جمع بندی غیبت امام و گمراه شدن مردم

با سلام خدمت شما دوست گرامی
روایات علل متعددی برای غیبت امام زمان بیان فرموده اند مانند بیعت نکردن امام زمان با ظالمان (بحارالانوار، ج 51، ص 113. ) ، در امان ماندن امام از خطرات(اثبات الهداه، ج 6، ص 437. ) ، ... در یک روایت نیز غیبت آن را از اسرار معرفی کرده یعنی علتآ ن بر ما پوشیده است.:
پیامبراکرم صلى‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم فرمودند: «ان هذا الامر من امر اللّه و سرّ من سرّ اللّه» ؛ «این امر الهى و سرّى از اسرار خداوند است». (بحارالانوار ، ج 51، ص73).
یکی از علل و اسراری دیگری که روایات آن را برای غیبت امام زمان معرفی می کنند امتحان و آزمایش و در نهایت غربال کردن مومنان و تشخیص مومن از غیر مومن است.
غيبت آن حضرت سبب مى شود تا نفاق پنهان عده اى آشكار شود، و ايمان حقيقى محبان و شيعيان واقعى امام (عليه السلام) در كوره ى ولايت امام غايب (عليه السلام) از ناخالصى ها و دورويى ها جدا و پاك گردد و مؤمن از منافق تميز داده شود.
حضرت موسى بن جعفر (عليه السلام) مى فرمايد: هنگامى كه پنجمين فرزند امام هفتم (عليه السلام) غايب شد، مواظب دين خويش باشيد، تا مبادا كسى شما را از دين خارج كند! اى پسرك من! براى صاحب الامر بناچار غيبتى خواهد بود، به طورى كه عده اى از مؤمنان از عقيده ى خود بر مى گردند، همانا خدا به وسيله ى غيبت، بندگانش را امتحان مى نمايد بحارالانوار، ج 51، ص 113.

ادامه...

امام على علیه‌السلام فرمودند: «به خدا قسم، من و دو فرزندم شهید مى‌شویم. خداوند در آخرالزمان مردى از فرزندانم را به خون‌خواهى ما برخواهد انگیخت و او مدتى غایب مى‌شود تا مردم آزمایش شوند و گمراهان جدا گردند تا جایى که افراد نادان مى‌گویند: خداوند دیگر به آل محمد کارى ندارد!» (غیبت نعمانى، ب10).

بنا بر این توسط غیبت امام زمان (ع) مومنان واقعی از غیر واقعی بازشناخته شده و در واقع درونمایه خود را برملاء می کنند. یکی از اهداف خلقت انسان امتحان و ابتلاء است و انسان باید با قرار گرفتن در بوته های مختلف امتحان با اراده و اختیار خود مسیر خود را روشن سازد و با همین انتخاب ها و امتحان ها است که انسان به کمال می رسد و پیشرفت می کند. البته این امتحان وقتی رخ می دهد که حجت بر بندگان تمام شده باشد و از نظر ادله عقلی و نقلی برای آنها واضح شده باشد که عالم نیاز به امام دارد و گاهی این امام به خاطر شرایطی در غیبت به سر می برد.
امتحان های الهی همه در همین راستای تعالی و شکوفایی انسان ها است گاهی این امتحان ها سخت تر و گاهی آسان تر است گاهی موقعیتی برای انسان در دست اندازی به مال یتیم و مظلوم پیش می آید و انسان امتحان می شود گاهی به نگاه به نا محرم برای انسان امتحان پیش می آید گاهی به بیعت با امام حاظر و گاهی به بیعت با امام غایب. در هر صورت امتحان است و امتحان گاهی سخت است و گاهی آسان .
ولی قرار نیست به صرف این که برخی از عهده این امتحان بر نمی آیند و رفوزه می شوند خدا آنها را امتحان نکند! بلکه همیشه برای هر نوع امتحانی باید آماده باشند.

