جمع بندی راهنمایی درباره قدیمی ترین کتاب اعتقادی اسماعیلیه

تب‌های اولیه

5 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
راهنمایی درباره قدیمی ترین کتاب اعتقادی اسماعیلیه

با سلام
خواستم بدونم قدیمی ترین کتاب اعتقادی اسماعیلیه چیست؟
و دقیقا از کی این مراتب امام در مذهبشان پدیدار شد
مثا امام اساس و مستودع و غیره
و یا اعتقاد به معاد روحانی و .....
ممنون

width: 700 align: center

[TD="align: center"]با نام و یاد دوست

[/TD]

[TD="align: center"][/TD]


کارشناس بحث: استاد دلیل

javad_joon;992181 نوشت:
خواستم بدونم قدیمی ترین کتاب اعتقادی اسماعیلیه چیست؟
و دقیقا از کی این مراتب امام در مذهبشان پدیدار شد
مثا امام اساس و مستودع و غیره
و یا اعتقاد به معاد روحانی و .....

با سلام

سوال شما کاملا تخصصی و موضوع تحقیقی مفصل می باشد که جواب آن نیز باید در یک کتاب و یا تحقیق پایان نامه جداگانه داده شود.

هر فرقه و گروهی عقاید مختلف و متفاوتی دارد که بعد از پیدایش آن فرقه توسط عالمان و اندیشمندان آن ها به تدریج و در طول زمان کامل تر می شود.

نسبت به هر عقیده و آموزه ای نیز نظرات گوناگون و بعضا مشترکی میان آن ها وجود دارد.

از طرف دیگر اسماعیلیان گروه ها و شاخه های متعددی دارند که بر اساس همین اختلافات در مبانی و عقاید متمایز می شوند.

بنابراین سوال شما جواب مفصل و البته مستندی لازم دارد که امکان جواب کامل به آن در این مجال وجود ندارد و شما می توانید آن را محل پایان نامه خود قرار دهید.

البته تلاش می شود که اجمال پاسخی اجمالی در حد ظرفیت داده شود که بر این اساس در ادامه عالمان و متکلمان اسماعیلی و کتب اولیه آن ها معرفی خواهد شد.

متفکران اسماعیلی مانند حمید الدین کرمانی و ناصرخسرو قبادیانی و فلاسفه ای دیگر مانند

نسفی، ابوحاتم رازی و ابویعقوب سجستانی از اولین پایه گذاران عقاید اسماعیلی ها هستند که در کتب خود مباحث و عقاید اسماعیلیان را بیان کرده اند.

نکاتی در پاسخ به پرسش:
۱- به علت وجود دوره ستر نخستین در اسماعیلیان از سال ۱۴۸ تا حدود ۲۸۰ هجری از بزرگان و دانشمندان آن ها هیچ کس حتی خود اسماعیلیان اطلاعی ندارد.

۲- اسماعیلیان در بحثهای مختلف از جمله معاد به شدت از نوافلاطیان تاثیر پذیرفته اند و عقاید یکسانی دارند.

۳- مراتب مختلفی درباره امامت و داعیان و مبلغین از ایشان گفته شده است که اصل و سازمان دعوت نیز دارای اصولی می باشد و به تدریج و توسط دانشمندان اسماعیلی بیان شده است.

۴- کتاب های درس نامه تاریخ و عقاید اسماعیلیه نوشته مهدی فرمانیان و اسماعیلیه از گذشته تا حال نوشته محمدسعید بهمن پور معرفی می شود که مراجعه فرمایید.

۵- علمای اسماعیلیه از اواخر قرن سوم شامل افراد زیر می شوند:

  • ابن حوشب(۲۳۰- ۳۰۲): صاحب کتاب الرشد و الهدایه و کتاب العالم و الغلام و مطرح کننده عقیده به ظهور مهدی
  • محمد بن احمد نسفی(۳۳۲): تبیین کننده اسماعیلی به خصوص در موضوع جهان بینی و اولین کسی که مذهب اسماعیلی را با فلسفه نوافلاطونی مخلوط نموده و فلسفه را وارد اسماعلیلیه نمود.
صاحب کتاب المحصول و معرفی کننده نسخ شریعت در دوران محمد بن اسماعیل
مبین هفت دور بودن پیامبری و جانشینی

  • ابوحاتم رازی( ۳۲۲): کتاب اعلام التوحید در پاسخ به زکریای رازی و کتاب الاصلاح در نقد المحصول نسفی

  • ابویعقوب سجستانی( حدود ۳۶۱): کتاب النصره در دفاع از نسفی و کتابهای الافتخار و الینابیع

  • قاضی نعمان(۲۹۰-۳۶۳): کتابهای دعایم الاسلام(فقهی)، تاویل الدعایم، افتتاح الدعوه، اساس التاویل، اختلاف اصول المذاهب و ...

  • حمید الدین کرمانی( م حدود ۴۱۲-۴۲۰): ملقب به حجه العراقین
دارای کتاب های متعدد(۲۷) که مهم ترینش راحه العقل می باشد که مباحث جهان بینی، سلسله صدور و نحوه خلق عالم، صفات عقول عشره، اجسام عالی و سافل، نفس ناطقه، جایگاه نطقا و امامان در نظام هستی و ... بیان شده است.

  • ناصرخسرو قبادیانی(۳۹۴- ۴۶۸): کتاب زاد المسافرین، جامع الحکمتین، گشایش و رهایش، دیوان و ...

