جمع بندی آیا مسقیما در قرآن به ازدواج موقت اشاره شده است؟
تبهای اولیه
سلام دوستان سوالی دارم آیا مستقیما در قرآن هم در مورد ازدواج موقت صحبت شده ؟ ممنون
با توجه به اینکه در مورد ازدواج موقت بحثهای فراوانی (حدیثی، جامعه شناسی، نظرات شخصی) شده، لطفا کارشناسان و کاربران محترم فقط به بحث قرانی بپردازند تا از حذف پستهای خارج از موضوع جلوگیری بشه.
با تشکر:Gol:
با توجه به اینکه در مورد ازدواج موقت بحثهای فراوانی (حدیثی، جامعه شناسی، نظرات شخصی) شده، لطفا کارشناسان و کاربران محترم فقط به بحث قرانی بپردازند تا از حذف پستهای خارج از موضوع جلوگیری بشه.
با تشکر:Gol:
با سلام و تشکر :Gol:
قرآن كريم مى فرمايد: «و زنان شوهردار (بر شما حرام است)مگر آن ها را كه مالك شده ايد ، اين ها احكامى است كه خداوند بر شما مقرر داشته و زنان ديگر غير از اين ها (كه گفته شد) براى شما حلال است ، كه با اموال خود آن ها را اختيار كنيد در حالى كه پاكدامن باشيد و از زنا خوددارى نماييد ، و زنانى را كه متعه مى كنيد مهر آنان را واجب است بپردازيد و گناهى بر شما نيست به آن چه با يكديگر توافق كرده ايد بعد از تعيين مهر ، خداوند دانا و حكيم است .»(سوره نساء، آیه 24)آيه مذكور به موضوع ازدواج موقت و به اصطلاح قرآنى آن «متعه» اشاره دارد و از اين آيه و قرائتى كه در آن هست اصل تشريع و حلال بودن ازدواج موقت ثابت مى شود; زيرا كلمه «متعه» كه از «استمتعتم» در آيه گرفته شده در اسلام به معناى ازدواج موقت است و احاديث و روايات اهل بيت نيز اين حقيقت را تأييد مى كند; چنان كه حضرت امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد: «حكم «متعه» (ازدواج موقت )در قرآن نازل شده و سنت پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) بر طبق آن جارى گرديده است .»1
حضرت امام باقر(عليه السلام) در پاسخ شخصى درباره ازدواج موقت مى فرمايد: «خداوند آن را در قرآن و بر زبان پيامبرش(صلى الله عليه وآله وسلم)حلال كرده و آن تا روز قيامت حلال مى باشد .»
البته ازدواج موقت نيز مانند ازدواج دائم ، داراى مقررات و شرايطى است از جمله: تعيين مهر ، اذن و اجازه ولى در دوشيزه ها تعيين مدت ، اجراء صيغه و . . . و در راستاى تأمين بهداشت روان و جلوگيرى از انحراف جامعه به راه هاى غيرمشروع است و اصل ازدواج موقت داراى حكمت ها و مصالحى بوده و يك ضرورت اجتماعى به حساب مى آيد و نبايد به عنوان ابزار هوسرانى و شهوت رانى به آن نگاه كرد . گر چه ممكن است برخى از اين حكم اسلامى سوء استفاده كنند و آن را وسيله اى براى هوسرانى و فرار از مسئوليت هاى اجتماعى قرار دهند; ولى اين نمى تواند دليل بر رد اين حكم الهى شود .2
1 . ر .ك: تفسير نمونه ، آية الله مكارم شيرازى و ديگران ، ج 3 ، ص 335ـ346
2. برای آگاهی بیشتر ر.ک: نورالثقلين ، جمعة العروسى الحويزى ، ج 1 ، ص 467
[=Century Gothic]با سلام و تشکر از حکیم گرامی و رز سفید عزیز !
[=Century Gothic] "فما استمتعتم به منهن فاتوهن اجورهن فريضة..."
[=Century Gothic] گويا ضمير در كلمه(به)به چيزى بر مىگردد كه از جمله"و احل لكم ماوراء ذلكم" استفاده مىشود، و آن عبارت است از رسيدن به كام شهوت، و يا هر تعبيرى كه اين معنا را برساند، در نتيجه كلمه(ما)براى توقيف - و به معناى هر زمانى كه - خواهد بود، و جار و مجرور(منهن)متعلق استبه جمله(استمتعتم)، و معناى جمله اين است كه هر زمانى كه از زنان با گرفتن كام تمتع برديد فريضة و وجوبا بايد اجرت ايشان را به خود ايشان بدهيد.
