جمع بندی اخبار دادن از آینده و سرنوشت انسان

تب‌های اولیه

49 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
اخبار دادن از آینده و سرنوشت انسان

با سلام و خسته نباشید ببخشید یه سوال داشتم . میگن که انسان مسئول سرنوشت خودش هست و هر کس آینده خودش رو میسازه ، پس چطوری میشه که حضرت علی وقتی که شمر بچه بوده ، به پدر شمر میگه که پسرت قاتل پسر من هست یا چندین مورد دیگه که خبری از نحوه مردن یا اتفاقاتی که قراره در آینده بیفته دادن ؟؟

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد هادی

لیدی عارفه;960478 نوشت:
با سلام و خسته نباشید ببخشید یه سوال داشتم . میگن که انسان مسئول سرنوشت خودش هست و هر کس آینده خودش رو میسازه ، پس چطوری میشه که حضرت علی وقتی که شمر بچه بوده ، به پدر شمر میگه که پسرت قاتل پسر من هست یا چندین مورد دیگه که خبری از نحوه مردن یا اتفاقاتی که قراره در آینده بیفته دادن ؟؟


با سلام و عرض ادب و تقدیر از پرسش خوبتان
فردی را تصور کنید که داخل هلی کوپتر، کاملا مشرف بر خیابان است و می بیند که اگر دو ماشین با سرعت بسیار بالایشان در همان مسیر روبروی هم حرکت بکنند به شدت به همدیگر برخور خواهند کرد. فردی که از بالا نظاره گر هست کل مسیر را می بیند لذا عاقبت این دو خود رو را می بیند که چه خواهد شد و این منافاتی ندارد که راننده خودرو در سرنوشت خود سهیم نباشند راننده ی خودرو بدون بدون توجّه به قوانین راهنمایی رانندگی و سرعت زیاد در پیچ موجب تصادف شدید می شود آیا پیش بینی فرد داخل هلی کوپتر دخالت در سرنوشت خودرو دارد؟ !
با توجه به این مثال عرض می شود، ائمه معصومین علیهم السلام طبق دلایل نقلی و عقلی آگاه به غیبت هستند و از سرنوشت انسان ها مطلع اند، وقتی امام علی علیه السلام از اتفاقات آینده خبر می دهد چون عالِم به غیب است و از اتفاقات آینده با خبر است منتهی علم امام نسبت به آینده ی فرد منافاتی با این ندارد که فرد در سرنوشت خودش تأثیر گذار نباشد. همچنانچه علمِ فردِ داخل هلی کوپتر دخالتی در سرنوشت راننده خودرو ندارد علم امام علیه السلام هم هیچ دخالتی در سرنوشت شمر و امثال آن ندارد.
اگر چه امام علی علیه السلام خبر داد که شمر قاتل امام حسین علیه السلام خواهد بود اما آیا علم امام موجب سلب اختیار از شمر می شود؟ یقینا شمر با اختیار خود امام را به شهادت رساند، با اختیار خود تصمیم گرفت لذا با تصمیم خود بدون اینکه کم ترین جبر و اکراهی باشد این عمل را انجام داد. فلذا علم امام و به عبارتی دیگر پیش گویی امام هیچ دخالتی در سرنوشت فرد مورد نظر ندارد بلکه خود فرد است که با تصمیم گیری های خود سرنوشت خود را رقم می زند.
قرآن سرنوشت آدمی را در دست خود می‏ داند: «وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى‏»[نجم: ۵۳/ ۳۹] بر آدمی جز نتیجه تلاش وی چیزی نیست. نیز می‏فرماید: «كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ »[مدثّر:۷۴/ ۳۸.] هركسى در گرو چيزى است كه كسب كرده است و علم امام هیچ تأثیری در سرنوشت افراد ندارد.

برای مطالعه بیشتر:ر.ک: انسان و سرنوشت نوشته ی استاد شهید مرتضی مطهری(رحمه الله علیه)

[="Tahoma"][="Navy"]

لیدی عارفه;960478 نوشت:
با سلام و خسته نباشید ببخشید یه سوال داشتم . میگن که انسان مسئول سرنوشت خودش هست و هر کس آینده خودش رو میسازه ، پس چطوری میشه که حضرت علی وقتی که شمر بچه بوده ، به پدر شمر میگه که پسرت قاتل پسر من هست یا چندین مورد دیگه که خبری از نحوه مردن یا اتفاقاتی که قراره در آینده بیفته دادن ؟؟

سلام
خبر از آینده از کسی سلب اختیار نمی کنه. شما یک قید به جملات حضرت اضافه کنید مشکل حل میشه؛ پسرت (با اختیار) پسر مرا خواهد کشت.
یا علیم[/]

هادی;960929 نوشت:
با سلام و عرض ادب و تقدیر از پرسش خوبتان

عرض سلام و احترام

غير از معصوم چه كساني مي توانند به اين پيش بيني ها دست يابند؟ و آيا در دوره حاضر مراجعه به چنين اشخاصي كه گاها پيش بيني هاي درستي مي كنند و ادعا مي كنند اين رفتارهايشان مطابق با راه اهل بيت عليه السلام است، كار درستي مي باشد يا خير؟
ممنون

کهف الحصین;961039 نوشت:
عرض سلام و احترام

غير از معصوم چه كساني مي توانند به اين پيش بيني ها دست يابند؟ و آيا در دوره حاضر مراجعه به چنين اشخاصي كه گاها پيش بيني هاي درستي مي كنند و ادعا مي كنند اين رفتارهايشان مطابق با راه اهل بيت عليه السلام است، كار درستي مي باشد يا خير؟
ممنون



با سلام و عرض ادب

نفس انسان از شأن و استعدادی برخوردار است که می‌تواند به مقام و منزلتی برسد که با خزائن علم الهی اتصال و ارتباط پیدا کند.‌ در پی اتصال با خزائن علم الهی از بخشی از امور ثبت شده در آن جا آگاه شود.
فارغ از افراد متعددی که ادعای واهی پیشگویی یا خبر از غیب را دارند، افرادی هم هستند که این علم را دارند: برخی به واسطه ی پیروی از مسیر انبیا و تهذیب نفس خویش امکان درک برخی حقایق عالم را پیدا می‌کنند، مانند بعضی از علما و بزرگان دین.
در حدیثی از امام صادق (علیه السلام) می خوانیم: هنگامی که امام اراده می کند چیزی را بداند، خدا به او تعلیم می دهد".[اصول الکافی، ج 1، باب "ان الائمة اذا شاؤوا ان یعلموا علموا"، ح 3.] در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که بیانگر نوعی معرفت خاص است که از طریق تهذیب نفس و عمل به شریعت و سیر و سلوک به سوی حق و با توجه به عالم قدس به دست می آید؛ مانند: "ای کسانی که ایمان آوردید اگر تقوای الاهی پیشه کنید، خداوند برای شما فرقان (قدرت شناخت حق از باطل) قرارخواهد داد".[انفال، 29]
حضرت علی (علیه السلام) نیز هنگام تلاوت این آیه: "مردانی که تجارت و کسب، آنان را از یاد خدا باز نمی دارد"[نور، 37]، اظهار داشت: "خداوند سبحان، یاد خود را روشنی دل ها گردانید، تا گوش، پس از سنگینی شنوا گردد و چشم، پس از نابینایی بینا شود، و دل ها پس از ستیز آرام گردند. همواره در پاره ای از زمان و روزگاری که پیامبری نبوده، خدای را بندگانی است که با آنها از راه فکرشان، راز گوید و از طریق عقل شان سخن گوید".[ نهج البلاغة، ترجمه فولادوند، مهدی، خ 213]

حاصل سخن اینکه یقینا در طول تاریخ افرادی بوده و هستند که با تهذیب نفس و اتصال به خزائن علم الهی به غیب نائل گشتند، منتهی تشخیص این گونه افراد کار ساده ای نیست و باید با تحقیق و بررسی های فراوان وهمچنین با توسل به حضرات معصومن علیهم السلام بالاخص به زهرای اطهر سلام الله علیها این افراد را شناسایی کرد، اگر بعد از تحقیق و شناخت این افراد، به یقین رسیدید مراجعه به آن ها نه تنها ایرادی ندارد بلکه مرجوح است و می توان از راهنمایی های این افراد در جهت سیر و سلوک معنوی و تهذیب نفس بهره مند شد.

[="Arial"]

هادی;960929 نوشت:
با سلام و عرض ادب و تقدیر از پرسش خوبتان
فردی را تصور کنید که داخل هلی کوپتر، کاملا مشرف بر خیابان است و می بیند که اگر دو ماشین با سرعت بسیار بالایشان در همان مسیر روبروی هم حرکت بکنند به شدت به همدیگر برخور خواهند کرد. فردی که از بالا نظاره گر هست کل مسیر را می بیند لذا عاقبت این دو خود رو را می بیند که چه خواهد شد و این منافاتی ندارد که راننده خودرو در سرنوشت خود سهیم نباشند راننده ی خودرو بدون بدون توجّه به قوانین راهنمایی رانندگی و سرعت زیاد در پیچ موجب تصادف شدید می شود آیا پیش بینی فرد داخل هلی کوپتر دخالت در سرنوشت خودرو دارد؟ !
با توجه به این مثال عرض می شود، ائمه معصومین علیهم السلام طبق دلایل نقلی و عقلی آگاه به غیبت هستند و از سرنوشت انسان ها مطلع اند، وقتی امام علی علیه السلام از اتفاقات آینده خبر می دهد چون عالِم به غیب است و از اتفاقات آینده با خبر است منتهی علم امام نسبت به آینده ی فرد منافاتی با این ندارد که فرد در سرنوشت خودش تأثیر گذار نباشد. همچنانچه علمِ فردِ داخل هلی کوپتر دخالتی در سرنوشت راننده خودرو ندارد علم امام علیه السلام هم هیچ دخالتی در سرنوشت شمر و امثال آن ندارد.
اگر چه امام علی علیه السلام خبر داد که شمر قاتل امام حسین علیه السلام خواهد بود اما آیا علم امام موجب سلب اختیار از شمر می شود؟ یقینا شمر با اختیار خود امام را به شهادت رساند، با اختیار خود تصمیم گرفت لذا با تصمیم خود بدون اینکه کم ترین جبر و اکراهی باشد این عمل را انجام داد. فلذا علم امام و به عبارتی دیگر پیش گویی امام هیچ دخالتی در سرنوشت فرد مورد نظر ندارد بلکه خود فرد است که با تصمیم گیری های خود سرنوشت خود را رقم می زند.
قرآن سرنوشت آدمی را در دست خود می‏ داند: «وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى‏»[نجم: ۵۳/ ۳۹] بر آدمی جز نتیجه تلاش وی چیزی نیست. نیز می‏فرماید: «كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ »[مدثّر:۷۴/ ۳۸.] هركسى در گرو چيزى است كه كسب كرده است و علم امام هیچ تأثیری در سرنوشت افراد ندارد.

