آداب عیادت

تب‌های اولیه

5 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آداب عیادت

باسمه تعالی
با سلام:
عیادت کردن از برادر مومن مانند همه انواع ارتباط با دیگران آدابی دارد که عمل به این آداب ،رعایت این حق به بهترین شکل آن است برخی از این آداب عبارتند از :

1- به تناوب نه پی در پی:
عیادت از بیماران برای روحیه دادن به او و کاستن از پریشانی اش صورت می گیرد. پس بر عیادت کننده است که حال بیمار و خانواده اش را مورد توجه قرار دهد عیادت پی در پی و بی وقفه ،بیمار و خانواده او را به مشقت می اندازد پس شایسته آن است که یک روز در میان و به تناوب به عیادت او رفت

رسول خدا صل الله علیه و ؟آله فرمودند:به تناوب در عیادت رفتار کنید (یک روز در میان یا دو روز در میان)مگر آنکه بیمار بد حال باشد(که در این صورت او را با خانواده اش تنها بگذارید (1

امیر مومنات این تناوب را در شعذی بیان کرده می فرماید:
حق العیادة یوم بین یومین / و جَلسَة لَکَ مثل الطرف بالعین(2

حق عیادت ،روزی در بین دو روز است و نشستنی از تو همانند (به اندازه)نگاهی به چشم (به اندازه دیدن)

ادامه دارد..
پی نوشت:
1- علامه مجلسی بحار الانوار ج 78 ص 222
2- همان ص 225

2- کوتاه بودن زمان
از انجا که بیمار در رنج به سر می برد نباید بر این رنج افزود و باید از هر چیزی که سبب آزار بیمار می شود پرهیز کرد
بیمار نیاز به آسایش دارد و چه بسا در حضور دیگران برای رعایت احترامشان به مشقت و تکلف بیفتد وبرای مثال نتواند آنگونه که راحت است در بستر بیماری استراحت کند پس باید از طولانی کردن زمان دیدار پرهیز کرد و به اندازه ای قناعت کرد که سبب شادی دل بیمار شود امیر مومنان علی علیه السلام فرمودند:بالاترین پاداش برای شما در عیادت متعلق به کسی است که کمتر (نزد بیمار بنشیند ،بماند))1

گویا با زیاد کردن زمان عیادت از ارزش آن کاسته می شود به عبارت دیگر عیادت کردن ارزش و پاداش والایی دارد ولی اگر زمان آن طولانی شود از اجر آن کاسته خواهد شد کوتاهی مدت عیادت امری عرفی است که در روایات به اندازه دوشیدن شیر یک شتر یا بیدار کردن آن از خواب تخمین زده شده است چنانکه امام صادق علیه السلام فرمود:
عیادت به اندازه فاصله بین دو شیر دوشی ناقه ای (فاصله کوتاهی که بچه شتر در آن زمان شیر می خورد ) یا دوشیدن شیر اوست (2

البته اگر بیمار خود از عیادت کننده خواهش کند که مدت طولانی تری نزد او بماند از اجر عیادت کاسته نخواهد شد زیرا گاه بیمار نه تنها از ماندن کسی آزرده نمی شود که خشنود نیز می گردد
و سفارش به کوتاه کردن زمان عیادت برای رعایت حال بیمار است

امیر مومنان علی علیه السلام فرمودند:همانا بالاترین پاداش عیادت کنندگان نزد خداوند عز و جل متعلق به کسی است که وقتی برادرش را عیادت می کند زمان نشستن (ماندن نزد بیمار )را کوتاه کند مگر آنکه بیمار خود ماندن را دوست بدارد و بخواهد و طلب کند(3

پی نوشت:
طبرسی ،مکارم الاخلاق ص 361
2- کلینی کافی ج 3ص117
3- همان ص 118

3- دعا برای شفا
طلب عافیت و سلامتی برای برادر مومن در هر جا و زمانی اگر چه ممکن است خود حقی از حقوق او باشد ولی در هنگام بیماری برادر مومن از آداب شایسته عیادت از او است

امام صادق علیه السلام فرمودند:هنگامی که یکی از شما به عیادت برادرش می رود پس باید برای او دعا کند ..(1

دعا برای بیمار به شکل های مختلف پسندیده و نیکو است ولی دعاهای سفارش شده از ائمه معصوم علیهم السلام نیکوتر است زیرا ایشان علیه السلام معلمان و مربیان بشرند

