آمار و ارقامی از دفاع مقدس

وضعيت ادوات و نيروي نظامي
يكسال مانده به پيروزي انقلاب اسلامي با شدت گرفتن اعتراض‌هاي مردم و تظاهرات ميليوني آنها، شاه فرصت خريد و وارد كردن سلاح‌هاي سنگين را نداشت و تنها سلاح‌هايي كه در اين مدت وارد كشور مي‌شد ابزار شكنجه و سلاح‌هاي سبكي بود كه بر عليه مردم به كار گرفته مي‌شد. ايران تا دو سال و هفت ماه پس از انقلاب نيز، امكان ارتقاء‌ نيروهاي مسلح و تسليحات خود را نداشت و درگير جنگ‌هاي داخلي بود ولي عراق با كمك 36 كشور با سرعت و بدون هيچ محدوديتي ارتشي قدرتمند آماده كرده بود.
گذشته از برتري عراق در تعداد سلاح‌هاي موجود، آنها از نظر كيفيت سلاح‌ها نيز از ايران برتر بودند؛ به عنوان مثال علاوه بر آمريكا، فرانسه هواپيماهاي فوق مدرن سوبراتاندارد خود را به عراقي‌ها اجاره داده بود؛ يا روسيه انواع هواپيماهاي ساخت روز خود مثل ميگ و سوخو را بدون كمترين محدوديت در اختيار عراق قرار مي‌داد. اما ايران چون در محاصره نظامي دنيا بود، امكان خريد هواپيماهاي جديد و مدرن را نداشت.
در مورد نيروي انساني هم با توجه به اينكه جمعيت كشور عراق كمتر از نصف جمعيت ايران بود در طول جنگ اين كشور همواره از نيروي انساني بيشتري برخوردار بود. اين برتري عراق دو دليل داشت: يكي اينكه صرف نظر از سربازان عراقي، سربازان كشورهاي ديگر عربي هم در كنار ارتش عراق عليه ايران مي‌جنگيدند. از طرف ديگر حضور در جبهه‌‌هاي جنگ در ايران داوطلبانه بود، يعني اجباري در اينكه حتماً همه جوانان در جبهه‌ها حاضر شوند، نبود؛ غير از سال آخر جنگ كه اعزام به دوره سربازي و حضور 20% از كاركنان واجد شرايط جسماني ادارات دولتي در جنگ اجباري شد.

آمار ادوات و نيروي نظامي
آمار تسليحاتي و نيروي نظامي دو كشور در آخر جنگ بيانگر بخشي از اين نابرابري تسليحاتي و نيروي نظامي دو كشور است.

هواپيماي جنگي:موجودي ايران: 200 فروند؛ موجودي عراق: 610 فروند + 90 فروند هواپيماي آمريكايي و اروپايي كه در ناوهاي اين كشورها در خليج فارس بودند.
هلي كوپتر (بالگرد): موجودي ايران: 300 فروند؛ موجودي عراق: 325 فروند+تعدادي بالگرد كه درناوهاي كشورهاي غربي درخليج فارس بود.
تانك و خودروي زرهي: موجودي ايران: 1050 دستگاه؛ موجودي عراق: 6230 دستگاه.
توپخانه دور برد: موجودي ايران: 600 دستگاه؛ موجودي عراق: 3900 دستگاه.
نيروي نظامي: موجودي ايران: 655000 نفر؛ موجودي عراق: 800000 نفر.

خسارت عراق
1. هواپيما: 238 فروند
2. هلي‌كوپتر (بالگرد) 91 فروند
3. زرهي 7360 دستگاه
4. توپخانه 965 قبضه
5. نيروي انساني 410000 نفر.1

عمليات
رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس، بيش از 200 عمليات بزرگ و كوچك انجام دادند؛ يعني هر دو هفته يك عمليات. بخشي از اين عمليات براي بيرون راندن متجاوزان از خاك ايران بود و تا بهار سال 1361 به طول انجاميد و در خرداد ماه سال 1361 با بازپس‌گيري خرمشهر قسمت عمده مناطق اشغال شده ايران آزاد شد و فقط چند منطقه در مرزهاي غربي در اختيار ارتش عراق ماند.

