جمع بندی رهایی از وسواس

تب‌های اولیه

19 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
رهایی از وسواس

با سلام خدمت شما بنده مدت زیادی هست وسواس فکری و عملی دارم طوری که دائم همه چیز چک میکنم دارو هم مصرف می کنم کمی خوب میشم اما اگه دارو نخورم وسواسی میشم می خواستم بدونم آیا ذکر یا دعای هست که بهم کمک کنه با تشکر از شما

width: 700 align: center

[TD="align: center"]با نام و یاد دوست

[/TD]

[TD="align: center"][/TD]


کارشناس بحث: استاد امیـد

[TD][/TD]

hojjathojjat;999682 نوشت:
با سلام خدمت شما بنده مدت زیادی هست وسواس فکری و عملی دارم طوری که دائم همه چیز چک میکنم دارو هم مصرف می کنم کمی خوب میشم اما اگه دارو نخورم وسواسی میشم می خواستم بدونم آیا ذکر یا دعای هست که بهم کمک کنه با تشکر از شما

سلام

لطفا در مورد وسواس عملیِ خود بیشتر توضیح دهید. آیا وسواس شما فقط در چک کردن است؟

در مورد وسواس فکری خود بیشتر توضیح دهید.

8-|استارتر محترم هنوز نیومدن ؟
من با اون که وسواس نیستم بیشتر کنجکاوم بدونم برای کمک به ادم های وسواسی چه میشه کرد
یکی از نزدیکانم /که خیلی هم برای بنده عزیز هستند .وسواس دارند
بیشتر در شستن .
تکرار .تکرار .تکرار .صد بار لیوان و اب میکشند .دست هاشون و میشورن .لباس رو اب میکشند .
به بقیه کار ندارند .مثلا من اگه ظرف ها رو بشورم قبول دارند .اما اگه خودشون بخوان بشورن خیلی سخت میگیرند و کلی اب به هدر میره
جدیدا هم وسواس فکری براشون پیش اومده
به طور مثال کافیه پسرشون گوشی همراه و جواب ندن .مدام فکر و خیال بد میکنن .نکنه تصادف کرده .نکنه تلفن شو دزد برده .نکنه چیزی شده که نمیخواد در این لحظه من صداش و بشنوم
مسافرت هم بیزارن
به طور مثال اگه بخوایم بریم مشهد .یک هفته قبل ایشون اینقددددددددددددددد خود خوری میکنند و فکر و خیال بد میکنن که در دقایق اخر میگن که از سفر رفتن منصرف شدن
من چه کاری میتونم براشون انجام بدم
یه دوره پیش دکتر مغز و اعصاب رفتن که چند نوع دارو بهشون داد که فقط لرزش ناخود اگاه دستاشون و درمان کرد اما برای وسواس شون هیچ تاثیری نداشت

سلام.وسواس یک بیماری است.همچنان که هر کدام از ما ممکن است دچار بیماری شویم.و در مورد وسواس هم چون بیماری ذهنی است تا خود فرد نخواهد درمان شود امکان درمان وجود ندارد.دارو و اینها که فکرش رو هم نکنید چون عوارض جانبی دارند.
خود فرد باید این بیماری را درمان کند.مثلا اگر در مورد وضو گرفتن کسی وسواس دارد باید راهنماییش کرد شرح وضوی درست را بگوییم و بعد از آن دیگر بعهده آن فرد است که هیچ اعتنایی به وسواسش نداشته باشد.
در مورد شستشوی ظروف و لباس و اینها هم همینطور تنها ما میتوانیم به فرد بگوییم با یکبار شستن مثلا یک ظرف تمیز شده دیگر با آن فرد است که آیا میخواهد به این وسواسش بی اعتنایی کند یا خیر.
من خودم در وضو گرفتن وسواس داشتم که مثلا آیا دارم با آب غیر وضو مسح میکنم یا خیر! بعد اینکه مسئله رو منطقی با خودم حل کردم دیگر هیچ اعتنایی به وسواس در این مورد ندارم.

نزدیک مرگ;1000778 نوشت:
سلام.وسواس یک بیماری است.همچنان که هر کدام از ما ممکن است دچار بیماری شویم.و در مورد وسواس هم چون بیماری ذهنی است تا خود فرد نخواهد درمان شود امکان درمان وجود ندارد.دارو و اینها که فکرش رو هم نکنید چون عوارض جانبی دارند.
.

