جمع بندی تعداد مرگ در آیه 56 سوره دخان

تب‌های اولیه

13 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
تعداد مرگ در آیه 56 سوره دخان

باسلام و احترام
در این آیه شریفه منظور از جزآن مرگ اول دیگر طعم مرگ را نمی چشند چیست؟
آیا بصورت دقیق و روشن میتوان به منظور آیه رسید و یا هرمفسری عقیده خودرا دارد؟ لطفا بفرمایید تفسیرومنظور غالب چیست؟

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد میقات

«لَا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولىَ‏ وَ وَقَئهُمْ عَذَابَ الجَحِيم‏»
هرگز مرگى جز همان مرگ اوّل (كه در دنيا چشيده‏اند) نخواهند چشيد، و خداوند آنها را از عذاب دوزخ حفظ مى‏كند (دخان، 56)

با سلام و درود

بنا بر نظر مشهور مفسران، این آیه می خواهد بفرماید بهشت و زندگی بهشتی جاودانه و ابدی است و بهشتيان از دغدغه مرگ در امانند.

صاحب مجمع البیان آورده:

اين جا مرگ را به غذايى تشبيه كرده است كه چشيده می شود و در ذائقه انسان، بد طعم جلوه مي كند، و سپس نفى كرده است كه اين معنى در بهشت باشد.
و اين كه تنها به متّقين اين بشارت را داده است كه در آخرت مرگ را نخواهند چشيد ـ با اين كه منحصر به آنان نيست و تمام مردم در آخرت، مرگ نخواهند داشت؟ ـ علتش آن است كه اين مژده ‏اى است براى متقين كه يک زندگى سعادتمندانه اى در بهشت خواهند داشت؛ ولى آن ها كه از نظر شكنجه در حالتى بدتر از مرگ بسر می برند، چنين صفتى بر آنان اطلاق نخواهد شد زيرا آنان هر لحظه با آن عذاب هايى كه می كشند در حال چشيدن طعم ناگوار مرگ هستند.(مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‏9، ص 105)

نکته:

ممکن است گفته شود چرا تنها سخن از مرگ نخستين به ميان آمده در حالى كه مى دانيم انسان دو مرگ را مى چشد، مرگى در پايان زندگى دنيا، و مرگى بعد از حيات برزخى.
در پاسخ باید گفت حيات و مرگ برزخى هيچ شباهتى به حيات و مرگ معمولى ندارد، بلكه به مقتضاى معاد جسمانى حيات قيامت از جهاتى شبيه حيات دنيا است، منتها در سطحى بسيار بالاتر و والاتر، و لذا به بهشتيان گفته مى شود جز مرگ نخستين كه در دنيا داشتيد ديگر مرگى در كار نخواهد بود، و چون حيات و مرگ برزخى مطلقا با آن شباهتى ندارد سخنى از آن به ميان نيامده است.(ر.ک: تفسير نمونه، ج ‏21، ص 215)

روایت:

در روایتی از امام باقر علیه السلام آمده که در روز قیامت خداوند به بعضی از بهشتیان می فرماید:

"وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي وَ عُلُوِّي وَ ارْتِفَاعِ مَكَانِي لَأَنْحَلَنَّ لَهُ الْيَوْمَ خَمْسَةَ أَشْيَاءَ مَعَ الْمَزِيدِ لَهُ وَ لِمَنْ كَانَ بِمَنْزِلَتِهِ أَلَا إِنَّهُمْ شَبَابٌ لَا يَهْرَمُونَ وَ أَصِحَّاءُ لَا يَسْقُمُونَ وَ أَغْنِيَاءُ لَا يَفْتَقِرُونَ وَ فَرِحُونَ لَا يَحْزَنُونَ وَ أَحْيَاءٌ لَا يَمُوتُونَ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ- لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولى"
‏به عزت و جلالم سوگند، و به علو و بلندى مقامم قسم، من پنج چيز را به او مى بخشم ... آن ها هميشه جوانند و پير نمى شوند، تندرستند و بيمار نمى گردند، توانگرند و فقير نخواهند شد، خوشحالند و اندوهى به آنها راه نمى يابد، و هميشه زنده اند و نمى ميرند، سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولى». (الكافي، ج ‏2، ص 598)

در روایتی که از آقا امام باقر علیه السلام، نقل شده است چرا فرموده اند:"به بعضی از بهشتیان" و به همه بهشتیان چرا نه؟

[="Tahoma"]

hadi492;588403 نوشت:
در روایتی که از آقا امام باقر علیه السلام، نقل شده است چرا فرموده اند:"به بعضی از بهشتیان" و به همه بهشتیان چرا نه؟

با سلام و درود

این روایتی طولانی است و اشاره به قیامت دارد که در آن روز قرآن کریم به صورت های مختلف بر گروه های مختلف انسان ها، ظاهر و بر اعمال آن ها و چگونگی برخوردشان با قرآن و عمل به آن، شهادت می دهد.

