جمع بندی راهنمایی برای ورود در سیر و سلوک عرفانی

تب‌های اولیه

7 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
راهنمایی برای ورود در سیر و سلوک عرفانی

با سلام و خسته نباشید به خدمت اعضای سایت، من پسری هفده ساله هستم و سعی میکنم به احکام دین مقید و مکلف باشم و همچنین از محرمات دوری کنم. یک چالشی که مدتی در زندگی من به وجود آمده این است که من جدیداً به عرفان و طریقه و سیر و سلوک عرفایی مانند مرحوم آیت الله قاضی و مرحوم آیت الله انصاری همدانی و شیخ مرتضی طالقانی و شیخ حسنعلی نخودکی و آیت الله تبریزی و آیت الله بهجت و سید هاشم حداد و علامه طهرانی و حاج اسماعیل دولابی و ... علاقه پیدا کردم و خیلی هم مشتاق هستم که در طریقه این بزرگان خصوصاً طریقه آیت الله قاضی گام بردارم. میخواستم درخواست کنم که اگر امکانش هست بنده را راهنمایی کنید که چگونه وارد این مسیر بشم.خیلی ممنون

width: 700 align: center

[TD="align: center"]با نام و یاد دوست

[/TD]

[TD="align: center"][/TD]


کارشناس بحث: استاد بدیع

[TD][/TD]

مهدی.ح;1020241 نوشت:
با سلام و خسته نباشید به خدمت اعضای سایت، من پسری هفده ساله هستم و سعی میکنم به احکام دین مقید و مکلف باشم و همچنین از محرمات دوری کنم. یک چالشی که مدتی در زندگی من به وجود آمده این است که من جدیداً به عرفان و طریقه و سیر و سلوک عرفایی مانند مرحوم آیت الله قاضی و مرحوم آیت الله انصاری همدانی و شیخ مرتضی طالقانی و شیخ حسنعلی نخودکی و آیت الله تبریزی و آیت الله بهجت و سید هاشم حداد و علامه طهرانی و حاج اسماعیل دولابی و ... علاقه پیدا کردم و خیلی هم مشتاق هستم که در طریقه این بزرگان خصوصاً طریقه آیت الله قاضی گام بردارم. میخواستم درخواست کنم که اگر امکانش هست بنده را راهنمایی کنید که چگونه وارد این مسیر بشم.خیلی ممنون

با سلام خدمت شما همراه گرامی

همه افرادی که از آنها نام بردید(رحمت و رضوان خداوند بر آنان باد) از بزرگان عرفان و موفقین و موثقین سیر و سلوک الی الله بوده اند. مخصوصا مکتب تربیتی عرفانی آیت الله قاضی (ره) که به مکتب نجف معروف شده است و از مجرب ترین و متقن ترین طرق سیر الی الله است.

اینکه محبت آنها در دل شما قرار گرفته است نشانه سعادت و پاکی سیرت شماست که باید به خاطر آن شکرگذار خداوند باشید و توفیق حفظ و تقویت این احساس معنوی را از خداوند متعال خواستار باشید.

در این مسیر نیت خود را هرچه میتوانید خالصانه تر قرار دهید. گاهی اوقات شرح حال آنان انسان را شیفته و فریفته خود میکند و مقامات و کراماتشان فرد را به غبطه وا میدارد. اما تمام قدرت هایی که در مسیر سیر و سلوک به دست آورده اند تنها کاهی بوده است در برابر کوهی از بندگی خداوند و لذت در مناجات با معبود. بنابراین آنچه باید هدف اصلی باشد بندگی خداست.

افرادی که در قله ایستاده اند شکوهمند و رشک برانگیز هستند. اما مسیر رسیدن به قله و سختی های آن نیز قابل تامل است. به خاطر همین سختی هاست که محفل درس خصوصی و حلقه شاگردان سلوکی این بزرگان بسیار خلوت بوده است و به سختی کسی را می پذیرفتند. بنابراین نباید به وعده های مدعیان فریفته شد و بدون طی مقدمات پای در آن گذاشت.