اما من شنیده بودم که یه یه ادم وسواس بگی بسه دیگه .وسواس و کنار بزار .مثل اینه که به یه ادمی که پاش شسکته بگید بدو
دست خودش نیست
وسواس هم یه نوع اعتیاده .البته به نظر من
این بنده خدا به خاطر وسواسی که داره کلی درد میکشه . هر شب که میخواد بخوابه به خودش میگه دیگه از فردا دستم و نمیشورم .دیگه اب و اب کشی راه نمیندازم .اما به محض اینکه میاد پای سینک ظرف شویی .همه چی از یادش میره تاااااااااااا شب که از شدت درد به خودش میپیچه و مجبوره با مسکن به خواب بره

مهر...;1000781 نوشت:

اما من شنیده بودم که یه یه ادم وسواس بگی بسه دیگه .وسواس و کنار بزار .مثل اینه که به یه ادمی که پاش شسکته بگید بدو
دست خودش نیست
وسواس هم یه نوع اعتیاده .البته به نظر من
این بنده خدا به خاطر وسواسی که داره کلی درد میکشه . هر شب که میخواد بخوابه به خودش میگه دیگه از فردا دستم و نمیشورم .دیگه اب و اب کشی راه نمیندازم .اما به محض اینکه میاد پای سینک ظرف شویی .همه چی از یادش میره تاااااااااااا شب که از شدت درد به خودش میپیچه و مجبوره با مسکن به خواب بره

بله گرامی بخاطر همین گفتم درمان وسواس فقط با خواست خود فرد امکان پذیره.ما فقط میتونیم راهنمایی کنیم که این ظرف یا لباس با این مقدار شستن تمیز شده و بیشتر از این فقط به خودش آسیب میزنه.آنهم با زبان خوش و ملایم و قابل درک برای فرد وسواسی.امیدوارم خبر بهبودیشون رو بشنویم به لطف حق.

به طب سنتي مراجعه كنيد خوب جواب ميگيريد

سلام ، وقت بخیر .....، من یک روش به شما پیشنهاد میدم عمل کنین.

شما حالتی از یک چیز رو بارها چک میکنین. بارها اونو میبینین پس برای این کار یک دفترچه تهیه کنین و چند ماژیک رنگی.

مثلا سه چیز رو شما بارها در روز چک کنین ، پس برای هر کدام یک رنگ ماژیک کنار بگذارین.

یک ستون از روزهای هفته + عدد ماه رسم کنین ( مثلا شنبه ۲۲ خرداد )

زمانی که خواستین مورد اول رو چک کنین با ماژیک آبی یک خط یا یک نقطه در دفترچه ایجاد کنین.

هر وقت وسواس سراغتون اومد دفترچه رو که باز کنین و علامت رو ببینین مطمئن میشین اون مورد رو امروز چک کردین و با خیال راحت به بقیه کارها ادامه میدین.

بعد از مدتی این وسواس افت میکنه.

مهر...;1000775 نوشت:
استارتر محترم هنوز نیومدن ؟
من با اون که وسواس نیستم بیشتر کنجکاوم بدونم برای کمک به ادم های وسواسی چه میشه کرد
یکی از نزدیکانم /که خیلی هم برای بنده عزیز هستند .وسواس دارند

سلام

از مشارکتِ شما و دوستان دیگر در این موضوع صمیمانه سپاسگزارم.

طبق قواعد سایت تا پاسخِ شروع کننده موضوع صبر می کنیم. اگر پس از چند روز شروع کننده به سؤالم جوابی ندادند، در مورد درمان وسواسِ عملی پاسخ خواهم داد.

شما می توانید به این فرد که به وسواس مبتلاست، کمک کنید.

سلام
به نظرم اگه وسواس شما در وسایل و چیدمان آنها و این گونه مسایل هست ومیخواهی همه چیز طبق فکر و خواسته شما باشه بهتره توی ذهنتون واسه اشیا و حتی بعضی موضوعات شخصیت قایل شوید!!!
منظورم اینه که اگه مثلا از چیدمان ظروف روی میز اذیت میشین پیش خودتون بگید که الان این ظروف در بهترین حالت هستند و راخت هستند و من نباید مزاحمشون بشم.
اینطوری به خیلی از مسایل اطرافتون کم توجه میشید و دیگه اونها رو چک نمیکنید...

امید;1000815 نوشت:
سلام

از مشارکتِ شما و دوستان دیگر در این موضوع صمیمانه سپاسگزارم.

طبق قواعد سایت تا پاسخِ شروع کننده موضوع صبر می کنیم. اگر پس از چند روز شروع کننده به سؤالم جوابی ندادند، در مورد درمان وسواسِ عملی پاسخ خواهم داد.

شما می توانید به این فرد که به وسواس مبتلاست، کمک کنید.