[=Century Gothic] البته ممكن است كلمه(ما)را موصوله بگيريم، و جمله(استمتعتم)را صله آن و ضمير در(به)را راجع به موصول، و جار و مجرور(منهن)را بيانگر موصول بدانيم، كه در اين صورت معنا چنين مىشود(و از زنان با هر يك كه به وسيله همخوابگى استمتاع كرديد بايد اجرتش را بدهيد).
[=Century Gothic] و اين جمله به دليل اينكه حرف(فا)بر سرش آمده تفريع و نتيجهگيرى از سخنان قبل است.:Sham:
[=Century Gothic] تفريع بعض بر كل، و يا بگو تفريع جزئى بر كلى، و در اين معنا هيچ شكى نيست، چون مطلب قبلى اين بود كه با اموال خود در جستجو و طلب همسر باشيد، به شرطى كه عفت را رعايت نموده سفاح و زنا نكنيد، و اين سخن همانطور كه بيانش گذشت هر دو نوع كامگيرى را يعنى نكاح دائم و تمتع از كنيز را شامل مىشود، پس تفريع جمله"فما استمتعتم به منهن فاتوهن اجورهن"بر آن جمله قطعا از باب تفريع جزء بر كل و يا تفريع بعضى از اقسام جزئى بر مقسم كلى
[=Century Gothic]خواهد بود.
[=Century Gothic] و اين قسم تفريع در كلام خداى تعالى بسيار آمده، مانند آيه شريفه"اياما معدودات فمن كان منكم مريضا او على سفر" (1)
[=Century Gothic] كه در آن بعضى از افراد مسلمين كه حالت غير عادى دارند تفريع شده استبر كل مسلمين، و آيه شريفه: "فاذا امنتم فمن تمتع بالعمرة الى الحج" (2)
[=Century Gothic] كه يك قسم از اقسام سهگانه حج را بر اصل مقسم متفرع كرده است، و آيه شريفه: "لا اكراه فى الدين قد تبين الرشد من الغى فمن يكفر بالطاغوت و يؤمن بالله" (3)
[=Century Gothic] كه يك طايفه از مردم مكلف به انتخاب يكى از دو راه رشد و غى را متفرع كرده بر كل آن مردم و از اين قبيل است آيات ديگر.
[=Century Gothic]آيه"فما استمتعتم..."در باره متعه است
[=Century Gothic] و بدون شك مراد از استمتاع مذكور در آيه نكاح متعه است،:Sham:
[=Century Gothic] چون آيه شريفه در مدينه نازل شده، زيرا در سوره نساء واقع شده، كه در نيمه اول بعد از هجرت نازل شده و بيشتر آياتش بر آن شهادت مىدهد، و اين نكاح يعنى نكاح متعه و يا بگو نكاح موقت، در آن برهه از زمان در بين مسلمانان معمول بوده، و در آن نيز هيچ شكى نيست -
[=Century Gothic] اخبار بر مسلم بودن آن توافق و اتفاق دارد - ،
[=Century Gothic] حال چه اينكه اسلام آن را تشريع كرده باشد و چه از تاسيسات شارع اسلام نباشد، - بلكه قبل از اسلام هم معمول بوده باشد - پس اصل وجود چنين نكاحى در زمان رسول خدا (ص)و در پيش چشم و گوش آن جناب جاى ترديد نيست، و نيز جاى شك نيست كه در آن ايام نام اين نوع ازدواج همين نام بوده و از آن جز به عنوان متعه تعبير نمىكردند، پس چارهاى جز اين نيست كه جمله: (فما استمتعتم به منهن)را حمل بر همين نوع نكاح نموده و از آن جمله اين قسم نكاح را بفهميم، همچنانكه ساير رسوم و سنتهائى كه در عهد نزول قرآن به اسماء خودش معروف و شناخته مىشده آيات قرآن بر آن معناى معهود حمل مىشده، مثلا اگر آيهاى در باره حكمى راجع به يكى از آن اسما نازل مىشده آن عنوان را امضا مىكرده و يا رد و تخطئه مىنموده، يا در باره آن عنوان امر مىكرده و يا نهى مىنموده، چارهاى جز اين نبوده كه آن اسما و عناوين را بر همان معانى معروف آنروزش حمل كنند، و هرگز
[=Century Gothic]سابقه ندارد كه با وجود چنين زمينهاى اسم نامبرده را بر معناى لغويش - كه در آن روز متروك شده بوده - حمل كرده باشند.
