احادیث روانشناسی

نکته: روایات غالباً به کتاب بحار الأنوار آدرس داده شده اند.
از اینکه فرصت و شأنیّت توضیح این روایات را نداشتم شرمنده ام.
کافی 5/513: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم: إنّما مثل المرأة مثل الضلع المعوّج، إن ترکته انتفعت به و إن أقمته کسرته .
زن مانند دنده کج است، اگر آن را رها کنی از او بهره ات را خواهی بود و اگر بخواهی آن را صاف کنی می شکند.
حبك للشئ يعمي ويصم.
اگر چیزی را دوست داشته باشی نسبت به آن کر و کور می شوی.
تهادوا تحابوا .
به هم هدیه دهید تا محبوب همدیگر شوید.
بحار 72/204: أمیر المومنین : ما أضمر أحد شیئاً إلا ظهر فی فلتات لسانه و صفحات وجهه .
هیچ کس چیزی در دل پنهان نمی کند مگر اینکه آن چیز در لغزشهای زبانش و پوست چهره اش ظاهر می گردد.
میزان 2/1362: امیر المومنین: من أحسن الاستماع، تعجّل الانتفاع .
هرکس خوب گوش دهد زودتر از سخن دیگران بهره می برد.
میزان 2/1283: امیر المومنین: ثلاث لا یستودعنّ سرّاً: المرأة و النمام و الأحمق .
سه نفر هست که نمی تواند راز داری کند: زن، سخن چین و أحمق.
بحار 100/238: أمير المؤمنين ( عليه السلام ) : خيار خصال النساء شرار خصال الرجال : الزهو ، والجبن ، و البخل . فإذا كانت المرأة ذات زهو لم تمكن من نفسها ، وإذا كانت بخيلة حفظت مالها ومال بعلها ، وإذا كانت جبانة فرقت من كل شئ يعرض لها .
بهترین خصلتهای زنان بدترین خصلتهای مردان است یعنی: نازیدن و تر و تازه بودن، ترس و بخل و خسیسی. پس هنگامی که زن ناز داشت و به تر و تازه بودن علاقه داشت، کسی را نسبت به خودش تمکین نمی کند و زمانی که بخیل بود مال خود و شوهر خود را حفظ می کند و وقتی ترسو بود از هر چیز مشکوکی که به او عرضه می شود فرار می کند.
74/164 : رسول خدا: مع كل فرحة ترحة ، استعينوا على الحوائج بالكتمان له ... المقدور كائن... الفرص تمر مر السحاب ..... الظفر بالجزم والحزم .... من نظر في العواقب سلم في النوائب .
با هر شادی غم و اندوهی همراه است. برای رسیدن به حاجتهایتان از پنهان کردن آنها کمک بگیرید. هر چه در وسع تو باشد اتفاق خواهد افتاد(شاید منظور روحیه دادن و تقویت اراده باشد). فرصتها مانند ابرها گذرا هستند. پیروزی همراه یقین و استواری تصمیم است. هر کس در عاقبت کارهایش نظر کند از مصیبت های روزگار در امان می ماند.
74/200: امیر المومنین: إنما قلب الحدث كالارض الخالية ما القي فيها من شئ إلا قبلته.
قلب جوان مانند زمین خالی(و بکری) است که هرچه در آن کاشته شود آن را می پذیرد و رشد می کند.
74/229: امیر المومنین: ولا تصرم أخاك على ارتياب ولا تقطعه دون استعتاب.
بخاطر و شک و سوء ظنّ از برادرت جدا نشو و تا او را بازخواست نکرده ای از او جدا نشو.
ج74 ص 229 : وإن كنت جازعا على ما تفلت من يديك فاجزع على كل ما لم يصل إليك .
اگر قرار باشد بر آنچه از دست داده ای جزع و بی تابی کنی باید به تمام چیزهایی که نداری بی تابی کنی و غمگین باشی.
74/230 :امیر المومنین: الافراط في الملامة تشب نيران اللجاج .
زیاد روی در سرزنش آتش لجبازی را شعله ور می کند.
ج74 ص 231 : واحتمل أخاك على ما فيه ، ولا تكثر العتاب فإنه يورث الضغينة ، ويجر إلى البغضة واستعتب من رجوت إعتابه .
برادرت را با هر آنچه در او هست قبول کن و سرزنش کردن را از حدّ نگذران که این کار کینه به ارمغان می آورد و منجرّ به نفرت می شود واز کسی رضایت بطلب که امید داری به تو رضایت بدهد و از تو خوشنود شود.
ومن أعجب برأيه ضل ، ومن استغنى بعقله زل ، ومن تكبر على الناس ذل
هر کس به رأی و هوشش خودبین باشد گمراه خواهد شد و هرکس از عقل دیگران بی نیازی بجوید به لغزش می افتد و هرکس بر دیگران تکبّر کند ذلیل می شود.
ج74 ص 383 :أمير المؤمنين عليه السلام : لا يزال الناس بخير ما تفاوتوا فإذا استووا هلكوا .
انسانها تا هنگامی که با هم تفاوت دارند به خیرشان است پس هنگامی که با هم مساوی شدند هلاک می شوند.
74/400 : امیر المومنین: امنن على من شئت تكن أميره ، واحتج إلى من شئت تكن أسيره ، واستغن عمن شئت تكن نظيره .
بر هر کس خواهی امیر شوی به او منت و لطف داشته باشد. و اظهار نیاز به مردم بکن تا اسیر آنها شوی. از هر کس خواستی مانند او شوی از او بی نیازی جوی.
75/3: كل ما هو آت قريب .
