جمع بندی محاسبه ی نفس یا عهد بستن با خدا؟

تب‌های اولیه

6 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
محاسبه ی نفس یا عهد بستن با خدا؟

سلام علیکم
فرض کنید، من با خدا عهد بستم که نمازمو اول وقت بخونم. هنگام محاسبه ی شبانه، باید تمام اعمال ام رو بررسی کنم (نگاه به نامحرم، کمک به والدین و...) یا فقط ببینم نمازمو اول وقت خوندم یا نه؟
من معمولا، اون چیزی که از محاسبه ی نفس خوندم، اینه که باید هر شب تمام اعمال اون روز رو وارسی کنیم. ولی مثلا این مدلی اش رو هم دیدم: http://yon.ir/5Rvf0 (تصویر)
یکم گیچ شدم:-b

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد بدیع

Montazer...313;983133 نوشت:
سلام علیکم
فرض کنید، من با خدا عهد بستم که نمازمو اول وقت بخونم. هنگام محاسبه ی شبانه، باید تمام اعمال ام رو بررسی کنم (نگاه به نامحرم، کمک به والدین و...) یا فقط ببینم نمازمو اول وقت خوندم یا نه؟
من معمولا، اون چیزی که از محاسبه ی نفس خوندم، اینه که باید هر شب تمام اعمال اون روز رو وارسی کنیم. ولی مثلا این مدلی اش رو هم دیدم: http://yon.ir/5Rvf0 (تصویر)
یکم گیچ شدم

با سلام به شما و تشکر بابت سوال خوبی که مطرح کردید.
واقعیت این است که هر دو رویکردی را که در سوال مطرح کردید در محاسبه وجود دارد و مکمل یکدیگر هستند. یکی حداقلی و ضروری و دیگری حداکثری و اختیاری. اما آن کاری که حتما در محاسبه باید انجام شود، این است که قبل از خواب اعمال آن روز مرور شود و به خاطر سیئات استغفار و به خاطر حسنات شکرگزاری شود. در این رویکرد تاکید بر واجبات و محرمات است. چرا که انجام واجبات و ترک محرمات زیربنای حرکت اخلاقی و معنوی در انسان است. امام صادق علیه السلام می فرمایند: حَقٌّ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ يَعْرِفُنَا أَنْ يَعْرِضَ عَمَلَهُ فِي كُلِّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ عَلَى نَفْسِهِ فَيَكُونَ مُحَاسِبَ نَفْسِهِ فَإِنْ رَأَى حَسَنَةً اسْتَزَادَ مِنْهَا وَ إِنْ رَأَى سَيِّئَةً اسْتَغْفَرَ مِنْهَا لِئَلَّا يَخْزَى يَوْمَ الْقِيَامَة. بر هر مسلمانی که شیعه ما است لازم است اعمال خود را در هر شبانه روز بررسی کند و حسابگر نفس خود باشد. اگر حسنه ای انجام داده بود از خداوند توفیق بیشتر طلب کند و اگر گناهی انجام داده بود از خداوند استغفار کند تا در روز قیامت خوار نشود.(1)
پی نوشت:
(1) تحف العقول، ص301.

اما علاوه بر این نوع از محاسبه که انسان را از فرو رفتن در گناه و غفلت و سقوط تدریجی حفظ میکند، رویکرد دوم می تواند ضمیمه شود که باعث رشد و تعالی او میشود. در این رویکرد علاوه بر مراقبت عمومی بر روی همه اعمال یک عمل به طور خاص مورد اهتمام قرار میگیرد. آن عمل میتواند نقطه ضعف اخلاقی و یا عبادی فرد باشد و میتواند یک تعهد داوطلبانه و امر مستحبی باشد که با مراقبه میخواهد آن را در خود نهادینه کند. ایت الله بهجت(ره) در این باره فرموده اند: هر روز سعی کنید یک حدیث از کتاب «جهادالنفس» وسائل‌الشیعه را مطالعه کرده و سعی کنید به آن عمل کنید. بعد از یک سال خواهید دید که حتماً عوض شدید، مانند دارویی که انسان مصرف و بعد از مدتی احساس بهبودی می‌کند.
رویکرد دوم بدون رویکرد اول ناقص و ناتمام است. چرا که تاکید بر انجام و رعایت یک امر مخصوصا اگر مستحبی باشد در کنار غافل شدن از امور دیگر مخصوصا اگر واجب باشد رشدی برای انسان نمی آورد.

