نام یثرب دقیقا از چه زمانی به مدینه تغییر کرد؟

تب‌های اولیه

3 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
نام یثرب دقیقا از چه زمانی به مدینه تغییر کرد؟

نام یثرب از چه زمانی مدینه شد؟ بعضی می گویند با آمدن پیامبر به مدینه نام این شهر مدینه الرسول شد، اما در آیه 13 سوره احزاب که این جنگ 5 سال پس از آمدن پیامبر به مدینه بوده، هنوز نام یثرب به کار برده شده است. از سوی دیگر در آیه 60 سوره احزاب بار دیگر نام مدینه برای شهر مدینه بکار برده شده است. همچنین در زمانی که امام سجاد پس ا زشهادت امام حسین به مدینه می آمد، بشیر جلوتر رفت و خبر آمدن آن حضرت را اینچنین داد: یا اهل یثرب لا مقام لکم بها قتل الحسین بکربلا
پس تا زمان امام حسین به شهر مدینه یثرب هم می گفته اند. می خواستم بدانم از چه زمانی دقیقا نام یثرب به مدینه تبدیل شد؟ آیا باقی ماندن نام یثرب به دلیل مقاومت منافقین بوده؟

با سلام
تا زماني که پيامبر(ص) به اين شهر هجرت نکرده بودند به «يثرب» شهرت داشت و پس از مهاجرت حضرتش در سال 13 هجري، اين شهر به مدينه النبي(ص) مشهور شد.

نام اوليه شهر يثرب نيز «طيبه‏» بود. ريزش بارانهاى متوالى آب و هواى اين شهر را گوارا ساخته بود و مردم بومى نيز بدين‏سبب نام طيبه (پاكيزه) را براى اين سرزمين انتخاب كرده بودند اما اعراب غيربومى كه به آب و هواى خشك و بيابانى عادت داشتند و از بارانهاى متوالى اين سرزمين آزرده مى‏شدند نام «يثرب‏» (آزاردهنده) را بر آن نهادند.
گويا پيامبرصلى الله عليه وآله پس از هجرت به اين سرزمين به سبب هواى نسبتا مرطوب آن بيمار شدند و آزار ديدند و [اما] نام يثرب را براى اين شهر زيبنده نديدند پس نام مزبور را به مدينه (شهر) تغيير دادند. (1) از عثمان‏بن عبدالرحمن روايت‏شده است كه گفت‏خداوند مدينه را «الدار و الايمان‏» ناميده است. (2)
و از ابراهيم بن ابى يحيى نيز روايت‏شده كه براى مدينه در تورات يازده اسم آمده به نامهاى: المدينه، طيبه، طابة، المسكينه، جابرة، المجبورة، المرحومة، العذرا، المحبة، المحبوبة و العاصمة. و از زيدبن اسلم روايت است كه گفت رسول خداصلى الله عليه وآله فرمودند براى مدينه ده نام مى‏باشد. (3)

1- اسفنديارى، محمد، «عنوان كتاب و آيين انتخاب آن‏»، آينه پژوهش، سال اول، شماره‏4، آذر و دى‏1369، ص‏11.
2- اشاره به سوره مباركه حشر، آيه‏9.
3- ابن رسته، اعلاق النفيسه، ترجمه حسين قره‏چانلو، تهران، اميركبير، 1365، ص‏88.


برای یثرب در منابعی همچون احسن التقاسیم ده نام (مدينه‏، يثرب، طيبه، طابه، جابرة، مسكينه، محبورة، ينير، الدار، دار الهجرة) و در برخی تحقیقات جدید تا نود نام ذکر کرده اند (http://rkd.blogfa.com/post-53.aspx). يثرب، شامل: بدر، جار، ينيع، عشيره، حوراء، مروة، سقيا، يزيد، خيبر بوده است. (احسن‏التقاسيم/ترجمه،ج‏1،ص:43 و 78) و بر خلاف آنچه دوست عزیز آقا رضا گفته اند؛ پيامبر(ص) این شهر را طيبه خواندند.( البدءوالتاريخ،ج‏4،ص:101)
مسعودى مى‏گويد: شهر يثرب را يثرب بن قانية بن مهلائيل بن ارم بن عبيل ساخته است. و سهيلى نيز مى‏گويد: كه آنكه يثرب را ساخته از عمالقه بوده به نام يثرب بن مهلائيل بن عوص بن عمليق بوده است. (تاريخ‏ابن‏خلدون/ترجمه‏متن،ج‏1،ص:22)
در علت نام گذاری آن آورده اند: مدينه را به مناسبت اجتماع مردم در آن مدينه خواندند(البدءوالتاريخ،ج‏4،ص:101)
در مورد زمان آن تحقیقات این را نشان می دهد: «بايد گفت چه بسا نام مدينه براي اين شهر قبل از ورود رسول خدا ـ ص ـ بر سر زبان مردم اين شهر جاري بوده است; زيرا آنگاه كه رسول گرامي اسلام ـ ص ـ بر مدينه وارد شد مردم ضمن خواندن اشعار ذيل او را استقبال مي نمودند: طلع البدر علينا من ثنّيات الوداع و جب الشكر علينا ما دعا لله داع جئت شرّفت المدينة مرحبا يا خير داع(http://rkd.blogfa.com/post-53.aspx). اما در تاریخ این گونه موارد قطعیت ندارد تا بتوان گفت دقیقا چه ذمانی اتفاق افتاده است.

موضوع قفل شده است