هم سفر خورشید ۩۞۩ ویژه نامه وفات حضرت خدیجه علیهاالسلام ۩۞۩

از همان روز که آخرین روایت گر بی انتهایی، آینه دار آفتاب شد، تو نخستین بودی در دفتر ایمان آوردگان و دل دادگان.

آن گاه که جاهلان و تیره اندیشان، از شنیدن نام «زن» ابرو در هم می کشیدند و تلخی می کردند، تو با آن همه دور اندیشی و بزرگواری و توانگری و تدبیر، واژه «زن» را در سطرهای کتاب ذهنیت مردمان نشاندی.

گاه می اندیشم جز رود روان هم نشینی با تو، خنکا و طراوت کدام باران بهاری می توانست غبار ملال و سایه بی پناهی را از شیشه نازک احساس محمد صلی الله علیه و آله فراری دهد؟

شعب ابوطالب، هنوز از خاطره حماسه تو سرشار است؛ همان کارزار ایمان آوردگان با صخره زار سترگ مصیبت ها و محرومیت ها را می گویم. آنجا و در آن دریای توفانی و موج های بیم و گرداب های تاریک تنهایی، تو در شط خروشان و خشمگین ایستاده مردان، ملازم و همدم پیامبر خدا شدی.

اگر نبود رویش پروانه های شادمان و زیبای حضور تو، چه بسا سوره کوثر از فرود در دیار اندوهگین اعراب، سر باز می زد.

حالا که رفته ای، این رفتار نورانی و لرزان ستارگان است که در یکدست بی روزن شب، با محمد صلی الله علیه و آله هم کلامی می کند.

مصطفی پورنجاتی
پایگاه حوزه

هنوز چهره مکه غبار ماتم داشت
هنوز داغ ابوطالب آتش غم داشت

دل لطیف پیمبر غمین زهرا بود
به سینه درد و غم و غصه های عالم داشت

سخن ز رحلت بانوی با کرامت بود
کسی که حسن کمال چهار مریم داشت

چه بانویی که خدایش سلام می فرمود
که نامه عملش مُهر مِهر خاتم داشت

یگانه بانوی مردی که از عدالت خود
تمام عالم و آدم به زیر پرچم داشت

سخای حاتم طایی کجا و این سفره
که درب خانه جودش هزار حاتم داشت

برای حضرت ام الائمه این یک بس
که نور فاطمه بر دامن مکرم داشت

خدیجه مادر ما اولین مسلمانی است
که با ولای علی عهد خویش محکم داشت

در آخرین نفسش با اشاره می فرمود
همیشه فاطمه ام غربتی دمادم داشت

فدای دختر مظلومه ام که در آن شعب
به روی گونه چو گلبرگ یاس شبنم داشت

به اهل بیت بگو تا ملازمش باشند
به هر زمان که به مادر نیاز مبرم داشت

کسی به صورت او لطمه بعد من نزند
شنیده ام که فلانی دو دست محکم داشت

پس از وصیت ام الائمه پیغمبر
خدیجه را به عبایش ز خود مقدم داشت

در آن دمی که کفن از بهشت آوردند
هوای رحلت او روضه محرم داشت

محمود ژولیده

68 سال پیش از هجرت پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله به مدینه، در سرزمین حجاز و در خانه خُوَیلد، دختری چشم به جهان گشود که او را خدیجه نامیدند.

خویلد مرد شریفی بود و خدیجه از دوران کودکی، در خانواده ای بزرگ و با فضیلت، با اخلاقی پسندیده پرورش یافت.

او از لحاظ درایت، دوراندیشی و پاک دامنی، در میان بستگان خود مقامی ارجمند و بی نظیر داشت و سیره و رفتار نیکوی خدیجه، تا پایان عمر گران قدرش، همواره او را بر زنان دیگر هم عصر خود برتری می داد.

خدیجه، اولین بانویی است که دعوت رسول گران قدر صلی الله علیه و آله را لبیک گفت، به پیام آسمانی اش پاسخ مثبت داد

و در کنار رسول خدا صلی الله علیه و آله با همه نیرو و توانی که داشت در مقابل مشرکان ایستاد و مقاومت کرد.

امیر بیان، حضرت علی علیه السلام در خطبه ای که به غربت اسلام در آغاز بعثت اشاره نموده، می فرماید:

«خانواده مسلمانی در اسلام نبود، جز خانواده ای که از پیامبر صلی الله علیه و آله و خدیجه تشکیل یافته بود و من سومین نفر آنها بودم».

