راهكارهاى حضرت محمدصلى الله عليه وآله براى رفع چشم و هم‏چشمى مالى‏ انج

تب‌های اولیه

1 پست / 0 جدید
راهكارهاى حضرت محمدصلى الله عليه وآله براى رفع چشم و هم‏چشمى مالى‏ انج

با سلام

راهكارهاى حضرت محمدصلى الله عليه وآله براى رفع چشم و هم‏چشمى مالى‏ انجام داد!!(
رويارويى با اشرافى‏گرى‏)

پيامبر اكرم‏صلى الله عليه وآله براى از بين بردن نگاه منزلتى و رقابت قبيله‏اى اقدامات زير را انجام داد:


1. جاى‏گزين كردن فرهنگ برادرى و اخوت دينى به جاى ارزش‏هاى منزلتى وقبيله‏اى؛ :Sham:پيامبرصلى الله عليه وآله در سخنرانى پيش از جنگ اُحد فرمودند: «هر مؤمنى نسبت به مومنان ديگر، چون سر نسبت به پيكر است كه چون به درد آيد، همه بدن به درد مى‏آيد».21
مصعب بن عُمير تحت تأثير همين تفكر به محرز بن نضله كه ابو عزيز بن عمير، برادر پدر و مادرى مصعب را در جنگ بدر به اسارت درآورده بود، سفارش كرد كه مادرش ثروتمند است و فديه خوبى مى‏تواند از او بگيرد.
هم‏چنين مصعب، در مقابل اعتراض برادرش ابو عزيز گفت: محرز، به جاى تو، برادر من است.22
اين در محيطى است كه كمى پيش‏تر (در دوران جاهلى) «قانون ثار» اجرا مى‏شد و هيچ قرشى يا مكى، اهالى يثرب را هم شأن و برادر خود نمى‏خواند.

2. پيامبرصلى الله عليه وآله و خانواده‏اش با ساير افراد جامعه تفاوتى نداشتند؛:Sham: در حديبيه وقتى هدايا بين مردم تقسيم شد پيامبر و همسرش ام سلمه، همانند ديگران سهم بردند.23

3. در جامعه‏اى كه غنيمت‏جويى ارزش آفرين بود، تقسيم غنيمت‏ها به طور مساوى و قرار دادن سهم براى كسانى كه به دليل‏هاى موجه در جنگ حضور نداشتند و برگرداندن اموال به ناحق گرفته شده به صاحبان آن،:Sham: مى‏توانست از اهميت غنيمت‏جويى بكاهد؛ عمرو بن اميه، دو نفر از يهوديان بنى‏عامر را كه پيامبر به آنها امان داده بود كشت و رسول خداصلى الله عليه وآله وسايل جنگى و لباس‏هاى آنها را همراه خون بهايشان فرستاد.24

4. پاى‏بندى به پيمان؛:Sham: يكى از ويژگى‏هاى اشراف اين است كه هر گاه مقام و منزلت طرف قرارداد آنها پايين‏تر باشد يا آن پيمان، منافع آنها را در معرض خطر قرار دهد، آن پيمان را به طور يك جانبه نقض كنند.
پيامبرصلى الله عليه وآله براى از بين بردن اين خصيصه، اين گونه عمل كرد؛ هنگامى كه يهوديان و منافقان بعد از شكست مسلمانان در جنگ اُحد به تضعيف روحيه آنان پرداختند،
عمر بن خطاب اجازه خواست آنها را بكشد، ولى رسول خداصلى الله عليه وآله نپذيرفت و فرمود: «يهوديان در ذمه ما هستند و من ايشان را بيهوده نمى‏كشم. من از كشتن بيهوده كسانى كه شهادت به يگانگى خدا و پيامبرى من مى‏دهند نهى شده‏ام».25

5. جاى‏گزين كردن ارزش‏هاى معنوى به جاى ارزش‏هاى مادى؛:Sham: پيامبرصلى الله عليه وآله اسيرانى كه توانايى پرداخت فديه نداشتند بدون دريافت فديه آزاد مى‏كردند، از جمله آنها عبيد بن عمرو بن علقمه، سائب بن عبيد و ابو عزّه عمرو بن عبداللَّه بن وهب بودند.