[=Century Gothic] مانند كلمه(حج)و كلمه(بيع)، و(ربا)، و(ربح)، و(غنيمت)، و كلماتى ديگر از اين قبيل كه يك معناى لغوى دارند و يك معناى معروف در بين اهل زمان مثلا كلمه(حج)در اصل لغتبه معناى قصد كردن بوده ولى معناى معروفش در بين مردم عرب زيارت خانه كعبه بوده، و ممكن نيست كسى ادعا كند كه در قرآن كريم كلمه(حج)به معناى قصد است، و همچنين ساير عناوين قرآنى، و نيز تعبيرات و عناوينى كه در لسان رسول خدا(ص) براى موضوعات مىآمده نظير كلمه(صلات)و(زكات)و(حج تمتع)و امثال اينها كه در اصل لغت معنائى داشته ولى در لسان شارع، استعمالش در معنائى ديگر و يا مصداق معينى از آن معنا شايع شده، (مانند كلمه(صلات)كه در اصل لغتبه معناى دعا بوده و شارع مقدس آن را در مصداق خاصى از دعا يعنى در نماز استعمال كرد، و اين استعمال آنقدر شايع شد كه هر جا كلمه صلات شنيده مىشد معناى نماز به ذهن مىرسيد، نه معناى دعا، و با تحقق و جا افتادن چنين نامگذارى ديگر مجالى نيست، براى اينكه ما الفاظى را كه از صلات و زكات و غيره كه در قرآن آمده بر معانى لغويش حمل كنيم، با اينكه نسبتبه معناى جديدش آنقدر شهرت يافته كه در واقع معناى حقيقى كلمه شده است، حال يا به دست شارع چنين وضعى را به خود گرفته كه در اين صورت حقيقتى شرعى خواهد بود، و يا اين كه شهرتش در آن معنا در آغاز آنقدر نبوده كه معناى لغوى به ذهن كسى نيايد، ولى در اثر اينكه متشرعه، يعنى مسلمانان كلمه نامبرده را در معناى جديد بسيار استعمال كردهاند.
[=Century Gothic]به حد معناى حقيقى رسيده است، كه در اين صورت از آن تعبير مىكنيم به حقيقت متشرعه).
[=century gothic]پس متيقن و مسلم شد كه بايد استمتاع در جمله مورد بحث را، بر نكاح متعه حمل كنيم، چون در ايام نزول آيه، لفظ متعه به همين معنا بر سر زبانها دوران مىيافته، حال چه اينكه(به اعتقاد شيعه بگوئيم نكاح متعه هم اكنون نيز به قوت و اعتبار خودش باقى است)، و چه اينكه(به گفته اهل سنت)بگوئيم حكم نكاح متعه به وسيله آيهاى ديگر و يا به وسيله سنت - كلام رسول خدا(ص) - نسخ شده، چون اين مطلبى ديگر است كه در جاى خودش بحث مىشود. :Sham:
[=century gothic] و كوتاه سخن اينكه آنچه از آيه مورد بحث استفاده مىشود، حكم نكاح متعه است و بس و همين معنا از قدماى مفسرين يعنى مفسرين از صحابه و تابعين چون ابن عباس، و ابن مسعود، و ابى بن كعب، و قتاده، و مجاهد، و سدى، و ابن جبير، و حسن، و ديگران نيز استفاده
[=century gothic] مىشود، و مذهب ائمه اهل بيت(عليهم السلام)هم در مساله متعه همين است. :Sham:
[=century gothic] از همين جا روشن مىشود كه گفتار بعضى از مفسرين كه ذيلا نقل مىشود تا چه پايه از بطلان و فساد است، او در تفسير اين آيه گفته: مراد از كلمه(استمتاع)همان نكاح است، زيرا ايجاد علقه نكاح هم نوعى طلب تمتع است، كسى كه زنى را براى خود نكاح مىكند، مىخواهد از او تمتع ببرد.و چه بسا بعضى ديگر در تاييد اين گفتار گفته باشند كه دو حرف (سين - تاء)در استمتاع - براى تاكيد است - و معناى استمتاع همان تمتع است.
[=century gothic] وجه بطلان اين سخن اين است كه متداول بودن نكاح متعه - به اين اسم - ، و معروفيت آن در بين مردم آن روز به هيچ وجه مجالى باقى نمىگذارد براى اين كه شنونده آيه، از كلمه استمتاع معناى لغوى آن به ذهنش بيايد.
