جایگاه و اعتبار رای اکثریت در دیدگاه اسلامی

[=Times New Roman]نتیجه : قدر مشترک بین مدلول سه آیه مذکور اینست که هر سه از مسائل دقیق ماورائ طبیعی و غیبی است زیرا " وقت قیامت " و " به عزت رساندن انسان اسیر و زندانی " و " تقدیر رزق بندگان " هر سه از مسائل ماورائ طبیعت است که دانستن رموز آنها از دسترس مردم خارج است ولی بیشتر مردم این مطلب را نمی دانند .

[=Times New Roman]2- تعبیر " اکثرهم لا یعقلون "
[=Times New Roman]
[=Times New Roman]ابتدا به بررسی چند نمونه از آیات قرآن پرداخته و سپس به نتیجه گیری خواهیم پرداخت :
[=Times New Roman]2-1- درباره کافرانی که به خدا افترا می زدند و احکامی را که برای حیوانهای " بحیره " و " سائبه " و " وصیله " و " حام " از خود ساخته بودند به خدا نسبت می دادند ؛ می فرماید : " ... الذین کفروا یفترون علی الله الکذب و اکثرهم لایعقلون " 4 ؛ " آنانکه کافر شدند به خدا افترا می زنند ( و احکام خود ساخته را به او نسبت می دهند ) و بیشتر آنان عقل خود را بکار نمی بندند و تدبر نمی کنند .
[=Times New Roman]2-2- درباره مسلمانان بی ادبی که از پشت حجره های رسول خدا ( ص ) آنحضرت را با ندای بلند صدا میز دند ؛ فرمده است : " ان الذین ینادونک من ورائ الحجرات اکثرهم لایعقلون " 5 ؛ " ای رسول گرامی آنانکه از پشت حجره ها ترا با ندای بلند صدا می زنند اکثرشان عقل خود را بکار نمی بندند .
[=Times New Roman]
[=Times New Roman]2-3- درباره مردمی که پیامبر خدا را مسخره می کردند و هوای نفس خود را خدای خود قرار داده بودن ؛ فرموده است : " ارایت من اتخذ الهه هواه افانت تکون علیه وکیلا ؟ ام تحسب ان اکثرهم یسمعون او یعقلون ؟ ان هم الا کالانعام بل هم اضل سبیلا " 6 ؛ " آیا کسی که هوای خود را خدای خود گرفته است تو ای پیغمبر می توانی او را اجبارا هدایت کنی ؟ آیا تو گمان می کنی که بیشتر اینان گوش شنوا دارند یا عقل خود را بکار می اندازند ؟ نه چنین است ، اینان جز بمانند گاو و گوسفند و شتر نیستند بلکه گمراه ترند ." ضمنا پوشیده نیست که عبارت : " ام تحسب ان اکثرهم یسمعون او یعقلون ؟ " در آیه یاد شده در معنای " اکثرهم لایعقلون " است .
[=Times New Roman]
[=Times New Roman]نتیجه: قدر مشترک بین این سه آیه اینست که در هر سه آیه افرادی که کارهای ضد اخلاق و فضیلت انجام داده اند مورد نکوهش واقع شده اند ... و معلوم است کسانی که کارهای زشت و ضد فضیلت می کنند عقل خود را بکار نمی اندازند .

[=Times New Roman]3- نتیجه نهایی :
[=Times New Roman]
[=Times New Roman]از آنچه گذشت روشن شد که :
[=Times New Roman]
[=Times New Roman]3-1- عبارت " اکثر الناس لایعلمون " در قرآن مربوط به مسائل غیبی و ماورائ طبیعی و عبارت " اکثرهم لایعقلون " مربوط به کارهای ضد فضیلت است و هیچکدام مربوط به رای اکثریت در مسائل اجتماعی نیست .
[=Times New Roman]
[=Times New Roman]3-2- اینگونه آیات شامل مسائل اجتماعی که حل آنها بعهده خود مردم است نمی شود .
[=Times New Roman]4- تذکاریه :
[=Times New Roman]
[=Times New Roman]4-1- معتبر دانستن رای اکثریت در مسائل اجتماعی ( مانند انتخاب رئیس حکومت ) ، غیر تقلید از اکثریت در مسائل فکری و علمی و اعتقادی است که قرآن از آن نکوهش کرده است .
[=Times New Roman]
[=Times New Roman]4-2- منطقه اعتبار رای اکثریت ، منطقه حقوق و مسئولیتهای اجتماعی است نه منطقه علوم و اعتقادات و اخلاق .
[=Times New Roman]
[=Times New Roman]4-3 – اعتبار دادن به رای اکثریت اطاعت و تقلید از اکثریت نیست بلکه عمل کردن به یک قرارداد عقلایی و اجتماعی است که عقلا برای رفع تزاحم حقوق ( و تعیین زمامدار ) آنرا انتخاب کرده اند و این پیروی از عقل است نه پیروی کورکورانه از اکثریت .

[]