جمع بندی ارتکاب گناه در ماه رمضان با وجود در غل و زنجیر بودن شیاطین

جمع بندی

پرسش: با اینکه در احادیث آمده است در ماه رمضان شیاطین در غل و زنجیر هستند پس این همه گناه در بین مردم چرا انجام میشود؟

پاسخ: این جمله از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در ضمن خطبه ای که به خطبه شعبانیه معروف است بیان شده است. این خطبه در آخرین جمعه ماه شعبان و درباره ماه مبارک رمضان ایراد شده است. حضرت در بخشی از این خطبه میفرماید: «أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَبْوَابَ الْجِنَانِ فِي هَذَا الشَّهْرِ مُفَتَّحَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لَا يُغَلِّقَهَا عَلَيْكُمْ وَ أَبْوَابَ النِّيرَانِ مُغَلَّقَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لَا يُفَتِّحَهَا عَلَيْكُمْ وَ الشَّيَاطِينَ مَغْلُولَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لَا يُسَلِّطَهَا عَلَيْكُم؛ اي مردم! درهاى بهشت در اين ماه گشوده است. از خدا بخواهيد كه آنها را بر روی شما نبندد. درهاى دوزخ در اين ماه بسته است. از پروردگار خود بخواهيد كه بر روى شما آنها را نگشايد. شياطين در آن در بند اند. از خدا بخواهيد كه ديگر آنها را بر شما مسلط نكند.»(1) با توجه به آیات قرآن میدانیم که شیطان تا روز قیامت مهلت داده شده است. از طرف دیگر دنیا دار امتحان و آزمایش است و لازمه آن دوام اختیار و آزادی انسان برای انتخاب مسیر سعادت از شقاوت است. بنابراین بر بند شدن شیاطین در ماه رمضان به معنای سلب اختیار انسان در انجام گناه نیست. بلکه به معنای محدودیت شیاطین و قدرت عمل آنها در اغوای بندگان است. همچنین این تعبیر میتواند تعبیری کنایی از فاصله گرفتن انسان ها از شیاطین و بیشتر شدن مقاومتشان در برابر وسوسه آنها به خاطر نورانیت ماه مبارک باشد. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) بعد از اینکه از بسته شدن دست شیاطین سخن میگوید میفرماید: از خدا بخواهید که آنها را بر شما مسلط نکند. بنابراین همچنان خطر وسوسه و سلطه آنها وجود دارد و انسان با تلاش خود باید این خطر را رفع کند.

پی نوشت: 1. ابن بابویه، محمد بن علی(381 ق)، الامالی، قم، جامعه مدرسین، 1376ش. ص95.