جمع بندی افکار و عقاید شوهرم تغییر کرده

سلام

متأسفانه در سال های اخیر شاهد رشد مصرف مشروبات الکلی هستیم. عده ای تصور می کنند که مصرف مشروبات الکلی مشکلی برای فرد ایجاد نمی کند؛ در صورتی که این باوری غلط است. در کتاب های روانشناسی که نوشته دانشمندانِ آمریکایی و اروپایی است، به سختی می توان کتابی یافت که در مورد ضررهای مصرف الکل مطلبی در آن نیامده باشد. من به یک نمونه از آنها اشاره می کنم:
در کتاب «زمینه روانشناسیِ هیلگارد» که یک کتاب معتبر در زمینه روانشناسی است، آمده است:
«در امریکا تصادفاتِ ناشی از مصرف الکل، بزرگ ترین علت مرگ و میر افراد 15 تا 24 ساله است... مصرف زیاد یا طولانی مدت الکل، می تواند مشکلات جدی برای سلامت بیافریند. فشار خون، سکته قلبی، زخم معده، سرطان های دهان، گلو و معده، سیروز کبدی و افسردگی از جمله بیماری هایی هستند که با مصرف مداوم و مفرط الکل ارتباط دارند»⁽¹⁾.

متأسفانه شوهر شما به خاطر همنشینی با دوست بد، در افکار و عقایدش تغییرات زیادی به وجود آمده و این مسأله شما را دچار مشکل نموده است. در این شرایط باید با درایت بیشتری عمل کنید. توصیه های زیر را برای برخورد با همسر و فرزندتان به کار گیرید:

- علت مهمی که افراد به سمت مصرف مشروبات الکلی کشیده می شوند، «رهایی از احساساتِ منفی» است. این افراد نمی توانند به درستی با احساسات و عواطف منفی – مانند: غم و غصّه، خشم و عصبانیت – کنار بیایند. آنها برای اینکه مسائل و مشکلات زندگی را فراموش کنند و قدری از احساساتِ منفی خلاص شوند، به مصرف مشروبات الکلی یا موادّ مخدر پناه می برند. پس هر چه شما با شوهرتان در این مورد بیشتر دعوا و جرّ و بحث کنید، او بیشتر به سوی مصرف مشروبات الکلی کشیده می شود.

اینکه گفتم با همسرتان جرّ و بحث نکنید، به معنای سکوت در برابر اشتباهات او نیست؛ بلکه باید با زبان نرم اشتباهاتش را تذکر دهید. برای انتقاد از رفتارهای اشتباه همسرتان، نکات زیر را رعایت نمایید:

الف) از يادآوریِ نقاط مثبت غافل نشويد:
قبل از اينکه از نقاط ضعف همسرتان صحبت کنيد، نقاط مثبتِ او را يادآوری نمایيد و قبل از هر انتقادی از او تعريف کنيد. مثلا به خاطر اینکه خرجِ خانه را به موقع می دهد، از او تشکر کنید؛ یا از اینکه لباس تمیزی پوشیده، از او تعریف کنید. همچنين در گفت‌و‌گو‌هايتان بگویید:«همانطور که شما از او انتقاد می ‌کنيد، او نيز می‌تواند اشتباهات شما را بيان کند؛ چون بی عيب خداست». چنين رفتاری باعث می ‌شود همسرتان شما را آدم با انصافی بداند و حرف شما را بیشتر قبول کند.

ب) از رفتار انتقاد کنيد نه از شخصيت همسرتان:
شخصيت هر فردی تقريبا ثابت و پايدار است. اما رفتار فرد، موقّتی و قابل تغيير می باشد. به جایِ استفاده از جمله هایی که شخصيت شوهر را هدف قرار می دهد، هنگام انتقادْ از رفتار قابل مشاهده شوهرتان انتقاد کنيد تا حساسيت زيادی ايجاد نکند.
مثالِ انتقاد از شخصيت شوهر: بی احساس هستی، خودخواه هستی، تنبل هستی.
هنگام انتقاد از رفتار همسر بهتر است از قالب زير (روش xyz+خواسته) استفاده کنيد تا موثرتر باشد:
« وقتي که در موقعيتِ x ، عملِ y را انجام دادی، احساسِ z به من دست داد. ميشه کار ... را انجام دهی؟(خواسته)».
مثال: وقتي مي بينم شب ها(x) با دوستت وقت گذرونی می کنی و مشروب می خوری(y) ناراحت ميشم و غصه می خورم(z). ميشه از اين به بعد، بیشتر به ما توجه کنی؟(خواسته).

