آيا پيامبران هم امام بوده‏اند؟

امام در زبان عرب و در لغت به معناي پيشوايي و رهبري است و به مطلق پيشوا تفسير شده است؛ يعني كسي كه رهبر جمعيتي باشد و مردم از اعمال و افكارش پيروي كنند. پس امامت يعني پيشوايي و زمامداري كلّي در تمام امور ديني و دنيوي؛ ولي در قرآن امامت به همين معنا ولي با هدايت خاص ناميده است.
در مورد حضرت ابراهيم«عليه السلام» پس از پيروز شدن از امتحانات الهي خداي سبحان فرموده: «انّي جاعلك الناس اماماً؛ من تو را براي مردم امام قرار دادم».
در جاي ديگر درباره اين امامت فرمودند: «وجعلنا هم ائمةً يهدون بامرنا...؛ ما آنها را اماماني قرار داديم كه به امر ما هدايت مي‏كردند».
اين هدايتِ باطني و هدايت تكويني كه به امر حق انجام مي‏شود ويژه امامتي است كه به حضرت ابراهيم«عليه السلام» بعد از نبوت و در سن پيري عطا شده است.
پس امامت در قرآن، به معناي «هدايت باطني و ولايت بر نفوس» است و اين مقام انتصابي است؛ زيرا خداوند بايد آن را عطا كند و به هر كسي داده نمي‏شود، بلكه زمينه‏هاي مناسب و بسترها فراهم، لازم دارد.
تمام پيامبران امام نبوده‏اند، همان طور كه تمام امامان هم پيامبر نبوده‏اند؛ مثلاً مقام امامت و نبوت در حضرت ابراهيم و حضرت رسول اكرم«ص » جمع شده بود ولي ائمه‏معصومين«عليهم السلام» فقط مقام امامت داشتند.