[=century gothic] علاوه بر اينكه به فرضى كه نظريه اين مفسرين درستباشد، و معناى طلب بر مورد نكاح دائمى منطبق گردد، و يا بر عكس كلمه(استمتعتم)معناى طلب نداشته اصولا معنائى كه اين مفسرين براى كلمه مذكور كردهاند، با جزائى كه در آيه براى شرط آورده شده يعنى جمله (فاتوهن اجورهن)سازگار نيست،
زيرا در نكاح دائم(اجرتى در كار نيست، و آنچه داده مىشود مهريه و صداق است)و از اين مهمتر آنكه در جمله مورد بحث، استمتاع شرط دادن اجرت قرار گرفته فرموده: اگر از زنى استمتاع برديد واجب است اجرت وى را بدهيد، در حالى كه در عقد دائمى استمتاع شرط نيست،
وقتى مردى زنى دائمى را براى خود عقد مىكند به محض تمام شدن عقد مهريه او به ذمهاش مىآيد، چنانچه دخولى صورت بگيرد، بايد همه مهر را بدهد، و اگر صورت نگيرد نصف مهر را بايد بپردازد.
[=century gothic] پس در عقد دائمى دادن مهر واجب است، و مشروط بر اين نيست كه تمتعى واقع شده باشد، و يا مرد در طلب تمتع باشد، هر چند كه ما صرف مراسم خواستگارى و اجراى عقد و ملاعبه و مباشره را تمتع بدانيم، بلكه همانطور كه گفتيم نصف مهريه با خواندن عقد واجب مىشود، و نصف ديگرش با دخول.
[=century gothic] از اين هم كه بگذريم آياتى كه قبل از اين آيه نازل شده مساله وجوب دادن مهر در همه فرضهايش را به طور مستوفى و كامل بيان كرده بود، ديگر حاجتى نبود كه در آيهاى ديگر آن را تكرار كند، در آيات قبل فرموده بود: "و آتوا النساء صدقاتهن نحلة. .." (4) و نيز فرموده بود: "و ان اردتم استبدال زوج مكان زوج و آتيتم احديهن قنطارا فلا تاخذوا منه شيئا" (5)
تا آخر دو آيه، و [=century gothic]نيز فرموده بود: "لا جناح عليكم ان طلقتم النساء مالم تمسوهن او تفرضوا لهن فريضة و متعوهن على الموسع قدره و على المقتر قدره متاعا تا آنجا كه فرمود - و ان طلقتموهن من قبل ان تمسوهن و قد فرضتم لهن فريضة فنصف ما فرضتم" (6) .
[=century gothic] و اينكه بعضى از اين مفسرين احتمال دادهاند كه آيه مورد بحثيعنى جمله"فما استمتعتم به منهن فاتوهن اجورهن فريضة"براى تاكيد باشد، اين اشكال بر آن وارد است كه لحن آياتى كه قبلا نازل شده بود، و مادر بالا آنها را نقل كرديم، و مخصوصا سياق ذيل آيه: "و ان اردتم استبدال زوج"(تا آخر دو آيه)براى تاكيد، شديدتر از جمله مورد بحث است، پس هيچ زمينهاى براى احتمال نامبرده نمىماند.
[=century gothic]آيه متعه نسخ نشده است نه با آيات ديگر و نه با سنت
[=century gothic] و اما اينكه كسى بگويد: بله آيه مورد بحث در مورد متعه يعنى نكاح مدتدار نازل شده بود، ولى به وسيله آيه: "و الذين هم لفروجهم حافظون الا على ازواجهم او ما ملكت ايمانهم فانهم غير ملومين فمن ابتغى وراء ذلك فاولئك هم العادون" (7) نسخ شده، چون فرموده(هر كس با غير همسر يا كنيزش نزديكى كند - تجاوزگر است)
و اگر بگويد(كما اينكه گفتهاند)به وسيله آيه: "يا ايها النبى اذا طلقتم النساء فطلقوهن لعدتهن" (8) (اى پيامبر چون زنان را طلاق مىدهيد با رعايت عده طلاق دهيد)به ضميمه آيه: " و المطلقات يتربصن بانفسهن ثلاثة قروء" (9) (زنان طلاقى تا سه نوبتحيض ديدن و پاك شدن عده نگه بدارند)، نسخ شده،
چون در اين دو آيه جدا شدن زن از شوهر منحصر شده در طلاق و عده، و در نكاح موقت نه طلاق هست نه عده سه حيض. :Sham::Sham:
[=century gothic] و اگر گفته شود - كما اينكه گفتهاند - به وسيله آيه ارث نسخ شده، چون در آن آيه فرموده: "و لكم نصف ما ترك ازواجكم" (10) ، (شما نصف ما ترك همسرتان را ارث مىبريد)، چون در نكاح متعه ارث نيست(نه از طرف مرد و نه از طرف زن).