ج) خواسته تان را با کلمات « میشه...؟ » ، « لطفاً...» یا « بهتر نیست...؟ » مطرح کنید تا احتمالِ قبول کردنِ آن بیشتر شود. خودِ شما وقتی شوهرتان دستوری می دهد، ناراحت می شوید و دوست ندارید آن را انجام دهید. شوهرتان هم از شنیدنِ دستور خوشحال نمی شود.
د) هر بار که درخواستی را مطرح می کنید به یک یا دو رفتار اشاره کنید. زیرا اگر درخواست شما مفصّل و طولانی باشد، شوهرتان کلافه می شود.
ه) از کلماتی مثل «چرا» برای سؤال از رفتار همسرتان استفاده نکنید. وقتی با کلمه «چرا» از همسرتان در مورد رفتارش سؤال می پرسید، تصور می نماید که در حال بازجویی از او هستید و می خواهید آزادی اش را محدود کنید. سعی کنید همیشه از همان قالب (روش xyz+خواسته) برای بیان خواسته هایتان استفاده کنید.

ادامه دارد...

پی نوشت:
1: اتکینسون ، ریتا ال . [ و دیگران ]، خلاصه روانشناسی هیلگارد، ترجمه محمد نقی براهنی و دیگران، صفحه 235، انتشارات رشد، 1385.

- با شوهرتان درباره عقاید دینی جرّ و بحث نکنید. سعی نمایید با مطالعه کتاب های مفید، اطلاعات خود را درباره مسائل دینی (بهشت و جهنم، نماز و روزه) بالا ببرید. وقتی صحبتی در مورد این مسائل به میان آمد، دلیلِ کوتاهی ذکر کنید؛ اما درباره آن بحث و جدل نکنید. مثلا وقتی همسرتان گفت:«بهشت و جهنم توی همین دنیاست»، بگویید:«این دنیا ظرفیّتِ مجازاتِ همه آدم های بدکار را ندارد. مردی مانند: هیتلر که باعث مرگ ملیون ها نفر در دنیا شده، در این دنیا چطور مجازات می شود؟». اگر شوهرتان با شنیدنِ این حرفْ باز هم مخالفت کرد، توجهی نشان ندهید. زیرا ادامه دادنِ بحث، باعث بُروزِ بگومگو می شود و رابطه شما و همسرتان را تیره تر می سازد.

- اینکه می بینید شوهرتان پس از ازدواج زیاد با دوست و رفیقش معاشرت دارد، به این خاطر است که شوهرتان در کنار این فرد، «احساس آرامش» می کند و وقتی با این رفیقش حرف می زند، نگرانی هایش برطرف می شود و این رفیقْ موجب «تقویت اعتماد به نفسِ شوهرتان» می شود. اگر شما این دو (احساس آرامش و تقویت اعتماد به نفس) را به همسرتان هدیه دهید، رفیق بازیِ همسرتان کم می شود. برای این منظور، وقتی از رفتارهای شوهرتان ناراحت می شوید، به او غُرنزنید؛ بلکه با همان «روش xyz+خواسته» خواسته خود را با شوهرتان مطرح نمایید.

- اگر در میانِ آشنایانِ همسرتان، فردِ آگاه و خبره ای می شناسید که شوهرتان از او حرف شنوی دارد، با آن فرد «به صورت پنهانی» صحبت کنید و از بخواهید بیشتر با شوهرتان رابطه برقرار نماید تا شوهرتان از اخلاق و رفتار این فرد الگوگیری کند.

- انرژی تان را صرف حذف دوستِ شوهرتان نکنید. چنین کاری اشتباه است. زیرا باعث می شود شوهرتان در مقابل این کارْ مقاومت کند و بیشتر به سوی این فرد جذب شود. به جای تلاش برای حذف دوستش، جذابیت های دو نفری و با هم بودن را آن قدر زیاد کنید تا او ترجیح دهد روابط متاهلی داشته باشد و بیشتر با شما وقتش را بگذراند. به دنبال علاقه های مشترک، حل مسئله های مشترک و وقت گذرانی های جذاب بگردید. وقتی با هم هستید از کمبودها و انتظاراتِ برآورده نشده حرفی به میان نیاورید و غُر نزنید. بیشتر با هم بخندید.