علی القاعده انسان ها به دسته ها و گروه های مختلفی تقسیم می شوند و این فیض الهی که در روایت به آن اشاره شده است، نصیب برخی از آنان خواهد شد.

در ابتدای این روایت، امت های انسانی در قیامت به 120 امت تقسیم شده که 80 گروه از آنان، امت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و 40 تای دیگر از سایر امت ها هستند.

لذا این نعمت بهشتی که در روایت امام باقر علیه السلام به آن اشاره شده، با توجه به مقام و رتبه بهشتیان، برای همه نیست بلکه برای بعضی از آنان است.

میقات;588194 نوشت:
...خداوند به بعضی از بهشتیان می فرماید:...آن ها هميشه جوانند و پير نمى شوند، تندرستند و بيمار نمى گردند، توانگرند و فقير نخواهند شد، خوشحالند و اندوهى به آنها راه نمى يابد، و هميشه زنده اند و نمى ميرند

درنتیجه بعضی بهشتیان باید پیر شوند! بعضی بهشتیان باید بیمار شوند! بعضی فقیر! بعضی اندوهگین! بعضی بمیرند!
اینگونه نه عقلانیست نه منطقی، زیرا در بهشت هیچگونه درد و غمی وجود ندارد

میقات;588486 نوشت:
[="Tahoma"]

با سلام و درود

این روایتی طولانی است و اشاره به قیامت دارد که در آن روز قرآن کریم به صورت های مختلف بر گروه های مختلف انسان ها، ظاهر و بر اعمال آن ها و چگونگی برخوردشان با قرآن و عمل به آن، شهادت می دهد.

علی القاعده انسان ها به دسته ها و گروه های مختلفی تقسیم می شوند و این فیض الهی که در روایت به آن اشاره شده است، نصیب برخی از آنان خواهد شد.

در ابتدای این روایت، امت های انسانی در قیامت به 120 امت تقسیم شده که 80 گروه از آنان، امت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و 40 تای دیگر از سایر امت ها هستند.

لذا این نعمت بهشتی که در روایت امام باقر علیه السلام به آن اشاره شده، با توجه به مقام و رتبه بهشتیان، برای همه نیست بلکه برای بعضی از آنان است.

باسلام
این به این معنی است که بعضیازان گروه هامیمیرندوپیرمیشوند؟!

[="Tahoma"]

احمد;592315 نوشت:
باسلام
این به این معنی است که بعضیازان گروه هامیمیرندوپیرمیشوند؟!

hadi492;589820 نوشت:
درنتیجه بعضی بهشتیان باید پیر شوند! بعضی بهشتیان باید بیمار شوند! بعضی فقیر! بعضی اندوهگین! بعضی بمیرند!
اینگونه نه عقلانیست نه منطقی، زیرا در بهشت هیچگونه درد و غمی وجود ندارد

با سلام و درود

بابت تاخیر عذرخواهی می کنم.

خیر، این گونه نیست بلکه در بهشت مراتب وجود دارد و نعمت های بهشتی نیز به حسب مراتب، متفاوت می شوند، لذا به عنوان مثال یک بهشتی به حسب مرتبه اش می تواند فقیر نباشند ولی غنی هم نباشد و یا غنی بودن او در حد اعلا نباشد. کما این که یکی می تواند در سن جوانی و شادابی باشد و دیگری کمی سنش بیشتر باشد ولی پیر هم نباشد.

لذا مراتب در بهشت متفاوت است و نعمت های آن هم متناسب با رتبه بهشتیان می تواند تفاوت هایی داشته باشد، البته نه در این حد که دیگر سلب نعمت باشد لذا ممکن است کسی در حد اعلای جوانی و شادابی نباشد ولی معنایش این نیست که پس پیر است، هم چنین و غنی بودن و ... .