برای مطالعه بیشتر:ر.ک: انسان و سرنوشت نوشته ی استاد شهید مرتضی مطهری(رحمه الله علیه)

سلام
متاسفانه توضیح شما
استنباط جبر را مرتفع نکرد

در مثال شما ناظر سوار بر هلیکوپتر یا در مثالهایی از این دست مثل نظاره کردن یک کاروان شتر از یک منظر کوچک
استنباط منطقی جبر را از نقل چنین احادیثی مبرا نمیکند
ان چنان که شما با تایید چنین احادیث و نقل ضمنی از احادیث مشابه

لیدی عارفه;960478 نوشت:
حضرت علی وقتی که شمر بچه بوده ، به پدر شمر میگه که پسرت قاتل پسر من هست

ایشان اینده را دیده اند یعنی واقعا چنین امری وجود داشته و چون کشته شدن فرزند خود را بدست شمر دید ه اند چنین هشدار و خبری را داده اند و این با پیش بینی و تجزیه و تحلیل حوادث فرق میکند
میتوان وضعیت هوا را پیش بینی کرد ولی اینکه بگوییم دقیقا فردا یا ماه دیگر اوضاع آب و هوا چگونه هست تفاوت دارد یکی برآمده از دیدن واقعیت آینده هست که آنرا به عینه میبیند و خبر میدهد و دیگری بنابر محاسبه و احتمال هست کند
بنابر این حدیث امام علی اینده واقع شده را دیده کشته شدن فرزند خود را بدست شمر دیده و سپس از آن دیده میگوید این بسیار فرق میکند که من از طرز رفتار تو و یا تربیت فرزندت و اوضاع زمانه اینگونه تو را هشدار میدهم که فرزندت شمر بر فرزند من میشورد هشدار و انگاه آن پدر میتوانسته رفتار خود را تغییر دهد و از بروز چنین احتمالی پرهیز کند
کما اینکه خلبان هلی کوپتر یا تخطی رانندگان را میبیند یا صحنه تصادف را و هر دو واقعیت را در یک زمان نمیبیند
چه اگر چنین ادعایی شود این یعنی جبر او فقط سهل انگاری رانندگان را میبند و عاقبت احتمالی انها را حدس میزند

و در ادامه پاسخ یکی از مطالب خود را د ر بحثی مشابه خدمت شما می اورم
http://www.askdin.com/showthread.php?p=952507#post952507

نقل قول:

[=arial]خیر چنین امکانی وجود ندارد
[=arial]چون آینده نیامده و تا آینده به وقوع نپیوندد آیند ه ای نیست که بتوان از آن خبری آورد.
[=arial]آینده از جنس عدم هست راجع به عدم جز ابهام و احتمال نمیتوان گفت
[=arial]در یک آن غیر ممکن هست که هم گذشته یا حال و یا آینده با هم محقق باشند.که بتوان خبری از یک زمان را برای زمان دیگری برد.
[=arial]

غیر ممکن هست که همزمان با ما آینده موجود باشد و در آن آینده انسانهای خردمند یا نیروی نیک و خیری و جود داشته باشد و آگاه از گذشته باشد و بگذارد این گونه وضع اسف بار ما یا گذشتگان ما رقم بخورد
و همینطور غیر ممکن است نیت خیری الآن یا در گذشته وجود داشته باشد که توان دیدن حال و آینده را داشته باشد و گذاشته باشد مردم به این حال و احوال بیفتند پس هرگز آینده چه الآن چه در گذشته و چه در آینده هرگز مکشوف نبوده و نخواهد بود
چرا که جز زمان حال که در حال وقوع هست چیز دیگری نیست نه گذشته ای وجود دارد و نه آینده ای وجود دارد

[=arial]آینده صرفا یک احتمال هست که شاید بشود یا نشود و تا به وقوع نپیوندد هیچ قطعیتی ندارد و نمیتوان از آن به یقین و درستی خبر آورد
[=arial]و هر کس چنین ادعایی کند میخواهد طالع بین باشد یا صاحب کرامت یا چشم برزخی و از این قبیل ادعاها جز شارلاتان و دروغگو چیز بیشتری نیست
[=arial]اگر چنین ادعاهایی هست آینده بازار بورس یا اخبار زلزله را برای یک هفته یا یک ماه دیگر پیش بینی کند که از پیش بینی سرنوشت افراد بسیار ساده تر و آسان تر هست
[=arial]با این همه منکر این نیستم که میتوان از روی تجربه و دانش و رفتار فعلی محیط و تعامل افراد بتوان آینده را پیش بینی کرد مانند پیش بینی وضع هوا


موفق باشید

متحیر;962265 نوشت:
ایشان اینده را دیده اند یعنی واقعا چنین امری وجود داشته و چون کشته شدن فرزند خود را بدست شمر دید ه اند چنین هشدار و خبری را داده اند و این با پیش بینی و تجزیه و تحلیل حوادث فرق میکند
میتوان وضعیت هوا را پیش بینی کرد ولی اینکه بگوییم دقیقا فردا یا ماه دیگر اوضاع آب و هوا چگونه هست تفاوت دارد یکی برآمده از دیدن واقعیت آینده هست که آنرا به عینه میبیند و خبر میدهد و دیگری بنابر محاسبه و احتمال هست کند
بنابر این حدیث امام علی اینده واقع شده را دیده کشته شدن فرزند خود را بدست شمر دیده و سپس از آن دیده میگوید این بسیار فرق میکند که من از طرز رفتار تو و یا تربیت فرزندت و اوضاع زمانه اینگونه تو را هشدار میدهم که فرزندت شمر بر فرزند من میشورد هشدار و انگاه آن پدر میتوانسته رفتار خود را تغییر دهد و از بروز چنین احتمالی پرهیز کند
کما اینکه خلبان هلی کوپتر یا تخطی رانندگان را میبیند یا صحنه تصادف را و هر دو واقعیت را در یک زمان نمیبیند
چه اگر چنین ادعایی شود این یعنی جبر او فقط سهل انگاری رانندگان را میبند و عاقبت احتمالی انها را حدس میزند


با سلام و عرض ادب
آینده یعنی چه؟ مفهوم آینده منحصر در دنیای مادی است و در عوالم فرامادّی همچون عالم مثال، عالم عقول و ... آینده مفهومی ندارد ، انسان مادّی چون در کره ی خاکی است آینده برایش مفهوم پیدا می کند لذا وقتی انسان در در اثر ممارست به دستورات الهی و تهذیب نفس به عوالم برتر راه یافت کلّ عالم مادّه را به صورت یکجا مشاهده می کند، در حقیقت «گذشته»، «حال» و «آینده» برایش یکی است. برای چنین شخصی نه گذشته ای هست نه آینده ی بلکه کل عال را به صورت یکجا مشاهده می کند.
لذا اگر امیر المومنین علی بن ابی طالب علیه السلام از آینده خبر می دهد که فلانی قاتل حسین علیه السلام است به جهت این است که از افق، برتر عالم ماده را می بیند؛ از این افق، عالم ماده یکجا دیده می شود ، شخصی که از این افق عالم را مشاهده می کند ، می بیند که فلانی قاتل امام است که خبر از حقیقت می دهد.
با این توضیح جبری در کار نیست چرا که شمر با اختیار خودش حسین علیه السلام را قتل رساند و علی علیه السلام از این کار خبر داد.
موفق باشید

[=arial]سلام

هادی;962782 نوشت:
آینده یعنی چه؟

آینده تلقی و پیش بینی ما پیش آمدهایی هست که بگرفته از اوضاع زمانه وروند حوادث از گذشته هست
همانطور که خدمت شما گفتم آینده فی الحال وجود ندارد تا بتوان با قطعیت در مورد آن گفت.
همانطور که گذشته تمام شده و دیگر وجود ندارد آینده هم وجود ندارد
آینده تا به وقوع نپیوندد از مقوله عدم و اوهام هست.
گذشته بوده و دیگر نیست درب گذشته دیگر بار باز نمیشود.
آینده شاید بشود یا نشود نه قطعی هست و نه موجود هست که مثلا ما با گذر از یک اتاق به اتاق دیگر به آن برسیم
هر چه هست همین الآن هست که هست.

هادی;962782 نوشت:
مفهوم آینده منحصر در دنیای مادی است

هادی;962782 نوشت:
و در عوالم فرامادّی همچون عالم مثال، عالم عقول و ... آینده مفهومی ندارد ،

این امور که میفرمایید باید اثبات شوند
فی الحال که آینده نه برای این امور که مثال آوردید و چه برای جهان مادی وجود ندارد.
همانطور که گفتم اگر به واقع آینده با این امور که میگویید مکشوف هستند نه آینده انسانها که آینده بازار بورس و یا شدت و بزرگی زلزله ها در آینده را بادقت قابل اندازه گیری و با جزییات برای ما خبر بیاورند یکبار برای همیشه ما را از این سردگمی برهانند
اینها همه تخیلات انسانی است و هیچ مصداقی ندارند
هادی;962782 نوشت:
انسان مادّی چون در کره ی خاکی است آینده برایش مفهوم پیدا می کند

انسان یا دیگر موجودات بسته به هوش و حافظه خود روند گذشته و اوضاع اطراف را می سنجند آینده را پیش بینی میکنند و با قابلیت های خود، خود را در موقعیتی قرار میدهند که بتوانند از حوادث احتمالی آینده بهره ببرند ولی همه امور مطابق با استنتاجها و استدلالات پیش نمیروند به همین خاطر هست که همیشه صیادان موفق نیستند یا همه کارهای انسان ختم به خیر و توفیق نمیشود.

هادی;962782 نوشت:
لذا وقتی انسان در در اثر ممارست به دستورات الهی و تهذیب نفس به عوالم برتر راه یافت کلّ عالم مادّه را به صورت یکجا مشاهده می کند، در حقیقت «گذشته»، «حال» و «آینده» برایش یکی است. برای چنین شخصی نه گذشته ای هست نه آینده ی بلکه کل عال را به صورت یکجا مشاهده می کند.

به واقع اگر چنین باشد این همان مراد ما یعنی استباط جبر از دیدن و درک آینده، حال و گذشته در یک مقطع و زمان هست

هادی;962782 نوشت:
لذا اگر امیر المومنین علی بن ابی طالب علیه السلام از آینده خبر می دهد که فلانی قاتل حسین علیه السلام است به جهت این است که از افق، برتر عالم ماده را می بیند؛ از این افق، عالم ماده یکجا دیده می شود ، شخصی که از این افق عالم را مشاهده می کند ، می بیند که فلانی قاتل امام است که خبر از حقیقت می دهد.
با این توضیح جبری در کار نیست چرا که شمر با اختیار خودش حسین علیه السلام را قتل رساند و علی علیه السلام از این کار خبر داد.