موارد بالا را انجام دهید تا بتوانید شوهرتان را بیش از گذشته به سوی خود جذب کنید. این کار یکی دو روزه ممکن نیست؛ بلکه نیاز به تمرین و صبر و تحمل دارد. فراموش نکنید که برای حل مشکلات رفتاری باید صبور بود. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:« الصبرُ نِصفُ الإیمان»؛ یعنی « نیمی از ایمانْ صبر است »⁽¹⁾.
توقع نداشته باشید که شوهرتان در یک شب یا یک ماه بتواند رفتارش را تغییر دهد. تغییر رفتار و جایگزینیِ رفتار مناسبْ زمان بر است. یک مثال می زنم: وقتی ساعت دیواریِ خانه خود را جا به جا می کنید، تا چند وقت برای فهمیدن زمان، به محلّ قبلیِ ساعت نگاه می کنید. مدت ها طول می کشد تا به محلِّ جدیدِ ساعت دیواری عادت کنید. شوهر شما هم به این دوستش وابسته شده و قطع این وابستگی، زمان بر است.

سعی کنید با انجام توصیه های بالا به بهترین دوست شوهرتان تبدیل شوید. زرنگیِ بیشتری به خرج دهید. لذت هایی که شوهرتان با دوستش تجربه می کند را شناسایی کنید. مثلا شاید شوهرتان با دوستش فیلم نگاه می کند و در همان حال، تنقّلات می خورد. شما هم این کارها را کم کم انجام دهید. چیزی که تفریح را لذت بخش می کند، احساس رهایی از مشکلات روزمرّه و افکارِ نگران کننده است. پس با آماده کردنِ تفریح های شوهرتان در خانه، این احساسِ رهایی از مشکلات را به او و خودتان هدیه دهید.

شما از سال 92 متحوّل شده اید؛ پس واقعا توانمندتر از آن چیزی هستید که فکر می کنید. شما می توانید بهترین دوست شوهرتان شوید.

پی نوشت:
1: محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم)، نهج الفصاحة، ترجمه ابوالقاسم پاینده، صفحه547، نشر دنیای دانش،1382.

جمع بندی

پرسش:

خانمی هستم که از سال 92 متحوّل شده ام و اکنون فردی مذهبی هستم. مشکلم این است که از ابتدای ازدواج، شوهرم با فردی دوست شد که باعث شد شوهرم رفیق باز و اهل مشروب شود. تأثیر این فرد روی شوهرم آن قدر زیاد است که می گوید:«بهشت و جهنمی نیست. بهشت و جهنم در همین دنیاست». شوهرم قبل از ازدواج یک روزه قضا نداشت. حرف ها و رفتارهای شوهرم روی پسر 8 ساله ام نیز اثر گذاشته است. لطفا راهنمایی ام کنید که چگونه با شوهرم رفتار کنم.

پاسخ:

متأسفانه در سال های اخیر شاهد رشد مصرف مشروبات الکلی هستیم. عده ای تصور می کنند که مصرف مشروبات الکلی مشکلی برای فرد ایجاد نمی کند؛ در صورتی که این باوری غلط است. در کتاب های روانشناسی که نوشته دانشمندانِ آمریکایی و اروپایی است، به سختی می توان کتابی یافت که در مورد ضررهای مصرف الکل مطلبی در آن نیامده باشد. من به یک نمونه از آنها اشاره می کنم: در کتاب «زمینه روانشناسیِ هیلگارد» که یک کتاب معتبر در زمینه روانشناسی است، آمده است: «در امریکا تصادفاتِ ناشی از مصرف الکل، بزرگ ترین علت مرگ و میر افراد 15 تا 24 ساله است... مصرف زیاد یا طولانی مدت الکل، می تواند مشکلات جدی برای سلامت بیافریند. فشار خون، سکته قلبی، زخم معده، سرطان های دهان، گلو و معده، سیروز کبدی و افسردگی از جمله بیماری هایی هستند که با مصرف مداوم و مفرط الکل ارتباط دارند»⁽¹⁾.