[=century gothic] و اگر گفته شود - كما اين كه گفتهاند - به وسيله تحريم كه فرموده: "حرمت عليكم امهاتكم و بناتكم..."نسخ شده، چون اين آيه در باره نكاح است. :Sham:
[=century gothic] و يا بگويد - كما اينكه گفتهاند - به وسيله آيه تعدد زوجات نسخ شده، چون در آن آمده: " فانكحوا ما طاب لكم من النساء مثنى و ثلاث و رباع..." (11) (از زنان به عقد خود در آوريد دو به دو و سه به سه و چهار به چهار)و نفرموده متعه نيز مىتوانيد بكنيد و در متعه بيش از چهار زن نيز جايز است. :Sham:
[=century gothic] و يا بگويد - همچنان كه گفتهاند - به وسيله سنت - يعنى كلام رسول الله(ص) - نسخ شده، چون رسول خدا(ص)در سال جنگ خيبر و به گفته بعضى ديگر در سال فتح مكه و به گفته بعضى ديگر در حجة الوداع آن را نسخ كرد.
[=century gothic] و اگر گفته شود درست است كه متعه زنان مباح شد، ولى در دو نوبت و يا سه نوبت از آن نهى شد، كه آخرين نوبت كه در آن حكم متعه استقرار يافت نهى تحريمى شد.
[=century gothic] پاسخ اين گفتار را يك به يك از نظر خواننده مىگذرانيم. :Sham::Sham:
[=century gothic] اما اينكه گفتند حكم متعه به وسيله آيه مؤمنون نسخ شده.
[=century gothic] جوابش اين است كه آيه نامبرده صلاحيت اين نسخ را ندارد، براى اينكه معنا ندارد آيه ناسخ قبل از آيه منسوخ نازل شود، و آيه مؤمنون در مكه نازل شده، در روزگارى كه متعه تشريع نشده بود، و آيه متعه در مدينه نازل شد، علاوه بر اينكه كلمه(ازواجهم)كه در آيه مؤمنون آمده شامل متعه نيز مىشود، و با آيه متعه هيچ تعارضى ندارد تا بگوئيد ناسخ آن است، مگر زن متعه همسر آدمى نيست؟
و مگر عقدى كه به اين منظور خوانده مىشود نكاح نيست؟
و چرا نباشد با اينكه در اخبار صادره از مقام نبوت، و در كلمات مسلمانان دست اول و دوم يعنى صحابه و تابعين، متعه، نكاح ناميده شده، و آن را نكاح مدتدار خواندهاند، و اين اشكال كه اگر نكاح باشد بايد چنين زن و شوهرى از يكديگر ارث ببرند، و اگر بخواهند از يكديگر جدا شوند به وسيله طلاق جدا شوند، با اينكه در متعه نه ارث هست و نه طلاق، جوابش به زودى خواهد آمد انشاء الله.
[=century gothic] و اما اينكه گفتند حكم متعه به وسيله آيات ارث و طلاق و آيه تعدد زوجات نسخ شده.
[=century gothic] جوابش اين است كه نسبتبين آن آيات و بين متعه، نسبت ناسخ و منسوخ نيست، تا آنها ناسخ اين باشند، بلكه نسبتشان نسبت عام و خاص، و يا مطلق و مقيد است، چون آيه ميراث مثلا حكم كلى و عمومى كرده به اينكه همه زنان چه دائمى و چه موقت از شوهر ارث مىبرند و شوهران از آنان ارث مىبرند و سنتيعنى كلام رسول خدا(ص)اين عموم را تخصيص زده فرموده الا زن موقت كه از شوهر ارث نمىبرد، و شوهر از او ارث
[=century gothic] نمىبرد، و همه زنان وقتى بخواهند از شوهر جدا شوند به وسيله طلاق جدا مىشوند، به استثناى همسر موقت كه طلاق لازم ندارد، و مردان از زنان بيش از چهار نفر نمىتوانند بگيرند، به جز نكاح متعه، كه بيش از چهار نيز جايز است، و شايد اين مفسرين به خاطر اين كه نتوانستهاند بين نسبت عام و خاص و نسبت ناسخ و منسوخ فرق بگذارند دچار چنين اشتباهى شدهاند، و پنداشتهاند بين آيات نامبرده و آيه متعه نسبت، ناسخ و منسوخ است.