"در شگفتم از ان کس که افرینش پدیده ها را می نگرد .و در وجود خدا تردید دارد ! و در شگفتم از ان کس که مردگان را میبیند و مرگ را از یاد برده است. و در شگفتم از ان کس که پیدایش دو باره را انکار می کند . در حالی که پیدایش اغازین را می نگرد . و در شگفتم از ان کس که پیدایش دو باره را انکار میکند. و در شگفتم از ان کس که خانه نابود شدنی را اباد میکند. اما جایگاه همیشگی را از یاد برده است. " از سخنان مولا علی علیه السلام. یا حق.

میقات;592585 نوشت:
[="Tahoma"]

با سلام و درود

بابت تاخیر عذرخواهی می کنم.

خیر، این گونه نیست بلکه در بهشت مراتب وجود دارد و نعمت های بهشتی نیز به حسب مراتب، متفاوت می شوند، لذا به عنوان مثال یک بهشتی به حسب مرتبه اش می تواند فقیر نباشند ولی غنی هم نباشد و یا غنی بودن او در حد اعلا نباشد. کما این که یکی می تواند در سن جوانی و شادابی باشد و دیگری کمی سنش بیشتر باشد ولی پیر هم نباشد.

لذا مراتب در بهشت متفاوت است و نعمت های آن هم متناسب با رتبه بهشتیان می تواند تفاوت هایی داشته باشد، البته نه در این حد که دیگر سلب نعمت باشد لذا ممکن است کسی در حد اعلای جوانی و شادابی نباشد ولی معنایش این نیست که پس پیر است، هم چنین و غنی بودن و ... .

باسلام
درحدیث گفته شده سلب نعمت دلیلی ویاایه ای براینکه معنای سلبی نمیدهدهست یانه؟
یاحق
درح

hadi492;586807 نوشت:
اسلام و احترام
در این آیه شریفه منظور از جزآن مرگ اول دیگر طعم مرگ را نمی چشند چیست؟
آیا بصورت دقیق و روشن میتوان به منظور آیه رسید و یا هرمفسری عقیده خودرا دارد؟ لطفا بفرمایید تفسیرومنظور غالب چیست؟

سلام
در آیه 92 سوره مبارکه لیل دنیا را اولی می نامد فرمود : ان لنا للاخره والاولی پس موته الاولی یعنی مرگ در عالم دنیا لذا اولی صفت موته نیست بلکه مضاف الیه آن و به معنای دنیاست
و دیگر اینکه غیر از آن ، مرگی در کار نیست چون : ان الاخره لهی الحیوان
یا علیم

احمد;593358 نوشت:
باسلام
درحدیث گفته شده سلب نعمت دلیلی ویاایه ای براینکه معنای سلبی نمیدهدهست یانه؟
یاحق
درح

با سلام و درود

آیه ای از قرآن نداریم که به وجود درد و رنج و فقر و مرگ و ... در بهشت اشاره ای داشته باشد. برعکس، آیات بسیاری داریم که در باره آسایش و راحتی و متنعم بودن بهشتیان و ... سخن می گویند.

زندگی آخرتی و بهشتی، زندگی باقی و جاوید و ابدی است: «وَ ما هذِهِ الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوان‏»؛ اين زندگى دنيا چيزى جز سرگرمى و بازى نيست و زندگى واقعى سراى آخرت است. (عنکبوت، 64)

از طرفی در باره بهشتیان و نعمت های بهشتی داریم: «وَ هُمْ في‏ مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خالِدُونَ لا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ وَ تَتَلَقَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ هذا يَوْمُكُمُ الَّذي كُنْتُمْ تُوعَدُون‏»؛ و [بهشتیان] در آنچه دلشان بخواهد، جاودانه متنعّم هستند. وحشت بزرگ، آنها را اندوهگين نمى ‏كند و فرشتگان به استقبالشان مى ‏آيند، (و مى ‏گويند:) اين همان روزى است كه به شما وعده داده مى ‏شد. (انبیاء، 102و103)

و ...

هم چنین، روایتی نداریم که بگوید در آخرت و بهشت، مرگ و میر، بیماری، فقر و ... برای بهشتیان وجود دارد. برعکس، روایات متعددی داریم بر وعده نعمتهای مختلف بهشتی به بهشتیان.

لذا با توجه به آیات و روایات، روشن می شود که مراد معصوم در این روایت، سلب این نعمت ها از سایرین نیست، بلکه به مراتب نعمت های بهشتی اشاره دارد، و اصلا معصوم در مقام نفی نعمتهای یاد شده از سایر بهشتیان نبوده اند بلکه در وصف جایگاه و نعمت های این گونه افراد، به این نعمت ها اشاره فرموده اند. لذا نمی توان به این روایت استدلال کرد که پس سایر بهشتیان نعمت حیات و سلامتی و غنی و ... را ندارند و در بهشت مرگ و بیماری و فقر و ... هم وجود دارد.

