جمع بندی مواردی که دروغ گفتن جایز است

تب‌های اولیه

3 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
مواردی که دروغ گفتن جایز است

سلام
چه مواردی دروغ گفتن مجازه؟
مرد میتونه در مورد اموالش دورغ بگه یعنی اگر زن وبچه چیزی خواستن بگه ندارم؟
مرجع رهبری

width: 700 align: center

[TD="align: center"]با نام و یاد دوست

[/TD]

[TD="align: center"][/TD]


کارشناس بحث: استاد حنیف

[TD][/TD]

پرسش: در چه مواردی دروغ گفتن مجاز است؟ آیا مرد می تواند در مورد اموالش دورغ بگوید؟ یعنی اگر زن و بچه چیزی خواستند بگوید ندارم؟

پاسخ: دروغ گفتن به طور کلی کار بسیار ناپسند و قبیحی ست؛ نه تنها در دین اسلام،‌ بلکه نزد تمام ادیان الهی و حتی اصول انسانی، صرف نظر از دین. در عین حال هر عملی، ممکن است در شرایط مختلف، احکام متفاوتی پیدا کند. مثلا در زمان اضطرار تقریبا هر حرامی، از حرمت خارج شده و حکم حلال پیدا می کند. امام صادق (عليه السلام) فرمود: «ليسَ شيءٌ ممّا حَرّمَ اللّهُ إلاّ و قَدْ أحَلَّهُ لِمَن اضطُرَّ إليهِ؛ هيچ چيزى نيست كه خداوند حرام كرده باشد، مگر اين كه آن را براى فرد مضطر حلال نموده است.» (۱)

و به طور خاص در مورد دروغ گفتن از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمودند: «کُلُّ کَذِبٍ مَسْئُولٌ عَنْهُ صَاحِبُهُ یَوْماً إِلَّا کَذِباً فِی ثَلَاثَةٍ رَجُلٌ کَائِدٌ فِی حَرْبِهِ فَهُوَ مَوْضُوعٌ عَنْهُ أَوْ رَجُلٌ أَصْلَحَ بَیْنَ اثْنَیْنِ یَلْقَى هَذَا بِغَیْرِ مَا یَلْقَى بِهِ هَذَا یُرِیدُ بِذَلِکَ الْإِصْلَاحَ مَا بَیْنَهُمَا أَوْ رَجُلٌ وَعَدَ أَهْلَهُ شَیْئاً وَ هُوَ لَا یُرِیدُ أَنْ یُتِمَّ لَهُمْ؛ هر دروغى روزى از گوينده اش بازخواست شود، مگر دروغى كه در سه جا گفته شود: مردى كه در جنگ نيرنگ زند كه بر او گناهى نيست، يا مردى كه ميان دو نفر اصلاح و سازش دهد؛ با اين يكى برخوردى مى كند و با آن يكى برخورد ديگرى و هدفش از اين كار آشتى دادن ميان آن دوست، يا مردى كه به زن (خانواده) خود و عده اى دهد و قصد انجام آن را نداشته باشد. (۲)

هرچند در چنین مواقعی هم توصیه شده که به جای دروغ گفتن، از توریه استفاده شود. توریه به معنای گفتنِ سخن راستی ست که مخاطب و شنونده، چیز دیگری برداشت کند که واقعیت نیست.

اما در کنار اینها، نکته ای که می خواهم توجه شما و بقیه دوستان را به آن جلب کنم اینست که اگر مردی بتواند خواسته و حاجت خانواده اش را تامین کند، آیا کار انسانی و عاقلانه ای ست که آنها را در فشار قرار داده و به دروغ اعلام نداری و فقر نماید؟!؟!

در سوره طلاق می خوانیم « أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنْتُمْ مِنْ وُجْدِكُمْ وَلَا تُضَارُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ وَإِنْ كُنَّ أُولَاتِ حَمْلٍ فَأَنْفِقُوا عَلَيْهِنَّ حَتَّى يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ ؛ زنان را در جایی مسکن دهید که خود ساکن هستید و در توان دارید و به ایشان زیان نرسانید و در تنگنایشان قرار ندهید. اگر آنان باردار باشند خرج و نفقه ایشان را بپردازید تا زمانی که وضع حمل می‌نمایند.» (۳)
این دستور خداوند نسبت به زنانی ست که همسرشان آنها را طلاق داده و در ایام عده هستند. آیا خداوند نسبت به زنی که در همسری شماست، کمتر توصیه می کند؟!

در کتاب همسران رحمت شده و همسران نفرین شده، روایتی بدین مضمون از امام کاظم (علیه السلام) نقل شده که فرمودند «سزاوار است شخصی که خدای متعال نعمتی به او کرامت فرموده، او نیز برای همسر و خانواده‌اش توسعه و گشایش ایجاد نماید. سپس آن حضرت فرمود: شخصی را می‌شناسم که خدای متعال بر او نعمتی ارزانی داشت، اما او آن نعمت را از همسر و خانواده‌اش دریغ داشته و آن‌ها را از آن نعمت محروم داشت. دیری نپایید که آن نعمت‌ها بر باد رفته و نابود شد.» (۴)

قاعدتا حساب اسراف و زیاده روی جداست. اسلام همواره توصیه به میانه روی کرده و از افراط و تفریط نهی می نماید.

« وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا؛ دست خویش را بر گردنت بسته مدار (و از کمک به دیگران خودداری مکن و بخیل مباش) و بیش از حد هم گشاده‌دست مباش که سبب شود از کار بمانی و مورد ملامت (این و آن) قرار بگیری و غمناک بگردی» (۶)


پی نوشت ها:
۱.
محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، مترجم شیخی، حمیدرضا، موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، قم؛ ج ۱؛ صفحه ۱۷۵
۲. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، مترجم شیخی، حمیدرضا، موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، قم، ج ۱۰، ص ۷۹
۳. طلاق، ۶۹
۴. ناجی جزایری، سید هاشم، همسران رحمت شده و همسران نفرین شده، قم ۱۳۸۸
۵. سوره اسراء، ۲۹

موضوع قفل شده است