این افق برتر که میگویید یعنی گذشته ، حال و آینده در یک آن موجود هستند این به معنی جبر هست
هادی;962782 نوشت:
با این توضیح جبری در کار نیست چرا که شمر با اختیار خودش حسین علیه السلام را قتل رساند و علی علیه السلام از این کار خبر داد.

متاسفانه این توضیح و مثال های قبل باز نظر شما را از کمند جبر رها نمیکند
جبر یعنی اینکه هیچ رهایی از سرنوشتی که برای ما با علم غیب دیده شده وجود ندارد.
اگر امام اول آینده را همانطور که شما میگویید به طریقی دیده چطور شمر میتوانسته خود را از سرنوشت مختوم خود رها کند؟

موفق باشید

هادی;960929 نوشت:
فردی را تصور کنید که داخل هلی کوپتر، کاملا مشرف بر خیابان است....

با درود بر شما
پیش بینی و پیش گویی دو مطلب متفاوت هستند که گاهی ما آنها را با هم جایگزین می کنیم. در مثال شما خلبان هلیکوپتر یک روند را مشاهده می کند، دو خودرو با سرعت زیاد، در یک باند به هم نزدیک می شوند.... خلبان هلیکوپتر با استفاده از علم تجربی خود به این نتیجه میرسد که اگر این روند ادامه یابد منجر به تصادف آنها میشود. این یک پیش بینی است و مشروط به اگر یا اگر هایی است که همه آنها باید به صورت متوالی در طول زمان و در زمانهای خود اتفاق بیفتند تا این نتیجه حاصل شود. در این فاصله، اگر هر یک از این رخداد ها در زمان خود رخ ندهند و یا تغییر کنند، قطعا در پیش بینی خلبان تاثیر خواهند گذاشت و ممکن است اتفاق رخ ندهد یا به گونه ای دیگر رخ بدهد. اما پیش گویی از وقوع حتمی یک اتفاق در آینده خبر میدهد. اتفاقی که در مثال شما، با ایستادن هر دو خودرو، تغییر مسیر و یا حتی پیاده شدن رانندگان خودرو باز هم باید رخ بدهد. بنا بر این به نظر میرسد مثال هلیکوپتر مثال گویایی برای بیان این مطلب نیست. ممنون میشوم اگر مثال دیگری بزنید.

[="Microsoft Sans Serif"]

هادی;960929 نوشت:

با سلام و عرض ادب و تقدیر از پرسش خوبتان
فردی را تصور کنید که داخل هلی کوپتر، کاملا مشرف بر خیابان است و می بیند که اگر دو ماشین با سرعت بسیار بالایشان در همان مسیر روبروی هم حرکت بکنند به شدت به همدیگر برخور خواهند کرد. فردی که از بالا نظاره گر هست کل مسیر را می بیند لذا عاقبت این دو خود رو را می بیند که چه خواهد شد و این منافاتی ندارد که راننده خودرو در سرنوشت خود سهیم نباشند راننده ی خودرو بدون بدون توجّه به قوانین راهنمایی رانندگی و سرعت زیاد در پیچ موجب تصادف شدید می شود آیا پیش بینی فرد داخل هلی کوپتر دخالت در سرنوشت خودرو دارد؟ !
با توجه به این مثال عرض می شود، ائمه معصومین علیهم السلام طبق دلایل نقلی و عقلی آگاه به غیبت هستند و از سرنوشت انسان ها مطلع اند، وقتی امام علی علیه السلام از اتفاقات آینده خبر می دهد چون عالِم به غیب است و از اتفاقات آینده با خبر است منتهی علم امام نسبت به آینده ی فرد منافاتی با این ندارد که فرد در سرنوشت خودش تأثیر گذار نباشد. همچنانچه علمِ فردِ داخل هلی کوپتر دخالتی در سرنوشت راننده خودرو ندارد علم امام علیه السلام هم هیچ دخالتی در سرنوشت شمر و امثال آن ندارد.
اگر چه امام علی علیه السلام خبر داد که شمر قاتل امام حسین علیه السلام خواهد بود اما آیا علم امام موجب سلب اختیار از شمر می شود؟ یقینا شمر با اختیار خود امام را به شهادت رساند، با اختیار خود تصمیم گرفت لذا با تصمیم خود بدون اینکه کم ترین جبر و اکراهی باشد این عمل را انجام داد. فلذا علم امام و به عبارتی دیگر پیش گویی امام هیچ دخالتی در سرنوشت فرد مورد نظر ندارد بلکه خود فرد است که با تصمیم گیری های خود سرنوشت خود را رقم می زند.
قرآن سرنوشت آدمی را در دست خود می‏ داند: «وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى‏»[نجم: ۵۳/ ۳۹] بر آدمی جز نتیجه تلاش وی چیزی نیست. نیز می‏فرماید: «كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ »[مدثّر:۷۴/ ۳۸.] هركسى در گرو چيزى است كه كسب كرده است و علم امام هیچ تأثیری در سرنوشت افراد ندارد.

برای مطالعه بیشتر:ر.ک: انسان و سرنوشت نوشته ی استاد شهید مرتضی مطهری(رحمه الله علیه)

با سلام و عرض ادب

آن پیش بینی که محقق بشود یا از روی علم و آگاهی است ، یا از روی شانس !

در خصوص علم و آگاهی دو نوع پیش بینی داریم ..

یک وقت فرد در مسیری حرکت می کند و به یک دو راهی می رسد . کسی که به وضعیت راه ها آشنایی دارد می داند که اگر او از فلان راه برود در نهایت به فلان نقطه می رسد .

یک وقت این مسیری که آن فرد طی می کند بخشی از یک فیلم است ، سناریو نویس فیلم نه تنها می داند او در ادامه مسیر به دو راهی می رسد ، بلکه می داند وارد کدام راه می شود و فرضا قبل از رسیدن به نقطه مورد نظر یک تصادف هم رخ می دهد و دیگر آن فرد به نقطه مورد نظر هم نمی رسد !!

در اینجا بین آگاهی آن کسی که به وضعیت راه ها آگاه است با آگاهی سناریو نویس تفاوت وجود دارد . فرد آشنا به مسیر ها نمی داند ما دقیقا چه راهی را انتخاب می کنیم ، حتی نم داند که آیا این راهی که می رویم به سلامت به انتهایش می رسیم یا نه !! بر خلاف سناریو نویس که در واقع چون ما بازیگر فیلم او هستیم می داند در هر لحظه چه اتفاقی می افتد و چه بر ما خواهد گذشت !

آنچه که غالبا در خصوص تضاد علم الهی و یا علم ائمه با مسئله اختیار انسان مطرح می شود مربوط به همین مورد دوم از آگاهی است . اگر خدا از تصمیم گیری ها و کارهای ما پیش از آنکه اتفاق بیفتند آگاه است ، به این معنی است که ما فقط داریم فیلم نامه الهی را بازی می کنیم !

متحیر;963529 نوشت:
این امور که میفرمایید باید اثبات شوند
فی الحال که آینده نه برای این امور که مثال آوردید و چه برای جهان مادی وجود ندارد.
همانطور که گفتم اگر به واقع آینده با این امور که میگویید مکشوف هستند نه آینده انسانها که آینده بازار بورس و یا شدت و بزرگی زلزله ها در آینده را بادقت قابل اندازه گیری و با جزییات برای ما خبر بیاورند یکبار برای همیشه ما را از این سردگمی برهانند
اینها همه تخیلات انسانی است و هیچ مصداقی ندارند

سلام علیکم
تخیلات نیست ، این ها حقایقی است که هم در آیات قرآن کریم و هم در روایات اهلبیت علیهم السلام ذکر شده اند. صحبت در این ارتباط و اثبات عقلی و نقلی این مطالب با توجه به بی ارتباط بودن به بحث حاضر،تاپیک مجزّایی می طلبد .


متحیر;963529 نوشت:
جبر یعنی اینکه هیچ رهایی از سرنوشتی که برای ما با علم غیب دیده شده وجود ندارد.


جبر یعنی اینکه انسان هیچ اختیاری در انجام افعال خود نداشته باشد در حالی که این خلاف علم حضوری انسان است، انسان با علم حضوری می یابد که تمامی اعمالش بر اساس اختیار اوست.
فرض بفرمایید معلم می داند که این شاگرد در امتحان مدرسه مردود می شود، آیا علم معلم باعث می شود دانش اموز در مردود شدنش مجبور باشد؟

هادی;964821 نوشت:
سلام علیکم
تخیلات نیست ، این ها حقایقی است که هم در آیات قرآن کریم و هم در روایات اهلبیت علیهم السلام ذکر شده اند. صحبت در این ارتباط و اثبات عقلی و نقلی این مطالب با توجه به بی ارتباط بودن به بحث حاضر،تاپیک مجزّایی می طلبد .

سلام
اگر این امور اثبات برون دینی دارند خوشحال میشوم با راهنمایی شما ادامه آن را در تاپیک مرتبط مطالعه کنم
هادی;964821 نوشت:
جبر یعنی اینکه انسان هیچ اختیاری در انجام افعال خود نداشته باشد در حالی که این خلاف علم حضوری انسان است، انسان با علم حضوری می یابد که تمامی اعمالش بر اساس اختیار اوست.