پس از اين، نيروهاي ايران وارد خاك عراق شدند و به دلايل زير به تعقيب متجاوزين پرداختند:
1. عراقي‌ها از اين مناطق با موشك و سلاح‌هاي دوربرد شهرهاي مرزي ايران را مورد هدف قرار مي دادند و روزانه تعداد زيادي از هموطنان ما را به شهادت مي‌رساندند.

2. هنوز چند شهر ايران در قسمت غربي مثل نفت شهر، مهران و... در اشغال عراق بود.

3. تجربه نشان مي‌داد صدام وقتي ضعيف است و توان حمله و اشغال شهرهاي ايران را ندارد صلح دوست مي‌شود و ادعاي صلح و آشتي مي‌‌‌كند اما وقتي قدرتمند مي‌شود تنها فكري كه دارد حمله، ويراني و كشتار است. به همين جهت براي باز داشتن صدام از حمله دوباره و اشغال شهرهاي ايران، رزمندگان اسلام بخش‌هايي از خاك عراق را از سلطه صدام آزاد كردند كه مردم آن شهرها با نقل و شيريني از آنها استقبال نمودند.

4. دليل ديگر، ميلياردها تومان خساراتي بود كه عراق به مردم و اقتصاد كشورمان وارد كرده بود و بايد حاكمان عراق اين خسارات را پرداخت مي‌كردند.

5. مهمتر از همه اگر رزمندگان ايران از مرزهاي بين المللي گذر نمي‌كردند و در آنجا از كشور دفاع مي‌كردند، علاوه بر مشكلات ذكر شده، زورمندان جهان كه سازمان ملل متحد درسلطه آنهاست، هيچگاه اجازه نمي‌دادند قطعنامه‌اي تصويب شود كه متجاوز بودن عراق را اعلام و با اين كار زمينه ادعاي خسارت از سوي ايران فراهم شود.

پس رزمندگان ما با ورود به خاك عراق هم فرصت سازماندهي و حمله را از عراقي‌ها ‌گرفتند، هم شرايط را براي رسيدن كشورمان به حقوق خود مساعد كردند.

جنايات جنگي عراق

1 . حمله شيميايي؛

عراق در طول جنگ ۳۵۰۰‬ بار به ايران حمله شيميايي كرد كه ‪ ۳۰‬مورد از آنها در مناطق مسكوني بوده‌است. نخستين نقطه جغرافيايي ايران كه قرباني سلاح‌هاي شيميايي عراق شد منطقه‌اي بين هلاله و ني‌خزر در ‪ ۵۰‬كيلومتري غرب ايلام بوده‌است. با بيش از صدهزار قرباني ناشي از جنگ شيميايي عراق بر ضد ايران در طول هشت سال جنگ تحميلي، ايران يكي از بزرگ‌ترين قربانيان سلاح‌هاي كشتار جمعي مي‌باشد. بر اساس گزارش‌هاي بنياد شهيد ايران، تخمين رسمي شهروندان غيرنظامي كه به سلاح‌هاي شيميايي آلوده شده‌اند و كودكاني كه بر اثر آن آلوده شده‌اند را در بر ندارد. بسياري از آنان به بيماريهاي خوني، ريه و پوستي مبتلا شده‌اند.
بمباران شيميايي شهر سردشت توسط عراق در ۷ تير ۱۳۶۶ فجيع‌ترين تهاجم از اين نوع بود كه سبب كشته و مجروح شدن عدهٔ بسياري از مردم غيرنظامي شد. جمهوري اسلامي ايران شهر سردشت را نخستين شهر قرباني جنگ افزارهاي شيميايي در جهان بعد از بمباران هسته‌اي هيروشيما ناميد. وحشيانه‌ترين مورد استفاده در اسفند ۱۳۶۶، در حلبچه بوده‌است كه وسيع‌ترين مورد استفاده از جنگ افزارهاي شيميايي از زمان جنگ جهاني اول تاكنون به شمار مي‌رود؛ كه حداقل ۵۰۰۰ تن از مردم كُرد و مسلمان اين شهر را كشته و ۷۰۰۰ تَن ديگر را مجروح كرد.
طارق عزيز معاون نخست وزير و وزير امور خارجه عراق درسال۱۹۸۶ درجريان سفر رسمي سه روزه خود به برزيل اعتراف كرده بود كه عراق درجنگ عليه ايران بارها و در موارد مختلف از سلاح‌هاي شيميايي استفاده كرده‌است.