[=century gothic]بله در مورد عام و خاص بعضى از اصوليين نظرشان اين است كه در بعضى صور عام ناسخ و خاص منسوخ مىشود، و آن در صورتى است كه اول دليل خاص از ناحيه شارع صادر شود، بعد دليل عام، كه در اين فرض دليل عام اگر در اثبات و نفى مخالف دليل خاص باشد ناسخ آن خواهد شد، ليكن هم اصل اين نظريه در جاى خود باطل است، و در فن اصول پنبهاش زده شده، و هم اينكه، مورد بحث ما را شامل نمىشود، چون آيات طلاق كه عام است در سوره بقره قرار دارد، و اين سوره اولين سورهاى است كه در مدينه طيبه نازل شده، و آيه متعه كه خاص است، در سوره نساء قرار دارد، كه بعد از سوره بقره نازل شده، و همچنين آيه تعدد زوجات كه هر چند در سوره نساء قرار دارد - ليكن قبل از آيه متعه واقع شده، و نيز آيه ارث كه آن نيز در سوره نساء قبل از آيه متعه قرار دارد، و اتفاقا سياق و زمينه آيات در اين سوره متحد است، و پيدا است كه آياتش يكى پس از ديگرى نازل شده"پس نمىتوان احتمال داد كه آيه متعه قبل از آيه تعدد زوجات و قبل از آيه طلاق نازل شده باشد، ولى به حسب دستور بعد از آن آيات قرار گرفته باشد(مترجم)".
[=century gothic] پس حاصل اين شد كه در بحث ما خاص كه همان آيه متعه استبعد از عام قرار دارد، سبتبه بعضى از عمومات در سورهاى قرار دارد كه بعد از سوره آن عام نازل شده، و نسبتبه بعضى ديگر گو اينكه عام و خاص در يك سوره قرار دارند، اما خاص بعد از عام قرار گرفته.
[=century gothic] و اما اينكه گفتند آيه متعه به وسيله آيه عده سه حيض نسخ شده باشد، بطلانش از بطلان احتمالهاى گذشته روشنتر است، براى اينكه مگر كسى گفته: نكاح متعه عده ندارد تا بگوئى با آيه عده نسخ شده؟البته در متعه نيز عده هست، هر چند كه مقدار زمان عده در عقد دائم و عقد موقت مختلف است، و برگشت اين اختلاف به تخصيص است، نه نسخ، در نتيجه مجموع دليل متعه و دليل عده چنين مىشود: هر زنى كه از شوهر جدا مىشود، بايد سه حيض و يا سه طهر عده نگه دارد، بجز متعه كه او بايد فلان مقدار عده بگيرد.
[=century gothic]
[=century gothic] و اما اينكه گفتند حكم متعه به وسيله آيه تحريم كه چند صفحه قبل تفسير شد، و مىفرمود ازدواج شما با مادران و خواهران و غيره حرام است نسخ شده، از حرفهاى عجيبى است
[=century gothic] كه در اين مقام زده شده براى اينكه اولا آيه متعه دنبال آيه تحريم، و هر دو در يك زمينه و يك سياق قرار دارند، و اجزاء هر دو بهم مربوط و ابعاضشان به يكديگر متصل است، و با اين حال چگونه تصور دارد كه آيه متعه قبل از آيه تحريم باشد، و چگونه ممكن است گويندهاى كه دارد در يك زمينه سخن مىگويد صدر كلامش ناسخ ذيل آن باشد؟.
[=century gothic] و ثانيا آيه تحريم كجايش از نكاح موقت نهى كرده؟:Sham:
و حتى اشارهاى به اين معنا كرده است؟
(وجدانا ما هر چه فكر مىكنيم)نه صريح آن نهى از نكاح موقت است، و نه حتى ظهورى در اين باره دارد، تنها چيزى كه آيه شريفه در مقام بيان آن است اصنافى از زنانند كه ازدواجشان با مردانى حرام است، در آخر اين را بيان مىكند كه غير از اين اصناف ازدواجشان و اگر كنيزاند خريدنشان اشكال ندارد، و ازدواج موقت نيز به بيانى كه گذشت ازدواج است، و ذيل آيه تحريم دلالتبر بى اشكالى آن دارد نه اينكه. از آن نهى كرده باشد، پس بين آيه تحريم و آيه متعه نسبت تباينى وجود ندارد، تا در مقام جمع بين آن دو گفته شود يكى ناسخ ديگرى است.