منظور شما را از علم حضوری نمیفهمم ولی اگر مراد رجوع به وجدان هست بله به صورت محدود برای بعضی از افعال یا حالات خود قادر به انتخاب هستیم
هادی;964821 نوشت:
فرض بفرمایید معلم می داند که این شاگرد در امتحان مدرسه مردود می شود، آیا علم معلم باعث می شود دانش اموز در مردود شدنش مجبور باشد؟

متاسفانه این مثال هم کارگشای رهای از کمند جبر با پذیرش علم غیب نیست
معلم و شاگرد با هم تعامل دارند در نتیجه این تعامل معلم میتواند موفقیت شاگرد خود را حدس بزند
ولی در علم غیب خدا در لوح محفوظ قبل از شکل گیری جهان روند و خاتمه جهان را از ابتدا تا انتها مثل یک تابلو نقاشی بدقت میداند
این یعنی جبر هیچ نقشی از این تابلو نمیتواند شکل و رنگ یا موقعیت خود را در تابلو تغییر دهد
ولی معلم و شاگرد با هم مانوس میشوند از هم مطلع میشوند و میتوانند یکدیگر را قضاوت یا پیش بینی کنند
موفق باشید

هادی;964821 نوشت:
جبر یعنی اینکه انسان هیچ اختیاری در انجام افعال خود نداشته باشد در حالی که این خلاف علم حضوری انسان است، انسان با علم حضوری می یابد که تمامی اعمالش بر اساس اختیار اوست.
فرض بفرمایید معلم می داند که این شاگرد در امتحان مدرسه مردود می شود، آیا علم معلم باعث می شود دانش اموز در مردود شدنش مجبور باشد؟

با درود بر شما

1- در مورد معلم:
-حدس معلم چند درصد به واقع تبدیل میشود؟(از 1 تا 100)
-آیا احتمال دارد دانش آموز در طول سال بر خلاف حدس معلم حرکتی داشته باشد؟
-آیا احتمال دارد بر اساس تغییرات کیفی در شاگرد، نظر معلم در مورد او در طی سال تفییر کند؟

2- در مورد خداوند:
-آیا خداوند در مورد آینده بنده اش حدس می زند؟ یا علم دارد؟
-آیا امکان دارد بنده خدا در طول عمر خود، خارج از علمی که خداوند به عملکرد او دارد قدمی بردارد؟
-آیا احتمال دارد علم خداوند با توجه به عملکرد بنده اش درطول زمان عوض شود؟

اگر لطف کنید و به 6 سوال فوق به صورت جدا جدا پاسخ بدهید شاید بشود راحت تر در مورد میزان ارتباط مثالی که زدید با علم خداوند از بنده اش صحبت کرد.
با سپاس

سلام
اتفاقا من هم راجع به این موضوع سوال داشتم. یه سناریو مطرح میکنم اگه میشه جواب بدین.
من هر روز برای صبحانه در چایی دو تا قند میریزم و با قاشق یا به صورت ساعتگرد یا پادساعتگرد چایی را هم میزنم و از این دو حالت خارج نیست. حال به یک معصوم میرسم و سوال میکنم من فردا قاشق را در چه جهتی به حرکت درمی آورم؟ و معصوم میگوید پادساعتگرد. حال در فردا آیا بنده میتونم قاشق را به صورت ساعتگرد حرکت بدهم؟ اگر این کار را بکنم در حقیقت معصوم اشتباه گفته و تناقض پیش می آید. در حقیقت در اینجا جبر بر انتخاب حرکت قاشق حاکم نمیشود؟
تشکر

متحیر;965132 نوشت:
سلام
اگر این امور اثبات برون دینی دارند خوشحال میشوم با راهنمایی شما ادامه آن را در تاپیک مرتبط مطالعه کنم

سلام مجدد
بله این امور را می تواند با دلایل عقلی اثبات نمود ، می توانید تاپیک جدید با محوریت همین موضوع ایجاد فرمایید تا دلایل خدمت شما ارائه شود .
اگر دقت بفرمایید شما در همین امر اختیار تامّ داری می توانید تاپیک را ایجاد کنید و می توانید با اختیار خود ایجاد نکنید .
اختیار داشتن انسان امر بدیهی است که به علم حضوری یا به قول شما با وجدان قابل درک هست .

متحیر;965132 نوشت:
متاسفانه این مثال هم کارگشای رهای از کمند جبر با پذیرش علم غیب نیست
معلم و شاگرد با هم تعامل دارند در نتیجه این تعامل معلم میتواند موفقیت شاگرد خود را حدس بزند
ولی در علم غیب خدا در لوح محفوظ قبل از شکل گیری جهان روند و خاتمه جهان را از ابتدا تا انتها مثل یک تابلو نقاشی بدقت میداند
این یعنی جبر هیچ نقشی از این تابلو نمیتواند شکل و رنگ یا موقعیت خود را در تابلو تغییر دهد
ولی معلم و شاگرد با هم مانوس میشوند از هم مطلع میشوند و میتوانند یکدیگر را قضاوت یا پیش بینی کنند
موفق باشید


اختیار انسان امری فطری و بدیهی است که امور بسیاری ازجمله تعلیم‌وتربیت، مترتب بر آن است، ساختار و اساس نظام آفرینش، تحقق یافتن اهداف آفرینش انسان به این است که انسان دارای آزادی اراده و انتخاب باشد. و اساسا رسیدن انسان به کمالات انسانی در گرو این است که انسان با مبارزه با نفسانیت و انتخاب راه صحیح پلّه های کمال را ترقی کرده و به کمالات انسانی دست پیدا کند، بدون داشتن اختیار آفرینش انسان لغو و بیهوه خواهد بود و کار لغو از خدا سر نمی زند.

اما در ارتباط با مثالی که خدمت شما عرض کردم، همان طور که خود شما نیز می دانید مثال برای تقریب به ذهن و برای فهم بیشتر است و الا مثال هیچ وقت نمی تواند واقعیت را آن طور که هست به عینه بیان کند بلکه ذهن را به واقعیت نزدیک می کند.
در مثال فوق که گفتیم معلم به آینده دانش آموز علم دارد دقت بفرمایید وجه شبه این است که معلم می داند این شاگرد با همین رویه ای که دارد به آینده شاگرد (موفقیت یا عدم موفقیت) علم دارد، در حقیقت معلم به آینده دانش آموز با وصف تلاش یا عدم تلاش به آینده اش علم دارد. اما علم معلم نسبت به آینده دانش آموز به هیچ وجه سلب اختیار از وی نمی کند، چون دانش آموز در اوج آزادی و اختیار است.
حال خداوند تبارک و تعالی و همچنین معصومین علیهم السلام (باذن الله) به غیب آگاه اند و از آینده ی انسان اطلاع دارند منتهی اطلاع آن ها از آینده ی انسان با وصف اختیار است.

علامه طباطبایی در این ارتباط می فرمایند: علم الهی به افعال انسان موجب جبر نمی‌شود، زیرا علم الهی به افعال انسان همراه با صفت آن است. حق‌تعالی به افعال اختیاری انسان‌ها همراه با صفت اختیاری‌بودن آنها علم دارد به بیان دیگر خداوند می‌داند که فلان فرد از روی اختیار، فعل خاصی را انجام می‌دهد. اگر علم خدا به این تعلق گیرد که فردی به سعادت می‌رسد و فردی به شقاوت، سعادت و شقاوت این هردو فرد با عمل اختیاری خود آنها، تحقق خواهد پذیرفت. هرچند احاطه وجودی حق‌تعالی موجب استناد فعل به او می‌شود، اما فعل اختیاری محاط و منسوب به اوست (ملاصدرا،الحکمه المتعالیه فی الاسفار، ج 6، ص 318 و 372).

چالشگر;965145 نوشت:
با درود بر شما

1- در مورد معلم:
-حدس معلم چند درصد به واقع تبدیل میشود؟(از 1 تا 100)
-آیا احتمال دارد دانش آموز در طول سال بر خلاف حدس معلم حرکتی داشته باشد؟
-آیا احتمال دارد بر اساس تغییرات کیفی در شاگرد، نظر معلم در مورد او در طی سال تفییر کند؟

2- در مورد خداوند:
-آیا خداوند در مورد آینده بنده اش حدس می زند؟ یا علم دارد؟
-آیا امکان دارد بنده خدا در طول عمر خود، خارج از علمی که خداوند به عملکرد او دارد قدمی بردارد؟
-آیا احتمال دارد علم خداوند با توجه به عملکرد بنده اش درطول زمان عوض شود؟

اگر لطف کنید و به 6 سوال فوق به صورت جدا جدا پاسخ بدهید شاید بشود راحت تر در مورد میزان ارتباط مثالی که زدید با علم خداوند از بنده اش صحبت کرد.
با سپاس



همان طور که عرض کردم این یک مثال هست برای تقریب به ذهن، مثال نمی تواند بعینه مطلوب را ثابت کند لذا فرمودند که در مثال مناقشه نیست.
خداوند در مورد آینده انسان علم یقینی دارد ، منتهی به این نکته ی مهم باید توجه داشته باشیم که خداوند با وصف اختیار به آینده انسان علم دارد؛ لذا امکان ندارد انسان برخلاف علم خدا قدمی بردارد چون خداوند با وصف اختیار به سرنوشت انسان علم دارد و می داند شمر با اختیار و اراده ی کامل خودش امام حسین علیه السلام رو به شهادت خواهند رساند و ... .
خداوند به تمامی عملکرد های انسان در طول عمرش علم دارد، همه ی افعال انسان در علم الهی ثبت است و تمامی تصمیم ها و اراده های انسان در علم الهی ثبت و ضبط است و هر عملی که انسان انجام می دهد در علم الهی وجود دارد.

شایا;965499 نوشت:
سلام
اتفاقا من هم راجع به این موضوع سوال داشتم. یه سناریو مطرح میکنم اگه میشه جواب بدین.
من هر روز برای صبحانه در چایی دو تا قند میریزم و با قاشق یا به صورت ساعتگرد یا پادساعتگرد چایی را هم میزنم و از این دو حالت خارج نیست. حال به یک معصوم میرسم و سوال میکنم من فردا قاشق را در چه جهتی به حرکت درمی آورم؟ و معصوم میگوید پادساعتگرد. حال در فردا آیا بنده میتونم قاشق را به صورت ساعتگرد حرکت بدهم؟ اگر این کار را بکنم در حقیقت معصوم اشتباه گفته و تناقض پیش می آید. در حقیقت در اینجا جبر بر انتخاب حرکت قاشق حاکم نمیشود؟
تشکر


سلام علیکم
معصوم علیه السلام به تمام جزئیات ذهنیّات شما علم دارد، اگر شما این سوال رو از معصوم بکنید «در صورت صلاحدید» خواهد گفت که مثلا شما قاشق را در جهت عقربه های ساعت هم می زنید، و این کار با اختیار تامّ شما خواهد بود و معصوم علیه السلام به این مسئله با وصف اختیار علم دارد.
ممکن است سوال بکنید که من برای مثال من میخواستم قاشق رو در جهت عقربه های ساعت بچرخونم امّا الآن می خوام بر خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخونم ، خواهم گفت معصوم علیه السلام به این هم علم دارد.

خلاصه مطلب اگر بخواهیم مسئله ی جبر و اختیار «در کلاس پایین» برای ما حلّ شود باید این موضوع را برای خود تفهیم کنیم که هم خدا و هم معصومین علیهم السلام با وصف اختیار به سرنوشت انسان علم دارند.

جهت مطالعه بیشتر ر.ک: نگاه سوم به جبر واختیار، نوشته محمد حسن قدردان قراملکی، انتشارات فرهنگ واندیشه اسلامی

درود بر شما

هادی;965895 نوشت:
همان طور که عرض کردم این یک مثال هست برای تقریب به ذهن، مثال نمی تواند بعینه مطلوب را ثابت کند لذا فرمودند که در مثال مناقشه نیست.