متأسفانه شوهر شما به خاطر همنشینی با دوست بد، در افکار و عقایدش تغییرات زیادی به وجود آمده و این مسأله، شما را دچار مشکل نموده است. در این شرایط باید با درایت بیشتری رفتار کنید. توصیه های زیر را برای برخورد با همسر و فرزندتان به کار گیرید: - علت مهمی که افراد به سمت مصرف مشروبات الکلی کشیده می شوند، «رهایی از احساساتِ منفی» است. این افراد نمی توانند به درستی با احساسات و عواطف منفی – مانند: غم و غصّه، خشم و عصبانیت – کنار بیایند. آنها برای اینکه مسائل و مشکلات زندگی را فراموش کنند و قدری از احساساتِ منفی خلاص شوند، به مصرف مشروبات الکلی یا موادّ مخدر پناه می برند. پس هر چه شما با شوهرتان در این مورد بیشتر دعوا و جرّ و بحث کنید، او بیشتر به سوی مصرف مشروبات الکلی کشیده می شود. اینکه گفتم با همسرتان جرّ و بحث نکنید، به معنای سکوت در برابر اشتباهات او نیست؛ بلکه باید با زبان نرم اشتباهاتش را تذکر دهید. برای انتقاد از رفتارهای اشتباه همسرتان، نکات زیر را رعایت نمایید:

الف) از يادآوریِ نقاط مثبت غافل نشويد: قبل از اينکه از نقاط ضعف همسرتان صحبت کنيد، نقاط مثبتِ او را يادآوری نمایيد و قبل از هر انتقادی از او تعريف کنيد. مثلا به خاطر اینکه خرجِ خانه را به موقع می دهد، از او تشکر کنید؛ یا از اینکه لباس تمیزی پوشیده، از او تعریف کنید. همچنين در گفت‌و‌گو‌هايتان بگویید:«همانطور که شما از او انتقاد می ‌کنيد، او نيز می‌تواند اشتباهات شما را بيان کند؛ چون بی عيب خداست». چنين رفتاری باعث می ‌شود همسرتان شما را آدم با انصافی بداند و حرف شما را بیشتر قبول کند.

ب) از رفتار انتقاد کنيد نه از شخصيت همسرتان: شخصيت هر فردی تقريبا ثابت و پايدار است. اما رفتار فرد، موقّتی و قابل تغيير می باشد. به جایِ استفاده از جمله هایی که شخصيت شوهر را هدف قرار می دهد، هنگام انتقادْ از رفتار قابل مشاهده شوهرتان انتقاد کنيد تا حساسيت زيادی ايجاد نکند. مثالِ انتقاد از شخصيت شوهر: بی احساس هستی، خودخواه هستی، تنبل هستی.

هنگام انتقاد از رفتار همسر بهتر است از قالب زير (روش xyz+خواسته) استفاده کنيد تا موثرتر باشد:

« وقتي که در موقعيتِ x ، عملِ y را انجام دادی، احساسِ z به من دست داد. ميشه کار ... را انجام دهی؟(خواسته)».

مثال: وقتي مي بينم شب ها(x) با دوستت وقت گذرونی می کنی و مشروب می خوری(y) ناراحت ميشم و غصه می خورم(z). ميشه از اين به بعد، بیشتر به ما توجه کنی؟(خواسته).

ج) خواسته تان را با کلمات « میشه...؟ » ، « لطفاً...» یا « بهتر نیست...؟ » مطرح کنید تا احتمالِ قبول کردنِ آن بیشتر شود. خودِ شما وقتی شوهرتان دستوری می دهد، ناراحت می شوید و دوست ندارید آن را انجام دهید. شوهرتان هم از شنیدنِ دستور خوشحال نمی شود.

د) هر بار که درخواستی را مطرح می کنید به یک یا دو رفتار اشاره کنید. زیرا اگر درخواست شما مفصّل و طولانی باشد، شوهرتان کلافه می شود.

ه) از کلماتی مثل «چرا» برای سؤال از رفتار همسرتان استفاده نکنید. وقتی با کلمه «چرا» از همسرتان در مورد رفتارش سؤال می پرسید، تصور می نماید که در حال بازجویی از او هستید و می خواهید آزادی اش را محدود کنید. سعی کنید همیشه از همان قالب (روش xyz+خواسته) برای بیان خواسته هایتان استفاده کنید.

- با شوهرتان درباره عقاید دینی جرّ و بحث نکنید. سعی نمایید با مطالعه کتاب های مفید، اطلاعات خود را درباره مسائل دینی (بهشت و جهنم، نماز و روزه) بالا ببرید. وقتی صحبتی در مورد این مسائل به میان آمد، دلیلِ کوتاهی ذکر کنید؛ اما درباره آن بحث و جدل نکنید. مثلا وقتی همسرتان گفت:«بهشت و جهنم توی همین دنیاست»، بگویید:«این دنیا ظرفیّتِ مجازاتِ همه آدم های بدکار را ندارد. مردی مانند: هیتلر که باعث مرگ ملیون ها نفر در دنیا شده، در این دنیا چطور مجازات می شود؟». اگر شوهرتان با شنیدنِ این حرفْ باز هم مخالفت کرد، توجهی نشان ندهید. زیرا ادامه دادنِ بحث، باعث بُروزِ بگومگو می شود و رابطه شما و همسرتان را تیره تر می سازد.