حضور حماسی زنان مسلمان در طول تاریخ اسلام و تشیع، به حق حضوری انکارناپذیر، چشم گیر و همه جانبه بوده است.

زنان مسلمان، ضمن انجام مسئولیت های خطیر خانه داری و تربیت فرزند، در عرصه های اجتماعی، سیاسی، نظامی، فرهنگی و عبادی نیز فعالیت می کردند و حتی گاه بیشتر و بهتر از مردان به ایفای نقش می پرداختند. از شمار این زنان، خدیجه کبری علیهاالسلام است که مونس تنهایی پیامبر صلی الله علیه و آله و مدافع نبوت به شمار می آید.

او در سخت ترین مراحل صدر اسلام، همراه و همسو با پیامبر صلی الله علیه و آله حرکت می کرد و تا ابد، افتخاری برای زنان مسلمان خواهد بود.

پشتوانه پیامبر

مدتی پس از فوت حضرت ابوطالب، همسر گرامی پیامبر حضرت خدیجه کبری هم دار فانی را وداع گفت و رسول خدا او را به دست خود در محلّی به نام حجون دفن نمود.

وقتی آن حضرت به خانه بازگشت، فاطمه پنج ساله به گرد رسول خدا می گشت و می گفت: مادرم کجاست؟ آن حضرت سخنی نمی فرمود تا اینکه جبرئیل امین نازل شد و گفت:

خدای بزرگ می فرماید:
«سلام مرا به فاطمه برسان و بگو مادرت در بهشت، در کاخی از لؤلؤ است که در آن تَعَب و رنجی نیست و خانه اش میان خانه آسیه و مریم قرار دارد».

خانه حضرت خدیجه علیهاالسلام منزلگاهی است که رهبر بزرگ ترین نهضت جهانی و گرامی ترین پیشوای الهی، به هنگام آغاز رسالت خویش در آن می زیست و نیز جایگاه نزول وحی الهی بر رسول خدا می باشد.

آن خانه، زنده کننده خاطره نخستین بانوی فداکار مسلمان و زادگاه گرامی ترین زنان جهان، حضرت فاطمه علیهاالسلام است. اکنون این خانه با عظمت، به صورت مخروبه ای بیش نیست.

در جهان امروز، خانه ای که رهبران بزرگ، نهضتِ فراگیر خود را از آنجا آغاز نموده اند، ارزش و موقعیت خاصی دارد، ولی از شمار آثار صدر اسلام که در سرزمین حجاز به دست فراموشی سپرده شده، منزل حضرت خدیجه علیهاالسلام همسر باوفای پیامبر گرامی اسلام است.

سلام بر تو ای خدیجه، بانوی طاهره نور که آهنگ کوچ تو، یادآور سال های دلواپسی محمد در انتشار آخرین نغمه های آسمانی است.

آن زمان که مکیّان، دشنه بر دل سنگی شان می ساییدند تا محمد را در رسالت خویش تنها بگذارند، تنها تو بودی که ثروت خویش را بر زخم های قلب محمد مرهم کردی تا امروز، عطر اسلام، از پس تاریخ، به دست هایمان برسد.

این، لبخند آفتاب خیز تو در دوره حیاتت بود که سال های رفتنت را بر رسول خدا صلی الله علیه و آله ، به (عام الاحزان) مبدّل کرد.

سلام و درود فرشتگان بر تو باد، ای بانوی رحمت!

رزیتا نعمتی
پایگاه حوزه

حضرت خدیجه(س) پانزده سال پیش از عام‌الفیل در مکه، در خانواده‌ای بزرگ و ارجمند به دنیا آمد. در دوران جوانی که با تشکیل کاروان‌های تجاری به کسب درآمد پرداخت.

درخشان‌ترین صحنه زندگی او پیش از بعثت رسول‌خدا(ص) مربوط به زمانی است که با وجود مکنت و ثروت، هرگز در جامعه فاسد آن روزگار، خود را به دست امواج سهمگین جاهلیت نسپرد و به درجه‌ای از کمال و پاکی رسید که به «طاهره» ملقب گشت.

افزون بر این لقب، به برخی دیگر از القاب او می‌توان اشاره کرد از جمله: «مبارکه»، «سیده نسوان»، «کبری» به معنی ارجمند و والامقام که پیامبر(ص) این لقب را پس از ازدواج به او داد.