خدا شما را خیر دهد، اگر مثالتان تقرب ذهنی ایجاد می کرد این همه سوال برای من ایجاد نمی شدhappy
اما از شوخی که بگذریم، میفرمایید:

هادی;965895 نوشت:
خداوند با وصف اختیار به آینده انسان علم دارد؛ لذا امکان ندارد انسان برخلاف علم خدا قدمی بردارد

درک منطقی این مسئله برای من خیلی دشوار است. اجازه بدهید مثالی بزنم: اگر با همان شرایطی که می فرمایید خداوند به عملکرد آینده انسان علم دارد، معنایش این است که انسان کاری خلاف علم خداوند در آینده نمی تواند انجام بدهد. با این ترتیب اگر همین امروز بدون مقدمه، یک انسان عادی تصمیم بگیرد اسلحه برداشته و تعدادی بیگناه را بکشد یا جرم و جنایت دیگری را مرتکب شود، هر چند از نظر اجتماعی کار او جرم است، ولی او در واقع کاری بر خلاف علم الهی انجام نداده. (لطفا دقت بفرمایید) این یعنی هر کاری که معتقدان به این دیدگاه انجام میدهند، کاریست که باید انجام دهند. این مشکل چه پاسخی دارد؟
با سپاس

چالشگر;965952 نوشت:
نوشته اصلی توسط هادی
خداوند با وصف اختیار به آینده انسان علم دارد؛ لذا امکان ندارد انسان برخلاف علم خدا قدمی بردارد

درک منطقی این مسئله برای من خیلی دشوار است. اجازه بدهید مثالی بزنم: اگر با همان شرایطی که می فرمایید خداوند به عملکرد آینده انسان علم دارد، معنایش این است که انسان کاری خلاف علم خداوند در آینده نمی تواند انجام بدهد. با این ترتیب اگر همین امروز بدون مقدمه، یک انسان عادی تصمیم بگیرد اسلحه برداشته و تعدادی بیگناه را بکشد یا جرم و جنایت دیگری را مرتکب شود، هر چند از نظر اجتماعی کار او جرم است، ولی او در واقع کاری بر خلاف علم الهی انجام نداده. (لطفا دقت بفرمایید) این یعنی هر کاری که معتقدان به این دیدگاه انجام میدهند، کاریست که باید انجام دهند. این مشکل چه پاسخی دارد؟
با سپاس

با درود بر شما
من هنوز جوابی از شما برای سوالی که پرسیدم دریافت نکرده ام.
با سپاس

چالشگر;966347 نوشت:
با درود بر شما
من هنوز جوابی از شما برای سوالی که پرسیدم دریافت نکرده ام.
با سپاس

با سلام و عرض احترام

یه مثال می زنم

تا به حال بازی های کامپیوتری که شما کنترل یک شخصیت رو بر عهده دارید بازی کردید؟

شما در تصمیم گیری مختار هستید
اما روند بازی تغییر نخواهد کرد
و شما از اون محدودیت هایی که بازی ساز برای شما گذاشته تجاوز نخواهید کرد

در عین حال پایان بازی کاملا از پیش تعیین شده

اختیار و سرنوشت در واقع این گونه هستن

با درود بر شما

شروحیل;966348 نوشت:
شما در تصمیم گیری مختار هستید
اما روند بازی تغییر نخواهد کرد
و شما از اون محدودیت هایی که بازی ساز برای شما گذاشته تجاوز نخواهید کرد

در عین حال پایان بازی کاملا از پیش تعیین شده

اختیار و سرنوشت در واقع این گونه هستن


به این جمله جناب هادی توجه بفرمایید:
هادی;965952 نوشت:
امکان ندارد انسان برخلاف علم خدا قدمی بردارد

این جمله یعنی اینکه هر عملی شما انجام میدهید، خداوند به آن علم دارد ( برای خدا پیش بینی شده است)
نتیجه این علم به اعمال شما این است که خداوند عاقبت کار شما را می داند.
بنا بر این شما (نمیتوانید) حرکتی انجام بدهید که بر خلاف علم خدا به شما و عاقبت کار شما باشد.
این یک نتیجه گیری بسیار ساده است: اگر هر کاری بکنید، بخشی از کار هایی است که شما باید قطعا انجام میدادید. بنا بر این اگر هر خلافی مرتکب شوید، بخشی از کار هایی را مرتکب شده اید که قرار بوده انجام بدهید.
آیا شما با توجه فرمایش جناب هادی، میتوانید این نتیجه گیری را نقض کنید؟
با سپاس

چالشگر;966351 نوشت:
با درود بر شما

به این جمله جناب هادی توجه بفرمایید:

این جمله یعنی اینکه هر عملی شما انجام میدهید، خداوند به آن علم دارد ( برای خدا پیش بینی شده است)
نتیجه این علم به اعمال شما این است که خداوند عاقبت کار شما را می داند.
بنا بر این شما (نمیتوانید) حرکتی انجام بدهید که بر خلاف علم خدا به شما و عاقبت کار شما باشد.
این یک نتیجه گیری بسیار ساده است: اگر هر کاری بکنید، بخشی از کار هایی است که شما باید قطعا انجام میدادید. بنا بر این اگر هر خلافی مرتکب شوید، بخشی از کار هایی را مرتکب شده اید که قرار بوده انجام بدهید.
آیا شما با توجه فرمایش جناب هادی، میتوانید این نتیجه گیری را نقض کنید؟
با سپاس

الله اعلم

علم بنده در این زمینه در همین حد که گفتم جوابگو هست

در پناه حق

هادی;964821 نوشت:

فرض بفرمایید معلم می داند که این شاگرد در امتحان مدرسه مردود می شود، آیا علم معلم باعث می شود دانش اموز در مردود شدنش مجبور باشد؟ [/SIZE]

با سلامِ.من دقیق همه ی تاپیک رو نخوندم.ولی این دست مثالا رو زیاد میشنوم.شاید دقیق ندونم منظور چیه.در این مثال علم به مردود شدن دانش آموز اگر در حد حدس نباشد. نشان از بی اختیار بودن و عدم آزادی دانش آموز دارد و نشان از آن دارد که جبری بر این کودک حاکم است که قطعا مردود خواهد شد مگر معجزه شود.آن نادانی و بلانسبت خنگ بودن دانش آموز طبعیتا اختیار را از کودک میگیرد که کودک مردود نشود.اما بعضی وقت ها هم معلم صرفا حدسی میزند.ممکن است بشود و ممکن است نشود که خوب این اصلا جای طرح در این تاپیک را ندارد.

هادی;965896 نوشت:

سلام علیکم
معصوم علیه السلام به تمام جزئیات ذهنیّات شما علم دارد، اگر شما این سوال رو از معصوم بکنید «در صورت صلاحدید» خواهد گفت که مثلا شما قاشق را در جهت عقربه های ساعت هم می زنید، و این کار با اختیار تامّ شما خواهد بود و معصوم علیه السلام به این مسئله با وصف اختیار علم دارد.
ممکن است سوال بکنید که من برای مثال من میخواستم قاشق رو در جهت عقربه های ساعت بچرخونم امّا الآن می خوام بر خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخونم ، خواهم گفت معصوم علیه السلام به این هم علم دارد.

خلاصه مطلب اگر بخواهیم مسئله ی جبر و اختیار «در کلاس پایین» برای ما حلّ شود باید این موضوع را برای خود تفهیم کنیم که هم خدا و هم معصومین علیهم السلام با وصف اختیار به سرنوشت انسان علم دارند.

جهت مطالعه بیشتر ر.ک: نگاه سوم به جبر واختیار، نوشته محمد حسن قدردان قراملکی، انتشارات فرهنگ واندیشه اسلامی


[=Times New Roman]
سلام

بنا به برداشتم جهان دارای نظم هست و پدیده ها هنه به شکل علت و معلولی به هم تاثیر دارند.

و خداوند عالم هست اما علم خدا قابل قیاس با علم بشر و هیچ موجودی نیست و علمش بر هر چیزی احاطه دارد به صورت مطلق.

با این شرایط جبری صورت نمیگیره و هرچیزی معلول علتی هست و ما هم اختیاراتی داریم.

اما اینکه معصوم هم عالم به همه چیز باشه و جزیئات و پیش بینی کنه به نظر منطقی نمیاد. چون معصوم هم بشر هست و نمیتونه علمش مثل خدا باشه و جزئی ترین موارد همه چیز و هم پیش بینی کنه.

شاید خدا در مواردی معصوم و آگاه کنه اما اینکه این علم مثل خدا باشه و خود معصوم پیش بینی کنه که مثلا من قاشقم و در ساعت فلان به جهت فلان میچرخونم چطور ممکن هست؟

چالشگر;965952 نوشت:
درک منطقی این مسئله برای من خیلی دشوار است. اجازه بدهید مثالی بزنم: اگر با همان شرایطی که می فرمایید خداوند به عملکرد آینده انسان علم دارد، معنایش این است که انسان کاری خلاف علم خداوند در آینده نمی تواند انجام بدهد. با این ترتیب اگر همین امروز بدون مقدمه، یک انسان عادی تصمیم بگیرد اسلحه برداشته و تعدادی بیگناه را بکشد یا جرم و جنایت دیگری را مرتکب شود، هر چند از نظر اجتماعی کار او جرم است، ولی او در واقع کاری بر خلاف علم الهی انجام نداده. (لطفا دقت بفرمایید) این یعنی هر کاری که معتقدان به این دیدگاه انجام میدهند، کاریست که باید انجام دهند. این مشکل چه پاسخی دارد؟
با سپاس


با سلام و عرض ادب
تبیین مضاعف برای ایضاح بیشتر
موجودات از علم خدا ناشی می شوند، یعنی موجودات قبل از اینکه وجود عینی پیدا کنند در علم ازلی خدا وجود علمی دارند. اين وجود از مرتبه ی علم خدا نازل می شود به عالم جبروت و از عالم جبروت نازل می شود به عالم ملکوت و از آنجا نازل می شود به عالم دنيا. خداوند متعال مي فرمايد: « وَ إِنْ مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلاّ عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلاّ بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ »(حجر:21) و هيچ چيزي نيست مگر اينکه خزائن آن نزد ماست و ما آن را نازل نمي کنيم مگر به اندازه ی معلوم و معيّن» . و در مورد انسان فرمود: « لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ في‏ أَحْسَنِ تَقْويمٍ ؛ ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلينَ»(تين: 4و5) ما انسان را به طور حتم در بهترين اعتدال آفريديم ؛ سپس او را به پست ترين پستی بازگردانيم » .
انسان در عالم بالا کامل و بی عيب است و همه بر فطرت توحيد و با سعادت عامّ و اوّليّه آفريده شده اند ، و به دنيا که پست ترين و پایین ترین مرتبه ی وجود است تنزّل نموده اند. لذا انسان در دنيا در ضعيف ترين مرتبه ی وجودي خود قرار دارد. از اين روست که خداوند متعال فرمود: « وخُلِقَ الانسانُ ضعیفاً»
(نساء:28) و انسان ، ضعيف خلق شده است ». يعنی خلقت دنيايی او ضعيف ترين مرتبه ی وجودی اوست. انسان بايد از اين مرتبه حرکت خود را شروع کند و دوباره به اَعلی علّيّين بازگردد و مراتب وجودی خود را تحصيل نماید و اين بازگشت ، اختياری است.
خدا تمام امکانات بازگشت را فراهم کرده است ؛ به عبارتی تمام اجزاء علّت تامّه ی سعادت را در اختيار انسان گذاشته است. در باطن او فطرت را نهاده است و به او خير و شر را تعليم داده و فرموده است: « قسم به نفس و آنکه آن را درست کرد سپس بدی ها و تقوايش را به او الهام کرد که هر کس آن را پاک گردانيد قطعاً رستگار شد و هر که آن را دفن کرد، قطعاً بازنده شد.»(شمس: 7 ــ 10) افزون بر اينها انبياء و کتب آسمانی را هم ارسال کرده است که اوّلی نمونه ی انسان کامل و دومی نقشه ی وجود انسان کامل و نقشه ی مسير بازگشت به خداست. و آخرين جزء علت تامّه ی سعادت ، اختيار خود انسان است ؛ يعنی اختيار خود انسان جزئی از علّت سعادت اوست که اگر آن را به کار بست به کمال خود می رسد و الّا نمی رسد.