سلام و وقت بخیر
طبق همون قانون سایت .این تاپیک ده روز باز هست
هنوز استارتر محترم تشریف نیوردن

مهر...;1001390 نوشت:
سلام و وقت بخیر
طبق همون قانون سایت .این تاپیک ده روز باز هست
هنوز استارتر محترم تشریف نیوردن

سلام

وقت تان به خیر و شادی

وسواس ها عبارتند از افکار، تصاویر ذهنی و تمایل های زیاد به انجام عمل (تکانه ها) که ناخواسته و مزاحم می باشند. این وسواس ها معمولا از طرف فرد، به عنوان افکار، تصاویر و تکانه های ناسازگار، بی معنی، ناپذیرفتنی و مقاومت ناپذیر تلقّی می شوند. وقتی وسواس اتفاق می افتد با احساس های ناراحتی یا اضطراب و نیز تمایلی برای خنثی سازیِ وسواس همراه است. خنثی سازی غالبا شکل رفتار اجباری به خود می گیرد. رفتارهای وسواسی یا خنثی ساز، معمولا بر طبق قواعدی بر اساس دیدگاه فرد انجام می شوند. این رفتارها موقّتاً باعث تسکینِ اضطراب می شوند و این انتظار را در فرد ایجاد می کنند که اگر رفتارها با قاعده خاصّی صورت نگیرد (آیین ها) اضطراب افزایش پیدا می کنند. رفتارهای خنثی ساز، شامل تغییراتی در فعالیت ذهنی می شوند؛ مانند اینکه فرد در پاسخ به یک فکر وسواسی، بخواهد آگاهانه به چیز دیگری فکر کند. در افراد وسواسی رفتارهای اجتنابی (رویگردانی) نیز مشاهده می شوند، مخصوصا اجتناب از موقعیت هایی که می توانند افکار وسواسی را برانگیزند.

ادامه دارد ...

وسواس ها عبارتند از افکار، تصاویر ذهنی و تمایل های زیاد به انجام عمل (تکانه ها) که ناخواسته و مزاحم می باشند. این وسواس ها معمولا از طرف فرد، به عنوان افکار، تصاویر و تکانه های ناسازگار، بی معنی، ناپذیرفتنی و مقاومت ناپذیر تلقّی می شوند. وقتی وسواس اتفاق می افتد با احساس های ناراحتی یا اضطراب و نیز تمایلی برای خنثی سازیِ وسواس همراه است. خنثی سازی غالبا شکل رفتار اجباری به خود می گیرد. رفتارهای وسواسی یا خنثی ساز، معمولا بر طبق قواعدی بر اساس دیدگاه فرد انجام می شوند. این رفتارها موقّتاً باعث تسکینِ اضطراب می شوند و این انتظار را در فرد ایجاد می کنند که اگر رفتارها با قاعده خاصّی صورت نگیرد (آیین ها) اضطراب افزایش پیدا می کنند. رفتارهای خنثی ساز، شامل تغییراتی در فعالیت ذهنی می شوند؛ مانند اینکه فرد در پاسخ به یک فکر وسواسی، بخواهد آگاهانه به چیز دیگری فکر کند. در افراد وسواسی رفتارهای اجتنابی (رویگردانی) نیز مشاهده می شوند، مخصوصا اجتناب از موقعیت هایی که می توانند افکار وسواسی را برانگیزند.

فرمول بندیِ فوق برای هر وسواس (عملی یا فکری) باید در نظر گرفته شود و هر یک از اجزاء (افکار وسواسی، آیین ها، رفتارهای اجتنابی) باید مشخص گردد.
مثالی ذکر می کنم:
فردی که وسواسِ نجاست دارد؛
افکار، تصاویر ذهنی و تمایل های زیادی به شستشو دارد که ناخواسته و مزاحم اند. چنین فردی این افکار و تمایلات برای شستشو را بی معنی می داند؛ ولی نمی تواند در برابر آنها مقاومت نشان دهد. وقتی این افکار به ذهن این فرد خطور می کند که نکند بدن من نجس شده است، به فردْ احساس ناراحتی و اضطراب دست می دهد و تمایل دارد این افکار را خنثی کند. برای اینکه این افکار در مورد نجس شدن را خنثی کند، به صورت اجبار شروع به شستنِ محلی که فکر می کند نجس است می کند. او این شستشو را به صورت خاصّی (با قواعدی مشخص) انجام می دهد(آیین). این قواعد فقط در ذهن فرد مهمّ تلقّی می شود و دیگران این قواعد شستشو را معتبر نمی دانند. فرد مبتلا به وسواس شستشو این انتظار را دارد و چنین فکر می کند که اگر شستشو را به صورت خاصّ خود با آن قواعد انجام ندهد، اضطرابش افزایش می یابد. این شستشو موقّتاً باعث تسکین و کاهشِ اضطرابِ فرد می شود. فرد وسواسی برای اینکه دچار افکار وسواسی و اضطراب ناشی از آن نشود، به جاهایی که احتمال نجس شدن می دهد نمی رود و کارهایی که باعث نجاست می شود انجام نمی دهد(رفتارهای اجتنابی). مثلا بعضی افراد مبتلا به وسواس نجاست، دیرتر از حدّ معمول به دستشویی می روند و گاهی این وضعیت باعث بی اختیاری در ادرار می شود.