رسيدن به مراتب بلند عرفاني بدون کمک گرفتن از استاد سلوکي تقريبا نا ممکن و يا بسيار سخت است. چرا که در مسير سير و سلوک دام هايي از شيطان و هواي نفس پهن شده است که به راحتي و به تنهايي نميتوان از آنها عبور کرد. علاوه بر اينکه در انتخاب استاد و ارادت و اطاعت نسبت به او نيز نميتوان عجله کرد که در این صورت انسان در دام مکاتب انحرافی و کتب ضاله و افراد سودجو قرار میگیرد. بنابراین در ابتدا باید فرد به استاد عام که آیات و روایات و بیانات علما و فقها است عمل نماید و در صورت موفقیت توفیق همراهی استاد خاص در ادامه مسیر نصیب او خواهد شد.

مسیر سیر و سلوک الی الله متشکل از منازل و مقاماتی است که در منازل ابتدایی انسان بیش از استاد نیاز به اراده و عمل دارد. در این مراحل تنها کافی است به آنچه میداند عمل کند تا به تدریج مسیر باز شود و از هدایت های بعدی مستفیض گردد. کارهایی مثل توبه، ترک گناه، انجام واجبات، نماز شب، قرائت قرآن و .... از کارهایی است که شرط اولیه برای قدم گذاشتن در مسیر بندگی خداوند است. اگر در این کارها تثبیت شد مشمول عنایت های خداوندی برای ادامه مسیر خواهد شد. بنابراین اگر کسی بدون اینکه این مقامات را پشت سر بگذارد هوای رسیدن به مراتب میانی و پایانی را در سر بپروراند، خیالی بیهوده کرده است.

خب شما میتوانید مرا راهنمایی مختصری کنید تا چگونه به قطع یقین وارد این مسیر شوم؟ یعنی اولین کارهایی که باید انجام بدم، چیست؟

شما اول کتاب واجبات و محرمات آیت الله مشکینی و گناهان کبیره آیت الله دستغیب و رساله مرجع خود رو با دقت بخون تا حرام و حلال و دستورات دینی رو بدونی. در قدم دوم تلاش کن خرابی های گذشته رو جبران کنی.نماز قضا روزه قضا غیبت و تهمت بدهکاری به مردم مالی جانی و آبرویی رو حلالیت بگیری آن وقت راه برای رشد معنوی باز میشود. نماز رو صحیح و اول وقت و با توجه کامل بخون که خیلی مهمه.گناهان باید کامل ترک بشه.تا می تونی روزه بگیر به شرط این که شب جای روز رو پر نکنی.نماز شب رو حتما بخون اگه می خوای پیشرفت کنی و چاره ای نداری.هر روز حداقل یک حزب قرآن بخوان با تدبر. تا جایی که می تونی دایم الوضو و دایم الذکر باشید.
البته یک نکته ی خیلی خیلی مهم یادم رفت بگم از غذای حرام و شبهه ناک به شدت پرهیز کن این نکته و نماز اول وقت خیلی مهم اند.

مهدی.ح;1020550 نوشت:
خب شما میتوانید مرا راهنمایی مختصری کنید تا چگونه به قطع یقین وارد این مسیر شوم؟ یعنی اولین کارهایی که باید انجام بدم، چیست؟

با سلام

قبل از اینکه به پاسخ سوال شما بپردازم یک مثل میزنم. جامعه خودمان را در نظر بگیرید. افراد زیادی به بیماری هایی همون اضافه وزن، دیابت، قند، چربی و .... مبتلا هستند که در عمر آنها از نظر کمی و کیفی تاثیر منفی میگذارد. اما مشکل این افراد چیست؟ آنها فرمول های پیچیده پزشکی را نمی دانند و یا به تعدادی دستورالعمل ساده عمل نمی کنند؟ قطعا دومی است! در سیر و سلوک نیز مشکل بسیاری از ما عمل است نه علم.

اولین قدم در این مسیر پیدا کردن تنبه و بیرون آمدن از غفلت است که بحمد الله برای شما حاصل شده است.

