تعریف علم حدیث و تقسیمات آن

[="red"]علم خدیث:[/]
در اسلام، علم حدیث، علمی است که توسط آن اقوال و افعال و احوال یا تقریر پیامبر اسلام و امامان شناخته می‌شود و چون احادیث رسیده ازایشان، شامل گفته‌های آنان هم می‌شود شامل گفته و نیز نام وسائطی است که کلام مزبور را از وی روایت کرده‌اند. می‌توان گفت که علم حدیث علم به قوانینی است که به وسیلهٔ آن احوال سند و متن حدیث شناخته می‌شود.
[="red"]تقسیمات علم حدیث[/]
روایت الحدیث
روایت الحدیث (اصول الحدیث) علمی است که از کیفیت اتصال احادیث‌به پیامبر اسلام(صلی الله علیه و اله) و امام (علیه السلام) ، از جهت احوال روات (که آیا ضابط و عادلند؟) و از لحاظ کیفیت‏ سند (که آیا متصل است‌ یا منقطع؟) و غیر اینها گفتگو می‌کند و خود شامل دو بخش است:
 علم رجال
 مصطلح الحدیث.
 چه آنکه اگر از احوال یک یک رجال سند از لحاظ عدالت آنان و وثوق و اعتماد به روایت و نقل آنها بحث‌ شود، «علم رجال‏» نامیده می‌شود.
 اگر از کیفیت نقل حدیث‏ توسط راویان از لحاظ اتصال و انقطاع زنجیره حدیث و یا داشتن سند و یا ارسال و مانند آن سخن رود، به «مصطلح الحدیث‏» و گاهی به «درایه‏» تعبیر نمایند. ولی نام اول با این عمل متناسب‌تر است، چه آنکه درایه به معنی علم و فهم معانی است و شناسائی اصطلاحات متناسب با نام (مصطلح الحدیث) است.
درایت الحدیث
درایة الحدیث (در مقابل روایة الحدیث) علمی است که از مفاد الفاظ متن حدیث چون شرح لغات حدیث و بیان حال حدیث از لحاظ اطلاق و تقیید و عموم و خصوص و داشتن معارض و مانند اینها بحث می‌کند که مناسب است نام این قسمت را فقه الحدیث گذارند. بخش اول را اصول الحدیث نیز می‌نامند.

(برگرفته از: درایة الحدیث، کاظم مدیر شانه چی، قم، ۱۳۸۴، دفتر انتشارات اسلامی)