مسجد به سبک چینی ـــ مسجد جامع شیان چین ( + عکس)
تب‌های اولیه
مسجد جامع شیان چین از بزرگترین مساجد قدیمی این کشور است که به خوبی حفظ و نگهداری شده است، این مسجد در شهر شیاه و در استان شانچی واقع است. این مسجد ابتدا در زمان سلسله تانگ ساخته و در زمان سلسله مینگ زمانی که مؤلفه های معماری چینی با معماری این مسجد ترکیب شد مورد بازسازی قرار گرفت. این مسجد برخلاف مساجد سنتی اسلامی به جز یک حکاکی عربی آن، بیشتر به یک معبد قرن پانزدهمی بودایی شباهت دارد.
این مسجد در قرن چهاردهم در بیست و پنجمین سال حکومت سلسله مینگ ساخته شد. از قرن چهاردهم تا کنون این مسجد چندین بار بازسازی شده است. قسمت اعظم ساختمانی که امروز وجود دارد از زمان سلسله مینگ و کوئینگ از قرن هفدهم و هجدهم باقی مانده است.
این مسجد روی زمینی به ابعاد 48 در 248 متر ساخته شده و محدوده دیوارهای آن فضای 12 هزار متر مربعی را احاطه کرده است. برخلاف بسیاری از مساجد چین این مسجد نمایی شبیه یک معبد چینی دارد: حیاطهای تو در تو در یک محور طولی با عمارت معبد مانند آن که برای کاربرد اسلامی تطابق یافته است.
برخلاف یک معبد بودایی محور بزرگ مسجد جامع شیان از شرق به سمت غرب رو به مکه ساخته شده است. پنج حیاط تو در توی آن هریک دارای یک عمارت درگاه است که نمازگزاران را به شبستان اصلی در طرف غربی ساختمان اصلی هدایت می کند.
این مسجد به خاطر معماری و قدمتی که دارد به یکی از جاذبه های گردشگری چین تبدیل شده است.
حیاط اول این مسجد دربرگیرنده یک طاق چوبی 9 متری است که با کاشیکاریهای خیره کننده قرن هفدهمی پوشانده شده است.
در مرکز حیاط دوم یک طاق سنگی با دو ستون اطراف آن قرار دارد. در یکی از ستون های آن خوشنویسی از یک خطاط مشهور از سلسله دانگ قرار دارد و در ستون دیگر خطاطی از سلسله مینگ هنرنمای کرده است. این خطاطی ها به علت ویژگیهای بسیار قدرتمند خود به عنوان یکی از بزرگترین گنجینه های هنر خوشنویسی چین درنظر گرفته می شود.
در محوطه ورود و سومین حیاط سالنی قرار دارد که در آن ستونهای بسیاری از دوران باستان قرار گرفته است.
در چهارمین حیاط مجسمه یک ققنوس قرار داشته و عمارت اصلی مسجد که دربرگیرنده شبستان اصلی قرار دارد. این شبستان ظرفیت یک هزار نفری دارد.
در مرکز حیاط دوم یک طاق سنگی با دو ستون اطراف آن قرار دارد. در یکی از ستون های آن خوشنویسی از یک خطاط مشهور از سلسله دانگ قرار دارد و در ستون دیگر خطاطی از سلسله مینگ هنرنمای کرده است. این خطاطی ها به علت ویژگیهای بسیار قدرتمند خود به عنوان یکی از بزرگترین گنجینه های هنر خوشنویسی چین درنظر گرفته می شود.
واقعا آفرین
تطابق اسلام با فرهنگهای مختلف و اقوام مختلف و حتی مطابق با اصول خطاطی هر قومی نماد این است که این دین یک دین الهی و جهان شمول است.
سلسله مینگ در چین میتوان گفت اوج هنر و معماری چینی را در خود داشت و در ان عرصه اسلام حضورش را پررنگ جلوه میدهد.
ای کاش مساجد بیشتری از این دست در تمام کشورهای اسلامی و غیر اسلامی مطابق با فرهنگشان ساخته میشد.
از این معماری میتوان فهمید که طراح معماری این بنا چقدر در دین متبحر بوده و با مبانی دینی آشنا بوده.
خدایش بیامرزاد.
متشکرم سلیله عزیز.
یاحق
نخستین بنایی كه با شنیدن نام «چین» در ذهن تداعی می‌شود، دیوار بزرگ آن است. اما تصور اینكه این كشور بیش از 50 میلیون مسلمان و 45 هزار مسجد زیبا دارد، كمی دور از ذهن است.
به گزارش خبرگزاری فارس، هشتاد سال پس از هجرت پیامبر اكرم (ص)، ساخت مسجدهای پاگودا (سبك معماری مخصوص چین و ژاپن) در چین رواج یافت، آنچنان كه امروز قریب به 45 هزار مسجد این كشور میزبان میلیون‌ها مسلمان چینی و توریست‌های مسلمان و غیرمسلمانی است كه به قصد دیدن این مساجد به این كشور سفر می‌كنند.
معماری متفاوت و بسیار زیبای مساجد چین در اولین نگاه، نفس را در سینه انسان حبس می‌كند، با تمام تفاوتی كه این مسجدها با دیگر مسجدهای موجود در دیگر كشورهای جهان دارد، حسی آشنا بر قلب بازدیدكنندگان چنگ می‌زند و ناخودآگاه چشمانشان را از اشك پر می‌كند.