بنا بر منابع تاریخی، رسول خدا(ص) و حضرت خدیجه(س) در اجداد خود اشتراک داشته‌اند و نوه عموی یکدیگر بوده‌اند و خویشاوندی نزدیکی میان آنها وجود داشته است

حضرت خدیجه(س) در ابعاد گوناگون انسانی، شخصیتی والا و ارزشمند داشت. او از چنان شخصیت ممتازی برخوردار بود که پیامبر(ص) او را به همسری پذیرفت و با توجه به ویژگی‌های ارزشمند او بود که پس از رحلت او همواره یادش را در خاطره داشت. برخی از ویژگی‌های حضرت خدیجه عبارت است از:

مقاومت و پایداری:

رفتارهای فروتنانه و مدبرانه خدیجه در برابر پیامبر(ص) و عظمت معنوی او، مورد سرزنش برخی از زنان قریش قرار می‌گرفت که با مفاهیمی چون راست‌گویی، امانت‌داری و خوش‌رفتاری بیگانه بودند و فلسفه ازدواج زنی ثروتمند با مردی تهی‌دست را درک نمی‌کردند.

ازاین‌رو، آنان به خدیجه(س) طعنه می‌زدند و او را می‌آزردند و با او رفتارهای نامناسب داشتند. پاسخ خدیجه(س) به این همه ناسپاسی و نادانی، تنها مقاومت و پایداری در کنار حضور آرام‌بخش همسرش بود. او در پاسخ به سرزنش‌کنندگان می‌گفت: «آیا کسی مانند محمد در نیکویی، نیک‌رفتاری، خصلت‌های پسندیده و فضیلت و شرافت، در تمام سرزمین عرب سراغ دارید»؟

انفاق و احسان:

یکی از ویژگی‌های حضرت خدیجه(س) این بود که بر اثر تدبیر و تلاش و کوشش در تجارت و امور اقتصادی، از ثروت‌مندان عصر خود بود. با این همه، او هرگز از یاری فقیران روی برنمی‌گرداند و خانه‌اش همواره پناه‌گاه نیازمندان بود. او در راه تحقق آرمان‌های اسلام، همه ثروت خود را انفاق کرد و این عمل او برای پیشبرد اسلام، بسیار سودمند و مهم بود؛

تا آنجا که پیامبر(ص) فرمود: «ما نَفَعَنی مالٌ قَطُّ مِثلُ نَفَعَنی مالُ خَدیجَةَ؛ هیچ ثروتی هرگز مرا سود نبخشید که ثروت خدیجه به من سود بخشید
ساده‌زیستی:

حضرت خدیجه(س) پیش از ازدواج با پیامبر(ص) خانه‌ای باشکوه و مجلل داشت. او پس از ازدواج، تمام این جلال و شکوه را به پای همسرش ریخت و آن خانه که پیش از طلوع اسلام پناه‌گاه مستمندان بود، پس از اسلام پایگاه مؤمنان شد. پیامبر(ص) و خدیجه(س) با رفتار خود در دوری از تجمل‌گرایی و با عمل به ساده‌زیستی، الگوی پیروان و مسلمانان شدند
پایگاه حوزه

ای بزرگ بانوی اسلام! ای اولین ستاره درخشان ایمان! دستان بخشنده تو بود که چون کشتی نوح، دین محمد را از گردباد حوادث، به ساحل نجات و عافیت رساند.

آن شب که ستاره عمر تو رو به خاموشی رفت، نبودی تا ببینی کهکشانِ اشک در آسمان چشم رسول الله، حکایت از غمی بی‌پایان می‌کرد.

بی‌مهر رخت روز مرا نور نمانده است
از عمر مرا جز شب دیجور نمانده است

هنگام وداع تو ز بس گریه که کردم
دور از رخ تو چشم مرا نور نمانده است

رزیتا نعمتی

پایگاه حوزه

بنت «خُوَیلِد» که چرخ پیر عقیم است
تا که بزاید زنی به جای خدیجه

نقل محافل بود سخاوت حاتم
حاتم طایی بود گدای خدیجه

رفعت طبع و صفای باطن وی را
کس نشناسد مگر خدای خدیجه

یک زن و این‌قدر جان‌فشانی و ایثار!
چشمِ خِرَد مات بر عطای خدیجه

مؤمنه اول است در صف اسلام
گشته خدا راضی از رضای خدیجه

بـین ز کــجا تـا کـجا رسیـد مقامش
اشکِ نبی ریـخت در عـزای خدیجـه

تو در دل سختی به پیمبر گرویدی

آن روز که پیغمبر اسلام شبان بود

در سینه او سِرّ خداوند نهان بود

پیش از همه پیغمبری‌اش بر توعیان‌بود

حـق بر همهْ زن‌های جهان سروری‌ات‌داد

تنها نشدی همسر و دلدار محمد(ص)

در سخت‌ترین روز شدی یار محمد(ص)

اکنون، سایه سار صدای تو جای دیگری است؛ اما سوگواری خلوتت نیز خالی از سنگ و ستاره نبود.

