جمع بندی تباکی یا گریه بر مصیبت ائمه خصوصا امام حسین علیه السلام

تب‌های اولیه

10 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
تباکی یا گریه بر مصیبت ائمه خصوصا امام حسین علیه السلام

سلام و عرض ادب

آیا تباکی یا گریه کردن برای امام حسین علیه السلام که در روایات آمده حتما باید در مجالس باشد ؟

گریه برای امام حسین علیه السلام بعد از نماز واجب که تنها هستیم آیا مطلوب است و همان ثوابی که در روایات دارد را شامل میشود؟

اگر از بزرگان سخنی هست لطفا بفرمائید.

ممنون از شما

width: 700 align: center

[TD="align: center"]با نام و یاد دوست

[/TD]

[TD="align: center"][/TD]


کارشناس بحث: استاد تذکره

[TD][/TD]

در پاسخ اول شما عرض می کنم :
تباکی یعنی خود را به گریه وا داشتن و حالت گریه به خود گرفتن در حالی که گریه ات نمی آید،
در لغت نامه های ما چنین معنی کرده اند: "تَبَاكَى‏ الرجل": تكلف البكاء.(1)، تباکی از باب تفاعل بوده و به معنای تظاهر به گریه است.
این تباکی مصداق کامل و اهم آن در مجالس و محافل مرتبط به امام حسین(علیه السلام) آست چون تباکی از باب تفاعل و اظهار گریه است و اظهار گریه در برابر مردم عزادار معنا پیدا می کند و البته می تواند به صورت فردی بدون حضور در مجلس هم معنا شود و تضادی وجود ندارد.
دربارۀ تباکی در مصائب امام حسین(علیه السلام) که نوعی همسویی با عزاداران امام حسین(علیه السلام) است روایات فراوانی وجود دارد ؛ مانند :
- امام صادق(علیه‌السلام) می‌فرماید: « کسی که در مرثیه حسین(علیه‌السلام) شعری خوانده و خود را شبیه گریه‌کنندگان درآورد، بهشت برای اوست».(2)
- در حدیث قدسی آمده (3)که خداوند در پاسخ به سؤال حضرت موسی (علیه‌السلام) از عاشورا می‌فرماید: «عاشورا، گریه و حالت گریه به خود گرفتن بر سِبط [محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و مرثیه و عزاداری بر مصیبت فرزند مصطفی(صلی‌الله‌علیه‌وآله) است؛ ای موسی هر یک از بندگانم که‌ در زمان شهادت فرزند مصطفی (صلی‌الله‌علیه‌وآله)گریه کند یا حالت گریه به خود گیرد و بر مصیبت سبط پیامبر تعزیت گوید، همواره در بهشت خواهد بود». (4)
نقشی که عزاداری امام حسین (علیه السلام) در حفظ دین داشته، چیز دیگری به مثل آن نداشته است. لذا اهل بیت (علیهم السلام) در ترویج و تبلیغ فرهنگ عاشورا و تهییج و تحریک حس دینداری و مبارزه با ظلم خیلی استفاده کرده اند و پولی که آن حضرات به مادحین و شعراء می دادند، به کسی و یا در مسأله دیگری خرج نمی کردند.
كسى در سوگ حسين(عليه السّلام) بگريد و يا ديگرى- گر چه يك تن را- با يادآورى مصائب و رنج ‏هاى ما در راه خدا بگرياند، ما بهشت پرطراوت و زيباى خدا را بر چنين انسان با ايمان و شايسته كردارى تضمين مى‏ كنيم و هر آن كس هم كه گريه‏ اش نيامد و نتوانست ديگران را بگرياند، امّا حالت و هيئت سوگواران را بر خود گيرد و بسان آنان براى حسين(عليه السّلام) سوگوارى نمايد، باز هم بهشت پرطراوت و زيبا بر او زيبنده مى‏شود.

پی نوشت ها :
1.مجمع البحرین، ج 1، ص 58؛ لسان العرب، ج 14، ص 82.
2.ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، محقق و مصحح:امینی، عبدالحسین،‌ ص ۱۰۵، دار المرتضویة، نجف اشرف، چاپ اول، ۱۳۵۶ ش؛ «...مَنْ أَنْشَدَ فِی الْحُسَیْنِ شِعْراً فَتَبَاکَی فَلَهُ الْجَنَّة» ؛ شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج ۱۴، ص ۵۹۶، مؤسسة آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ ق.
3.مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۴۴، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق؛ از لقب‌های امام حسین، «سِبْطُ مُحَمَّدٍ النَّبِیّ الْأُمِّی‌»‌ ‌ است.
4.نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ۱۰، ص ۳۱۹، مؤسسة آل البیت (ع)، قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق؛ «... قَالَ الْبُکَاءُ وَ التَّبَاکِی عَلَی سِبْطِ مُحَمَّدٍ صلی‌الله‌علیه‌وآله وَ الْمَرْثِیَةُ وَ الْعَزَاءُ عَلَی مُصِیبَةِ وُلْدِ الْمُصْطَفَی یَا مُوسَی مَا مِنْ‌ عَبْدٍ مِنْ‌ عَبِیدِی‌ فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ بَکَی أَوْ تَبَاکَی وَ تَعَزَّی عَلَی وُلْدِ الْمُصْطَفَی صلی‌الله‌علیه‌وآله إِلَّا وَ کَانَتْ لَهُ الْجَنَّةُ ثَابِتاً فِیهَا...».