سؤال: برای درمان وسواس چه باید کرد؟

ادامه دارد...

درمان شامل رویارو ساختنِ فرد مبتلا به وسواس با محرّک های ترسناک و در عین حال تشویقِ او برای ایجاد توقف در هر نوع رفتاری است که مانع این رویارویی می شود و یا به آن پایان می دهد. پس از بارها رویاویی با محرک ترسناک، اضطراب ناشی از محرّکِ وسواس «به تدریج» کاهش می یابد و وسواس درمان می شود. به عبارت دیگر، در این درمان، فرد باید با موقعیت هایی که از آنها اجتناب می کند، رویارو شود؛ با محرّک هایی که از انها می ترسد، روبرو گردد و رفتارهای خنثی ساز و آیین های اجباری را انجام ندهد.
هدف درمان این است که فرد بالاترین سطح رویارویی را داشته باشد و هر نوع رفتار خنثی سازی انجام ندهد. اگر رفتار خنثی ساز صورت گیرد، فرد مبتلا با ترس هایش مواجهه یِ کاملی نخواهد داشت و مشکل وسواسش درمان نخواهد شد.
فردی که وسواس نجاست دارد، باید _مثلا_ دستانش را در کاسه ای خون بزند و دستانش را نجس کند(محرّکی که از آن می ترسد) و یک ساعت _مثلا_ این وضعیت را تحمل کند و دستانش را نشوید (آیین اجباری را انجام ندهد). بعد از ان می تواند دستش را به صورت معمولی (با یک لیتر آب) بشوید. فرد مبتلا نباید در خانه دوباره همه بدن و لباس هایش را بشوید و آیین های اجباری را انجام دهد.

فرد مبتلا به وسواس نجاست باید بداند که:

1) تنها آبِ کُر باعثِ پاک شدنِ اجسام یا بدنِ نجس نمی شود؛ بلکه با آبِ قلیل نیز می توان اجسام یا بدنِ نجس را پاک و تطهیر کرد. بنابر آن چه در توضیح المسائلِ مراجعِ تقلید (حفظهم الله تعالی) آمده، برای تطهیر و پاک کردنِ اجسام و بدن، بعد از آن که عینِ نجاست را برطرف کردیم، کافی است دو بار رویِ آن آبِ قلیل بریزیم، به گونه ای که آب تمام محلّ نجاست را بگیرد. مثال: فرض کنید انگشت شما زخمی شده و از آن خون آمده است. بعد از بندآمدنِ خون، کافی است لکّه یِ خون را با یک دستمال کاغذی (مثلا) پاک کنیم؛ سپس با یک لیوان آب، دو بار روی آن آب بریزیم. این انگشت پاک می شود. برای باقیِ بدن هم همین طور است. در پاک کردن و تطهیر با آبِ کر، اگر قسمتِ نجسِ بدن را زیر دوش آب بگیرید و روی آن کمی دست بکشید، نجاست برطرف می شود و بدن پاک می گردد و لازم نیست دوباره محل نجس را زیر آب ببرند. فرد وسواسی باید خود را عادت دهد که با کمترین مقدار آب، تطهیر را انجام دهد. با آب قلیل هم می توان به راحتی تطهیر کرد، چه برسد به آب لوله کشیِ شهر که کُر حساب می شود.

2) اسلام دين آساني است . پيامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: «من بر دين آساني مبعوث شده ام»(1).
پيامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) يكي از كارهايش اين بود كه غُل و زنجيرها و كارهای دست و پاگير كه انسان را از ادامه ی مسير بازمي دارد، از ميان بردارد»(2).
پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود:«با يك مُدّ (750 گرم ) آب مي توان وضو گرفت و با يك صاع (سه کیلو) آب می توان غسل كرد. بعد از من اقوامی مي آيند كه اين مقدار را کَم به حساب خواهند آورد؛ آنان برخلاف روش و سنّت من خواهند بود»(3).
پیامبر اکرم و امامان معصوم (علیهم السلام) بیشتر عمر شریف خود را در شهر مکّه و مدینه گذراندند. این دو شهر هم اکنون نیز با مشکل کمبود آب مواجه هستند. آن بزرگواران به ندرت به آب جاری (رودخانه) یا آب کُرّ دسترسی داشتند. با وجود این، با آبِ قلیل وضو و غسلشان را انجام می دادند و لباسشان را می شستند.

