جمع بندی نماد اسلام و شیعه

کارشناس بحث: استاد طاها

پرسش:
نماد مسلمانان و شیعیان چه است.؟

پاسخ:
اگر نماد را به معنای «نشانه و علامتی برای ابراز معنایی خاص» تعریف کنیم (فرهنگ عمید) می‌توان گفت: نماد هم شامل علائم فردی یک مسلمان می‌شود و هم علائم اجتماعی موجود در جامعه اسلامی را در بر می‌گیرد. همچنین خلق و خوهای باطنی که بروز و ظهور خارجی دارند را شامل می‌شود، همان طور که بر رفتارهای ظاهری صادق است.
در این صورت نمی‌توان به صورت کلی، گفت: نماد در افراد و جوامع اسلامی و شیعی کم استفاده می‌شود.
البته به نظر می‌رسد شما بیش‌تر به نمادهای ظاهری توجه دارید آن هم نمادهایی که به نوعی، اختصاص به اقشار مسلمان دارد.
از جمله نمادهای اجتماعی مسلمانان، برگزاری نماز جماعت و نماز جمعه است و از جمله نمادهای فردی یک مسلمان، گفتن ذکرهایی مانند «لااله الا الله و الله اکبر» است (شاید از این رو است که می‌بینیم گروه تکفیری داعش هنگام سلاخی کردن قربانیانشان، از این اذکار استفاده می‌کنند).

نمادهای متعدد دیگری هم وجود دارد از قبیل حجاب زنان و مراسم عزاداری اهل بیت (علیهم السلام).
وقتی همه این نمادها را با هم در نظر می‌گیریم می‌توان خوشبینانه گفت هنوز به جایی نرسیده‌اند که بگوییم: کم دیده می‌شوند.
اما متأسفانه باید اقرار کرد جهت و سوی آن‌ها حرکتی تنزّلی است.
نکته‌ای در این جا وجود دارد که با دقت در معنایی که از نماد عرض شد قابل توجه است:
نماد، نشانه و علامتی برای ابراز معنایی خاص است. نمادهایی که گاه کامل و گاه دست و پا شکسته در فرد یا جامعه مسلمان مشاهده می‌شود، متأسفانه سیر نزولی را می‌پیماید؛ زیرا به معنایی که در پس نمادها وجود دارد توجه کافی نمی‌شود.

نمادهایی که نمونه‌هایی از آن‌ها را بیان کردیم در روایات و آیات بسیاری مورد تأکید است:
چه ثواب‌ها که برای گفتن ذکر «الله اکبر و لا اله الا الله» گفته نشده است.
چه توصیه‌ها که برای شرکت در نماز جماعت بیان نشده است.
چه تأکیدهایی که به مسأله حجاب و برگزاری مراسم عزاداری حسینی نشده است.
اما مادام که یک مسلمان به حقیقتی که در ورای این نمادها قرار دارد، توجه لازمی نداشته باشد نه به حقیقت نماد پی می‌برد و نه ضرورت حفظ آن‌ها از رکود و تنزّل، را درک می‌کند.
به این امید که همه مسلمانان، ضرورت نماد و معنایی که در پس آن است را درک کنند.

با عرض سلام به شما دوست گرامی

در آن تکه از سخن بنده که نقل قول کرده اید چیزی که مخالف فرمایش شما باشد به چشم نمیخورد.

به نظر نمیرسد ایستادن کنار زمین فوتبال و سر به آسمان بلند کردن و ذکر الله اکبر گفتن با صدای متعارف و نسبتا بلند، نشدنی یا تمسخرآمیز باشد، چیزی که هست تا بحال عملی نشده است. کافی است عده ای از فوتبالیستهای مشهور و متدین آنرا انجام دهند تا معمول شود.

ضمن اینکه نمادهای اسلامی و شیعی منحصر به گفتن ذکرهایی که اشاره کرده اید نیست بلکه اینها نمونه هایی هستند که در جای خود (و نه لزوما در زمین فوتبال) میتوانند کارایی خود را نشان دهند.

سجده کردن قبل از ورود به زمین فوتبال و دست و نگاه به سوی آسمان بلند کردن و بستن بازوبندی با ذکر الله اکبر و یا ترسیم نام الله بر روی پیراهن ملی و امثال این امور میتواند در زمین فوتبال هم بخوبی نقش یک نماد اسلامی را ایفا کند.

از همه اینها که بگذریم کلیت مطلب شما کاملا درست است که نمادهای اسلامی و شیعی در عرصه های پرمخاطبی همچون فوتبال کم جلوه کرده است و امیدواریم دست اندرکاران کشوری و ورزشی این دغدغه گرانبها را مد نظر قرار دهند و اقدام شایسته ای هم انجام دهند.

در پناه حق