اما در پاسخ پرسش دوم شما هم عرض می کنم:
یقینا گریه و اشک برای امام حسین(علیه السلام) در هر حالتی مفید و مطلوب و اثز بخش بوده و ثواب فراوانی دارد و روایات در گریه کردن و گریاندن و خود را به گریه زدن سفارش می نمایند و هر کدام را در هر جایی به صورت تنهایی یا در مجلس و اجتماع انجام بدهیم مطلوب بوده و ثواب بی حدی برای آن حساب نموده اند.مهم آن انگیزه الهی است که در عزادار حسینی وجود دارد.
و روایات ما در زمان عزاداری مطلق است که قبل از نماز باشد یا بعد از نماز به همین دلیل هر کسی و یا به تناسب هر مجلسی بزرگان دین برای امام مظلومان عزاداری می کردند و ثواب گریه کردن در تنهایی در هر حالتی هم کمتر از گریاندن نیست.
به کلام برحی از بزرگان در عظمت عزاذاری و اشک و مرثیه برای امام حسین(علیه السلام) اشاره می کنم :
- آیت الله سید عبدالکریم کشمیری در روز عاشورا بسیار مضطرب و بی قرار بود؛ با حالت خاص از خانه با پای برهنه و گِل بر سر مالیده بیرون می آمد، اگر کسی روضه می خواند اشک می ریخت و منقلب بود و آرام و قرار نداشت. می رفت کنار حرم حضرت معصومه(س) کنار دسته های عزاداری و تا آخر شب همان جا کنار حرم به گنبد نگاه می کرد و در حال خود بود و اشک می ریخت.
- علامه طباطبایی: یک بار، شخصی محضر علامه رسیده بود، اما ایشان را نمی شناخت و به همین سبب، سخنان ناپسندی گفته بود. وقتی فهمید شخصی، که روبه روی او نشسته علامه طباطبایی است، اظهار شرمندگی و عذرخواهی کرد و به ایشان گفت: من گمان نمی کردم که شما حضرت علامه طباطبایی باشید و از ظاهرتان این گونه تصور کردم که یک روضه خوان هستید. علامه فرمود: «ای کاش بنده یک مرثیه خوان حضرت سیدالشهدا(ع) بودم، همه سال هایی که سرگرم درس و بحث بوده ام با یک مرثیه خوانی امام حسین برابری نمی کند.»

تذکره;1001839 نوشت:
اما در پاسخ پرسش دوم شما هم عرض می کنم:
یقینا گریه و اشک برای امام حسین(علیه السلام) در هر حالتی مفید و مطلوب و اثز بخش بوده و ثواب فراوانی دارد و روایات در گریه کردن و گریاندن و خود را به گریه زدن سفارش می نمایند و هر کدام را در هر جایی به صورت تنهایی یا در مجلس و اجتماع انجام بدهیم مطلوب بوده و ثواب بی حدی برای آن حساب نموده اند.مهم آن انگیزه الهی است که در عزادار حسینی وجود دارد.
و روایات ما در زمان عزاداری مطلق است که قبل از نماز باشد یا بعد از نماز به همین دلیل هر کسی و یا به تناسب هر مجلسی بزرگان دین برای امام مظلومان عزاداری می کردند و ثواب گریه کردن در تنهایی در هر حالتی هم کمتر از گریاندن نیست.
به کلام برحی از بزرگان در عظمت عزاذاری و اشک و مرثیه برای امام حسین(علیه السلام) اشاره می کنم :
- آیت الله سید عبدالکریم کشمیری در روز عاشورا بسیار مضطرب و بی قرار بود؛ با حالت خاص از خانه با پای برهنه و گِل بر سر مالیده بیرون می آمد، اگر کسی روضه می خواند اشک می ریخت و منقلب بود و آرام و قرار نداشت. می رفت کنار حرم حضرت معصومه(س) کنار دسته های عزاداری و تا آخر شب همان جا کنار حرم به گنبد نگاه می کرد و در حال خود بود و اشک می ریخت.
- علامه طباطبایی: یک بار، شخصی محضر علامه رسیده بود، اما ایشان را نمی شناخت و به همین سبب، سخنان ناپسندی گفته بود. وقتی فهمید شخصی، که روبه روی او نشسته علامه طباطبایی است، اظهار شرمندگی و عذرخواهی کرد و به ایشان گفت: من گمان نمی کردم که شما حضرت علامه طباطبایی باشید و از ظاهرتان این گونه تصور کردم که یک روضه خوان هستید. علامه فرمود: «ای کاش بنده یک مرثیه خوان حضرت سیدالشهدا(ع) بودم، همه سال هایی که سرگرم درس و بحث بوده ام با یک مرثیه خوانی امام حسین برابری نمی کند.»

