جمع بندی امامت ذوالقرنین بدون مقام پیامبری

تب‌های اولیه

6 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
امامت ذوالقرنین بدون مقام پیامبری

به نام خدا

با عرض سلام و ادب

یک سری احادیث در اصول کافی وجود دارد که نشان می دهد ذوالقرنین امام بوده است بدون مقام پیامبری. اکثر این احادیث را علامه مجلسی (ره) صحیح السند دانسته است. به دلیل اهمیت و رمزآلود بودن مقام والای امامت خواستم این احادیث را با شما در میان بگذارم تا در این مورد بحث شود و بیشتر روشن شویم.

کتاب اصول کافی جلد دوم باب " در اينكه ائمه بكدام دسته از گذشتگان ميمانند و كراهت قول بنبوت ايشان "
http://ketaab.iec-md.org/osool_kaafi/osool_kaafi_jeld_2_002.html

1- حـمـران بـن اعـيـن گـويد: بامام باقر عليه السّلام عرضكردم : علماء (امامان ) چه موقعيتى دارنـد؟ فـرمـود: مـانـنـد ذوالقـرونـين و همدم سليمان (آصف بن برخيا) و همدم موسى عليهم السلام (يوشع بن نون يا جناتب خضر) ميباشند.

2- بـريـدن بـن مـعـاويـة گـويـد: از امـام بـاقر و امام صادق عليه السّلام پرسيدم كه مقام و منزلت شما چيست ؟ و بكدام كس از گذشتگان ميمانيد؟ فرمود: مانند همدم موسى (جناب خضر يا يوشع ) و ذوالقرنينكه هر دو عالم بودند ولى پيغمبر نبودند.

3- حـارث بـن مـغـيـره گـويـد امـام بـاقـر عليه السّلام فرمود: على عليه السّلام محدث بود، عـرضـكـردم : مـيـفـرمـائيـد پـيـغـمـبـر بـود؟ (چـون او ايـن سوال در بين سخن آنحضرت بود، براى جواب نفى ) امام عليه السّلام دست خود را اينچنين (بـبالا) حركت داد. سپس فرمود: بلكه مانند همدم سليمان يا همدم موسى يا مانند ذوالقرنين بـود، مگر بشما خبر نرسيده است كه خود على فرمود: در ميان شما هم مانند ذوالقرنين هست (و او خود على عليه السّلام است ).

با تشکر فراوان

width: 700 align: center

[TD="align: center"]با نام و یاد دوست

[/TD]

[TD="align: center"][/TD]


کارشناس بحث: استاد مسلم

[TD][/TD]

بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام و احترام

maes;997921 نوشت:
یک سری احادیث در اصول کافی وجود دارد که نشان می دهد ذوالقرنین امام بوده است بدون مقام پیامبری. اکثر این احادیث را علامه مجلسی (ره) صحیح السند دانسته است. به دلیل اهمیت و رمزآلود بودن مقام والای امامت خواستم این احادیث را با شما در میان بگذارم تا در این مورد بحث شود و بیشتر روشن شویم.

بله این روایات نشان میدهد ذوالقرنین، و همچنین اشخاصی چون آصف بن برخیاء و یوشع بن نون دارای مقام امامت بوده اند، اما در این خصوص باید به دو نکته توجه بفرمایید:

نکته اول:

مقام امامت یک مقام مستقل است که هم می تواند با نبوت جمع شود همانطور که خداوند به حضرت ابراهیم(ع) بعد از نبوتش، مقام امامت نیز بخشید: «إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماما»؛ به درستی که من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم.(بقره:124)
و هم میتواند بدون نبوت باشد، و از آنجا که امامت در اهل بیت(ع) بدون نبوت بوده است در این روایات به نمونه هایی از این سنخ اشاره شده است که تنها مقام امامت داشته و نبی نبوده اند.

نکته دوم:

همانطور که مقام نبوت دارای مراتب است: «تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ»؛ بعضى از آن رسولان را بر بعضى ديگر برترى داديم‏ (بقره:253)
امامت نیز دارای مراتب است، و هیچ کدام از کسانی که پیش از اسلام مقام امامت را داشته اند در مرتبه امامت پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت(ع) نیستند؛ به همین خاطر مثلا در مورد سطح آگاهی عاصف بن برخیاء تعبیر «علم من الکتاب» آمده: «الَّذي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْكِتاب‏»؛ كسى كه دانشى از كتاب داشت‏(نمل:40)
این یعنی بخشی از علم الکتاب نزد وی بوده است، اما در مورد امیرالمومنین(ع) تعبیر «من عنده علم الکتاب» آمده: «مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب‏»؛ كسى كه علم كتاب نزد اوست(رعد:43) یعنی امیرالمومنین(ع) کسی است که تمامی علم الکتاب نزد اوست.