[=century gothic]بله چه بسا گفته باشند كه جمله: "و احل لكم ماوراء ذلكم ان تبتغوا باموالكم محصنين غير مسافحين"از آنجا كه حليت زنان را مقيد به مهر و به احصان بدون سفاح كرده شامل متعه نمىشود، چون در متعه كه ازدواج موقت است احصان نيست، - زيرا احصان عبارت است از ازدواج رسمى و دائمى - و به همين جهت است كه اگر مردى با داشتن زن متعه، زنا كند سنگسار نمىشود، چون زناى او زناى مرد داراى همسر نيست، پس همين دليل نمىگذارد جمله"و احل لكم ماوراء ذلكم"شامل متعه شود. :Sham:
[=century gothic] ليكن اين سخن نيز باطل است، دليل بطلانش همان معنائى است كه ما براى كلمه احصان كرده گفتيم هر چند در سه معنا استعمال مىشود، ليكن در آيه شريفه منظور از آن احصان عفت است، نه احصان تزوج، زيرا اين كلام همانطور كه شامل نكاح مىشود، :Sham:
شامل ملك يمين كنيز خريدارى نيز مىشود، و به فرضى هم كه قبول كنيم مراد از احصان، احصان تزوج است، تازه مىگوئيم حكم عمومى سنگسار در مورد مرد داراى متعه تخصيص خورده، و مجموع دو دليل چنين معنا مىدهد، هر مردى كه داراى احصان تزوج است - كه اين كلى دو فرد دارد يكى دارنده زن دائمى، و ديگر دارنده متعه - اگر زنا كند بايد سنگسار شود، الا مردى كه زنش متعه باشد، نه دائمى كه به حسب سنت اعدام نمىشود، و اما كتاب خدا اصلا متعرض مساله نشده است.
[=century gothic] و اما اينكه گفتند حكم متعه به وسيله سنت نسخ شده، - علاوه بر اينكه چنين نسخى از
[=century gothic] اصل باطل است، به خاطر اينكه مخالف اخبار متواترهاى است كه دستور مىدهد براى تشخيص روايت صحيح از غير صحيح آن را عرضه بر كتاب كنيد، اگر مخالف كتاب بود به ديوارش بزنيد، و به كتاب مراجعه كنيد - اشكالى دارد كه در بحث روايتى انشاء الله مىآيد.
كتاب: ترجمه الميزان ج 4 ص 431
علامه طباطبايى
پىنوشتها:
1) روزه ايامى معين بر شما واجب شده پس كسى كه از شما مريض يا در سفر باشد...سوره بقره آيه 184.
2) و چون از بيمارى و دشمنى ايمنى يافتيد، آنهائى كه عمره تمتع آوردهاند و تا رسيدن احرام حج كامروائى كردهاند چنين و چنان كنند...سوره بقره آيه 196.
3) در دين هيچ اكراهى نيست راه رشد و راه ضلالت روشن شد پس كسى كه به طاغوت كفر ورزد و به خدا ايمان آورد...سوره بقره آيه 256.
4) سوره نساء آيه 4.
5) سوره نساء آيه 20.
6) و اگر طلاقشان داديد قبل از آنكه با ايشان همخوابگى كنيد نصف آن مهريهاى كه معين كردهايد بايد بدهيد، تا آخر دو آيه، سوره بقره آيه 236 - 237.
7) سوره مؤمنون آيه 5 - 6 - 7
سوره طلاق آيه 1.
9) سوره بقره آيه 228.
10) سوره نساء آيه 12.
(11) سوره نساء آيه 3.
هر کس از جوانان شما توان مالی برای ازدواج ندارد الله بزرگ است اینگونه نکاح کند
[="]زنان شوهردار نيز بر شما حرام شده است[/][="] به استثناى زنانى كه مالك آنان شدهايد , اين فريضه الهى است كه بر شما مقرر گرديده است و غير از اين زنان براى شما حلال است كه به وسيله اموال خود طلب كنيد در صورتى كه پاكدامن باشيد و زناكار نباشيد و زنانى را كه متعه كردهايد مهرشان را به عنوان فريضهاى به آنان بدهيد و بر شما گناهى نيست كه پس از تعيين مبلغ مقرر با يكديگر توافق كنيد [كه مدت عقد يا مهر را كم يا زياد كنيد] مسلما خداوند داناى حكيم است [/][="](24)[/][="]
[/][="]و هر كس از شما از نظر مالى نمىتواند زنان آزاد پاكدامن با ايمان را به همسرى درآورد پس با دختران جوانسال با ايمان شما كه مالك آنان هستيد و خدا به ايمان شما داناتر است از يكديگريد پس آنان را با اجازه خانوادهشان به همسرى درآوريد و مهرشان را به طور پسنديده به آنان بدهيد به شرط آنكه پاكدامن باشند نه [/][="]زناكار و دوستگيران پنهانى نباشند[/][="] پس چون به ازدواج شما درآمدند اگر مرتكب فحشا شدند پس بر آنان نيمى از مجازات زنان آزاد است اين پيشنهاد زناشويى با دختران جوان براى كسى از شماست كه از آلايش گناه بيم دارد و صبر كردن براى شما بهتر است و خداوند آمرزنده مهربان است [/][="](25)[/][="][/]
این آیه مبارکه سوره نساء بیانگر نوعی نکاح آسان برای جوانان است که امر ازدواج را تعیین حدودی بسیار آسان میکند ولی این نوع ازدواج را در ایران اسلامی ندیدم . همانطور در آیه 24 میخوانید متعه یعنی کام گرفتید مهریه به عنوان فریضه بدید . درضمن میتوانند تعیین مبلغ مهریه کنند . در ادامه هم امر ازدواج بر ناتوان ازدواج شرایطی آورده که این امر بسیار آسان میشود . و صبر بر ما بهتر است . حال منتظر امام زمان هستیم چون انجام این دستور خداوند مستحب است .