پيامبرصلى الله عليه وآله اسيرانى كه قرعه به ايشان تعلق گرفت در ازاى آزادى يكى از مسلمانان آزاد كردند مانند عمرو بن ابو سفيان، از اسيران جنگ بدر كه در ازاء آزادى سعد بن نعمان بن اكال آزاد شد،26

ولى از ثروتمندان فديه خودشان و بستگانشان را گرفت؛ عباس عموى پيامبر مجبور شد فديه خود و پسران برادرش را بدهد.

6. توجه به توانايى‏هاى فردى و ديندارى در انتصاب‏ها به جاى طايفه‏گرايى و در نظر گرفتن مراتب منزلتى يا دارايى اشخاص؛:Sham:

7. كوشش در جهت فقرزدايى و كم كردن فاصله فقير و غنى و دگرگون كردن معيارهاى ارزش انسان‏ها؛ حضرت محمدصلى الله عليه وآله تقوا و علم را نشانه برترى مى‏دانست.:Sham:

معيار ارجمندى
و اعتبار چشم و همچشمى مالى

توانايى بدنى، زيركى، مهارت در جنگ، ثروت مالى و دارايى مالى، غنيمت‏جويى شرافت خانوادگى، طايفه گرايى، برانگيختن رشك ديگران‏
روش طبقه‏مرفه حضور در جنگ و به دست آوردن غنيمت؛ دادن هزينه جنگ؛ داشتن منصب‏هايى،مانند: فرماندهى، سقايت، پرده‏دارى، رفادت، رياست ندوه، انحصار تجارت، داشتن اسلحه جنگى و حصار و قلعه‏هاى مستحكم، افراد قبيله قريش و قبايل معتبر از منزلت و مقام بالايى برخوردار بودند.
يهوديان چون از بنى‏اسراييل بودند خود را برتر مى‏دانستند؛ برخوردارى از تخصص در مسائل جنگى كه يهوديان، قبيله ثقيف و هوازن، مسيحيان نجران، يمنيان، حبشيان از آن برخوردار بودند.

سيره پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله تقسيم غنايم به طور مساوى بين قوى و ضعيف، اختصاص سهمى از غنايم به بردگان حاضر در جنگ و افرادى كه به دليل موجه در جنگ حضور نداشتند،
در انتصاب‏ها توجه به توانايى‏هاى فردى و ديندارى، خوددارى از طايفه گرايى، اهتمام به كارهاى توليدى و فقرزدايى از جامعه، ترويج فرهنگ اخوت و برادرى، جاى‏گزين كردن ارزش‏هاى معنوى به جاى ارزش‏هاى مادى، توجه به مصلحت جامعه و فرد.
آيات قرآن آياتى كه اشاره به اين ويژگى‏ها دارد:Sham:
آياتى كه راه كار نشان مى‏دهد

حشر / 2. آياتى كه ويژگى كفار، منافقان، متكبران، دنياپرستان را توصيف مى‏كند. آياتى كه درباره تقسيم غنايم؛ ويژگى مؤمنان و جامعه اسلامى مى‏باشد. آياتى كه خداوند را مالك همه چيز معرفى مى‏كند و اين دنيا و ارزش‏هاى دنيوى را در مقابل آخرت و ارزش‏هاى اخروى ناچيز مى‏شمارد.

محمد بن عمر واقدى، كتاب المغازى، (بيروت، مؤسسه الأعلمى للمطبوعات، 1409ق / 1989م)،
21. همان، ج 1، ص 222 - 223.
22. همان، ص 140.
23. همان، ج 2، ص 592.
24. همان، ج 1، ص 364.
25. همان، ص 318.
26. همان، ص 138 - 142.