ادامه دارد ...

پی نوشت:
1) بحار الانوار, ج 22 ص 264 حديث 3 .
2) سوره مبارکه اعراف، آيه شریفه 157: (و يضع عنهم اصرهم و الاغلال الّتي كانت عليهم )
3) وسائل الشيعه , ج 1 باب 5 ح 6

درباره زيان وسواس همين مقدار بدانيد كه به تدريج توسعه يافته و همه زندگی انسان را تحت الشعاع قرار می دهد و هم چنين قدرت و توان انسان را از او سلب می كند. بنابر اين وسواس عاملی برای تلف کردنِ عمر، هدردادن وقت و ايجاد ناراحتی برای همسر و فرزندان است . حالت وسواس روح انسان را مُعذَّب و مضطرب نگه می دارد؛ حسّاسيّتْ تمام ذهن او را فرا می گيرد و فعاليتش رافلج می سازد، حالت دفع در او به كندی صورت مي گيرد، چون وحشت از آلودگی دارد و معمولاً چنين افرادی اغلب دچار يبوست هستند. افراد مبتلا به وسواس در همه مسائلْ آداب و تشريفات دارند و برای بهتر كردن آن به خيال بافی هايی مي پردازند؛ مثلا وقتی می خواهند به مسافرت بروند، به شِلَنگ برای تطهير يا دست شويی هايی كه آب لوله كشی داشته باشند، فکر می کنند.

راه های پیشگیری از افکارِ وسواسی :
1 - آگاهي یافتن از مسئله شرعي كه با يك مرتبه آب ريختن مثلاً نجس پاك مي شود و يا يك مرتبه فشار دادن ,لباس پاك مي شود. بازار مسلمانان علامت پاك بودن است . دست مسلمان پاك است. وسائل مسلمانان پاك است .
2 - انسان وسواسی غالباً گرفتار ضعف است. بنابراين تقويت كردن جسم بسيار لازم است .
3 - تقويت اراده برای فرد وسواسی لازم است . فرد مبتلا به وسواس باید اراده یِ خودش را تقويت كند و بتواند تصميم بگيرد و به خودبقبولاند كه فلان چيز پاك است.
4 - مسافرت های دسته جمعی برای افراد وسواسی مفید است. زيرا در مسافرت های دسته جمعی مخصوصاً طولانی به تدريج حالت وسواس ازبين می رود.
5 - دوری از كسانی كه مبتلا به وسواس هستند، برای افراد وسواسی لازم است؛ زيرا ارتباط داشتن با آنان باعث تقويت وسواس می شود.
6- ذكر خدا را بسيار بگوييد و سوره ‏هاى مبارکه «الناس» و «فلق» را زياد بخوانيد
.

7- در منابع اسلامیْ وسواس پديده شناخته شده اي است و از آن به عنوان «وسوسه ای از سوی شيطان» اشاره مي شود. به عنوان مثال در كتاب اصول كافی، بابِ عقل و جهل آمده است : در نزد امام صادق (صلوات الله و سلامه علیه) شخصی را به عقل و درايت نام بردند و گفتند: او وسواس دارد. حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمود:«چگونه عاقل است كه شيطان را اطاعت مي كند؟». در مورد وسواس، در منابع اسلامی از قول معصومين (علیهم السلام) روش هایی برای پيشگيری و درمان وسواس پيشنهاد كرده اند، كه از آن جملهْ بهره گیری از ادعيه و اذكار خاصي از جمله «لا اله الاالله» و «لاحول و لا قوة الابالله» مي باشد.
8- در صورتی که نتوانستید از شرّ وسواس خلاص شوید، به روانشناسی متعهد و خبره در شهر خود مراجعه نمایید.

