نكته های کوتاه وجذاب از قرآن و احاديث
تب‌های اولیه
1- مطلبی شگفت از قرآن
برخی از مفسران رقم وجوه محتمل در « الم » از اشتمال :
1- بر حروف اسم اعظم
2- و از جهت آن که حروف مقطعه آیا محلی از اعراب دارند یا نه
3- و صور احتمالی اعراب آنها
4- و بررسی وجوه محتمل ِ در اعراب ِ ( ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین « بقره :2» )
هر کدام از کلمات مزبور به تنهایی و هر یک از آنها با در نظر گرفتن وجوه محتمل کلمات دیگر تا پایان ِ ( و اولئک هم المفلحون « بقره : 5 ) از لحاظ جمع بندی وجوه احتمالی .... به :
یازده بیلیارد و چهارصد هشتاد وچهار میلیارد و دویست وپنج میلیون و هفتصد و هفتاد هزارو دویست وچهل خواهد رسید
(240/770/205/484/11 )
تفسیر تسنیم ، آیت الله جوادی ، ج 2 ص 148 به نقل از بیان السعاده ج 1 ص 39 -40 )
2- کوتاهترین و جالبترین استدلال برای معاد
کوتاهترین و جالبترین استدلال برای معاد این آیه است :
کما بداکم تعودون » اعراف 29
همانگونه که شما را در آغاز آفرید دگر بار در قیامت باز میگرداند
توضیح :
نگاهی به آغاز آفرینش خود کنید ببینید همین جسم شما که از مقدار زیادی آب و مقدار کمی مواد مختلف .... ترکیب شده در آغاز کجا بود ؟ آبهایی که در ساختمان جسم شما به کار رفته هر قطره ای از آن احتمالا در یکی از اقیانوسهای روی زمین سرگردان بود و سپس ... و ذراتی که هم اکنون از مواد جامد زمین در ساختمان جسم شما به کار رفته روزی به صورت دانه گندم یا میوه درخت یا سبزیها ی مختلف بود که در نقاط پراکنده زمین گرد آوری شد
بنابراین چه جای تعجب که پس از متلاشی شدن و باز گشت به حال نخستین باز همان ذرات جمع آوری گردد و به هم بپیوندد و اندام نخستین را تشکیل دهد و اگر چنین چیزی محال بود چرا در آغاز آفرینش انجام شد ؟
( تفسیر نمونه ج 6 ص 145 )
3- آثار و برکات نماز
نماز دق الباب خانه خداست هر کس در این در زدن جدی ترو پی گیر تر باشد امیدش به گشوده شدن این در و دیدن روی صاحب خانه و اکرام از سوی او بیشتر است
رسول خدا (ص) فرمود :
یا اباذر ما دمت فی الصلاة فانک تقرع باب الملک (الجبار ) و من یکثر قرع الباب الملک یفتح (له ) ( الامالی طوسی ص 529 )
ای ایوذر مادامی که تو در نماز و راز و نیاز با خدا هستی در خانه خدایی را می زنی که فرما نرای عالم و جبران کننده امور است و هر کس این در را بیشتر بزند بهره بیشتری نصیبش می شود
نکته :
یکی از عمده ترین ادله عجله در نماز رسیدن به کارهای دنیایی است تعبیر جبّار ( جبران کننده ) در این حدیث شاید به خاطر این باشد که خداوند متعال وقت اضافه ای را که نماز گزار برای طولانی کردن آن می گذارد جبران می کند ( ادب فنای مقربان ،آیت الله جوادی ، ج 1 ص 45 )
4- خداوند تواب ورحیم است
در آیات و روایات زیادی کلمه التواب و الرحیم در کنا همدیگر آمده اند ( ..انه هو التواب الرحیم بقره 37 )
نکته :
عذر پذیری خدواند همراه با رحمت است نه عتاب و و سرزنش
(یعنی علاوه بر این که عذر و توبه ات را می پذیرد رحمتش هم را شامل حالت می کند
تصور كنيد كه بدهكاري سنگيني نسبت به شخصي داريد طلبكار علاوه بر اين كه مبلغ بدهي را مي بخشد چند برابرآن هم به شما هديه كند ) (برگرفته از تفسیر نور ج 1 ص 98 )
5- آرامش در سايه ياد خدا
خداوند در سوره مباركه طه آيه 124 مي فرمايد :
من اعرض عن ذكري فان له معيشة ضنكا و ....