سلام علیکم
شنیده ام که روایات مربوط به پاداش تباکی مربوط به همان زمان بوده که حفقان و اختناق شدید بوده و اگر این مجالس برگزار نمی شد کلا یاد عاشورا به آیندگان نمی رسید و ندای آن خاموش میشد. تعبیرشان این بود که این مجالس نوعی اعتراض سیاسی بوده و با خطر جانی برای عزادان همراه بوده؛ مربوط به این زمان که مردم در آزادی و امنیت کامل عزاداری می کنند نیست. البته همچنان برای مجلس گرفتن و گریه کردن برای امام حسین(ع) ثواب قائل بودند اما برای تباکی خیر.

این صحبت ها را چطور ارزیابی می کنید؟

تذکره;1001839 نوشت:
اما در پاسخ پرسش دوم شما هم عرض می کنم:
یقینا گریه و اشک برای امام حسین(علیه السلام) در هر حالتی مفید و مطلوب و اثز بخش بوده و ثواب فراوانی دارد و روایات در گریه کردن و گریاندن و خود را به گریه زدن سفارش می نمایند

بسیار ممنون از شما

پس در واقع فکر کردن به مصائب امام حسین علیه السلام و گریه کردن در هر حال ثواب زیادی دارد و باعث دوری از گناهان شود.

عمل گریه در زمان غیر از محرم و صفر هم آیا مانند این 2 ماه است ؟منظورم ثواب و یا سفارش به آن است؟

چون معمولا در بیشتر اوقات سال به غیر از محرم و صفر مجلس عزاداری برگزار نمیشود و یا کم است.

الرحیل;1001858 نوشت:
سلام علیکم
شنیده ام که روایات مربوط به پاداش تباکی مربوط به همان زمان بوده که حفقان و اختناق شدید بوده و اگر این مجالس برگزار نمی شد کلا یاد عاشورا به آیندگان نمی رسید و ندای آن خاموش میشد. تعبیرشان این بود که این مجالس نوعی اعتراض سیاسی بوده و با خطر جانی برای عزادان همراه بوده؛ مربوط به این زمان که مردم در آزادی و امنیت کامل عزاداری می کنند نیست. البته همچنان برای مجلس گرفتن و گریه کردن برای امام حسین(ع) ثواب قائل بودند اما برای تباکی خیر.

ثواب برای هر سه صورت بکا( گریه کردن) یا ابکا (گریاندن) یا تباکی(به گریه در آمدن) در تمام زمان ها برای امام محسوب می شود وحتی الان.
هر یک از سه صورت می تواند سیاسی باشد که به همه عالم از دوست و دشمن مظلومیت و غربت و اهداف قیام امام حسین (علیه السلام) را بفهماند و این یک وجه از آنها است نه تمام وجه یعنی گریه در این که می تواند در یرخی از زمان ها سیاسی باشد عبادی هم است چرا دفاع از مظلوم را با گریه آموزش می دهد و هم می تواند احساسی باشد یعنی امام حسین که برای احیای دین چه گناهی کرده است که این چنین باید خودش و فرزندان و اصحاب و اقربایش کشته شوند.
مثلا امام سجاد گریه اش سیاسی بود یعنی هم مظلومیت و هم احساس و عبادی و هم سیاسی بود.و این اختصاص به تباکی ندارد بلکه هر سه وجه (بکا و ابکا و تباکی) را شامل می شود

ham20;1001921 نوشت:
در واقع فکر کردن به مصائب امام حسین علیه السلام و گریه کردن در هر حال ثواب زیادی دارد و باعث دوری از گناهان شود.

فکر کردن به مصائب هم ثواب دارد گرچه ثواب خود گریه را ندارد ولی فکر خوب باعث حرکت و رفتار خوب می شود.

ham20;1001921 نوشت:
عمل گریه در زمان غیر از محرم و صفر هم آیا مانند این 2 ماه است ؟منظورم ثواب و یا سفارش به آن است؟

چون معمولا در بیشتر اوقات سال، به غیر از محرم و صفر مجلس عزاداری برگزار نمیشود و یا کم است.


