جمع بندی دعا کردن در سحرگاه

بسم الله الرحمن الرحیم
عرض سلام و احترام

بله؛ سحر هنگامه دعا و راز و نیاز با پروردگار است و در قرآن و همچنین روایات بسیاری به بیدار شدن در این ساعات و مناجات سفارش شده است.

قرآن در سوره الذاریات در توصیف متّقین می‏فرماید: «إِنَّ الْمُتَّقینَ فی‏ جَنَّاتٍ وَ عُیُونٍ»؛ و در ادامه می فرماید: «وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُون»؛ یعنی متّقین در سحرگاهان طلب مغفرت می‏کنند.

همچنین در سوره آل ‏عمران پس از بیان خصوصیات متقین می فرماید: «وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحارِ»

رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم نیز فرموده اند: «ثلاثةٌ مَعصومونَ مِن إبليسَ و جنودِهِ : الذاكرونَ للّه ِِ ، و الباكُونَ مِن خَشيَةِ اللّه ِ ، و المُستَغفِرونَ بِالأسحارِ؛ سه گروهند كه از گزند ابليس و لشكريان او مصونند : كسانى كه به ياد خدا هستند، كسانى كه از خوف خدا گريانند و آمرزش خواهانِ در سحرگاهان» (۱)

امام محمد باقر علیه السلام فرمودند: « اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ يُحِبُّ مِن عِبادِهِ المُؤمِنينَ كُلَّ عَبدٍ دَعّاءٍ فَعَلَيكُم بِالدُّعاءِفِى السَّحَرِ اِلى طُلوعِ الشَّمسِ فَاِنَّها ساعَةٌ تُفْتَحُ فيها اَبوابُ السَّماءِ وَ تُقسَمُ فيهَاالاَرزاقُ وَ تُقضى فيهَا الحَوائِجُ العِظامُ؛ خداوند عزوجل از ميان بندگان مؤمنش، بنده‏‌اى را كه بسيار دعا كند، دوست می‌دارد. پس، همواره در سحرگاهان تا طلوع خورشیددعا كنيد؛ زيرا اين وقتى است كه در آن، درهای آسمان باز می‌شود، و روزی ها تقسيم مى‏‌گردد و حاجات های بزرگ برآورده می‌شود.» (۲)

قطعا همه ما تجربه استجابت دعا را داشته ایم؛ همانطوری که تجربه عدم استجابت فوری و به همان شکل مورد درخواست را هم داشته ایم.

اصولا دعا کردن وظیفه ای ست که به انسان سپرده شده تا در هنگام گرفتاری ها، علاوه بر تلاش برای برطرف شدن مشکل، از این ابزار کمکی هم استفاده کند و هیچ دعائی هم خالی از اجابت نیست. اما گاهی به دلائلی، به همان شکل مورد نظر ما داده نمی شود، یا به تاخیر می افتد. هرچند حتی در همین نوع از اجابت هم، در همان لحظه دعا کردن،‌ انسان به پروردگارش نزدیک شده و از نوعی اجابت برخوردار می شود.

رسول اکرم صلی الله علیه و اله و سلم فرمود: «خدا وقتى میخواهد دعاى بنده را مستجاب كند حالت دعا به او میدهد؛ و در روايتى ديگر فرموده از شما كسى كه در دعا به رويش باز شود درهاى بهشت به رويش باز شده.» (۳)

همچنین در کتاب عده الداعی نقل شده كه فرمودند: «در حوائج خود به درگاه خدا فزع كنيد، و در ناملايمات خود به او پناهنده شويد، و به درگاهش تضرع نموده او را بخوانيد، كه دعا مغز عبادت است، و هيچ مؤمنی نيست كه خدا را بخواند مگر آنكه دعايش را مستجاب میکند آنهم يا به فوريت، كه در نتيجه ثمره‏ اش در دنيا عايد او میشود، و يا با مدت كه در نتيجه ثمره ‏اش در آخرت عايدش میشود، و يا حداقل ثمره آن را به مقدار دعايش كفاره گناهانش قرار میدهد، البته همه اينها در صورتى است كه از خدا گناه نخواهد.» (۴)

پی نوشت:
۱. ارشاد القلوب، ص۱۹۶
۲. اصول کافی، جلد2 صفحه 478
۳. تفسيرالميزان، ج ۲، ص ۶۰
۴. عدة الداعى ص ۲۵ و بحار ج ۹۳، ص ۳۰۲