هر كس از ياد من اعراض و روي گرداني كند زندگي و معيشت تنگي خواهد داشت
نكته
ضنك هميشه به معناي فقر و تنگدستي نيست بلكه گاهي فشاري است كه از ناحيه دنياي پرزرق و برق و از ناحيه سود و سرمايه كلان بر انسان وارد مي شود بسان مرغي كه در قفس طلايي زنداني شده است
معاد در قرآن ، آيت الله جوادي ج 4 ص 76
6- قدرت ارزشمند
بارها در قرآن كلمه « العزيز» به همراه « الحكيم »براي خداوند متعال آمده است
نكته :
از منظر قران قدرتي ارزش دارد كه همراه حكمت باشد
خداوند هم قدرتمند است و هم حكيم اما قدرتمندي ديگران معولا با روحيه استكبار و استعمار همراه است
تفسير نور ج 12 ص 25
7- مثلت مقدس
« و اقيموا الصلاة و ءاتوا الزكاة و اركعوا مع الراكعين » « بقره 43 »
رابطه با خداوند از طريق نماز
كمك به خلق و رابطه با مردم از طريق زكات
و همراهي با مردم (در اموري كه مورد رضايت خداست ) يك مثلث مقدس است
8-بيان سه معجزه الهي در يك آيه
« و اذ فرقنا بكم البحر فانجيناكم و اغرقنا آل فرعون و انتم تنظرون »«بقره 50 »
و «به خاطربياوريد » هنگامي كه دريا را براي شما شكافتيم و شما را نجات داديم و فرعونيان را در حالي كه شما تماشا ميكرديد غرق كرديم
نكته
در اين ايه سه معجزه در كنار هم مطرح شده است
1- شكافتن در يا
2-نجات بني اسرائيل
3- غرق فرعونيان
تفسير نور ج1 ص 113
9- شيوه صحيح تربيت
در شيوه تربيت هر گاه خواستيد كسي را از كار يا چيزي باز داريد ابتدا راههاي صحيح باز گذاشته شود و سپس مورد نهي اعلام شود
خداوند به حضرت آدم و حوا مي فرمايد :
..كلا منها رغدا حيث شئتما ( از (نعمتهاى) بهشت از هر جا مىخواهيد، گوارا بخوريد
سپس مي فرمايد :
لا تقربا هذه الشجره (نزديك اين درخت نشوييد
تفسير نور ج1 ص 95
10- عوامل موثر در سقوط بني اسرائيل
در سقوط جامعه يني اسرائيل به دامن شرك چند عامل نقش داشت :
1- حضور نداشتن رهبري چون حضرت موسي (ع)
2- حضورمنحرفين هنر مندي مانند سامري
3- استفاده از جاذبه هاي كاذب ( سامري با طلا و جواهرات گوساله ساخت )
4- بوق هاي پر سر و صداي تبليغاتي (زيرا گوساله سامري صداي ساختگي داشت )
5- مردم ساده و زود باور و نبود بينش و بصيرت عميق
6- زمينه مساعد و سابقه گاو پرستي
همان ص 115
11- گناهكاران نااميد نباشيد
حتي براي شرك و گوساله پرستي نيز راه توبه و بازگشت وجود دارد
خداوند در قران به بني اسرائيل مي فرمايد :
« ثم عفونا عنكم من بعد ذلك لعلكم تشكرون (بقره 52 )
12- معناي « صمد» در كلام امام حسين (ع)
امام حسين بن على ع در حديثى براى" صمد" پنج معنى بيان فرموده:
" صمد" كسى است كه در منتهاى سيادت و آقايى است.
" صمد" ذاتى است دائم ازلى و جاودانى.
" صمد" وجودى است كه جوف ندارد.
" صمد" كسى است كه نمىخورد و نمىآشامد.
" صمد" كسى است كه نمىخوابد
بحار الانوار ج3 ص 223
13- تاويل «صمد » در كلام مولاي متقيان علي (ع)
محمد بن حنفيه" از" امير مؤمنان" على ع در باره" صمد" سؤال كرد حضرت ع فرمود:
تاويل صمد آن است كه او نه اسم است و نه جسم، نه مانند و نه شبيه دارد، و نه صورت و نه تمثال نه حد و حدود، نه محل و نه مكان، نه" كيف" و نه" اين" نه اينجا و نه آنجا، نه پر است و نه خالى، نه ايستاده است و نه نشسته، نه سكون دارد و نه حركت، نه ظلمانى است نه نورانى، نه روحانى است و نه نفسانى، و در عين حال هيچ محلى از او خالى نيست، و هيچ مكانى گنجايش او را ندارد، نه رنگ دارد و نه بر قلب انسانى خطور كرده، و نه بو براى او موجود است، همه اينها از ذات پاكش منتفى است"
اين حديث به خوبى نشان مىدهد كه" صمد" مفهوم بسيار جامع و وسيعى دارد كه هر گونه صفات مخلوقات را از ساحت مقدسش نفى مىكند، چرا كه اسمهاى مشخص و محدود، و همچنين جسميت و رنگ و بو و مكان و سكون و حركت و كيفيت و حد و حدود و مانند اينها، همه از صفات ممكنات و مخلوقات است، بلكه غالبا اوصاف جهان ماده است، و مىدانيم خداوند از همه اينها برتر و بالاتر است.
تفسير نمونه، ج27، ص: 440 به نقل از
بحار الانوار" جلد 3 صفحه 230 حديث 21. 14- معناي « لم يلد و لم يولد »
از بعضى روايات استفاده مىشود كه تولد در آيه" لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ" معنى وسيعترى دارد، و هر گونه خروج اشياء مادى و لطيف را از او، و يا خروج آن ذات مقدس از اشياء مادى و لطيف ديگر را نفى مىكند.