در روایتی که در منابع مختلف آمده است و در پایان اشاره می کنم که مطلق و عام و کلی است و تمام زمان ها و مناسبت ها را شامل می شود که هر وقت می خواهید گریه کنید برای امام حسین (علیه السلام) گریه کنید :
عَنِ الرَّیَّانِ بْنِ شَبِیبٍ عَنِ الرِّضَا ع فِی حَدِیثٍ أَنَّهُ قَالَ لَهُ:
یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کُنْتَ بَاکِیاً لِشَیْ‏ءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع فَإِنَّهُ ذُبِحَ کَمَا یُذْبَحُ الْکَبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ ثَمَانِیَةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ شَبِیهُونَ وَ لَقَدْ بَکَتِ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ لِقَتْلِهِ …
إِلَی أَنْ قَالَ: یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ بَکَیْتَ عَلَی الْحُسَیْنِ ع حَتَّی تَصِیرَ دُمُوعُکَ عَلَی خَدَّیْکَ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتَهُ صَغِیراً کَانَ أَوْ کَبِیراً قَلِیلًا کَانَ أَوْ کَثِیراً. (1)
از ریان ابن شبیب از حضرت رضا (علیه السلام) در حدیثی آمده است که ایشان به او فرمودند:
ابن شبیب، اگر برای چیزی گریه ­ات گرفت برای حسین بن علی (علیه السلام) گریه کن چرا که او را سر بریدند همانگونه که گوسفند را ذبح می ­کنند و همراه او هجده نفر از اهل بیتش که در زمین مانندی نداشتند، کشته شدند. و یقیناً آسمان­ های هفت­گانه و زمین­ ها برای کشته شدنش گریه کردند…
تا آن­جا که فرمودند:
ابن شبیب، اگر برای حسین (علیه السلام) گریه کردی آن­قدر که اشک­ هایت بر گونه ­ات جاری شد، خداوند تمام گناهانی که مرتکب شده ­ای، کوچک یا بزرگ، کم یا زیاد، را می­آمرزد.

پی نوشت ها :
1.مسند امام رضا ، ج1 ص 147 باب10

پرسش:
آیا تباکی یا گریه کردن برای امام حسین (علیه السلام ) که در روایات آمده حتما باید در مجالس باشد ؟ گریه برای امام حسین (علیه السلام) بعد از نماز واجب که تنها هستیم آیا مطلوب است و همان ثوابی که در روایات دارد را شامل می شود؟

پاسخ:
در روایتی که در منابع مختلف آمده و عام و کلی است و تمام زمان ها ( قبل نماز یا بعد نماز و هر وقت دیگر) و تمام مکان ها ( مجلس یا تنهایی و مکان های دیگر ) را شامل می شود که می خواهید برای امام حسین (علیه السلام) گریه کنید :
عَنِ الرَّیَّانِ بْنِ شَبِیبٍ عَنِ الرِّضَا ع فِی حَدِیثٍ أَنَّهُ قَالَ لَهُ:
یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کُنْتَ بَاکِیاً لِشَیْ‏ءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع فَإِنَّهُ ذُبِحَ کَمَا یُذْبَحُ الْکَبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ ثَمَانِیَةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ شَبِیهُونَ وَ لَقَدْ بَکَتِ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ لِقَتْلِهِ …
إِلَی أَنْ قَالَ: یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ بَکَیْتَ عَلَی الْحُسَیْنِ ع حَتَّی تَصِیرَ دُمُوعُکَ عَلَی خَدَّیْکَ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتَهُ صَغِیراً کَانَ أَوْ کَبِیراً قَلِیلًا کَانَ أَوْ کَثِیراً. (1)
از ریان ابن شبیب از حضرت رضا (علیه السلام) در حدیثی آمده است که فرمودند:
ابن شبیب، اگر برای چیزی گریه ات گرفت برای حسین بن علی (علیه السلام) گریه کن چرا که او را سر بریدند همانگونه که گوسفند را ذبح می ­کنند و همراه او هجده نفر از اهل بیتش که در زمین مانندی نداشتند، کشته شدند. و یقیناً آسمان های هفت گانه و زمین ها برای کشته شدنش گریه کردند…
تا آن جا که فرمودند:
ابن شبیب، اگر برای حسین (علیه السلام) گریه کردی آن قدر که اشک هایت بر گونه ات جاری شد، خداوند تمام گناهانی که مرتکب شده ­ای، کوچک یا بزرگ، کم یا زیاد، را می آمرزد.

_________________
1.مسند امام رضا ، ج1 ص 147 باب 10.

موضوع قفل شده است