بنابراین اگرچه کسانی بوده اند که قبل از ائمه اطهار(ع) دارای مقام امامت بوده اند اما هرگز در تراز و مرتبه ائمه اهل بیت(ع) نبوده اند، همانطور که تمام کسانی که مقام نبوت را دارا بوده اند در تراز و مرتبه پیامبر اسلام(ص) نبوده اند.

خیلی متشکرم استاد نکات خیلی خوبی فرمودید. اگر اجازه دهید چند سوال رایج دیگر هم از شما بپرسم. از بابت تکراری بودن سوالات عذرخواهی می کنم.

1- سوال دیگرم این است که آیا این که گفته می شود زمین از حجت خالی نیست در واقع منظور صرفا همان مقام امامت و ولایت تکوینی است ؟ یعنی آیا همیشه یک امام در هستی هست حتی اگر پیامبرانی هم وجود داشته باشند که فاقد این مقام باشند ؟

2- می دانیم که در گذشته پیامبرانی بوده اند که صرفا وظیفه تیلیغ داشته اند و تشریع نکرده اند. تفاوت اینگونه پیامبران با یک امام در چیست. در واقع اینکه ذوالقرنین یا آصف بن برخیا یا خضر پیامبر تبلیغی باشند یا صرفا یک امام دقیقا در چیست و چه فرقی به حال جامعه یا خودشان دارد ؟

3- اگر در مورد چگونگی واسطه فیض بودن یک امام هم توضیح بفرمایید خیلی ممنون می شوم.

خیلی متشکرم.

maes;998407 نوشت:
1- سوال دیگرم این است که آیا این که گفته می شود زمین از حجت خالی نیست در واقع منظور صرفا همان مقام امامت و ولایت تکوینی است ؟ یعنی آیا همیشه یک امام در هستی هست حتی اگر پیامبرانی هم وجود داشته باشند که فاقد این مقام باشند ؟

2- می دانیم که در گذشته پیامبرانی بوده اند که صرفا وظیفه تیلیغ داشته اند و تشریع نکرده اند. تفاوت اینگونه پیامبران با یک امام در چیست. در واقع اینکه ذوالقرنین یا آصف بن برخیا یا خضر پیامبر تبلیغی باشند یا صرفا یک امام دقیقا در چیست و چه فرقی به حال جامعه یا خودشان دارد ؟

3- اگر در مورد چگونگی واسطه فیض بودن یک امام هم توضیح بفرمایید خیلی ممنون می شوم.

با سلام و احترام
اگر اشکالی ندارد می خواهم خواهش کنم این سوالات را در تاپیک مستقلی تحت عنوان "چند سوال در مورد ویژگی های مقام امامت" یا هر عنوانی مانند آن که دوست دارید مطرح کنید که به صورت مستقل به آنها پرداخته شود، چون این سوالات، سوالاتی به مراتب مهم تر از سوال اول شما هستند و ورود به آنها تاپیک را تحت الشعاع خودش قرار خواهد داد.

پرسش:
برخی از احادیث از امام بودن ذوالقرنین یا آصف بن برخیاء و مانند ایشان حکایت دارند، لطفا در این مورد توضیح بدهید.


پاسخ:

همانطور که اشاره فرمودید روایاتی وجود دارد که به این مطلب اشاره دارند که ذوالقرنین و آصف بن برخیاء و مصاحب و همراه موسی، امام بوده اند، شیخ کلینی در کافی بابی را در همین موضوع گشوده است تحت عنوان: "بَابٌ فِي أَنَّ الْأَئِمَّةَ بِمَنْ يُشْبِهُونَ مِمَّنْ مَضَى‏" به معنای "در اينكه ائمه بكدام دسته از گذشتگان ميمانند".(1)