خدا خواسته که انسانها با اختيار خود راه بازگشت را طی کنند، اگر بازگشتند که به کمال خود می رسند و الّا نمی رسند و در مرتبه ی دنيايی خود می مانند و با همين مرتبه ی وجودی به عالم برزخ وارد می شوند و آنجا خود را نسبت به آنچه بايد می شدند،‌ ناقص می يابند و جهنّم چيزي نيست جز ظهور ملکوتی همین نقصها و عدم ها.
پس انسان موجودی است که هم می تواند رشد کند و به حقیقت کامل خود دست یابد هم می تواند به اختیار خود رشد نکرده ، در همین حدّ دنیایی خود بماند و خدا به هر دو طرف این قضيه علم دارد ؛ يعنی می داند که اگر اين شخص حقّ را اختيار کند سعادتمند می شود و اگر باطل را اختيار کند، شقاوتمند می شود و همين علم ازلی خداست که در عالم مادّه به صورت دو راهی حقّ و باطل ظهور کرده است. خدا می داند که هر کسی با اختيار خود كدام راه را خواهد رفت لذا علم خدا باعث جبر نمی شود. چون علم خدا نیست که شخص را به مسیر حق یا باطل می برد بلکه اختیار خود اوست که او را به آن مسیر می راند. اینکه گفته شود « خدا می داند که هر کسی چه راهی را طی خواهد كرد » فرق زیادی دارد با اینکه گفته شود « خدا می داند که هر کسی با اختیار خود چه راهی را طی خواهد کرد » اولی سخن باطلی است ولی دومی سخن حقّی است .چون لازمه اولی جبر و لازمه دومی اختیار است.

خداوند متعال اراده نموده که هر چه انسان در مسیر بازگشت به عالم بالا اختیار نمود ، همان شود. پس مطابق اراده ی قطعی خدا همان نیز خواهد شد ؛ یعنی چون خدا اراده کرده که اختیار خود انسان سرنوشت او را رقم بزند ، پس قطعاً چنین خواهد شد.

پارسا مهر;966354 نوشت:
با سلامِ.من دقیق همه ی تاپیک رو نخوندم.ولی این دست مثالا رو زیاد میشنوم.شاید دقیق ندونم منظور چیه.در این مثال علم به مردود شدن دانش آموز اگر در حد حدس نباشد. نشان از بی اختیار بودن و عدم آزادی دانش آموز دارد و نشان از آن دارد که جبری بر این کودک حاکم است که قطعا مردود خواهد شد مگر معجزه شود.آن نادانی و بلانسبت خنگ بودن دانش آموز طبعیتا اختیار را از کودک میگیرد که کودک مردود نشود.اما بعضی وقت ها هم معلم صرفا حدسی میزند.ممکن است بشود و ممکن است نشود که خوب این اصلا جای طرح در این تاپیک را ندارد.


با سلام و عرض ادب
علم معلم نسبت به آینده دانش موز:
اگر این دانش آموز با همین روال یعنی تنبلی کردن ، درس نخواندن ، بازی گوشی کردن و ... ادامه دهد قطعا این دانش آموز مردود خواهد شد. یقینا چنین علمی قطعی است چون اگر این دانش آموز با همان رویّه ادامه دهد قطعا مردود است .
اما این علم معلم موجب سلب اختیار از دانش آموز نمی شود چون دانش آموز با اختیار خودش تنلی کرد ، با اختیار خودش عوض درس خواندن بازی گوشی کرد .
حالا در مورد خدا ، خدا می داند اگر این فرد راه باطل را ادامه دهد جهنمی خواهد بود و اگر راه صحیح را ادامه دهد بهشتی خواهد بود خدا می داند هر کسی با اختیار خود چه راهی را خواهد رفت. لذا این علم موجب جبر نمی شود.
پست پیشین حقیر را مطالعه فرمایید.

روزنه;966371 نوشت:
سلام

بنا به برداشتم جهان دارای نظم هست و پدیده ها هنه به شکل علت و معلولی به هم تاثیر دارند.

و خداوند عالم هست اما علم خدا قابل قیاس با علم بشر و هیچ موجودی نیست و علمش بر هر چیزی احاطه دارد به صورت مطلق.

با این شرایط جبری صورت نمیگیره و هرچیزی معلول علتی هست و ما هم اختیاراتی داریم.

اما اینکه معصوم هم عالم به همه چیز باشه و جزیئات و پیش بینی کنه به نظر منطقی نمیاد. چون معصوم هم بشر هست و نمیتونه علمش مثل خدا باشه و جزئی ترین موارد همه چیز و هم پیش بینی کنه.

شاید خدا در مواردی معصوم و آگاه کنه اما اینکه این علم مثل خدا باشه و خود معصوم پیش بینی کنه که مثلا من قاشقم و در ساعت فلان به جهت فلان میچرخونم چطور ممکن هست؟

با سلام و عرض ادب
ضمن تشکر از نکته ای که فرمودید
علم معصومین علیهم السلام ذاتی نیست، بلکه این علم از جانب خدا و به اراده ی خداوند به معصومین داده شده است. ما هم منطورمان این نبود که خود معصوم پیش بینی می کند، خیر؛ معصوم هر وقت اراده کند به همه چیز علم پیدا می کند. امام صادق (ع) در این باره می فرماید: هنگامی که امام اراده می کند، چیزی را بداند، خدا به او تعلیم می دهد(
کلینی، اصول کافی، ج 1، باب، ان الائمه اذا شا ؤوا ان یعلموا، علموا، ح 3)
البته این موضوع خارج از بحث تاپیک هست که برای توضیح بیشتر بایستی در تاپیک مستقل مفصل توضیح داده شود .

شروحیل;966348 نوشت:
با سلام و عرض احترام

یه مثال می زنم

تا به حال بازی های کامپیوتری که شما کنترل یک شخصیت رو بر عهده دارید بازی کردید؟

شما در تصمیم گیری مختار هستید
اما روند بازی تغییر نخواهد کرد
و شما از اون محدودیت هایی که بازی ساز برای شما گذاشته تجاوز نخواهید کرد

در عین حال پایان بازی کاملا از پیش تعیین شده

اختیار و سرنوشت در واقع این گونه هستن

با سلام و عرض ادب
البته مثالی که حضرت عالی آوردید نمی تواند صحیح باشد ، چون برای انسان هیچ محدودیتی از نظر رشد و تعالی وجود ندارد .

با درود بر شما

هادی;966394 نوشت:
خدا می داند که هر کسی با اختیار خود چه راهی را طی خواهد کرد

ممنون از توضیحات مبسوطتان. راستش سوال برای من همچنان باقیست. برای توضیح بیشتر یک مثال میزنم:
شما مسابقه دو و میدانی ای را ترتیب میدهید و دو نفر را برای شرکت در این مسابقه انتخاب میکنید و آنها را در خط استارت مسابقه قرار میدهید. البته نه تنها جایزه ارزشمندی برای برنده مسابقه پیش بینی میکنید، تنبیه بزرگی هم برای بازنده در نظر می گیرید. به هر دو نفر هم میگویید من میدانم کدام یک از شما برنده و کدام بازنده می شوید. حتی من میدانم هر گامی که برمیدارید چه اتفاقی میافتد. اشاره به گوشه ای میکنید و میگویید جایزه برنده و تنبیه بازنده هم آنجاست....ببینید! این دو مسابقه را شروع میکنند و تا پایان ادامه میدهند. طبق پیش بینی شما یک نفر برنده میشود و خوشحال و سرخوش جایزه اش را دریافت میکند. حال نوبت به بازنده میرسد که تنبیه شود. قبل از تنبیه، بازنده نگاهی به شما میکند و میگوید: من که در ابتدا در جریان مسابقه نبودم، با میل خودم هم به مسابقه نیامدم، شما اجازه خروج از مسابقه را هم به من ندادید. شما مرا به زور در خط مسابقه قرار دادید. بعدش هم شما میدانستید که من توان برنده شدن در این مسابقه را ندارم. شما میدانستید من می بازم. برای شما مثل روز روشن بود. شما میدانستید در مسیر من چه خار هایی قرار دارد، میدانستید کی پای من پیج میخورد، میدانستید کی زمین می خورم و میدانستید جقدر از نفر برنده عقب می افتم. حتی میدانستید من اراده لازم برای برنده شدن در مسابقه را ندارم و گاهی بجای دویدن می ایستم یا استراحت می کنم. همه اینها را شما قبل از آغاز مسابقه در مورد من میدانستید. شما میدانستید که من هیچ شانسی برای برنده شدن در مسابقه ندارم. پس جرا من را به زور به مسابقه آوردید که ببازم و نهایتا این گونه من را تنبیه کنید؟

من خواهش میکنم جوابی که شما به این فرد میدهید را بیان بفرمایید.