سنگ، هدیه سرسلامتی همان کسانی بود که پیش از این نیز، سر مرا شکسته بودند و دل تو را، و ستاره، مهریه چشم های دختر کوچکت که نگاه گرم و آرام بخش تو را به یادم می آورد.

تو نیستی تا شب تنهایی مرا با چراغ بی خوابی هایت روشن کنی، اما تاریکی و سیاهی و بغض، بی قراری که پناهی نمی یابد، هست!

تو نیستی تا عطر حضور گرمابخشت، خانه کوچکم را به پهنای آسمان، وسعت بخشد، اما هوای مسموم کینه و دشنام و تهمت، در حوالی احوال من هست.

اگر دستان کوچک فاطمه علیهاالسلام عزیزم می گذاشت، چشم هایم در یادت جز به گریستن باز نمی شد. تنهایی و بی کسی رسول اللّه صلی الله علیه و آله را هم اگر فاطمه اش علیهاالسلام مرهم بنهد، از این پس، اسلام، غربت خویش را بر کدامین شانه های استقامت بنهد؟

هنوز زهرای مهربانم، کوچک تر از آن است که بار مظلومیت دین را بر دوش کشد. وقتش که برسد، او نیز در راه حفظ و ثبات اسلام موی به سپیدی می نشاند و قامت به خمیدگی.

زیرا که این دختر مهربان، از دامان مهر و شکیبایی تو برخاسته است؛ گویی تمام آن ایثارها و مقاومت ها که از تو سر زد، در وجود او برنشست. با وجود این، جایت در قلب من و کنار اسلام خالی است!

مگر می توان از یاد برد که تو، آن گاه به یاری من شتافتی و با من، نه عهد و پیمان زناشویی که بیعت دینی بستی، که مردانگی و فتوت و آزادگی در نطفه مردان خفه شده بود و شجاعت و ایثار در وجودشان مرده بود.

مگر می توان فراموش کرد که تو بعد از علی مرتضی علیه السلام ، نخستین کسی بودی که بر حقانیت من شهادت دادی و رسالت مرا باور کردی؟!

کجا زنی را می توان یافت که تمام اندوخته هایش از دنیا را وقف آخرتی کند که دیگر مردمان آن را شعر و افسانه می خواندند؟!
کجا تاجری را دیده ایم که تمام سرمایه هایش از مال و خاندان و شهرت و اعتبار خویش را رها کند و در عوض آن، مهر پیامبری را بخرد که جز غم مهجوری و غریبی، ارمغان دیگری برایش نخواهد داشت.

بی جهت نیست که تو محبوبه دو دنیای منی!


نزهت بادی

عباس محمدی
پایگاه حوزه

فاطمه علیهاالسلام هر روز که از خواب بیدار می شد، به سراغ مادر می رفت، روی دامن او می نشست و با او حرف می زد.

با لبخند مادر شاد می شد و نوازش گرم او را احساس می کرد؛ اما یک روز صبح وقتی فاطمه علیهاالسلام چشم های قشنگش را باز کرد، از خنده ها و نوازش مادر خبری نبود.

غم زیادی روی قلبش نشست؛ چون مادر از دنیا رفته بود و حالا کسی نبود تا بااو حرف بزند و او را نوازش کند.

فاطمه می دانست خدا پدری به او داده که از همه پدرهای دنیا، بهتر است.
پیامبر برای فاطمه، هم پدر بود و هم مادر.

هر وقت فاطمه به یاد خدیجه، مادر مهربانش می افتاد، با نگاه به پدر آرام می شد و از آن روز به بعد حرف های دلش را به پدر می گفت.