- اینکه می بینید شوهرتان پس از ازدواج زیاد با دوست و رفیقش معاشرت دارد، به این خاطر است که شوهرتان در کنار این فرد، «احساس آرامش» می کند و وقتی با این رفیقش حرف می زند، نگرانی هایش برطرف می شود و این رفیقْ موجب «تقویت اعتماد به نفسِ شوهرتان» می شود. اگر شما این دو (احساس آرامش و تقویت اعتماد به نفس) را به همسرتان هدیه دهید، رفیق بازیِ همسرتان کم می شود. برای این منظور، وقتی از رفتارهای شوهرتان ناراحت می شوید، به او غُرنزنید؛ بلکه با همان «روش xyz+خواسته» خواسته خود را با شوهرتان مطرح نمایید.

- اگر در میانِ آشنایانِ همسرتان، فردِ آگاه و خبره ای می شناسید که شوهرتان از او حرف شنوی دارد، با آن فرد «به صورت پنهانی» صحبت کنید و از بخواهید بیشتر با شوهرتان رابطه برقرار نماید تا شوهرتان از اخلاق و رفتار این فرد الگوگیری کند.

- انرژی تان را صرف حذف دوستِ شوهرتان نکنید. چنین کاری اشتباه است. زیرا باعث می شود شوهرتان در مقابل این کارْ مقاومت کند و بیشتر به سوی این فرد جذب شود. به جای تلاش برای حذف دوستش، جذابیت های دو نفری و با هم بودن را آن قدر زیاد کنید تا او ترجیح دهد روابط متاهلی داشته باشد و بیشتر با شما وقتش را بگذراند. به دنبال علاقه های مشترک، حل مسئله های مشترک و وقت گذرانی های جذاب بگردید. وقتی با هم هستید از کمبودها و انتظاراتِ برآورده نشده حرفی به میان نیاورید و غُر نزنید. بیشتر با هم بخندید. موارد بالا را انجام دهید تا بتوانید شوهرتان را بیش از گذشته به سوی خود جذب کنید. این کار یکی دو روزه ممکن نیست؛ بلکه نیاز به تمرین و صبر و تحمل دارد. فراموش نکنید که برای حل مشکلات رفتاری باید صبور بود. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:« الصبرُ نِصفُ الإیمان»؛ یعنی « نیمی از ایمانْ صبر است »⁽²⁾. توقع نداشته باشید که شوهرتان در یک شب یا یک ماه بتواند رفتارش را تغییر دهد. تغییر رفتار و جایگزینیِ رفتار مناسبْ زمان بر است. یک مثال می زنم: وقتی ساعت دیواریِ خانه خود را جا به جا می کنید، تا چند وقت برای فهمیدن زمان، به محلّ قبلیِ ساعت نگاه می کنید. مدت ها طول می کشد تا به محلِّ جدیدِ ساعت دیواری عادت کنید. شوهر شما هم به این دوستش وابسته شده و قطع این وابستگی، زمان بر است.

سعی کنید با انجام توصیه های بالا به بهترین دوست شوهرتان تبدیل شوید. زرنگیِ بیشتری به خرج دهید. لذت هایی که شوهرتان با دوستش تجربه می کند را شناسایی کنید. مثلا شاید شوهرتان با دوستش فیلم نگاه می کند و در همان حال، تنقّلات می خورد. شما هم این کارها را کم کم انجام دهید. چیزی که تفریح را لذت بخش می کند، احساس رهایی از مشکلات روزمرّه و افکارِ نگران کننده است. پس با آماده کردنِ تفریح های شوهرتان در خانه، این احساسِ رهایی از مشکلات را به او و خودتان هدیه دهید.

شما از سال 92 متحوّل شده اید؛ پس واقعا توانمندتر از آن چیزی هستید که فکر می کنید. شما می توانید بهترین دوست شوهرتان شوید.

پی نوشت:

1: اتکینسون ، ریتا ال . [ و دیگران ]، خلاصه روانشناسی هیلگارد، ترجمه محمد نقی براهنی و دیگران، انتشارات رشد، 1385، صفحه 235.

2: محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم)، نهج الفصاحة، ترجمه ابوالقاسم پاینده، نشر دنیای دانش،1382، صفحه 547.