قدم بعدی توبه از گذشته و عزم بر اصلاح در آینده است.

برای طی مراتب و مراحل بعدی شما نیاز به دو بازوی علم و عمل دارید. ابتدا باید بدانید که چه کار باید انجام دهید و در وهله بعد باید بتوانید آن را انجام دهید.

جنبه علمی سلوک: این جنبه را از دو راه میتوانید تامین نمایید. راه اول عمل به دانسته های موجود است. این راه حل تاثیری اعجاب انگیز در یادگیری های بعدی دارد و به صورت ناخودآگاه مسیر حرکت را روشن میکند. امام صادق(علیه السلام) میفرماید: «اطْلُبِ‏ الْعِلْمَ‏ بِاسْتِعْمَالِه‏؛ علم را با عمل کردن به آن به دست آور.»(1)

راه دوم مطالعه و استفاده از کتب مفید است. مطالعه این کتب میتواند به شما کمک کند:
سیر و سلوک ، طرحی نو در عرفان عملی شیعه اثر شیخ علی رضائی تهرانی
آیین برنامه سازی سیر و سلوک در قرآن اثر محمدجواد رودگر
در جستجوي عرفان اسلامي اثر گرانقدر حضرت آیت الله مصباح یزدی

جنبه عملی سلوک: بخش اصلی سلوک جنبه عملی آن است و یکی از بهترین راه ها برای مدیریت عمل سالک روش محاسبه است. محاسبه نفس به معنای خودارزیابی و خودنظارتی یکی از بهترین روش های تهذیب نفس است. به کمک این روش میتوان عیوب و اشتباهات خود را رصد کرد و آسان تر آنها را برطرف نمود. در روایتی امام کاظم علیه السلام می فرمایند: کسی که هر روز خود را مورد محاسبه قرار ندهد از ما نیست.(2) حسابرسی نفس مشتمل بر چهار مرحله مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاتبه است که در برخی از کتب اخلاقی بدین گونه تبیین شده است:

مشارطه آن است كه در اول روز شرط كند كه امروز گناهي انجام نخواهد داد و اين مطلب را تصميم بگيرد و معلوم است كه يك روز گناه نكردن كاري است آسان و سهل و مي توان به راحتي از عهده اش بر آمد. پس از مشارطه بايد وارد مراقبه شوي يعني در تمام مدت متوجه عمل به شرط خود باشي و پيوسته مراقب اعمال و احوال خود باشي تا مرتكب گناهي نشوي و اگر در دلت افتاد كه مرتكب خلاف شوي بدان كه اين از شيطان است پس به آن لعنت كن و به خداوند متعال پناه ببر. و به همين حال مراقب باشي تا موقع محاسبه كه آخر شب وقتي اختصاص دهي و در آن وقت كه به تمام كارهاي شبانه روز خود رسيدگي نمايي و حساب نفس را بكني كه در اين روز مرتكب گناه شده يا نه. اگر گناهي مرتكب نشده باشد شكر خدا كن و بدان كه يك قدم پيش رفتي و منظور نظر الهي شدي و اميد است كار براي تو سهل و آسان شود و آن وقت است كه اطاعت خداوند و ترك معاصي برايت شيرين خواهد شد و اگر مرتكب گناه شده باشد بايد خود را مواخذه كني و از خداوند بخواهي و بنا بگذاري كه فردا مردانه عمل كني و بهمين حال باشي تا خداي تعالي ابواب توفيق و سعادت را بر روي تو باز كند.

پی نوشت:
1. بحار الأنوار، ج‏1، ص225.
2. کافی، ج2، ص453.