برای نمونه به یک روایت در این خصوص اشاره می شود:
«بُرَيْدِ بْنِ مُعَاوِيَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ وَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قُلْتُ لَهُ مَا مَنْزِلَتُكُمْ وَ مَنْ تُشْبِهُونَ مِمَّنْ مَضَى قَالَ صَاحِبُ مُوسَى وَ ذُو الْقَرْنَيْنِ كَانَا عَالِمَيْنِ وَ لَمْ يَكُونَا نَبِيَّيْن‏»؛ بريد بن معاوية گويد: از امام باقر و امام صادق عليه السّلام پرسيدم كه مقام و منزلت شما چيست ؟ و بكدام كس از گذشتگان ميمانيد؟ فرمود: مانند همدم موسى(جناب خضر يا يوشع) و ذوالقرنين كه هر دو عالم بودند ولى پيغمبر نبودند.(2)

بنابراین طبق روایات برخی از گذشتگان چون ذوالقرنین، و همچنین اشخاصی چون آصف بن برخیاء و یوشع بن نون دارای مقام امامت بوده اند، برای توضیح در این خصوص باید به چند نکته توجه بفرمایید:

نکته اول:
مقام امامت منحصر در امامت اهل بیت(علیهم السلام) نیست، بلکه همواره در هر زمانی، امامی وجود داشته است که واسطه بین خداوند و خلق وجود داشته که مایه اتمام حجت خداوند بر ایشان بوده است، همانطور که روایات متعددی در این خصوص وارد شده است(3) از جمله فرمایش امام صادق(علیه السلام) که می فرمایند:
«لَوْ كانَ النَّاسُ رَجُلَيْنِ لَكانَ احَدُهُمَا الْامامُ وَ قالَ: انَّ اخِرَ مَنْ يَمُوتُ الْامامُ لِئَلَّا يَحْتَجَّ احَدٌ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّهُ تَرَكَهُ بِغَيْرِ حُجَّةٍ لِلَّهِ عَلَيْهِ»؛ اگر مردم زمين تنها دو نفر باشند، يكى از آن دو، امام است، و فرمود: آخرين كسى كه بميرد، امام است تا كسى بر خداى عزّوجلّ احتجاج‏ نكند كه خداوند او را بدون‏حجّت واگذاشته است.(4)
بنابراین قطعا در هر زمانی امامی وجود داشته است.

نکته دوم:

مقام امامت یک مقام مستقل است که هم می تواند با نبوت جمع شود همانطور که خداوند به حضرت ابراهیم(علیه السلام) بعد از نبوتش، مقام امامت نیز بخشید: «إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماما»؛ به درستی که من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم.(5)
و هم میتواند بدون نبوت باشد، و از آنجا که امامت در اهل بیت(علیهم السلام) بدون نبوت بوده است در این روایات به نمونه هایی از این سنخ اشاره شده است که تنها مقام امامت داشته و نبی نبوده اند.

نکته سوم:
همانطور که مقام نبوت دارای مراتب است: «تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ»؛ بعضى از آن رسولان را بر بعضى ديگر برترى داديم‏ (6)
امامت نیز دارای مراتب است، و هیچ کدام از کسانی که پیش از اسلام مقام امامت را داشته اند در مرتبه امامت پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت(علیهم السلام) نیستند؛ به همین خاطر مثلا در مورد سطح آگاهی عاصف بن برخیاء تعبیر «علم من الکتاب» آمده: «الَّذي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْكِتاب‏»؛ كسى كه دانشى از كتاب داشت‏(7)
این یعنی بخشی از علم الکتاب نزد وی بوده است، اما در مورد امیرالمومنین(علیه السلام) تعبیر «من عنده علم الکتاب» آمده: «مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب‏»؛ كسى كه علم كتاب نزد اوست(8) یعنی امیرالمومنین(علیه السلام) کسی است که تمامی علم الکتاب نزد اوست.

بنابراین اگرچه کسانی بوده اند که قبل از ائمه اطهار(علیهم السلام) دارای مقام امامت بوده اند اما هرگز در تراز و مرتبه ائمه اهل بیت(علیهم السلام) نبوده اند، همانطور که تمام کسانی که مقام نبوت را دارا بوده اند در تراز و مرتبه پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) نبوده اند.

پی نوشت ها:
1. کلینی، محمد، الكافي، دار الكتب الإسلامية، تهران، چاپ چهارم، 1407ق، ج1، ص268.
2. همان، ص269.
3. ر.ک: همان، ص179.
4. همان، ص180.
5. بقره:124/2.
6. بقره:253/2.
7. نمل:40/27.
8. رعد:43/13.

موضوع قفل شده است