پرسش: آیا همانطور که گفته می شود سحرگاه برای دعا مناسب است؟
کسی تا حالا تجربه داشته که بتونه در سحرگاه حاجت بگیره؟

پاسخ: بله؛ سحر هنگامه دعا و راز و نیاز با پروردگار است و در قرآن و همچنین روایات بسیاری به بیدار شدن در این ساعات و مناجات سفارش شده است. قرآن در سوره الذاریات در توصیف متّقین می‏فرماید: «إِنَّ الْمُتَّقینَ فی‏ جَنَّاتٍ وَ عُیُونٍ»؛ و در ادامه می فرماید: «وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُون»؛ یعنی متّقین در سحرگاهان طلب مغفرت می‏کنند. همچنین در سوره آل ‏عمران پس از بیان خصوصیات متقین می فرماید: «وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحارِ»

رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز فرموده اند: «ثلاثةٌ مَعصومونَ مِن إبليسَ و جنودِهِ : الذاكرونَ للّه ِِ ، و الباكُونَ مِن خَشيَةِ اللّه ِ ، و المُستَغفِرونَ بِالأسحارِ؛ سه گروهند كه از گزند ابليس و لشكريان او مصونند : كسانى كه به ياد خدا هستند، كسانى كه از خوف خدا گريانند و آمرزش خواهانِ در سحرگاهان» (۱)

امام محمد باقر (علیه السلام) فرمودند: «اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ يُحِبُّ مِن عِبادِهِ المُؤمِنينَ كُلَّ عَبدٍ دَعّاءٍ فَعَلَيكُم بِالدُّعاءِفِى السَّحَرِ اِلى طُلوعِ الشَّمسِ فَاِنَّها ساعَةٌ تُفْتَحُ فيها اَبوابُ السَّماءِ وَ تُقسَمُ فيهَاالاَرزاقُ وَ تُقضى فيهَا الحَوائِجُ العِظامُ؛ خداوند عزوجل از ميان بندگان مؤمنش، بنده‏‌اى را كه بسيار دعا كند، دوست می‌دارد. پس، همواره در سحرگاهان تا طلوع خورشیددعا كنيد؛ زيرا اين وقتى است كه در آن، درهای آسمان باز می‌شود، و روزی ها تقسيم مى‏‌گردد و حاجات های بزرگ برآورده می‌شود.» (۲)

قطعا همه ما تجربه استجابت دعا را داشته ایم؛ همانطوری که تجربه عدم استجابت فوری و به همان شکل مورد درخواست را هم داشته ایم. اصولا دعا کردن وظیفه ای ست که به انسان سپرده شده تا در هنگام گرفتاری ها، علاوه بر تلاش برای برطرف شدن مشکل، از این ابزار کمکی هم استفاده کند و هیچ دعائی هم خالی از اجابت نیست. اما گاهی به دلائلی، به همان شکل مورد نظر ما داده نمی شود، یا به تاخیر می افتد. هرچند حتی در همین نوع از اجابت هم، در همان لحظه دعا کردن،‌ انسان به پروردگارش نزدیک شده و از نوعی اجابت برخوردار می شود.

رسول اکرم (صلی الله علیه و اله و سلم) فرمودند: «ما مِن مُسلمٍ دَعا اللّهَ تعالى بدعوةٍ لَيسَ فيها قَطيعَةُ رَحِمٍ و لا استِجلابُ إثمٍ إلاّ أعطاهُ اللّهُ تَعالى بها إحدَى خصالٍ ثلاثٍ: إمّا أن يُعَجِّلَ لَهُ الدَّعوةَ ، و إمّا أن يَدَّخِرَها لَهُ في الآخِرَةِ ، و إمّا أن يَرفَعَ عَنهُ مِثلَها مِن السُّوءِ؛ هر مسلمانى كه خدا را به دعايى بخواند و آن دعا براى قطع رحم يا رسيدن به گناهى نباشد، خداوند متعال يكى از اين سه كار را در حقّ او مى كند: يا دعايش را در دنيا برآورَد ، يا آن را ذخيره آخرت او قرار دهد، و يا بدى و گزندى را از او دور سازد.» (۳)

پی نوشت ها:
۱. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، مترجم شیخی، حمیدرضا، موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، قم، ج 8، ص 486
۲. محمدی ری شهری، محمد، نهج الدعاء، مترجم شیخی، حمیدرضا، موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، 1389، قم، ج 1، ص 310
۳. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، مترجم شیخی، حمیدرضا، موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، قم، ج 4، ص 60