جمع بندی احادیثی در مورد افزایش برکت در زمان و عمر

پرسش: روایاتی که به موضوع «برکت در عمر» پرداخته اند کدامند؟
پاسخ:

برکت در زندگی چه در بعد مادی مانند رزق و روزی و چه در بعد معنوی مانند علم و دانش و عبادت به عوامل متعددی بستگی دارد که وجود آنها زندگی را سرشار از برکت می سازد و پیدایش موانع بر سر راه آنها برکت را از زندگی آدمی سلب می کند. از سوی دیگر به دلیل اهمیت مساله برکت و زوایای گسترده آن، روایات بسیار زیادی در منابع روایی آمده است که نشان می دهد این مساله بسیار حائز اهمیت است. کتاب «حکمت نامه پیامبر اعظم» (صلی الله علیه و آله و سلم) در باب دهم روایات مربوط به «برکت» را در 12 فصل تحت عناوین عوامل بركت عمر، عوامل بركت خانه، اخلاق بركت آفرين‏، ذكرها و عبادت‏هاى بركت‏ آفرين‏، كارهاى بركت آفرين، دعاهاى بركت آفرين‏، انسان‏هاى بابركت‏، حيوانات بابركت‏، زمان‏ هاى بابركت‏، خوراكى‏ هاى بابركت‏، نوشيدنى ‏هاى بابركت‏، شغل‏ هاى با بركت‏، موانع بركت‏ گرد آورده است. در برخی از روایات به عوامل برکت در عمر پرداخته شده است که به شرح زیر است:

• عدالت ورزی: عن رسول الله (صلی الله علیه و آله): مَن وَلِيَ مِن امورِ المُسلِمينَ شَيئاً فَحَسُنَت سيرَتُهُ رُزِقَ الهَيبَةَ في قُلوبِهِم ... وإذا عَدَلَ فيهِم مُدَّ في عُمُرِهِ.

• تقوی و صله رحم: عن رسول الله (صلی الله علیه و آله): مَن سَرَّهُ أن يُنسَأَ لَهُ في عُمُرِهِ ويُوَسَّعَ لَهُ في رِزقِهِ فَليَتَّقِ اللَّهَ وَليَصِل رَحِمَهُ.

• نیکی به والدین: قال رسول اللَّه (صلى الله عليه و آله): مَن بَرَّ والِدَيهِ طوبى‏ لَهُ! زادَ اللَّهُ في عُمُرِهِ.

• ذکر «بسم الله الرحمن الرحیم»: قال رسول اللَّه (صلى الله عليه و آله):إذا قالَ العَبدُ: بسم الله الرحمن الرحيم‏ قالَ اللَّهُ- جَلَّ جَلالُهُ-:بَدَأَ عَبدي بِاسمي، وحَقٌّ عَلَيَّ أن اتَمِّمَ لَهُ امورَهُ، وابارِكَ لَهُ في أحوالِهِ.
• پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله): هر گاه بنده بگويد: بسم الله الرحمن الرحيم، خداى متعال مى‏ فرمايد:«بنده من، با نام من آغاز كرد. بر من رواست كه كارهايش را به انجام رسانم و او را در همه حال، بركت دهم».
• حمد ثنا بر پیامبر اسلام: قال رسول اللَّه (صلى الله عليه و آله): كُلُّ أمرٍ ذي بالٍ لا يُبدَأُ فيهِ بِحَمدِ اللَّهِ وَالصَّلاةِ عَلَيَّ فَهُوَ أقطَعُ أبتَرُ، مَمحوقٌ مِن كُلِّ بَرَكَةٍ.

• قال رسول الله( صلى الله عليه و آله):ثَلاثٌ لَو يَعلَمُ النّاسُ ما فيهِنِّ ما اخِذنَ إلّابِسَهمَةٍ؛ حِرصاً عَلى‏ ما فيهِنَّ مِنَ الخَيرِ وَالبَرَكَةِ: التَّأذينُ بِالصَّلاةِ، وَالتَّهجيرُ بِالجَماعاتِ، وَالصَّلاةُ في أوَّلِ الصُّفوفِ.

• رسول اللَّه (صلى الله عليه و آله)‏- كانَ يَقولُ عِندَ استيقاظِهِ مِن نَومِهِ-: اللَّهُمَّ إنّي أسأَلُكَ خَيرَ هذَا اليَومِ ونورَهُ، وهُداهُ وبَرَكَتَهُ، وطَهورَهُ ومُعافاتَهُ، اللَّهُمَّ إنّي أسأَلُكَ خَيرَهُ وخَيرَ ما فيهِ، وأعوذُ بِكَ مِن شَرِّهِ وشَرِّ ما بَعدَهُ.

• رسول اللَّه (صلى الله عليه و آله‏)- إذا رَأَى الهِلالَ-:اللَّهُمَّ بارِك لَنا في شَهرِنا هذَا الدّاخِلِ.

• رسول اللَّه (صلى الله عليه و آله):شَهرُ رَمَضانَ شَهرُ اللَّهِ عز و جل، وهُوَ شَهرٌ يُضاعِفُ اللَّهُ فيهِ الحَسَناتِ، ويَمحو فيهِ السَّيِّئاتِ، وهُوَ شَهرُ البَرَكَةِ.

• رسول اللَّه (صلى الله عليه و آله):مَن غَدا في طَلَبِ العِلمِ أظَلَّت عَلَيهِ المَلائِكَةُ، وبورِكَ لَهُ في مَعيشَتِهِ، ولَم يَنقُص مِن رِزقِهِ.

• عنه (صلى الله عليه و آله):اغدوا في طَلَبِ العِلمِ؛ فَإِنَّ الغُدُوَّ بَرَكَةٌ ونَجاحٌ.