2. حمله به مناطق مسكوني و كشتار غير نظاميان؛
حمله عراق به مناطق مسكوني و غير نظامي از روز سوم جنگ شروع شد. مردم اهواز در ۲ مهر ۱۳۵۹ شاهد بمباران خانه‌هايشان توسط ميگ‌هاي عراقي بودند. اهالي دزفول نيز كه در طول جنگ بارها شاهد بمباران و موشك باران شهرشان بودند، اولين بار در تاريخ ۱۶ مهر ۱۳۵۹ مورد هجوم ۴ فروند ميگ عراقي واقع شدند. در اين حمله ۷۰ نفر ساكنان شهر شهيد و ۳۰۰ نفر زخمي و خسارات فراواني به تاسيسات شهري وارد شد.
در كنار بمباران هوايي، حملات موشكي نيز آغاز شد. موشك‌هاي زمين به زمين (scudb)و (frag) تلفات جاني سنگيني برجاي گذاشت. نيروهاي نظامي ايران تا تاريخ ۱۳۶۳/۳/۱۰ از بمباران مناطق مسكوني عراق خودداري كردند؛ ولي متعاقب صدور اعلاميه ارتش عراق در تاريخ مذكور مبني بر تهديد رسمي ساكنان شهرهاي مركزي ايران به بمباران، ارتش ايران نيز در سطح محدود شروع به اقدام متقابل كرد. بلافاصله بعد از اقدام ارتش ايران، سازمان ملل متحد طي پيامي از طرفين خواست تا از حمله به مناطق مسكوني جبهه مقابل خودداري كنند! به‌اين ترتيب توافق ۱۲ ژوئن ۱۹۸۴(22/3/1363) بين دول درگير جنگ شكل گرفت. به دنبال اين توافق بنابر تقاضاي دبيركل از شوراي امنيت، هياتهاي ناظر آن سازمان جهت نظارت بر اجراي مفاد اين توافق در تهران و بغداد مستقر شدند. رژيم عراق چند روز بعد در اعلاميه‌اي بيان كرد: عراق در صورتي از حمله به شهرها و مناطق مسكوني خودداري خواهد كرد كه مناطق مزبور مركز تجمع نيروهاي نظامي نباشد ! به‌اين ترتيب عراق با نقض آتش‌بس به بهانه‌هاي واهي، مجدداً شروع به نقض توافقنامه ۱۲ ژوئن كرد.

3. حمله به هواپيماهاي مسافربري؛
در طول جنگ، عراق چندين مرتبه به هواپيماهاي مسافربري ايران و كشورهاي داراي روابط ديپلماتيك با اين كشور حمله كرد، از جمله:
۴ مي ۱۹۸۲، حمله جت نيروي هوايي عراق به هواپيماي بن‌يحيي، وزير وقت امور خارجه الجزاير، بعد از ورود هواپيمايش به داخل مرزهاي ايران. اين حمله به انهدام هواپيماي حامل وزير امور خارجه الجزاير و كشته شدن او و هيئت همراه انجاميد.
۲۰ فوريه ۱۹۸۶، انهدام يك فروند هواپيماي مسافربري تهران به اهواز در حال پرواز. در اين حمله همه مسافران كشته شدند.
۱۵ اكتبر ۱۹۸۶، در حمله هوايي به فرودگاه شيراز، يك هواپيماي مسافربري در روي باند هدف بمباران قرار گرفت. در اين حمله ۳۰ مسافر هواپيما جان خود را از دست دادند.
۳ ژوئيه ۱۹۸۸، ناو يواس‌اس وينسنس آمريكا هواپيماي ايرباس آ۳۰۰ مسافربري ايران را مورد اصابت دو فروند موشك قرار داد و منهدم كرد. در اين حادثه ۲۹۰ نفر مسافر جان خود را از دست دادند.3

دلايل پيروزي ايران
ما مدعي هستيم كه به دلايل مختلف، متقن و محكمه‌پسند، در سطح راهبردي و راهبري پيروز مطلق جنگ بوده‌ايم:

اول اينكه اجازه نداديم كه دشمن به اهدافش دست يابد. آيا نام اين را نمي‌توان پيروزي گذاشت؟

دوم اين‌كه در سازمان ملل متحد عراق به عنوان متجاوز و آغاز‌گر جنگ شناخته شد. اهميت اين موضوع يعني متجاوز بودن عراق چنان مهم است كه يكي از شروط اساسي ايران جهت رسيدن به صلحي پايدار در منطقه از همان اوائل جنگ بوده است. در ملاقاتي كه حبيب شطي با امام(ره) داشت و از ايشان مي‌خواهند كه جنگ را تمام كند، امام مي‌فرمايند شما از اين در كه بيرون رفتيد اعلام كنيد كه عراق متجاوز است، ما جنگ را تمام مي‌كنيم؛ اما آنها حاضر نبودند كه عراق را به عنوان متجاوز معرفي كنند.