سؤال:
در آیه 56 سوره دخان، منظور از «جز آن مرگ اول، دیگر طعم مرگ را نمی‌چشند»، چیست؟

پاسخ:
«لَا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولىَ‏ وَ وَقَئهُمْ عَذَابَ الجَحِيم‏»؛ هرگز مرگى جز همان مرگ اوّل (كه در دنيا چشيده‏‌اند) نخواهند چشيد، و خداوند آن‌ها را از عذاب دوزخ حفظ مى‏‌كند. (1)
بنا بر نظر مشهور مفسران، این آیه می‌خواهد بفرماید بهشت و زندگی بهشتی جاودانه و ابدی است و بهشتيان از دغدغه مرگ در امان هستند.
صاحب مجمع البیان آورده: اين جا مرگ را به غذايى تشبيه كرده است كه چشيده می‌شود و در ذائقه انسان، بد طعم جلوه می‌كند، و سپس نفى كرده است كه اين معنى در بهشت باشد.
و اين كه تنها به متّقين اين بشارت را داده است كه در آخرت مرگ را نخواهند چشيد ـ با اين كه منحصر به آنان نيست و تمام مردم در آخرت، مرگ نخواهند داشت؟ ـ علتش آن است كه اين مژده‌‏اى است براى متقين كه يک زندگى سعادتمندانه‌اى در بهشت خواهند داشت؛ ولى آن‌ها كه از نظر شكنجه در حالتى بدتر از مرگ بسر می‌برند، چنين صفتى بر آنان اطلاق نخواهد شد؛ زيرا آنان هر لحظه با آن عذاب‌هايى كه می‌كشند در حال چشيدن طعم ناگوار مرگ هستند. (2)
نکته: ممکن است گفته شود چرا تنها سخن از مرگ نخستين به ميان آمده در حالى كه مى‌دانيم انسان دو مرگ را مى‌چشد، مرگى در پايان زندگى دنيا، و مرگى بعد از حيات برزخى.
در پاسخ باید گفت حيات و مرگ برزخى هيچ شباهتى به حيات و مرگ معمولى ندارد؛ بلكه به مقتضاى معاد جسمانى حيات قيامت از جهاتى شبيه حيات دنيا است، منتها در سطحى بسيار بالاتر و والاتر، و لذا به بهشتيان گفته مى‌شود جز مرگ نخستين كه در دنيا داشتيد ديگر مرگى در كار نخواهد بود، و چون حيات و مرگ برزخى مطلقا با آن شباهتى ندارد سخنى از آن به ميان نيامده است. (3)
در روایتی از امام باقر (علیه السلام) آمده که در روز قیامت خداوند به بعضی از بهشتیان می فرماید: «وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي وَ عُلُوِّي وَ ارْتِفَاعِ مَكَانِي لَأَنْحَلَنَّ لَهُ الْيَوْمَ خَمْسَةَ أَشْيَاءَ مَعَ الْمَزِيدِ لَهُ وَ لِمَنْ كَانَ بِمَنْزِلَتِهِ أَلَا إِنَّهُمْ شَبَابٌ لَا يَهْرَمُونَ وَ أَصِحَّاءُ لَا يَسْقُمُونَ وَ أَغْنِيَاءُ لَا يَفْتَقِرُونَ وَ فَرِحُونَ لَا يَحْزَنُونَ وَ أَحْيَاءٌ لَا يَمُوتُونَ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ- لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولى»؛ ‏به عزت و جلالم سوگند، و به علو و بلندى مقامم قسم، من پنج چيز را به او مى‌بخشم ... آن‌ها هميشه جوانند و پير نمى‌شوند، تندرستند و بيمار نمى‌گردند، توانگرند و فقير نخواهند شد، خوشحال هستند و اندوهى به آن‌ها راه نمى‌يابد، و هميشه زنده‌اند و نمى‌ميرند، سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولى». (4)
ممکن است کسی بگوید وقتی روایت برای بعضی از بهشتیان این نعمت‌ها را بیان می‌کند، معنایش این است که برخی دیگر از بهشتیان، مرگ و رنج و فقر و ... داشته باشند.
در پاسخ و نیز در توضیح این روایت باید گفت این روایتی طولانی است و اشاره به قیامت دارد که در آن روز قرآن کریم به صورت‌های مختلف بر گروه‌های مختلف انسان‌ها، ظاهر و بر اعمال آن‌ها و چگونگی برخوردشان با قرآن و عمل به آن، شهادت می‌دهد.
بنابر قاعده، انسان‌ها به دسته‌ها و گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند و این فیض الهی که در روایت به آن اشاره شده است، نصیب برخی از آنان خواهد شد.