با سپاس از شما

[=arial]

شروحیل;966348 نوشت:
ا سلام و عرض احترام

یه مثال می زنم

تا به حال بازی های کامپیوتری که شما کنترل یک شخصیت رو بر عهده دارید بازی کردید؟

شما در تصمیم گیری مختار هستید
اما روند بازی تغییر نخواهد کرد
و شما از اون محدودیت هایی که بازی ساز برای شما گذاشته تجاوز نخواهید کرد

در عین حال پایان بازی کاملا از پیش تعیین شده

اختیار و سرنوشت در واقع این گونه هستن


سلام
شاید این بهترین مثال باشد برای جبر و اختیار توأمان البته نه اختیار و سرنوشت
متاسفانه این مثال شما با علم مطلق خدا منافات دارد به همین خاطر پذیرفته نیست
هنگامی که قائل به اختیار هستیم باید گفت سرگذشت و اگر قائل به جبر باشیم میشود سرنوشت
سرنوشت یعنی جبر
عالم بودن به آثار و تبعات هر کنش با مکتوب بودن سرنوشت هر موجود در لوح علم غیب متفاوت هست

در مثال شما در زمان طرح و ارائه بازی تعداد کاربران یک بازی یا نتایج هر کاربر از بازی به هیچ وجه قابل تعیین و پیش بینی نیست
بسیاری از بازیها شاید به انتها نرسد هر کاربر بسته به تجربه و تسلطش بر بازی سرنوشت بازی را میتواند کنترل کند حوادث اتفاق و تصادف هم که برای هیجان بازی در نظر گرفته شده هیچ پیش بینی قطعی برای بازی نمیگذارد ولی بازی در همان صحنه ای و حدودی که تعریف شده پیش میرود
ولی در لوح علم غیب نوشته شده که بازیگر a در زمان فلان بازی را شروع میکند و در فلان زمان نتیجه اش به پایان میرسد و امتیازش هم چگونه هست

هادی;965895 نوشت:
خداوند به تمامی عملکرد های انسان در طول عمرش علم دارد، همه ی افعال انسان در علم الهی ثبت است و تمامی تصمیم ها و اراده های انسان در علم الهی ثبت و ضبط است و هر عملی که انسان انجام می دهد در علم الهی وجود دارد.

شرو حیل گرامی با استناد از نقل قول کارشناسی در بالا باید گفت [=arial]در پیشنهاد شما[=arial] هیچ چیز قابل پیش بینی قطعی نیست و هر چند همه چیزهای اختیاری ممکن در بازی با قدرت در محدوده بازی مجبور هستند. ولی علم مطلق کار را به جبر میکشاند
چالشگر;966434 نوشت:
شما مسابقه دو و میدانی ای را ترتیب میدهید و دو نفر را برای شرکت در این مسابقه انتخاب میکنید و آنها را در خط استارت مسابقه قرار میدهید. البته نه تنها جایزه ارزشمندی برای برنده مسابقه پیش بینی میکنید، تنبیه بزرگی هم برای بازنده در نظر می گیرید. به هر دو نفر هم میگویید من میدانم کدام یک از شما برنده و کدام بازنده می شوید. حتی من میدانم هر گامی که برمیدارید چه اتفاقی میافتد. اشاره به گوشه ای میکنید و میگویید جایزه برنده و تنبیه بازنده هم آنجاست....ببینید! این دو مسابقه را شروع میکنند و تا پایان ادامه میدهند. طبق پیش بینی شما یک نفر برنده میشود و خوشحال و سرخوش جایزه اش را دریافت میکند. حال نوبت به بازنده میرسد که تنبیه شود. قبل از تنبیه، بازنده نگاهی به شما میکند و میگوید: من که در ابتدا در جریان مسابقه نبودم، با میل خودم هم به مسابقه نیامدم، شما اجازه خروج از مسابقه را هم به من ندادید. شما مرا به زور در خط مسابقه قرار دادید. بعدش هم شما میدانستید که من توان برنده شدن در این مسابقه را ندارم. شما میدانستید من می بازم. برای شما مثل روز روشن بود. شما میدانستید در مسیر من چه خار هایی قرار دارد، میدانستید کی پای من پیج میخورد، میدانستید کی زمین می خورم و میدانستید جقدر از نفر برنده عقب می افتم. حتی میدانستید من اراده لازم برای برنده شدن در مسابقه را ندارم و گاهی بجای دویدن می ایستم یا استراحت می کنم. همه اینها را شما قبل از آغاز مسابقه در مورد من میدانستید. شما میدانستید که من هیچ شانسی برای برنده شدن در مسابقه ندارم. پس جرا من را به زور به مسابقه آوردید که ببازم و نهایتا این گونه من را تنبیه کنید؟

من خواهش میکنم جوابی که شما به این فرد میدهید را بیان بفرمایید.


چالشگر;965145 نوشت:
ا درود بر شما

1- در مورد معلم:
-حدس معلم چند درصد به واقع تبدیل میشود؟(از 1 تا 100)
-آیا احتمال دارد دانش آموز در طول سال بر خلاف حدس معلم حرکتی داشته باشد؟
-آیا احتمال دارد بر اساس تغییرات کیفی در شاگرد، نظر معلم در مورد او در طی سال تفییر کند؟

2- در مورد خداوند:
-آیا خداوند در مورد آینده بنده اش حدس می زند؟ یا علم دارد؟
-آیا امکان دارد بنده خدا در طول عمر خود، خارج از علمی که خداوند به عملکرد او دارد قدمی بردارد؟
-آیا احتمال دارد علم خداوند با توجه به عملکرد بنده اش درطول زمان عوض شود؟

اگر لطف کنید و به 6 سوال فوق به صورت جدا جدا پاسخ بدهید شاید بشود راحت تر در مورد میزان ارتباط مثالی که زدید با علم خداوند از بنده اش صحبت کرد.


ممنون از طرح سؤالهای دقیق
موفق باشید

متحیر;966851 نوشت:
[=arial]
سلام
شاید این بهترین مثال باشد برای جبر و اختیار توأمان البته نه اختیار و سرنوشت
متاسفانه این مثال شما با علم مطلق خدا منافات دارد به همین خاطر پذیرفته نیست
هنگامی که قائل به اختیار هستیم باید گفت سرگذشت و اگر قائل به جبر باشیم میشود سرنوشت
سرنوشت یعنی جبر
عالم بودن به آثار و تبعات هر کنش با مکتوب بودن سرنوشت هر موجود در لوح علم غیب متفاوت هست

در مثال شما در زمان طرح و ارائه بازی تعداد کاربران یک بازی یا نتایج هر کاربر از بازی به هیچ وجه قابل تعیین و پیش بینی نیست
بسیاری از بازیها شاید به انتها نرسد هر کاربر بسته به تجربه و تسلطش بر بازی سرنوشت بازی را میتواند کنترل کند حوادث اتفاق و تصادف هم که برای هیجان بازی در نظر گرفته شده هیچ پیش بینی قطعی برای بازی نمیگذارد ولی بازی در همان صحنه ای و حدودی که تعریف شده پیش میرود
ولی در لوح علم غیب نوشته شده که بازیگر a در زمان فلان بازی را شروع میکند و در فلان زمان نتیجه اش به پایان میرسد و امتیازش هم چگونه هست

شرو حیل گرامی با استناد از نقل قول کارشناسی در بالا باید گفت

[=arial]در پیشنهاد شما[=arial] هیچ چیز قابل پیش بینی قطعی نیست و هر چند همه چیزهای اختیاری ممکن در بازی با قدرت در محدوده بازی مجبور هستند. ولی علم مطلق کار را به جبر میکشاند

ممنون از طرح سؤالهای دقیق
موفق باشید

با سلام

ما دارای اختیار هستیم

اما دارای اختیارات محدود

اگر اختیارات ما محدود نبود وجود این جهان ممکن نبود

همه چیز در این دنیا از دو جزء تشکیل شده

ماده و پاد ماده

روز و شب

عدل و ظلم

اختیار و جبر
و...

لازمه حیات دنیوی وجود این دو کنار هم است

اختیار مطلق در اخرا در بهشت خواهد بود

جایی که فقط
عدل
ماده
روز و...
خواهد بود

والبته تمام جزئ دوم در جایی به نام جهنم

[=arial]

شروحیل;967083 نوشت:
با سلام

ما دارای اختیار هستیم

اما دارای اختیارات محدود

اگر اختیارات ما محدود نبود وجود این جهان ممکن نبود

همه چیز در این دنیا از دو جزء تشکیل شده

ماده و پاد ماده

روز و شب

عدل و ظلم

اختیار و جبر
و...

لازمه حیات دنیوی وجود این دو کنار هم است

اختیار مطلق در اخرا در بهشت خواهد بود

جایی که فقط
عدل
ماده
روز و...
خواهد بود

والبته تمام جزئ دوم در جایی به نام جهنم

سلام
[SPOILER]دوست عزیز
در کلیت اغلب یا بیشتر موارد وجود تضادها قابل لمس هستند
ولی در دنیای واقعی به علت محدودیت های مختلف اشیاء یا موجودات مطلق و خالص وجود ندارند
از جمله محدودیت ها هیچگاه محیط ایزوله ای وجود ندارد که یک شئ خاص بتواند بدون گزند از حضور انرژی یا ماده دیگر در امان باشد که بتواند خلوص خود را حفظ کند
همواره ذرات یا اشیاء به واسطه تعامل و کنش با یکدیگر باعث آشوب در خلوت اشیاء مجاور خود میشوند
این آشوبها منطق مکانیک نیوتونی یا لاجیک را در اندازهی واقعی از بین میبرد و آنچه به واقع در جهان اتفاق می افتد واقعیت منطق فازی هست
هندسه اقلیدسی در سرراست کردن محاسبات و دوری از پیچیدگی ها به کمک ما می آیند ولی انچه دقیقا در جهان هست هندسه نااقلیدسی هست
محدودیت دوم عدم قطعیت اندازه و مکان ذرات یا انرژی هست
با این مقدمه میخواستم به این نتیجه برسم که هیچگاه جبر مطلق امکان بروز ندارد
و چرا بحث شما را هر چند به این تاپیک نامربوط بود بسط و توضیح دادم به این خاطر بود که از یادآوری شما مبنی بر وجود تضادها استفاده کنم و بگویم همینطور که جبر مطلق غیر ممکن هست. اختیار مطلق یا اراده آزاد و قدرت مطلق غیر ممکن هست
در اختیار مطلق هیچ نظمی نمیتواند بناشود یا پایدار بماند صرفا هرج و مرج و آشوب کامل حاصل اراده آزاد اختیار مطلق و یا قدرت مطلق هست.
و این همان بسط مطلب شما بود که گفتید:لازمه حیات دنیوی وجود این دو (جبر و اختیار)در کنار هم است
[SPOILER]البته در نظر من جبر اشاره به مکانیک نیوتونی هست و اشاره به اختیاردر رها بودن مطلق ذرات ازاندازه گیری در قید زمان و مکان هست
چیزی که در جهان هست وجود تلرانس در اندازه گیری است[/SPOILER]
چرا به این لفظ و قید مطلق اشاره میکنم؟ برای اینکه باز خدای ادیان را به خاطر مطلق بودنش از اساس ناممکن بدانم[/SPOILER]
موفق باشید

متحیر;967103 نوشت:
[=arial]