پرسش: پسری هفده ساله هستم و سعی میکنم به احکام دین مقید و مکلف باشم و همچنین از محرمات دوری کنم. یک چالشی که مدتی در زندگی من به وجود آمده این است که من جدیداً به عرفان و طریقه و سیر و سلوک عرفایی مانند مرحوم آیت الله قاضی و مرحوم آیت الله انصاری همدانی و شیخ مرتضی طالقانی و شیخ حسنعلی نخودکی و آیت الله تبریزی و آیت الله بهجت و سید هاشم حداد و علامه طهرانی و حاج اسماعیل دولابی و ... علاقه پیدا کردم و خیلی هم مشتاق هستم که در طریقه این بزرگان خصوصاً طریقه آیت الله قاضی گام بردارم. میخواستم درخواست کنم که اگر امکانش هست بنده را راهنمایی کنید که چگونه وارد این مسیر شوم؟

پاسخ: همه افرادی که از آنها نام بردید(رحمت و رضوان خداوند بر آنان باد) از بزرگان عرفان و موفقین و موثقین سیر و سلوک الی الله بوده اند. مخصوصا مکتب تربیتی عرفانی آیت الله قاضی (ره) که به مکتب نجف معروف شده است و از مجرب ترین و متقن ترین طرق سیر الی الله است.

اینکه محبت آنها در دل شما قرار گرفته است نشانه سعادت و پاکی سیرت شماست که باید به خاطر آن شکرگذار خداوند باشید و توفیق حفظ و تقویت این احساس معنوی را از خداوند متعال خواستار باشید.

در این مسیر نیت خود را هرچه میتوانید خالصانه تر قرار دهید. گاهی اوقات شرح حال آنان انسان را شیفته و فریفته خود میکند و مقامات و کراماتشان فرد را به غبطه وا میدارد. اما تمام قدرت هایی که در مسیر سیر و سلوک به دست آورده اند تنها کاهی بوده است در برابر کوهی از بندگی خداوند و لذت در مناجات با معبود. بنابراین آنچه باید هدف اصلی باشد بندگی خداست.

افرادی که در قله ایستاده اند شکوهمند و رشک برانگیز هستند. اما مسیر رسیدن به قله و سختی های آن نیز قابل تامل است. به خاطر همین سختی هاست که محفل درس خصوصی و حلقه شاگردان سلوکی این بزرگان بسیار خلوت بوده است و به سختی کسی را می پذیرفتند. بنابراین نباید به وعده های مدعیان فریفته شد و بدون طی مقدمات پای در آن گذاشت.

رسيدن به مراتب بلند عرفاني بدون کمک گرفتن از استاد سلوکي تقريبا نا ممکن و يا بسيار سخت است. چرا که در مسير سير و سلوک دام هايي از شيطان و هواي نفس پهن شده است که به راحتي و به تنهايي نميتوان از آنها عبور کرد. علاوه بر اينکه در انتخاب استاد و ارادت و اطاعت نسبت به او نيز نميتوان عجله کرد که در این صورت انسان در دام مکاتب انحرافی و کتب ضاله و افراد سودجو قرار میگیرد. بنابراین در ابتدا باید فرد به استاد عام که آیات و روایات و بیانات علما و فقها است عمل نماید و در صورت موفقیت توفیق همراهی استاد خاص در ادامه مسیر نصیب او خواهد شد.

مسیر سیر و سلوک الی الله متشکل از منازل و مقاماتی است که در منازل ابتدایی انسان بیش از استاد نیاز به اراده و عمل دارد. در این مراحل تنها کافی است به آنچه میداند عمل کند تا به تدریج مسیر باز شود و از هدایت های بعدی مستفیض گردد. کارهایی مثل توبه، ترک گناه، انجام واجبات، نماز شب، قرائت قرآن و .... از کارهایی است که شرط اولیه برای قدم گذاشتن در مسیر بندگی خداوند است. اگر در این کارها تثبیت شد مشمول عنایت های خداوندی برای ادامه مسیر خواهد شد. بنابراین اگر کسی بدون اینکه این مقامات را پشت سر بگذارد هوای رسیدن به مراتب میانی و پایانی را در سر بپروراند، خیالی بیهوده کرده است.

بنابراین میتوان گفت برای طی مراتب و مراحل سلوکی شما نیاز به دو بازوی علم و عمل دارید. ابتدا باید بدانید که چه کار باید انجام دهید و در وهله بعد باید بتوانید آن را انجام دهید.