پرسش:
کتاب های اولیه و اعتقادی اسماعیلیه چیست؟ عقاید مختلف آن ها که متفاوت با شیعه امامیه و دیگران است از چه زمانی به وجود آمد؟

پاسخ:
۱- علمای اولیه و نخستین هر فرقه ای به تبیین باورهای آن فرقه می پردازند که به تدریج عقاید آن ها کامل شده و نکات و یا باورهای دیگری به تدریج به عقاید آن ها اضافه می شود. ضمن آن که در هر مذهبی نیز اختلاف درون مذهبی میان دانشمندان آن مذهب نیز وجود دارد که در اسماعیلیه نیز تعدد و باورهای گوناگونی وجود دارد و در ابتدای امر نیز میان علمایی که ذکر می شود نیز اختلافاتی به چشم می خورد.

۲- اسماعیلیان به باطنی گری زیاد و افراطی پرداخته و با فیلسوفان متعدد به تبیین باورهای خود می پردازند که گاهی شناخت عقیده صحیح آن ها نیز با توجه به تاویلات گسترده مشکل یا غیرممکن می باشد. از طرف دیگر در بحثهای مختلف از جمله معاد به شدت از فلاسفه ای مانند نوافلاطیان تاثیر پذیرفته اند و عقاید یکسانی دارند.

۳- کتاب های مختلفی در موضوع اسماعیلیان و باورهای آن ها نوشته شده است که پاسخ کامل به سوال در قالب کتاب و تحقیقی مفصل مانند پایان نامه می باشد که از جمله منابع مناسب می توان به درس نامه تاریخ و عقاید اسماعیلیه نوشته مهدی فرمانیان و اسماعیلیه از گذشته تا حال نوشته محمدسعید بهمن پور اشاره کرد که جهت پاسخ کامل معرفی می شود.

۴- به علت وجود دوره ستر نخستین در اسماعیلیان و باور به آن در آنان از سال ۱۴۸ تا حدود ۲۸۰ هجری از بزرگان و دانشمندان اولیه آن ها هیچ کس حتی خود اسماعیلیان اطلاعی ندارد. بر این اساس به معرفی عالمان اولیه آن ها بعد از سال ۲۸۰ می پردازیم و بیان می کنیم که باورهای گوناگون آن ها توسط این دانشمندان تبیین و عرضه شده است. (1)

۵- علمای اسماعیلیه از اواخر قرن سوم شامل افراد زیر می شوند:
الف) ابن حوشب(۲۳۰- ۳۰۲): صاحب کتاب الرشد و الهدایه و کتاب العالم و الغلام و مطرح کننده عقیده به ظهور مهدی.

ب)محمد بن احمد نسفی(۳۳۲): تبیین کننده اسماعیلی به خصوص در موضوع جهان بینی و اولین کسی که مذهب اسماعیلی را با فلسفه نوافلاطونی مخلوط نموده و فلسفه را وارد اسماعلیلیه نمود.
صاحب کتاب المحصول و معرفی کننده نسخ شریعت در دوران محمد بن اسماعیل
مبین هفت دور بودن پیامبری و جانشینی.

ج) ابوحاتم رازی( ۳۲۲): کتاب اعلام التوحید در پاسخ به زکریای رازی و کتاب الاصلاح در نقد المحصول نسفی.

د) ابویعقوب سجستانی (حدود ۳۶۱): صاحب کتاب النصره در دفاع از نسفی و کتابهای الافتخار و الینابیع.

ه) قاضی نعمان(۲۹۰-۳۶۳): کتابهای دعایم الاسلام(فقهی)، تاویل الدعایم، افتتاح الدعوه، اساس التاویل، اختلاف اصول المذاهب و ...

و) حمید الدین کرمانی( م حدود ۴۱۲-۴۲۰): ملقب به حجه العراقین
دارای کتاب های متعدد(۲۷) که مهم ترینش راحه العقل می باشد که مباحث جهان بینی، سلسله صدور و نحوه خلق عالم، صفات عقول عشره، اجسام عالی و سافل، نفس ناطقه، جایگاه نطقا و امامان در نظام هستی و ... بیان شده است.

ز) ناصرخسرو قبادیانی(۳۹۴- ۴۶۸): صاحب کتاب های زاد المسافرین، جامع الحکمتین، گشایش و رهایش، دیوان و ... (2)

منابعی جهت مطالعه بیشتر:
۱- درس نامه تاریخ و عقاید اسماعیلیه، مهدی فرمانیان، نشر ادیان‏‫، ۱۳۸۹، قم.
۲- اسماعیلیه از گذشته تا حال، محمدسعید بهمن پور، فرهنگ مکتوب، 1386، تهران.
۳- تاریخ و عقاید اسماعیلیه، فرهاد دفتری؛ مترجم: فریدون بدره ای، نشر فرزان روز، 1375، تهران.
۴- اسماعیلیه: مجموعه مقالات، گروه‌مذاهب‌اسلامی، نشر مرکز مطالعات‌ و تحقیقات ‌ادیان ‌و مذاهب، 1384، قم.

پی نوشت ها:
۱- مهدی فرمانیان، آشنایی با فرق تشیع، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، 1389، دوم، قم، ص 123.
۲- فرهاد دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره ای، نشر فرزان روز، 1375، ص 196.

موضوع قفل شده است