آنچه که اتفاق افتادنی است نزدیک است(آن را دور حساب نکنید)
75/11: الهجران عقوبة العشق.
جدایی فرجام بد عاشقی.
75/13: من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهوته .
هر که نفسش برایش کرامت و ارزش داشته باشد شهوات برایش بی ارزش و آسان خواهد بود.
ج75 ص 13 :القلب مصحف البصر .
قلب صفحه دیدگان است.
75/160 : امام سجاد: من رمى الناس بما فيهم رموه بما ليس فيه ، ومن لم يعرف داءه أفسده دواؤه .
هر کس مردم را به اشتباهاتی که دارند سرزنش و متهم کند او را به اشتباهاتی که ندارد متهم خواهند کرد. هر کس مرض خویش را نداند دوای خود را تلف می کند و از دست می دهد.
کافی 5/338: إنّ الله جعل للمرأة صبر عشرة رجال، فإذا هاجت کانت لها قوّة شهوة عشرة رجال .
خداوند در زن صبر(و حیای) ده مرد را قرار دهده، پس زمانی که به هیجان بیاید برای او شهوة ده مرد خواهد بود.
68/368: عن أبي عبد الله ( عليه السلام ) أنه تلا هذه الآية(بل الانسان علی نفسه بصیرة) ثم قال : ما يصنع الانسان أن يعتذر إلى الناس خلاف ما يعلم الله منه ، إن رسول الله ( صلى الله عليه وآله ) كان يقول : من أسر سريرة رداه الله رداءها إن خيرا فخير ، وإن شرا فشر .
انسان چرا عذری به نزد مردم می آورد که خدا در دل او خلاف آن را می بیند؟ رسول خدا می فرمودند: هر کس در دل سرّی را پنهان کند خداوند لباس آن امر پنهان را به تن او ظاهر می کند، اگر نیّت خوبی در دل داشته باشد خدا ظاهر او را خوب می کند و اگر نیّت سوءی در دل داشته باشد خداوند بدی را به ظاهرش سرایت می دهد.
75/237 : امام صادق: لا غنى بالزوج عن ثلاثة أشياء فيما بينه وبين زوجته وهي الموافقة ليجتلب بها موافقتها ومحبتها وهواها ، وحسن خلقة معها ، واستعماله استمالة قلبها بالهيئة الحسنة في عينها ، وتوسعته عليها . ولا غنى بالزوجة فيما بينها وبين زوجها الموافق لها عن ثلاث خصال وهن : صيانة نفسها عن كل دنس حتى يطمئن قلبه إلى الثقة بها في حال المحبوب والمكروه ، وحياطته ليكون ذلك عاطفا عليها عند زلة تكون منها ، وإظهار العشق له بالخلابة والهيئة الحسنة لها في عينه .
شوهر نسبت به زن خویش از سه چیز بی نیاز نیست: اوّل موافقه و سازگاری با زن تا بتواند سازگاری زن و محبّت و هوای او را و خوش خلقی او را جلب خویش کند. دوّم نرم کردن قلب زن به ظاهر و قیافه آراسته در دید زن و سوّم توسعه و آسان گرفتن در رزق و روزی او. نیز زن نسبت به شوهر خویش به سه چیز نیاز دارد: اوّل اینکه زن خود را از هر ناپاکی تطهیر کند تا مرد به زن در همه حال اطمینان و اعتماد بکند، دور او بگردد تا با این کار عطوفت مرد به زن جلب شود مخصوصاً زمانی که از زن اشتباهی سر می زند، سوّم ابراز عشق و محبّت به مرد با دلربایی سخن و چهره زیبا در مقابل مرد.
ج75 ص 240: امام صادق: الرغبة في الدنيا تورث الغم والحزن والزهد في الدنيا راحة القلب والبدن .
میل و علاقه به دنیا غم و ناراحتی به دنبال می آورد و بی رغبتی در دنیا راحة قلب و جسم است.
ج75 ص 242: امام صادق: صلاح حال التعايش والتعاشر ملء مكيال ثلثاه فطنة ، وثلثه تغافل .
اصلاح و سلامت حال معاشرت و رابطه با دیگران به اینست که ظرف دل را دو سوّم از زیرکی و یک سوّم از تغافل و اظهار بی توجّهی پر کنی.
میزان الحکمة 10/270: امام صادق: ما ضَعُفَ بدن عما قوِیت علیه النیة.
بدن در کاری که عزم و نیّت بر آن کار قوی است احساس ضعف نمی کند.
ج75 ص 321:امام کاظم: إذا كان الجور أغلب من الحق لم يحل لاحد أن يظن بأحد خيرا حتى يعرف ذلك منه .
اگر زمانه زمانه جور و ستمکاران است، شایسته نیست کسی به کسی خوش گمان باشد مگر اینکه مطمئن شود.
75/370 :امام هادی: ... واعلموا أن النفس أقبل شئ لما أعطيت وأمنع شئ لما منعت .
بدانید که نفس و دل انسان آنچه را که به او داده شود خوب قبول می کند و آنچه را که از او منع شود نفرت خواهد داشت(به این ترجمه یقین ندارم)
75/374: امام عسکری: جرأة الولد على والده في صغره تدعو إلى العقوق في كبره.
جرأت نشان دادن کودک بر پدرش در کودکی به عقوق او در بزرگی منجر می شود.
ج75 ص 374:امام عسکری: رياضة الجاهل و رد المعتاد عن عادته كالمعجز .
تهذیب اخلاق جاهل و نیز بازگرداندن کسی از عادتش، این دو کار مانند معجره است.