اى پیشتر ز بعثت احمد مُحمّدى‏
اى بارها سلام ترا بر رسول خود
ابلاغ كرده ذات خداوند سرمدى‏
چون شمع در فروغ نبوّت گداختى
پیش از نزول وحى نبى را شناختى

تووصل بر رسول و ز هستى جدا شدى‏
تو آفتاب بیت سراج الهدا شدى‏
نیزار وحى مثل على شیر مرد داشت‏
اى شیر زن تو تالى شیر خدا شدى‏
دانایى تو هدیه به پروردگار شد
در جنگ اقتصاد نبى ذوالفقار شد

« میثم » غلامرضا سازگار

اى تكیه‏گاه خواجه‏ى لولاك شانه‏ات‏
اى لحظه لحظه ذكر مُحمّد ترانه‏ات‏
بر یازده ستاره‏ى توحید، آسمان‏
روى منیر فاطمه خورشید خانه‏ات‏
در بیت آفتاب مه تام كیست
تو اول زن مجاهد اسلام كیست

تو پیغمبر خدا به تو عرض ارادتش‏
زهراست هم كلام تو پیش از ولادتش‏
گویى كه با تو گرم سخن بود فاطمه‏
حتى به لحظه‏هاى غروب شهادتش‏
با آنكه سالها ز جهان چشم بسته‏اى
انگار دور بستر زهرا نشسته‏اى

در مكّه مكرّمه بودى مكرّمه‏
دشمن شدند با تو دغل دوستان همه‏
از هست خویش دست كشیدى و ذات حق‏
بخشید گوهرى به تو مانند فاطمه
الحق تویى تویى تو كه جان پیمبرى
شایسته‏اى كه بهر نبى كوثر آورى

در این قسمت به آیاتی از قرآن پرداخته می شود كه از نگاه احادیث و مفسران در باره حضرت خدیجه نازل شده و یا درارتباط با ایشان می باشند .
خدیجه پاك و برگزیده...
و اذ قالت الملائكه یا مریم ان الله اصطفیك و طهرك و اصطفیك علی نساء العالمین

آنسان كه ملائكه گفتند : ای مریم خداوند شما را پاك گردانید و برگزید و نیز بر تمام زنان جهان هستی برتری داد )سوره آل عمران آیه 42(

مخاطب قرآن در این برتری كمال و پاكی حضرت مریم صلوات الله علیها می باشد لكن با توجه به اینكه مفسرانی چون قرطبی طبرسی ابن كثیر و آلوسی بغدادی در ذیل تفسیر این آیه با استناد به كلامی از رسول الله صلی الله علیه و آله كه فرمودند : فضلت خدیجه علی نساء امتی كما فضلت مریم علی نساء العالمین یعنی خدیجه بر زنان امتم برتری یافت همانگونه كه مریم بر زنان جهان برتری داشت و نیز در كلام دیگری كه حضرت علی علیه السلام فرمودند كه از رسول الله صلی الله علیه و آله شنیدم كه می فرمودند : خیر نسائها مریم بنت عمران و خدیجه بنت خویلد (تفسیر ابن كثیر ج 1 ص 323 ) یعنی بهترین زنان مریم دختر عمران و خدیجه دختر خویلد هستند گویای این واقعیت است كه مصداق دیگر این آیه حضرت خدیجه صلوات الله علیها نیز می باشند

بر استواری این ادعا احادیثی است كه مفسران در ذیل تفسیر این آیه گزارش كرده اند و در آنها نام مبارك این بانوی كم نظیر جهان هستی بیان شده است چنانچه قرطبی می نویسد : ظاهر قرآن و احادیث اقتضا می كند كه حضرت مریم از تمام زنان برتر و پس از آن فاطمه و سپس خدیجه و بعد آسیه باشد (تفسیر جامع الاحكام ج 4 ص 59 )

این سخن مفهوم كلامی است كه از رسول الله علیه و آله گزارش شده است
نقش حضرت خدیجه در بی نیازی رسول الله از نظر مالی و...
ووجدك عائلا" فاغنی (سوره ضحی،آیه 8)

و تو را فقیر الی الله یافت و سپس بی نیاز كرد

درتفسیر فرات كوفی با استناد به كلامی از ابن عباس خدیجه را عامل غنای رسول الله دانسته است .عن ابن عباس رضی الله عنه : ووجدك ضالا" عن النبوه "فهدی" الی النبوه "ووجدك عائلا" فاغنی" بخدیجه. (تفسیر فرات كوفی حدیث 730)
اگرچه برخی از مفسران (زمخشری در كشاف ج 4/768 و علامه طباطبائی در المیزان ج 20/311 ) بی نیازی را اقتصادی دانسته اند لكن كلی بودن آیه و كلام امام رضا (ع) (در تفسیر صافی ج 4/342 و كنز الدقایق ج 14/321) كه فرمودند : خداوند با مستجاب نمودن دعای حضرت ایشان را بی نیاز نمودند .می توان خدیجه (س) را عاملی بشری انسانی و مادی برای فراهم نمودن بستربی نیاز معنوی و مادی حضرت دانست .