جمع بندی پرسش: یکی از مزایای دوران غیبت این است که معلوم شود چه کسی طرف دین است و چه کسی طرف دین نیست. چرا خداوند (دوست ندارد کسی گمراه شود) خواسته است دوران غیبت این شکلی باشد تا مردم گمراه شوند .     پاسخ: روایات علل متعددی برای غیبت امام زمان بیان فرموده اند مانند بیعت نکردن امام زمان با ظالمان (1) ، در امان ماندن امام از خطرات(2) ، ... در یک روایت نیز غیبت آن را از اسرار معرفی کرده یعنی علت آن بر ما پوشیده است.: پیامبراکرم (صلى‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمودند: «ان هذا الامر من امر اللّه و سرّ من سرّ اللّه» ؛ «این امر الهى و سرّى از اسرار خداوند است». (3). یکی از علل و اسرار دیگری که روایات آن را برای غیبت امام زمان معرفی می کنند امتحان و آزمایش و در نهایت غربال کردن مومنان و تشخیص مومن از غیر مومن است. غيبت آن حضرت سبب مى شود تا نفاق پنهان عده اى آشكار شود، و ايمان حقيقى محبان و شيعيان واقعى امام (عليه السلام) در كوره ى ولايت امام غايب (عليه السلام) از ناخالصى ها و دورويى ها جدا و پاك گردد و مؤمن از منافق تميز داده شود. حضرت موسى بن جعفر (عليه السلام) مى فرمايد: هنگامى كه پنجمين فرزند امام هفتم (عليه السلام) غايب شد، مواظب دين خويش باشيد، تا مبادا كسى شما را از دين خارج كند! اى پسرك من! براى صاحب الامر به ناچار غيبتى خواهد بود، به طورى كه عده اى از مؤمنان از عقيده ى خود بر مى گردند، همانا خدا به وسيله ى غيبت، بندگانش را امتحان مى نمايد. (4) امام على (علیه‌السلام) فرمودند: «به خدا قسم، من و دو فرزندم شهید مى‌شویم. خداوند در آخرالزمان مردى از فرزندانم را به خون‌خواهى ما برخواهد انگیخت و او مدتى غایب مى‌شود تا مردم آزمایش شوند و گمراهان جدا گردند تا جایى که افراد نادان مى‌گویند: خداوند دیگر به آل محمد کارى ندارد!» (5). بنا بر این توسط غیبت امام زمان (علیه السلام) مومنان واقعی از غیر واقعی بازشناخته شده و در واقع درونمایه خود را برملاء می کنند. یکی از اهداف خلقت انسان امتحان و ابتلاء است و انسان باید با قرار گرفتن در بوته های مختلف امتحان با اراده و اختیار خود مسیر خود را روشن سازد و با همین انتخاب ها و امتحان ها است که انسان به کمال می رسد و پیشرفت می کند. البته این امتحان وقتی رخ می دهد که حجت بر بندگان تمام شده باشد و از نظر ادله عقلی و نقلی برای آنها واضح شده باشد که عالم نیاز به امام دارد و گاهی این امام به خاطر شرایطی در غیبت به سر می برد. امتحان های الهی همه در همین راستای تعالی و شکوفایی انسان ها است گاهی این امتحان ها سخت تر و گاهی آسان تر است گاهی موقعیتی برای انسان در دست اندازی به مال یتیم و مظلوم پیش می آید و انسان امتحان می شود گاهی با نگاه به نا محرم برای انسان امتحان پیش می آید گاهی به بیعت با امام حاظر و گاهی به بیعت با امام غایب. در هر صورت امتحان است و امتحان گاهی سخت است و گاهی آسان . ولی قرار نیست به صرف این که برخی از عهده این امتحان بر نمی آیند و رفوزه می شوند خدا آنها را امتحان نکند! بلکه همیشه برای هر نوع امتحانی باید آماده باشند.   پی نوشت ها: 1-مجلسی، بحار الانوار ، تراث،بیروت 1403، ج51، ص 113. 2- عاملی، اثبات الهدایه، اعلمی، 1425،ج6، ص 437. 3- مجلسی، بحارالانوار، تراث،بیروت، 1403، ج 51، ص73 . 4- مجلسی، بحارالانوار، تراث،بیروت 1403،  ج 51، ص113 . 5- نعمانی، غیبت نعمانی، نشر صدوق 1397، حدیث 10.