جریان شهادت شهید فخ چیست؟

تب‌های اولیه

3 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
جریان شهادت شهید فخ چیست؟

پس از آن كه عباسیان در سال 132 قمرى با شكست نهایى امویان، خلافت را از آن خود كرده و از مردم براى خویش بیعت گرفتند، گرچه در آغاز خلافتشان به رهبرى ابوالعباس سفاح، با بنى اعمام و همرزمان سابق خود، یعنى علویان رابطه نیك و رفتارى پسندیده داشتند، ولى پس از مرگ سفاح و آغاز خلافت منصور دوانقى، اختلاف میان بنى عباس و علویان شدت گرفت و حاكمان وقت با بى رحمى تمام، علویان مبارز را سركوب كردند.
در عصر موسى الهادى (چهارمین خلیفه عباسیان)، شیعیان و محبان اهل بیت(ع)، به ویژه علویان مبارز، به بهانه هایى واهى مورد آزار و اذیت عمر بن عبدالعزیز بن عبیدالله (از نوادگان عمر بن خطاب) عامل هادى عباسى در مدینه منوره، قرار مى گرفتند.
تا این كه آنان به تنگ آمده و تصمیم به قیام بر ضد عباسیان گرفتند. رهبرى این قیام را حسین بن على بن حسن مثلث بن حسن مثنى بن امام حسن مجتبى(ع) بر عهده داشت.
آنان در سیزدهم ذى قعده قیامشان را با شعار "المرتضى من آل محمد(ص)" آغاز كردند و با نیروهاى عمر بن عبدالعزیز عمرى درگیر شده و آنان به شكست و عقب نشینى وادار كردند و سرانجام عمر بن عبدالعزیز عمرى، از چنگ آنان گریخت و در نتیجه، شهر مدینه در اختیار علویان قرار گرفت و حسین بن على با در اختیار گرفتن صندوق خانه بیت المال و تقسیم آن میان مبارزان و مستمندان، به رتق و فتق امور پرداخت و خود را براى هجوم به مكه معظمه آماده نمود. علویان، پس ازیازده روز درنگ در مدینه، در 24 ذى قعده، عازم مكه معظمه شدند.
ولیكن در مكانى به نام "فخ" با سپاهیان هادى عباسى مواجه شده و پس از نبردى سنگین، متحمل شكست گردیدند و بسیارى از آنان، از جمله خود حسین بن على به شهادت رسیدند.(1)

1- نك: تاریخ ابن خلدون، ج2، ص 335؛ تاریخ أمراء المدینه المنورة (عارف احمد عبدالغنى)، ص 142؛ سبل الهدى و الرشاد (صالحى شامى)، ج 21، ص 74؛ المحبر (محمد بن حبیب بغدادى)، ص 37؛ الكامل فى التاریخ (ابن اثیر شیبانى)، ج6، ص

قيام شهيد بزگوار حسين بن علي معروف به شهيد فخ


حسين بن على بن حسن بن حسن بن امام حسن مجتبى(عليه السلام) در حوالى سال 143 هجرى در مدينه به دنيا آمد. پدربزرگ او با نام حسن مثلث (حسن سوم) معروف بود تا با حسن مثّنى (حسن دوّم)، پدر حسن مثلث خلط نگردد. بنابر برخى روايات، پيامبر اسلام و ائمه اطهار درباره شهادت حسين فخّى پيشگويى كرده بودند. شهيد فخ در دوران هادى عباسى در سال 169 هجرى قيام كرد و سخت گيرى هاى فرماندار مدينه بر علويان زمينه ساز شروع قيام بود. در ايام حج عده اى از علويان با شعار «اُحد اُحد» كه شعار تمام علويان قيام كننده بود، وقت نماز صبح به مسجد پيامبر وارد شده و حسين بن على با پيراهن و عمامه سفيد، با بيعت از ياران خود بر عمل به كتاب و سنّت و دعوت به الرضا من آل محمد، مدينه را تسخير نمود و شروع به بيعت عمومى كرد.[1] در حديثى در اصول كافى آمده است كه حسين بن على ـ رهبر قيام ـ امام موسى كاظم(عليه السلام) را به بيعت دعوت كرد و امام فرمود: «اى پسر عمو، چيزى بر من تكليف نكن... زيرا ممكن است چيزى بگويم كه مايل به گفتن آن نيستم...». بنابراين حسين بن على ـ شهيد فخ ـ وى را رها كرده و خداحافظى كرد. امام نيز فرمود: «اى پسرعمو تو كشته خواهى شد... برخى مردم در ظاهر مؤمنند و در باطن مشرك... انّا لله و انّا اليه راجعون...». شهيد فخّ با پيروزى در مدينه در بيست و چهارم ذى القعده سال 169 هجرى راهى مكه شد. سران عباسى كه براى اداى فريضه حج آمده بودند، از اداى فريضه دست شسته و راهى ميدان كارزار شدند.[2]جنگ در منطقه فخّ ـ نزديك مكّه ـ بين دو گروه درگرفت و تمام ياران حسين بن على بن حسن مثلث در هشتم ذى حجه سال 169 هجرى به شهادت رسيدند. ابدان آنها رها شده و سرها از بدن جدا گشت و بسيارى از علويان در اين قيام به شهادت رسيدند. از امام جواد(عليه السلام) منقول است كه «بعد از واقعه كربلا، واقعه اى دلخراشتر از شهداى فخّ براى ما اهل بيت نبود».[3] حسين بن على شهيد فخ در سن 26سالگى بدون آن كه از او فرزندى باقى مانده باشد، به شهادت رسيد ولى برخى ياران او به اطراف متوارى شده و ادريس بن عبدالله به مغرب رفته و حكومت ادارسه را تشكيل داد و يحيى بن عبدالله به ديلم فرار كرد و در آن جا قيام كرد
[1]. ر.ك: سيد ابوفاضل رضوى اردكانى، ماهيت قيام شهيد فخّ، صص127ـ170.
[2]. ر.ك: مقاتل الطالبيين، صص364ـ 385.
[3]. ابن عنبه، عمدة الطالب فى أنساب آل أبيطالب، ص211، چاپ دارمكتبة الحياة، بيروت.