بیشتر مسجدها در چین غربی ساخته شده‌اند كه اكثرا از الگوی معماری سنتی پیروی كرده‌اند؛ مناره‌های بلند، مقرنس‌های نقاشی شده و گنبدهای زیبا. ولی به نظر می‌رسد كه مناره چیزی ناآشنا با فرهنگ چین شرقی است، در عوض در مساجد این ناحیه، معماری اسلامی و شرقی با هم تلفیق شده و منظره‌ای جدید و در نوع خود جالب به وجود آورده است.
معماران مسلمان چین در ابتدا در ساخت مساجد از ادیانی كه پیش از اسلام وجود داشته‌اند، همچون آیین بودای تبتی تقلید می‌كردند ولی پس از مدتی مساجدشان را منحصراً با الگو گرفتن از معماری اسلامی ساختند.
بسم الله الرحمن الرحیم
«قرینه‌سازی» یكی از اركان بسیار مهم معماری چینی است و در مساجد چین نیز از این سبك پیروی شده، همچنین منظره‌هایی از گل و گیاه كه به صورت متصل از پایین به بالا كشیده شده‌اند، چشم بینندگان را از پایین به بالاترین نقطه بنای مسجد می‌كشاند و ناخودآگاه حسی از احترام و بزرگی در شخص به وجود می‌آید.
بنای بیرونی بسیاری از مساجد نیز به سبك «پاگودا» ساخته شده‌اند، ستون‌هایی كه هم ردیف با هم قرار گرفته‌اند با نقاشی و رنگ‌آمیزی‌های زیبا، چینی‌های باستان بر این عقیده‌اند كه اشكال مكعبی، نشانی از زمین و اشكال دایره‌ای، نشانی از آسمان دارند، همچون مسلمانان چین كه معتقدند كعبه با شكل مكعبی خود، نشانی از زمین است كه با آسمان متحد شده است. در سبك پاگودایی رنگ‌های نیز هر یك سمبل چیزی است، آنچنان كه رنگ قرمز نماینده زمین و رنگ آبی نماینده آسمان است.
در داخل صحن مسجد كه قدم می‌زنید، بوی عود مشام شما را می‌نوازد، پس از نمای ساختمان آنچه كه بیش از همه نظر شما را جلب می‌كند، تلفیق فضای عربی و چینی در كنار هم است، وقت اقامه نماز به عربی و چینی اعلام می‌شود، منبر و محراب با آیه‌های قرآن به زبان عربی منقوش شده و امام جماعت به عربی دعا می‌خواند و پس از تلاوت آیه‌هایی از قرآن، آن را به زبان چینی ترجمه می‌كند.
از همه اینها كه بگذریم، معماری كلی مساجد چین از فضایی اسلامی معنوی برخوردار است كه در عین زیبایی و سادگی، از پیچیدگی خاصی برخوردار است.
البته بسته به اینكه در كدام منطقه از چین هستید، تعداد، اندازه و زیبایی مساجد با یكدیگر كاملا متفاوت است و از كودك 3 ساله گرفته تا پیرمردان و پیر زنان فرتوت در صف نمازگزاران به چشم می‌خورد، و اینها نشان‌دهنده این است كه مسلمانان در عین تفاوت‌ها با یكدیگر متحدند.
از جمله مساجد موجود در چین میتوان به «مسجد شیان» با مساحت بیش از 13 هزار متر مربع اشاره كرد كه قرن هفتم در زمان حكومت سلسله تانگ ساخته شده است. این مسجد در شیان، شهری توریستی با بیش از 70 هزار مسلمان ساخته شده است و یكی از مراكز مهم اسلامی آموزشی نیز محسوب می‌شود. هرساله بیش از ده‌ها هزار توریست مسلمان و غیر مسلمان از این مسجد بازدید می‌كنند.
«مسجد نیوجی» نیز یكی دیگر از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین مساجد چین است كه در شهر پكن واقع شده، این مسجد در سال 996 در زمان كانگ‌شی، امپراتور سلسله چینگ ساخته شده است.
این مسجد با بیش از یك‌هزار سال قدمت دارد و به دلیل گستردگی 10 هزار متر مربعی آن، 11 امام جماعت دارد. در این مسجد هر روز بیش از 200 مسلمان در آنجا نمازشان را به جماعت اقامه می‌كنند و این تعداد، روز‌های جمعه به بیش از یك‌هزار نفر می‌رسد. این مسجد در میان 72 مسجد موجود در پكن، زیباترین و قدیمی‌ترین مسجد این شهر است.
«مسجد هووا شنگ» واقع در شهرك زیبا و پر رونق گوانگ‌ژو، یكی دیگر از زیباترین و قدیمی‌ترین مساجد چین است، این مسجد كه با نام مسجد سپیدخانه هم شناخته می‌شود، بیش از 1300 سال قدمت دارد.
مطابق دست‌نوشته‌های موجود در مسجد، این بنا توسط سعد بن ابی‌وقاص ساخته شده است. آنچه مسلم است این مسجد در سلسله تانگ و یا اوایل سلسله سونگ بنا شده است.
این مسجد در سال 1350 میلادی در آتش سوخت و در سال 1695 بار دیگر بازسازی شد و تا به امروز میزبان میلیون‌ها نمازگزار بوده و ده‌ها هزار حافظ و قاری قرآن در این مسجد تربیت شده‌اند.