و بر استواری این نتیجه كلام قرطبی است در تفسیر این آیه كه می نویسد:شما را بواسطه خدیجه رضی الله عنها بی نیاز نمود.(تفسیر الجامع الاحكام ج 20/72)

در ماه مبارك رمضان سال دهم بعثت‏خدیجه بانوى فداكار و همسر بى نهایت مهربان حضرت رسول (صلى الله علیه و آله) در روز دهم به سن شصت و پنج‏سالگى از دنیا رفت، و پیامبر (صلى الله علیه و آله) او را با دست مبارك خویش در حجون مكه (قبرستان ابوطالب) به خاك سپرد، و حزن در گذشت

او پیامبر (صلى الله علیه و اله) را بسیار محزون ساخت كه پیامبر (صلى الله علیه و آله) سال در گذشت‏حضرت خدیجه را «عام الحزن‏» سال اندوه نام نهاده، بلى خدیجه همسر بى‏همتاى پیامبر (صلى الله علیه و آله) بانوئى كه از ثروت او اسلام رونق یافت و پشت پیامبر (صلى الله علیه و آله) راست‏شد، باید سال در گذشتش را «عام الحزن‏» نام نهاد و مصیبت پیامبر (صلى الله علیه و اله) شدت گرفت، زیرا كه پیامبر (صلى الله علیه و اله) مادر شایسته دخترش زهراى مرضیه را از دست داده و یارى همچون خدیجه را هرگز به دست نخواهد آورد.

به خدا سوگند بهتر از خدیجه را خدا به من عوض نداده است.(1)

عایشه گفت پیامبر (صلى الله علیه و آله) از خانه بیرون نمى‏رفت مگر آنكه خدیجه سلام الله علیها را یاد مى‏كرد، و بر او به خوبى و نیكى مدح و ثنا مى‏نمود، روزى از روزها غیرت مرا فرا گرفت، گفتم: او پیره زنى بیش نبود، و خدا بهتر از او به شما عوض داده است، پیامبر (صلى الله علیه و آله) غضبناك شد، به طورى كه موى جلوى سرش از غضب تكان مى‏خورد سپس فرمود:

نه به خدا قسم بهتر از او را خدا به من عوض نداده، او به من ایمان آورد هنگامى كه مردم كافر بودند، و تصدیق كرد مرا، هنگامى كه مردم مرا تكذیب مى‏كردند و در اموال خود با من مواسات كرد، وقتى مردم مرا محروم ساختند، و از او فرزندانى خدا روزى من كرد كه از زنان دیگر محروم فرمود، «یعنى خدا فاطمه را از او به من عنایت فرمود»(2)

عایشه: او پیره زنى بیش نبود، و خدا بهتر از او به شما عوض داده است، پیامبر (ص) غضبناك شد، به طورى كه موى جلوى سرش از غضب تكان مى‏خورد

آری! پیامبر سالها بعد از مرگ او به خوبی از تنها یار وفادار خود یاد می کرد. بارها بیاد او گریه می کرد. به نقل از عایشه که هر وقت پیامبر گوسفندی را ذبح می کرد، می فرمود: گوشت های آن را برای دوستان خدیجه بفرستید و عایشه بر او رشک می برد و می گفت که پیامبر زیاد از او یاد می کرد. در روایت مشهور دیگری است که چون برای پیغمبر هدیه ای می آوردند گااهی می فرمود: برای فلان بانوئی ببرید که از دوستان خدیجه بوده است.

رسول خدا درباره خدیجه می فرماید: خداوند بهتر از او را به من نداده است. او به من ایمان آورد در هنگامی که مردم کفر داشتند، تصدیق نبوت من کرد، زمانی که دیگران مرا تکذیب کردند و اموال خود را در اختیار من گذاشت در وقتی که دیگران محروم کردند و خداوند متعال از او فرزندانی به من عطا کرد و در روز فتح مکه، پیغمر مسیر حرکت را به گونه ای تنظیم کرد که از کنار مزار خدیجه سلام الله علیها عبور نمود.

1و2.ُسد الغابه، مسار الشیعه، مفید - نقل از رمضان در تاریخ.
3. دایرة المعارف طهور
تبیان