در روایتى از آن حضرت امام صادق عليه السلام منقول است در زمانى كه به سوى مكه حركت مى‎كردند در سرزمینى به نام فخ از مركب سوارى خود پیاده شدند و وضو گرفتند و در آن مكان نماز خواندند و دعا نمودند. سپس سوار بر مركب شدند. در این زمان همراه آن حضرت سوال كرد آیا این نماز از اعمال حج بود؟ امام فرمود: در این سرزمین مردى از اهل بیت من همراه گروهى كشته مى‎شوند كه روح‎هاى آنها قبل از جسدهایشان به سوى بهشت پیشى مى‎گیرند.
این حدیث به وضوح دلالت بر این دارد كه آن حضرت از قیام فخ كه قیامى بر ضد ستمگرى و ظالم بود كاملاً راضى و موافق با آن بوده‎اند.
امام فرمود: در این سرزمین مردى از اهل بیت من همراه گروهى كشته مى‎شوند كه روح‎هاى آنها قبل از جسدهایشان به سوى بهشت پیشى مى‎گیرند

در روايتي از قول خود شهيد فخ آمده که ما پیش از رایزنی با اهل بیت خود خروج نکردیم و دراین امر با موسی بن جعفر نیز مشورت کردیم و امام نیز ما را به خروج فرمان داد.» ابولفرج اصفهانی به اسناد خود از علی بن عباس بن حسین بن محمد از احمد بن کثیر ذهبی از ابراهیم بن اسحاق قطان.(1)
بعد از شهادت حسین بن علی و سایر شهدای فخّ، حضرت موسی بن جعفر علیهماالسلام فرمود: «به خدا سوگند! حسین در حالی از دنیا رفت که مسلمان و نیکوکار و روزه‏دار و آمر به معروف و ناهی از منکر بود.» (2)
هنگامى كه سرهاى شهیدان فخ ، از جمله سر حسینسردار فخ را به مدینه آوردند، امام كاظم (ع ) پس از ذكر كلمه ((استجاع )) فرمود:
((حسین در گذشت ، ولى سوگند به خدا او مسلمانى شایسته و روزه دار، و شبزنده دار بود، و امر به معروف و نهى از منكر مى كرد، و در میان دودمانش بى نظیربود)).
و از سخنان حسین قهرمان فخ است : ((ما دست به نهضت نزدیم مگر پس ‍ ازمشورت با امام كاظم (ع ) كه او به نهضت فرمان داد))
حسين قبل از قيام پرشور خويش، شبانه به محضر امام هفتم عليه‏السلام آمد و امام ضمن سفارشاتي به وي فرمود: تو شهيد خواهي شد، ضربه‏ها را محكم و نيكو بزن! اين مردم فاسقند، و در ظاهر ايمان دارند و در باطن خود نفاق و شك را پنهان مي‏سازند، «اِنّا للّه‏ِ وَاِنّا اِلَيهِ راجِعُونَ».
بعد از شهادت حسين بن علي و ساير شهداي فخّ، حضرت موسي بن جعفر عليهماالسلام فرمود: «به خدا سوگند! حسين در حالي از دنيا رفت كه مسلمان و نيكوكار و روزه‏دار و آمر به معروف و ناهي از منكر بود.»
[1].کتاب امامان شیعه و جنبش های مکتبی نوشته علامه محمد تقی مدرسی، ترجمه حمید رضا آژیر، چاپ چهارم 1378 مؤسسه چاپ آستن قدس رضوی، ص 162به نقل ازمقاتل
[2] مقاتل الطالبین، ص۴۴۹

موضوع قفل شده است