چنان كه در همان نامهاى كه امام حسين ع در پاسخ اهل" بصره" در تفسير صمد مرقوم فرمود، جمله" لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ" چنين تفسير شده:
" لَمْ يَلِدْ" يعنى چيزى از او خارج نشد، نه اشياء مادى مانند فرزند، و ساير اشيايى كه از مخلوقين خارج مىشود (مانند شير از پستان مادر) و نه چيز لطيف، مانند نفس، و نه عوارض گوناگون، مانند خواب و خيال و اندوه و حزن و خوشحالى و خنده و گريه و خوف و رجاء و شوق و ملالت و گرسنگى و سيرى، خداوند برتر از اين است كه چيزى از او خارج شود.
و نيز برتر از آن است كه او متولد از شىء مادى و لطيف گردد ... مانند خارج شدن موجوده زندهاى از موجود ديگر، و گياه از زمين، و آب از چشمه و ميوه از درختان، و خارج شدن اشياء لطيف از منابعش، مانند ديدن از چشم، و شنيدن از گوش، و استشمام از بينى، و چشيدن از دهان، و سخن از زبان، و معرفت و تشخيص از دل، و جرقه آتش از سنگ"
تفسير نمونه ج 27 ص 442 به نقل از بحار ج 3 ص 224
15.بخشش مهریه همراه با رضایت
16.زن مالک مهریه است
17.معاد جسمانی
19. پاکی در سایه توحید
آیا می دانید
خداوند می فرماید :
يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ أَنْ أَنْذِرُوا أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاتَّقُونِ [1]
خداوند فرشتگان را، همراه با وحى كه از فرمان اوست، بر هر كس از بندگانش كه بخواهد فرو مىفرستد كه مردم را هشدار دهيد كه معبودى جز من نيست پس تنها از من پروا كنيد (و مخالف دستورم عمل نكنيد.)
نکته
انسان تا توحیدش قوی نشود از نظر معنوی رشد نمی کند چون بر اساس این آیه :
20 . از آب مهین تا خصم مبین
نکته
21 . آیا همه صحابه عادل اند
23.دشمن شناسی
24.قرآن مبارک است
25. وظیفه حکومت اسلامی:Gol:
26.ثمن قلیل
27.عبودیت شرط پذیرش
نکته
اوّلين شرط دريافت وحى الهى، روح عبوديّت و بندگى در پيامبران بوده است [2]
28.خطر طعنه به دینداران
29. ایمان و عمل
30. جایگاه پیامبر اکرم (ص)
آیا می دانید :
:
آیا می دانید :
32.اولویت در مبارزه
33.اسرار را فاش نکنید
34.عوامل عبادت
35. شیوه ها و شرایط عبادت
.
.
36-منافع حیوانات
4.فضولات آن براى كود،
37-نام سوره ها
اين نامها، رمز آن است كه همه موجودات هستى، چه در آسمان و چه در زمين، چه كوچك و چه بزرگ، همه نزد قدرت او يكسانند و كتابِ شريعت، بر اساس كتابِ طبيعت، بنا نهاده شده و اين دو كتاب، از يك مبدأ نشأت گرفتهاند
تفسير نور، ج6، ص: 363
38-انسان مغرور
َ لا تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً (83بقره)
نپرستید جز خدای راوبه پدر ومادر نیکی کنید.
نکته ها:
«لا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» 3 در كنار توحيد، احسان به والدين مطرح است. «لا تَعْبُدُونَ») ( «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» 4 احسان به والدين بايد شخصاً صورت گيرد، نه با واسطه. حرف «ب» در «بِالْوالِدَيْنِ» به معناى مباشرت شخصى است. «بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» 5 گرايش به يكى از پدر و مادر، ممنوع است. «بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» .
39-هدف از جنگ
40-تارکان نماز و زکات
41. قطع رابطه با دشمن
به بخشی ازآیه کهف دقت کنید:
فَابْعَثُواْ أَحَدَكُم بِوَرِقِكُمْ هَاذِهِ إِلىَ الْمَدِينَةِ فَلْيَنظُرْ أَيهَُّا أَزْكىَ طَعَامًا فَلْيَأْتِكُم بِرِزْقٍ مِّنْهُ وَ لْيَتَلَطَّفْ وَ لَا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَدًا(19کهف)
پس يكى از خودتان را با اين پولتان به شهر روانه كنيد و او بايد با تأمل بنگرد كداميك [از مغازهداران شهر] غذايش پاكيزهتر است؟ پس غذايى از آن برايتان بياورد، و او بايد [در رفت، برگشت و داد و ستد] دقت و نرمى و لطف نشان دهد و احدى را از حال شما آگاه نكند.
نکته ها:1-به آنچه میخوریم دقت درحلال وحرام نماییم.2-ازچه کسی میخریم مهم است.3-دربخورد بامردم نرم خو باشیم
42.رستگارى، بلندترين قلّه سعادت است
43. چرا خدا را عبادت كنيم؟
44.ویژگی های رستگاران
مىكنند.
....فَالَّذينَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (157اعراف )
مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (9حشر)
وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازينُهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (8اعراف )