در ابتدای این روایت، امت‌های انسانی در قیامت به 120 امت تقسیم شده که 80 گروه از آنان، امت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و 40 تای دیگر از سایر امت‌ها هستند.
لذا این نعمت بهشتی که در روایت امام باقر (علیه السلام) به آن اشاره شده، با توجه به مقام و رتبه بهشتیان، برای همه نیست؛ بلکه برای بعضی از آنان است.
به بیان دیگر؛ در بهشت مراتب وجود دارد و نعمت‌های بهشتی نیز به حسب مراتب، متفاوت می‌شوند، از این رو، به عنوان مثال یک بهشتی به حسب مرتبه‌اش می‌تواند فقیر نباشند ولی غنی هم نباشد و یا غنی بودن او در حد اعلا نباشد. همچنان که یکی می‌تواند در سن جوانی و شادابی باشد و دیگری کمی سنش بیش‌تر باشد؛ ولی پیر هم نباشد.
از این رو، مراتب در بهشت متفاوت است و نعمت‌های آن هم متناسب با رتبه بهشتیان می‌تواند تفاوت‌هایی داشته باشد، البته نه در این حد که دیگر سلب نعمت باشد. از این رو، ممکن است کسی در حد اعلای جوانی و شادابی نباشد؛ ولی معنایش این نیست که پس پیر است، هم چنین و غنی بودن و ... .
از نظر قرآن نیز آیه‌ای نداریم که به وجود درد و رنج و فقر و مرگ و ... در بهشت اشاره‌ای داشته باشد. برعکس، آیات بسیاری داریم که درباره آسایش و راحتی و متنعم بودن بهشتیان و ... سخن می‌گویند.
زندگی آخرتی و بهشتی، زندگی باقی و جاوید و ابدی است: «وَ ما هذِهِ الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوان‏»؛ اين زندگى دنيا چيزى جز سرگرمى و بازى نيست و زندگى واقعى سراى آخرت است. (5)
از طرفی در باره بهشتیان و نعمت‌های بهشتی داریم: «وَ هُمْ في‏ مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خالِدُونَ لا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ وَ تَتَلَقَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ هذا يَوْمُكُمُ الَّذي كُنْتُمْ تُوعَدُون‏»؛ و [بهشتیان] در آن چه دلشان بخواهد، جاودانه متنعّم هستند. وحشت بزرگ، آن‌ها را اندوهگين نمى‌كند و فرشتگان به استقبالشان مى‌‏آيند، (و مى‌گويند:) اين همان روزى است كه به شما وعده داده مى‌‏شد (6). و ...
هم چنین، روایتی نداریم که بگوید در آخرت و بهشت، مرگ و میر، بیماری، فقر و ... برای بهشتیان وجود دارد. برعکس، روایات متعددی داریم بر وعده نعمت‌های مختلف بهشتی به بهشتیان.
از این رو، با توجه به آیات و روایات، روشن می‌شود که مراد معصوم در این روایت، سلب این نعمت‌ها از سایرین نیست؛ بلکه به مراتب نعمت‌های بهشتی اشاره دارد، و اصلا معصوم در مقام نفی نعمت‌های یاد شده از سایر بهشتیان نبوده‌‍اند؛ بلکه در وصف جایگاه و نعمت‌های این گونه افراد، به این نعمت‌ها اشاره فرموده‌اند. از این رو، نمی‌توان به این روایت استدلال کرد که پس سایر بهشتیان نعمت حیات و سلامتی و غنی و ... را ندارند و در بهشت مرگ و بیماری و فقر و ... هم وجود دارد.


منابع:

1. دخان: 44/ 56.
2. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البيان فی تفسير القرآن، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج ‏9، ص 105.
3.مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسير نمونه، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج ‏21، ص 215.
4. کلینی، محمد، الكافی، نرم افزار جامع الاحادیث نور، ج ‏2، ص 598.
5. عنکبوت: 29/ 64.
6. انبیاء: 21/ 102 ـ 103.

موضوع قفل شده است