رسول خدا صل الله علیه و اله فرمود:هر کس بیماری را عیادت کرد پس بگوید :بار خدایا بنده ات را بهبودی بخش تا برای تو بر دشمنت زخمی وارد آورد و برای تو به سوی نماز راه پیماید (2

گویند رسول خدا صل الله علیه و اله وقتی به عیادت بیماری می رفت می فرمودند:
ای پروردگار مردم پریشانی و درد را از او بردار ،بهبودی بخش و تو شفا دهنده ای ،هیچ شفایی جز شفای تو نیست (3) (در بیماری رها نکن ،بار خدایا تن و روانش را شایسته گردان و بیماری اش را برطرف فرما و دعایش را اجابت کن(4

پی نوشت:
1- طبرسی مکارم اخلاق ص361
2- همان ص 392،علامه مجلسی بحارالانوار ج 92 ص 17
3- بحار الانوار ج 59 ص 301
4- همان ج 92 ص 17

4- گذاردن دست بر دست یا پیشانی خود

چنانکه گفته شد احساس داشتن غمخوار از جمله فایده هایی است که از عیادت حاصل می شود و هر اندازه که بیمار بیشتر این حقیقت را حس کند آرام تر می گیرد و این برای باز یافتن سلامتی بهتر است

بنابراین بر عیادت کننده شایسته است که غمخواری خود با بیمار را ابراز کند
ابراز این حال به شکل های گوناگون از قبیل گذاردن (زدن)دست بر روی دست یا پیشانی به نشانه تاسف ممکن است.
امام صادق علیه السلام فرمودند:از کمال عیادت آن است که عیادت کننده یک دستش را بر دست دیگر یا پیشانی اش گذارد(1

5- گذاردن دست بر دست و پیشانی بیمار و پرسش از حالش
ملاطفت با بیمار آرامش خاطر او را در پی دارد و این آرامش زمینه بهبودی او را فراهم می کند برای همین عیادت از او نیکو است و این عیادت وقتی به کمال می رسد که بیمار لطف بیشتری از عیادت کننده مشاهده کند

گذاردن دست بر دست و بازوی بیمار لطف و مهربانی عیادت کننده را به او منتقل می کندپرسش از حال بیمار هم چنان که آشکار است عیادت را کامل تر می کند

رسول خدا صل الله علیه و اله فرمود:کامل بودن عیادت بیمار به آن است که یکی از شما دستش را بر بیمار گذارد و از او بپرسد حالت چطور است؟چگونه صبح کردی ؟شب را چگونه گذراندی ؟و کامل شدن درود شما به دست دادن است(2

البته پرسش و بازجویی از علت بیماری و چگونگی ان نباید به اندازه ای باشد که سبب تشویش خاطر و خستگی بیمار شود

امیر مومنان علیه السلام فرمود:و هرگز پافشاری نکن در پرسش از بیمار برای تو از بیماری اش دو حرف پرسیدن کافی است(3

پی نوشت:
1- کلینی فکافی ج 3 ص 118
2- حار الانوار ج 78 ص226
3- همان ص 225

6- بردن هدیه
آرامش بخشی به بیمار چنانکه گذشت زمینه بهبودی او را فراهم می کند و بردن هدیه و عطیه ای برای بیمار سبب شادی و آرامش او می شود از این رو است که بر چنین رفتاری سفارش شده است
یکی از خدمتگزاران امام صادق علیه السلام می گوید:فردی از خدمت گزاران امام علیه السلام بیمار شد و ما برای عیادتش به راه افتادیم در بین راه با امام علیه السلام روبه رو شدیم امام علیه السلام از ما پرسید می خواهید کجا بروید ؟گفتیم به عیادت فلان کس .
پس امام علیه السلام فرمود بایستید و ما هم ایستادیم پس فرمودند:آیا با فردی از شما سیبی با گلابی یا لیمویی یا مقدار کمی بوی خوش (عطر )یا قطعه ای چوب کندر هست (که نزد بیمار ببریم )پس گفتیم از این (چیزها که گفتید)چیزی با ما نیست امام علیه السلام فرمود :آیا نمی دانید که بیمار آرامش می یابد با هر چه برایش آورده شود(1

پی نوشت:
1- کلینی ،کافی ج 3 ص118

ر.ک. اخلاق الاهی آیت الله مجتبی تهرانی ج 28 پیوندها و حقوق