[="Tahoma"]از توضیحات کامل و جامع شما استاد گرانقدر بسیار بسیار متشکرم
یه سوال دیگه هم دارم .نمیدونم پرسیدم یا نه
بنده خدایی که گفتم .مسافرت نمیاد .یا خیلیییییییییی کم ب مسافرت میاد .در طول سفر با ترس و اضطراب شدیدی مواجهه
همش فکر میکنند قراره اتفاق بد بیوفته
ماشین چپ کنه
تصادف بشه
گم بشیم
یا خیلی فکرای بد دیگه .
از سفر کردن لذت نمیبره .میریم جنگل .میگه خب مگه پارک دم خونه چش بود؟
میریم دریا .مگه استخر چشه؟
حتی میریم پارک میگن .مگه باغچه خونه خودمون چشه .؟
هیچ دوستی ندارن .همه دوستاش و ترک کرده .هر کدوم هم بهش زنگ میزنن
دعوتش میکنن .یا تشویقش میکنن در کارهای گروهی همراه شون بشه .رد میکنه

مهر...;1001526 نوشت:
همش فکر میکنند قراره اتفاق بد بیوفته

خواهش می کنم.

این فرد باید تشویق بشود که در موقعیت هایی که از انها می ترسد و اجتناب می کند حاضر شود. روبرو شدن با این موقعیت ها در ابتدا برای فرد استرس زاست. می توان فرد را تشویق کرد که برای کاهش استرس خود در این موقعیت ها از روش های آرام سازی (relaxation) استفاده کند. برای این کار، فرد باید روش های آرام سازی را در موقعیت های غیراسترس زا به کار برد تا بتواند در موقعیت های استرس زا این روش ها را به راحتی انجام دهد. رویاروییِ مکرّر با موقعیت های استرس زا باعث کاهش اضطراب می شوند و وسواس و ترس از موقعیت های استرس زا را کاهش می دهد.
برای آگاهی از روش های آرام سازی می توانید به آدرس زیر مراجعه نمایید و به آن فرد روش های آرام سازیِ مطرح شده را یاد دهید و از او بخواهید این روش ها را بارها و بارها تمرین کند و خود را در معرض موقعیت های ترسناک از نظر خودش قرار دهد تا به تدریج وسواس و ترس از این موقعیت ها کاهش یابد و از بین برود. در غیر این صورت، فرد مبتلا باید دارو مصرف نماید.

آدرس روش های آرام سازی:

http://vidya.ir/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B4-%D8%B0%D9%87%D9%86/%D8%B1%D9%88%D8%B4-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%AC%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%DB%8C%D9%84%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B4%D9%86-%D8%AC%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%B3%D9%86

پرسش:

مدت زیادی است که به وسواس مبتلا هستم. وقتی دارو مصرف می کنم، خوب می شوم. اما وقتی دارو نمی خورم، دوباره حالت های وسواسی پیدا می کنم. لطفا به من کمک کنید.

پاسخ:

وسواس ها عبارتند از افکار، تصاویر ذهنی و تمایل های زیاد به انجام عمل (تکانه ها) که ناخواسته و مزاحم می باشند. این وسواس ها معمولا از طرف فرد، به عنوان افکار، تصاویر و تکانه های ناسازگار، بی معنی، ناپذیرفتنی و مقاومت ناپذیر تلقّی می شوند. وقتی وسواس اتفاق می افتد با احساس های ناراحتی یا اضطراب و نیز تمایلی برای خنثی سازیِ وسواس همراه است. خنثی سازی غالبا شکل رفتار اجباری به خود می گیرد. رفتارهای وسواسی یا خنثی ساز، معمولا بر طبق قواعدی بر اساس دیدگاه فرد انجام می شوند. این رفتارها موقّتاً باعث تسکینِ اضطراب می شوند و این انتظار را در فرد ایجاد می کنند که اگر رفتارها با قاعده خاصّی صورت نگیرد (آیین ها) اضطراب افزایش پیدا می کنند. رفتارهای خنثی ساز، شامل تغییراتی در فعالیت ذهنی می شوند؛ مانند اینکه فرد در پاسخ به یک فکر وسواسی، بخواهد آگاهانه به چیز دیگری فکر کند. در افراد وسواسی رفتارهای اجتنابی (رویگردانی) نیز مشاهده می شوند، مخصوصا اجتناب از موقعیت هایی که می توانند افکار وسواسی را برانگیزند.