جنبه علمی سلوک: این جنبه را از دو راه میتوانید تامین نمایید. راه اول عمل به دانسته های موجود است. این راه حل تاثیری اعجاب انگیز در یادگیری های بعدی دارد و به صورت ناخودآگاه مسیر حرکت را روشن میکند. امام صادق(علیه السلام) میفرماید: «اطْلُبِ‏ الْعِلْمَ‏ بِاسْتِعْمَالِه‏؛ علم را با عمل کردن به آن به دست آور.»(1)

راه دوم مطالعه و استفاده از کتب مفید است. مطالعه این کتب میتواند به شما کمک کند:
سیر و سلوک ، طرحی نو در عرفان عملی شیعه اثر شیخ علی رضائی تهرانی
آیین برنامه سازی سیر و سلوک در قرآن اثر محمدجواد رودگر
در جستجوي عرفان اسلامي اثر گرانقدر حضرت آیت الله مصباح یزدی

جنبه عملی سلوک: بخش اصلی سلوک جنبه عملی آن است و یکی از بهترین راه ها برای مدیریت عمل سالک روش محاسبه است. محاسبه نفس به معنای خودارزیابی و خودنظارتی یکی از بهترین روش های تهذیب نفس است. به کمک این روش میتوان عیوب و اشتباهات خود را رصد کرد و آسان تر آنها را برطرف نمود. در روایتی امام کاظم (علیه السلام) می فرمایند: «لَيْسَ‏ مِنَّا مَنْ‏ لَمْ‏ يُحَاسِبْ نَفْسَهُ فِي كُلِّ يَوْمٍ فَإِنْ عَمِلَ حَسَناً اسْتَزَادَ اللَّهَ وَ إِنْ عَمِلَ سَيِّئاً اسْتَغْفَرَ اللَّهَ مِنْهُ وَ تَابَ إِلَيْهِ؛ کسی که هر روز خود را مورد محاسبه قرار ندهد از ما نیست. پس اگر کار نیکی انجام داده بود از خداوند توفیق بیشتر طلب کند و اگر گناهی انجام داده بود استغفار کند و توبه نماید.»(2) حسابرسی نفس مشتمل بر چهار مرحله مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاتبه است که در برخی از کتب اخلاقی بدین گونه تبیین شده است:

مشارطه آن است كه در اول روز شرط كند كه امروز گناهي انجام نخواهد داد و اين مطلب را تصميم بگيرد و معلوم است كه يك روز گناه نكردن كاري است آسان و سهل و مي توان به راحتي از عهده اش بر آمد. پس از مشارطه بايد وارد مراقبه شوي يعني در تمام مدت متوجه عمل به شرط خود باشي و پيوسته مراقب اعمال و احوال خود باشي تا مرتكب گناهي نشوي و اگر در دلت افتاد كه مرتكب خلاف شوي بدان كه اين از شيطان است پس به آن لعنت كن و به خداوند متعال پناه ببر. و به همين حال مراقب باشي تا موقع محاسبه كه آخر شب وقتي اختصاص دهي و در آن وقت كه به تمام كارهاي شبانه روز خود رسيدگي نمايي و حساب نفس را بكني كه در اين روز مرتكب گناه شده يا نه. اگر گناهي مرتكب نشده باشد شكر خدا كن و بدان كه يك قدم پيش رفتي و منظور نظر الهي شدي و اميد است كار براي تو سهل و آسان شود و آن وقت است كه اطاعت خداوند و ترك معاصي برايت شيرين خواهد شد و اگر مرتكب گناه شده باشد بايد خود را مواخذه كني و از خداوند بخواهي و بنا بگذاري كه فردا مردانه عمل كني و بهمين حال باشي تا خداي تعالي ابواب توفيق و سعادت را بر روي تو باز كند.

پی نوشت ها:
1. مجلسی، محمد باقر(1110ق)، بحار الانوار، بیروت، دار احیا التراث العربی، ج‏1، ص225.
2. کلینی، محمد بن یعقوب(329 ق)الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج2، ص453.

موضوع قفل شده است