مى گويد :عثمان يك بار در زمان حكومتش ۲۰۰ هزار دينار به طلحه بخشيد.[5]

اموال عبدالرحمن بن عوف : در ميان دارائى وى قطعه طلاى بسيار بزرگى وجود داشت كه دست تمامى مردانى كه اين طلا را با تبرهاى خود مى شكستند تاول زد. ثروت وى هنگام مرگ عبارت بود از: يكصد اسب، هزار شتر، ۱۰ هزار گوسفند و دو ملیون و پانصد و شصت هزاردرهم. وى چهار زن داشت كه به هر زن ربع ثمن ( ۱ / ۳۲ ) اموال عبد الرحمن رسيد ، كه عبارت بود از ۸۰ هزار دينار ( و به قولى ۱۰۰ هزار دينار ) . اگر بخواهيم قول دوم را بپذيريم نقدينه وى در هنگام مرگ سه ملیون دویست هزار دينار طلا بوده است.[6]

اموال سعد بن ابى وقاص : وى قصر مجللى در وادى عقيق براى خود بنا كرده بود كه در همان قصر درگذشت. سعد بن ابى وقاص هنگام مرگ ۲۵۰ هزار درهم از خود باقى گذاشت.[7]

يعلى بن اميه: نقدينه وى ۵۰۰ هزار دينار طلا و اموال غير نقدى وى ۱۰۰ هزار دينار بود.[8]
زيد بن ثابت آنقدر طلا و نقره از خود به جاى گذارد كه آنها را با تبر مى شكستند. قيمت زمينها و اموال ديگر وى ۱۰۰ هزار دينار بود.[9]
اموال عثمان : ابن سعد در كتاب طبقات مى گويد: دارائى عثمان هنگام مرگ عبارت بود از : ۰۰۰ / ۵۰۰ / ۳۰ درهم ، ۱۵۰ هزار دينار طلا ، هزار شتر ، صدقاتى در خيبر و براديس و وادى القرى به ارزش ۲۰۰ هزار دينار.[10] ذهبى مى گويد: عثمان هزار بنده داشت.[11] مسعودى نيز مى نوسید: عثمان ساختمانى در مدينه براى خود بنا نمود كه ديوارهاى آن از سنگ وساروج و درهاى آن از درخت ساج و سرو ساخته شده بود. عثمان وقتى كشته شد تعداد بسيارى اسب و شتر از خود به جاى گذارد.[12]

اما در جامعه ای که اختلاف طبقاتی وجود نداشته باشد سیر تکامل بیشتر به چشم میخورد.

کلیدواژه : اختلاف طبقاتی، صحابه، دوران، پیامبر


منابع:

[1] . طبقات ابن سعد، ج 1 ص 197، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1410ق
[2] . صحيح بخارى - كتاب جهاد ، باب بركة الغازى في ماله - ج 5 ص 21
[3] . مسعودی، مروج الذهب ج 1، 434، دارالهجره، قم، 1409ق
[4] . طبقات ابن سعد ج 3 ص 158
[5] . انساب الاشراف، بلاذری ج 5 ص 7، دارالمعارف، مصر، 1959م
[6] . تاریخ یعقوبی ج 2 ص 146، دارصادر، بیروت، بی تا
[7] . مسعودی، مروج الذهب، ج 1 ص 434
[8] . همان
[9] . همان
[10] . طبقات ابن سعد، ج 3 ص 53
[11] . ذهبی، دول الاسلام، ج 1 ص 12، دار صادر، بیروت، بی تا
[12] . مروج الذهب، مسعودی، ج 1 ص 434


موضوع قفل شده است