فرمول بندیِ فوق برای هر وسواس (عملی یا فکری) باید در نظر گرفته شود و هر یک از اجزاء (افکار وسواسی، آیین ها، رفتارهای اجتنابی) باید مشخص گردد.
مثالی ذکر می کنم:
فردی که وسواسِ نجاست دارد؛ افکار، تصاویر ذهنی و تمایل های زیادی به شستشو دارد که ناخواسته و مزاحم اند. چنین فردی این افکار و تمایلات برای شستشو را بی معنی می داند؛ ولی نمی تواند در برابر آنها مقاومت نشان دهد. وقتی این افکار به ذهن این فرد خطور می کند که نکند بدن من نجس شده است، به فردْ احساس ناراحتی و اضطراب دست می دهد و تمایل دارد این افکار را خنثی کند. برای اینکه این افکار در مورد نجس شدن را خنثی کند، به صورت اجبار شروع به شستنِ محلی که فکر می کند نجس است می کند. او این شستشو را به صورت خاصّی (با قواعدی مشخص) انجام می دهد(آیین). این قواعد فقط در ذهن فرد مهمّ تلقّی می شود و دیگران این قواعد شستشو را معتبر نمی دانند. فرد مبتلا به وسواس شستشو این انتظار را دارد و چنین فکر می کند که اگر شستشو را به صورت خاصّ خود با آن قواعد انجام ندهد، اضطرابش افزایش می یابد. این شستشو موقّتاً باعث تسکین و کاهشِ اضطرابِ فرد می شود. فرد وسواسی برای اینکه دچار افکار وسواسی و اضطراب ناشی از آن نشود، به جاهایی که احتمال نجس شدن می دهد نمی رود و کارهایی که باعث نجاست می شود انجام نمی دهد(رفتارهای اجتنابی). مثلا بعضی افراد مبتلا به وسواس نجاست، دیرتر از حدّ معمول به دستشویی می روند و گاهی این وضعیت باعث بی اختیاری در ادرار می شود.

درمانِ غیرداروئی شامل رویارو ساختنِ فرد مبتلا به وسواس با محرّک های ترسناک و در عین حال تشویقِ او برای ایجاد توقف در هر نوع رفتاری است که مانع این رویارویی می شود و یا به آن پایان می دهد. پس از بارها رویاویی با محرک ترسناک، اضطراب ناشی از محرّکِ وسواس «به تدریج» کاهش می یابد و وسواس درمان می شود. به عبارت دیگر، در این درمان، فرد باید با موقعیت هایی که از آنها اجتناب می کند، رویارو شود؛ با محرّک هایی که از انها می ترسد، روبرو گردد و رفتارهای خنثی ساز و آیین های اجباری را انجام ندهد.
هدف درمان این است که فرد بالاترین سطح رویارویی را داشته باشد و هر نوع رفتار خنثی سازی انجام ندهد. اگر رفتار خنثی ساز صورت گیرد، فرد مبتلا با ترس هایش مواجهه یِ کاملی نخواهد داشت و مشکل وسواسش درمان نخواهد شد.
فردی که وسواس نجاست دارد، باید _مثلا_ دستانش را در کاسه ای خون بزند و دستانش را نجس کند(محرّکی که از آن می ترسد) و یک ساعت _مثلا_ این وضعیت را تحمل کند و دستانش را نشوید (آیین اجباری را انجام ندهد). بعد از ان می تواند دستش را به صورت معمولی (با یک لیتر آب) بشوید. فرد مبتلا نباید در خانه دوباره همه بدن و لباس هایش را بشوید و آیین های اجباری را انجام دهد.

فرد مبتلا به وسواس نجاست باید بداند که:

1- تنها آبِ کُر باعثِ پاک شدنِ اجسام یا بدنِ نجس نمی شود؛ بلکه با آبِ قلیل نیز می توان اجسام یا بدنِ نجس را پاک و تطهیر کرد. بنابر آن چه در توضیح المسائلِ مراجعِ تقلید (حفظهم الله تعالی) آمده، برای تطهیر و پاک کردنِ اجسام و بدن، بعد از آن که عینِ نجاست را برطرف کردیم، کافی است دو بار رویِ آن آبِ قلیل بریزیم، به گونه ای که آب تمام محلّ نجاست را بگیرد. مثال: فرض کنید انگشت شما زخمی شده و از آن خون آمده است. بعد از بندآمدنِ خون، کافی است لکّه یِ خون را با یک دستمال کاغذی (مثلا) پاک کنیم؛ سپس با یک لیوان آب، دو بار روی آن آب بریزیم. این انگشت پاک می شود. برای باقیِ بدن هم همین طور است. در پاک کردن و تطهیر با آبِ کر، اگر قسمتِ نجسِ بدن را زیر دوش آب بگیرید و روی آن کمی دست بکشید، نجاست برطرف می شود و بدن پاک می گردد و لازم نیست دوباره محل نجس را زیر آب ببرند. فرد وسواسی باید خود را عادت دهد که با کمترین مقدار آب، تطهیر را انجام دهد. با آب قلیل هم می توان به راحتی تطهیر کرد، چه برسد به آب لوله کشیِ شهر که کُر حساب می شود.