سومين دليل پيروزي ايران، نامه‌هايي است كه صدام حسين براي آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس جمهور وقت نوشت و در آن قيد كرد اكنون همان چيزي كه شما خواستيد محقق شده و در حقيقت اين سه دليل كافي است كه ما در سطح راهبردي و راهبري جنگ پيروز مطلق در دفاع مقدس باشيم.

چهارمين دليل در سطح عمليات نيز با توجه به منطق جنگ كه ارائه شد بايد اذعان كرد كه درصد قابل قبولي از پيروزي را نصيب خود كرده‌ايم و اگر بخواهيم گروه بندي كنيم 70% عمليات‌هاي ما با پيروزي توأم بوده و به اهداف خود رسيده است و 20% عمليات‌هاي ما پيروزي نسبي كسب كرده كه كمتر از حد انتظار بوده است و 10% عمليات‌هاي ما همانند والفجر مقدماتي و كربلاي 4 و همچنين قادر، با شكست مواجه شده است.

پنجم: در سطح تاكتيك نيز موفقيت‌هاي فراوان داشته و همچنين اشتباهاتي نيز داشته‌ايم كه با وضعيت هر مقطع از دفاع مقدس و شرايط حاكم بر ايران و عراق توأماً همراه بوده است. اگر چه در مسائل تاكتيكي اشتباهاتي داشته‌ايم، اما ما در شرايط انقلاب بوده‌ايم و آمادگي لازم جنگي نداشته‌ايم. ما جوان و كم‌تجربه بوديم و دانشگاه و دانشكده جنگ نديده بوديم. و حتي موجوديت ارتش نيز، يعني حزب‌اللهي‌هاي ارتش همانند شهيد والا مقام صياد شيرازي و اميران حسني سعدي، لطفي، سليمانجاه، قويدل، مفيد. در دوران شاهنشاهي كمترين نقشي در ارتش نداشتند؛ سپاه نيز به همين وضعيت و شايد هم نامناسب‌تر دچار بود. شهيد باقري، بقايي، دقايقي، همت و همچنين رضايي، صفوي، جعفري، علايي، غلامپور، با چه تجربه‌اي وارد دفاع مقدس شده‌اند؟!
با اين همه مسائل در يك منظومة كل‌نگر، توانستيم حزب بعث را كاملاً مرعوب نماييم و الان با افزايش قدرت بازدارندگي چتر امنيتي را درست كنيم كه احدي امروز نمي‌تواند خيال حمله به كشور ما را در سر بپروراند. آيا مي‌توان تصور كرد كه استكبار جهاني از تجهيزات ما مي‌ترسد؟! يا ارتش و سپاه از نظر تجهيزات و نيروي انساني بيشتر از عراق توان داشت و دارد؟! اين طور نيست؛ آمار و ارقام مي‌گويند كه ارتش عراق در تمام مراحل و مقاطع جنگ، برتري بالايي از نظر تجهيزات و امكانات و نيروي انساني برخوردار بوده است؛ و حمايت‌هاي سياسي و اقتصادي و نظامي از ارتش حزب بعث عراق، هيچ‌گونه محدوديتي نداشت.
سالي كه آمريكا به عراق حمله كرد. ارتش بعث عراق در سال آخر تجاوز و در تجاوز مجدد به ايران، نزديك به 3 ، 4 برابر جمهوري اسلامي تجهيزات داشت. الان هم استكبار جهاني از توانايي‌ها و تجهيزات ما با خبر است، ولي علت اين كه به ما تعرض نمي‌كند تنها به اين دليل است كه در مورد ما نمي‌تواند پيش بيني كند كه عاقبت جنگ چه خواهد شد؛ و اين درسي بوده است كه آنها از دفاع مقدس گرفته‌اند.4