خیلی ممنون و متشکر@};-

پرسش: در محاسبه اعمال که در آخر هر روز توصیه شده است، باید همه اعمال آن روز مورد محاسبه قرار بگیرد و یا تنها عملی که عهد بستیم آن را رعایت کنیم باید محاسبه شود؟ مثلا من با خداوند عهد بسته ام که نمازم را اول وقت بخوانم. شب هنگام باید همه اعمالم را بررسی کنم و یا فقط ببینم نمازم را اول وقت خواندم یا نه؟

پاسخ: هر دو رویکردی را که در سوال مطرح کردید در محاسبه وجود دارد و مکمل یکدیگر هستند. یکی حداقلی و ضروری و دیگری حداکثری و اختیاری. اما آن کاری که حتما در محاسبه باید انجام شود، این است که قبل از خواب اعمال آن روز مرور شود و به خاطر سیئات استغفار و به خاطر حسنات شکرگزاری شود. در این رویکرد تاکید بر واجبات و محرمات است. چرا که انجام واجبات و ترک محرمات زیربنای حرکت اخلاقی و معنوی در انسان است. امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: حَقٌّ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ يَعْرِفُنَا أَنْ يَعْرِضَ عَمَلَهُ فِي كُلِّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ عَلَى نَفْسِهِ فَيَكُونَ مُحَاسِبَ نَفْسِهِ فَإِنْ رَأَى حَسَنَةً اسْتَزَادَ مِنْهَا وَ إِنْ رَأَى سَيِّئَةً اسْتَغْفَرَ مِنْهَا لِئَلَّا يَخْزَى يَوْمَ الْقِيَامَة. بر هر مسلمانی که شیعه ما است لازم است اعمال خود را در هر شبانه روز بررسی کند و حسابگر نفس خود باشد. اگر حسنه ای انجام داده بود از خداوند توفیق بیشتر طلب کند و اگر گناهی انجام داده بود از خداوند استغفار کند تا در روز قیامت خوار نشود.(1)

اما علاوه بر این نوع از محاسبه که انسان را از فرو رفتن در گناه و غفلت و سقوط تدریجی حفظ میکند، رویکرد دوم می تواند ضمیمه شود که باعث رشد و تعالی او میشود. در این رویکرد علاوه بر مراقبت عمومی بر روی همه اعمال یک عمل به طور خاص مورد اهتمام قرار میگیرد. آن عمل میتواند نقطه ضعف اخلاقی و یا عبادی فرد باشد و میتواند یک تعهد داوطلبانه و امر مستحبی باشد که با مراقبه میخواهد آن را در خود نهادینه کند. ایت الله بهجت(ره) در این باره فرموده اند: هر روز سعی کنید یک حدیث از کتاب «جهادالنفس» وسائل‌الشیعه را مطالعه کرده و سعی کنید به آن عمل کنید. بعد از یک سال خواهید دید که حتماً عوض شدید، مانند دارویی که انسان مصرف و بعد از مدتی احساس بهبودی می‌کند.

رویکرد دوم بدون رویکرد اول ناقص و ناتمام است. چرا که تاکید بر انجام و رعایت یک امر مخصوصا اگر مستحبی باشد در کنار غافل شدن از امور دیگر مخصوصا اگر واجب باشد رشدی برای انسان نمی آورد.

پی نوشت:
(1) تحف العقول، ص301.

موضوع قفل شده است