2- اسلام دين آساني است . پيامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: «من بر دين آساني مبعوث شده ام»(1).
پيامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) يكي از كارهايش اين بود كه غُل و زنجيرها و كارهای دست و پاگير كه انسان را از ادامه ی مسير بازمي دارد، از ميان بردارد»(2).
پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود:«با يك مُدّ (750 گرم ) آب مي توان وضو گرفت و با يك صاع (سه کیلو) آب می توان غسل كرد. بعد از من اقوامی مي آيند كه اين مقدار را کَم به حساب خواهند آورد؛ آنان برخلاف روش و سنّت من خواهند بود و کسی که به سنّتِ من عمل کند، همراه من در بهشت خواهد بود»(3).
پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و امامان معصوم (علیهم السلام) بیشتر عمر شریف خود را در شهر مکّه و مدینه گذراندند. این دو شهر هم اکنون نیز با مشکل کمبود آب مواجه هستند. آن بزرگواران به ندرت به آب جاری (رودخانه) یا آب کُرّ دسترسی داشتند. با وجود این، با آبِ قلیل وضو و غسلشان را انجام می دادند و لباسشان را می شستند.

درباره زيان وسواس همين مقدار بدانيد كه به تدريج توسعه يافته و همه زندگی انسان را تحت الشعاع قرار می دهد و هم چنين قدرت و توان انسان را از او سلب می كند. بنابر اين وسواس عاملی برای تلف کردنِ عمر، هدردادن وقت و ايجاد ناراحتی برای همسر و فرزندان است . حالت وسواس روح انسان را مُعذَّب و مضطرب نگه می دارد؛ حسّاسيّتْ تمام ذهن او را فرا می گيرد و فعاليتش رافلج می سازد، حالت دفع در او به كندی صورت مي گيرد، چون وحشت از آلودگی دارد و معمولاً چنين افرادی اغلب دچار يبوست هستند. افراد مبتلا به وسواس در همه مسائلْ آداب و تشريفات دارند و برای بهتر كردن آن به خيال بافی هايی مي پردازند؛ مثلا وقتی می خواهند به مسافرت بروند، به شِلَنگ برای تطهير يا دست شويی هايی كه آب لوله كشی داشته باشند، فکر می کنند.

راه های پیشگیری از افکارِ وسواسی :
1- آگاهي یافتن از مسئله شرعي كه با يك مرتبه آب ريختن مثلاً نجس پاك مي شود و يا يك مرتبه فشار دادن ,لباس پاك مي شود. بازار مسلمانان علامت پاك بودن است . دست مسلمان پاك است. وسائل مسلمانان پاك است .
2- انسان وسواسی غالباً گرفتار ضعف است. بنابراين تقويت كردن جسم بسيار لازم است .
3- تقويت اراده برای فرد وسواسی لازم است. فرد مبتلا به وسواس باید اراده یِ خودش را تقويت كند و بتواند تصميم بگيرد و به خودبقبولاند كه فلان چيز پاك است.
4- مسافرت های دسته جمعی برای افراد وسواسی مفید است. زيرا در مسافرت های دسته جمعی مخصوصاً طولانی به تدريج حالت وسواس ازبين می رود.
5- دوری از كسانی كه مبتلا به وسواس هستند، برای افراد وسواسی لازم است؛ زيرا ارتباط داشتن با آنان باعث تقويت وسواس می شود.
6- ذكر خدا را بسيار بگوييد و سوره ‏هاى مبارکه «الناس» و «فلق» را زياد بخوانيد.

7- در منابع اسلامیْ وسواس پديده شناخته شده اي است و از آن به عنوان «وسوسه ای از سوی شيطان» اشاره مي شود. به عنوان مثال در كتاب اصول كافی، بابِ عقل و جهل آمده است : در نزد امام صادق (صلوات الله و سلامه علیه) شخصی را به عقل و درايت نام بردند و گفتند: او وسواس دارد. حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمود:«چگونه عاقل است كه شيطان را اطاعت مي كند؟»(4).
8- در صورتی که نتوانستید از شرّ وسواس خلاص شوید، به روانشناسی متعهد و خبره در شهر خود مراجعه نمایید.

پی نوشت:
1) بحار الانوار, ج 22 ص 264 حديث 3 .
2) سوره مبارکه اعراف، آيه شریفه 157: (و يضع عنهم اصرهم و الاغلال الّتي كانت عليهم )
3) النوری الطبرسی، الحاج میرزا حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 1، ص 347، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، بیروت، 1408ه.ق.
4) الکُلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 1، ص 29، مؤسسة دارالحدیث، قم، 1387ه.ش

موضوع قفل شده است