گزینه های شخص بی زن :
1) ازدواج آزاد (با داشتن جهیزیه و خانه تا 100 میلیون)
2) ازدواج کم خرج ( رهن و اجاره خانه تا 15 میلیون)
3) نکاح مهریه ای و "حد"دار( ماهیانه 30هزار )
4) صبر بر شما بهتر است .
"ما آیات را بیان کردیم هر کس ایمان آورد به نفع او هر کس کافر شد بضرر او"
آیاتی که شما بیان فرمودید در مورد محارب با صلاح گرم و سرد بود نه کافر سیاسی چون عمر و ابوبکر و عثمان کافر سیاسی بودن و حکم قتل آنها در قرآن و احادیث و عمل امام علی(ع) نیامده .
"از کافرانی که در مقابل شمایند بکشید تا از هیبت شما ترس پیدا کنند و خدا با پرهیز کاران است "123( التوبه)
این در مورد کافر محارب که در مقابل شمایند نه کافر سیاسی که محارب نیست .
و کافری که نزد ماست تا جرم او در دادگاه اثبات نشود "حد" و قصاص ندارد .
قصاص قتل هم فقط در مورد محارب با صلاح و زنا کار و لواط کاران و قاتل است نه زندانی سیاسی .
چیزی به نام ترور سیاسی در قرآن و حدیث نداریم .
ترور سیاسی فتنه عمر و ابوبکر و عثمان بود برای بیعت خلیفه غصب خلافت . و الله اعلم .
پرسش :
آیا در قرآن کریم به طور مستقیم به ازدواج موقت اشاره شده است؟
پاسخ :
قرآن كريم مى فرمايد: «.... فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً....؛(1)... و زنانی را که متعه [ازدواج موقت] میکنید، واجب است مهر آنها را بپردازید ... ».
آيه مذكور به موضوع ازدواج موقت و به اصطلاح قرآنى آن «متعه» اشاره دارد و از اين آيه و قرائتى كه در آن هست اصل تشريع و حلال بودن ازدواج موقت ثابت مى شود; زيرا كلمه «متعه» كه از «استمتعتم» در آيه گرفته شده در اسلام به معناى ازدواج موقت است و احاديث و روايات اهل بيت نيز اين حقيقت را تأييد مى كند; چنان كه حضرت امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد: «حكم «متعه» (ازدواج موقت )در قرآن نازل شده و سنت پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) بر طبق آن جارى گرديده است »(2)
حضرت امام باقر(عليه السلام) در پاسخ شخصى درباره ازدواج موقت مى فرمايد: «خداوند آن را در قرآن و بر زبان پيامبرش(صلى الله عليه وآله وسلم)حلال كرده و آن تا روز قيامت حلال مى باشد .»
البته ازدواج موقت نيز مانند ازدواج دائم ، داراى مقررات و شرايطى است از جمله: تعيين مهر ، اذن و اجازه ولى در دوشيزه ها تعيين مدت ، اجراء صيغه و . . . و در راستاى تأمين بهداشت روان و جلوگيرى از انحراف جامعه به راه هاى غيرمشروع است و اصل ازدواج موقت داراى حكمت ها و مصالحى بوده و يك ضرورت اجتماعى به حساب مى آيد و نبايد به عنوان ابزار هوسرانى و شهوت رانى به آن نگاه كرد . گر چه ممكن است برخى از اين حكم اسلامى سوء استفاده كنند و آن را وسيله اى براى هوسرانى و فرار از مسئوليت هاى اجتماعى قرار دهند; ولى اين نمى تواند دليل بر رد اين حكم الهى شود .»(3)
پی نوشت ها:
1.سوره نساء، آیه 24 .
2. ر .ك: تفسير نمونه ، آية الله مكارم شيرازى و ديگران ، تهران، دارالکتب الاسلامیه ، 1379 . ش، ج 3 ، ص 335ـ346
3.برای آگاهی بیشتر ر.ک: نورالثقلين ، جمعة العروسى الحويزى ، قم ، انتشارات اسماعیلیان، 1415 . ق ، ج 1 ، ص 467