سلام
دوست عزیز
در کلیت اغلب یا بیشتر موارد وجود تضادها قابل لمس هستند
ولی در دنیای واقعی به علت محدودیت های مختلف اشیاء یا موجودات مطلق و خالص وجود ندارند
از جمله محدودیت ها هیچگاه محیط ایزوله ای وجود ندارد که یک شئ خاص بتواند بدون گزند از حضور انرژی یا ماده دیگر در امان باشد که بتواند خلوص خود را حفظ کند
همواره ذرات یا اشیاء به واسطه تعامل و کنش با یکدیگر باعث آشوب در خلوت اشیاء مجاور خود میشوند
این آشوبها منطق مکانیک نیوتونی یا لاجیک را در اندازهی واقعی از بین میبرد و آنچه به واقع در جهان اتفاق می افتد واقعیت منطق فازی هست
هندسه اقلیدسی در سرراست کردن محاسبات و دوری از پیچیدگی ها به کمک ما می آیند ولی انچه دقیقا در جهان هست هندسه نااقلیدسی هست
محدودیت دوم عدم قطعیت اندازه و مکان ذرات یا انرژی هست
با این مقدمه میخواستم به این نتیجه برسم که هیچگاه جبر مطلق امکان بروز ندارد
و چرا بحث شما را هر چند به این تاپیک نامربوط بود بسط و توضیح دادم به این خاطر بود که از یادآوری شما مبنی بر وجود تضادها استفاده کنم و بگویم همینطور که جبر مطلق غیر ممکن هست. اختیار مطلق یا اراده آزاد و قدرت مطلق غیر ممکن هست
در اختیار مطلق هیچ نظمی نمیتواند بناشود یا پایدار بماند صرفا هرج و مرج و آشوب کامل حاصل اراده آزاد اختیار مطلق و یا قدرت مطلق هست.
و این همان بسط مطلب شما بود که گفتید:لازمه حیات دنیوی وجود این دو (جبر و اختیار)در کنار هم است

چرا به این لفظ و قید مطلق اشاره میکنم؟ برای اینکه باز خدای ادیان را به خاطر مطلق بودنش از اساس ناممکن بدانم
موفق باشید

با سلام و عرض احترام

سخنان شما در رابطه با قیامت اول صحیح است و اختیار و جبر مطلق در قیامت ابتدایی نخواهد بود

اما قیامت دوم یا اخرا پس از بازگشت دنیای کنونی به نقطه اول با تمام قوانینش اتفاق خواهد افتاد و دنیای جدیدی با قوانین جدید پایه گذاری خواهد شد

انسان های قیامت اول در این تغییر سهیم خواهند بود

با سلام و عرض ادب و احترام

جبر و ظلم پیش از قیامت اول به جایی خواهد رسید ، که انسان ها فرض خواهند کرد که عدل و اختیاری نیست....

و بسیاری از رحمت خداوند نا امید خواهند شد ...

حتی بسیاری از زاهدان و عابدان....

و تنها کسانی در صف عدل و اختیار باقی خواهند ماند ، که خالص شده باشند و دل از غیر شسته باشند

هر چند تعدادشان اندک

اما به لطف آن چه ماده گرایان نامش را انتخاب طبیعی می گذارند(و دینداران خواست الهی)
اتفاقی ناگهانی (یا سرنوشت) اتفاق خواهد افتاد (برای جلوگیری از برهم خوردن نظم طبیعت)
اکثریت ظلم و جبر به دست خود ظالمین و جبارین نابود خواهد شد
تا جایی که زمین سیراب خواهد شد!
و ارث(عدل و اختیار) به آنان که ضعیف شمرده می شدند و قلیل بودند خواهد رسید

وهدف از خلقت مشخص خواهد شد

همانگونه که جواهرات گرانبها و الماس در دل سخت ترین اتفاقات متولد خواهند شد
از دل این اتفاقات انسان هایی بیرون خواهند آمد که دل هایی سخت تر از الماس در سینه دارند
وخداوند(که دیگر ماده نامیده نمی شود) را یاری خواهند کرد و خداوند نیز یاریشان خواهد کرد

[=arial black]
[=arial black]بگو اى بندگانم كه زياده بر خويشتن ستم روا داشته ‏ايد، از رحمت الهى نوميد مباشيد،
چرا كه خداوند همه گناهان را مى ‏بخشد(اگر توبه کنید و خود را اصلاح کنید)، كه او آمرزگار مهربان است
[=arial black]
[=arial black]قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ
لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ
إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا
إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

چالشگر;966434 نوشت:
ممنون از توضیحات مبسوطتان. راستش سوال برای من همچنان باقیست. برای توضیح بیشتر یک مثال میزنم:
شما مسابقه دو و میدانی ای را ترتیب میدهید و دو نفر را برای شرکت در این مسابقه انتخاب میکنید و آنها را در خط استارت مسابقه قرار میدهید. البته نه تنها جایزه ارزشمندی برای برنده مسابقه پیش بینی میکنید، تنبیه بزرگی هم برای بازنده در نظر می گیرید. به هر دو نفر هم میگویید من میدانم کدام یک از شما برنده و کدام بازنده می شوید. حتی من میدانم هر گامی که برمیدارید چه اتفاقی میافتد. اشاره به گوشه ای میکنید و میگویید جایزه برنده و تنبیه بازنده هم آنجاست....ببینید! این دو مسابقه را شروع میکنند و تا پایان ادامه میدهند. طبق پیش بینی شما یک نفر برنده میشود و خوشحال و سرخوش جایزه اش را دریافت میکند. حال نوبت به بازنده میرسد که تنبیه شود. قبل از تنبیه، بازنده نگاهی به شما میکند و میگوید: من که در ابتدا در جریان مسابقه نبودم، با میل خودم هم به مسابقه نیامدم، شما اجازه خروج از مسابقه را هم به من ندادید. شما مرا به زور در خط مسابقه قرار دادید. بعدش هم شما میدانستید که من توان برنده شدن در این مسابقه را ندارم. شما میدانستید من می بازم. برای شما مثل روز روشن بود. شما میدانستید در مسیر من چه خار هایی قرار دارد، میدانستید کی پای من پیج میخورد، میدانستید کی زمین می خورم و میدانستید جقدر از نفر برنده عقب می افتم. حتی میدانستید من اراده لازم برای برنده شدن در مسابقه را ندارم و گاهی بجای دویدن می ایستم یا استراحت می کنم. همه اینها را شما قبل از آغاز مسابقه در مورد من میدانستید. شما میدانستید که من هیچ شانسی برای برنده شدن در مسابقه ندارم. پس جرا من را به زور به مسابقه آوردید که ببازم و نهایتا این گونه من را تنبیه کنید؟

من خواهش میکنم جوابی که شما به این فرد میدهید را بیان بفرمایید.

با سپاس از شما



با سلام و عرض ادب

مسابقه ای که خداوند در دنیا برگزار فرمود «واستبقوا الخیرات» هدف رسیدن به جایزه نیست ، هدف رسیدن به کمالات وجودی است، هدف از برگزاری مسابقه رسیدن تک تک انسان ها به کمالات وجودی است. نه تنها انسان بلکه سایر موجوادت هم کمال خاصّ خودشان را دارند و به کمالشون می رسند.
خداوند انسان را به زور وارد این مسابقه نکرد بلکه همه ما قبل از اینکه به این دنیا بیاییم در عوالم نوری بوده ایم، در فلسفه هم به اثبات رسیده است که محال است موجود از عدم به وجود بیاید وجودات همگی ظهور ذات لایزال هستند لذا چنین نیست که ما معدوم بودیم و خداوند ما را از عدم به وجود آورد! خیر ما ظهور کمالات الهی هستیم.
بنابراین چیزی به نام اجبار در خلقت وجود ندارد. اجبار و تحمیل وقتی معنی دارد که چیزی وجود داشته باشد تا مورد تحمیل و اجبار واقع شود. پس اگر انسان نبوده و سپس موجود شده ، معنی ندارد که خلقت او بر وی تحمیل شود ؛ و معنی ندارد که قبل از خلقتش از او اجازه گرفته شود ؛ از چیزی که نیست چگونه می توان اجازه گرفت؟ وقتی هم که موجود شد دیگر موجود شده و جا ندارد که از او پرسیده شود آیا می خواهی موجود شوی یا نه؟
چنین نیست که خدایی باشد و انسانی باشد و امر سومی به نام «خلقت» تا خدا به واسطه ی خلقت ، انسان را خلق نماید. در اینجا دو حقیقت بیش نیست ، یک طرف خالق است و طرف دیگر مخلوق ؛ و هیچ واسطه ای به نام خلقت در کار نیست. خلقت مفهومی است که ما از رابطه ی بین خالق و مخلوق انتزاع می کنیم ؛ همان گونه که ما از رابطه ی بین آتش و کاغذی که با آن می سوزد ، مفهومی با عنوان « سوزاندن » را انتزاع نموده ایم ؛ امّا چنین نیست که آتش به واسطه ی سوزاندن ، کاغذ را بسوزاند ، بلکه خود آتش است که کاغذ را می سوزاند.
مثل این فقط آفتاب و پرتوهای آفتاب هست که وجود دارند که پرتوهای آفتاب تجلّی آفتاب هستند. پرتوهای آفتاب معدوم نبودند بلکه از ذات آفتاب ظهور یافتند. انسان هم معدوم نبود بلکه از ذات الهی به منصه ی ظهور رسیدند.

نکته دوم:
مثالتون مثال خوبی بود چون طبق آیات قرآن کریم دنیا محل مسابقه هست هر کس در این مسابقه بر دیگران سبقت بگیرد برنده خواهد بود، منتهی مطلبی که مغفول مانده این است که در مسابقه ای که خداوند متعال در دنیا ترتیب داده همه می توانند برنده شوند، خداوند احدی از مردم را با اراده سست نیافرید، همه مردم با فطرت توحیدی آفریده شده اند، همه انسان ها توان برنده شدن در این مسابقه را دارند ، در این مسابقه یک برنده نداریم بلکه همه انسان ها بلااستثناء اگر خودشان بخواهند، اگر در جهت برنده شدن قدنی بردارند یقینا برنده می شوند،
اگر به مفهوم مسابقه دقت کافی داشته باشیم، هیچ مسابقه ای بون تلاش بدست نمی آید فرض کنید مسابقه دو میدانی که شما هم مثال زدید، بدون تلاش و سختی انسان به نتیجه نمی رسد.

نتیجه:
اگر در خلقت انسان اجباری نبوده (چنانکه اختیاری هم نبوده است) پس خداوند با توجه به رأفت و فیاضیّت خود انسان را در این میدان مسابقه قرار داد تا همگان به کمالات وجودی نائل آیند، اگر خداوند برخی از افراد را در میدان مسابقه قرار نمی داد یقینا به دور از حکمت و صلاح اندیشی خداوند منّان بود، چون سایرین حق اعتراض داشتند که چرا ما را در میدان مسابقه قرار ندادی ، چرا به ما فرصت عراض اندام ندادی خدا؟ اگر به ما هم فرصتی می دادی حتما در این مسابقه برد می کردیم.
بنابراین خداوند فیض وجودی خودش را شامل همگان کرد، تا همگان از این میدان بهره ببرند و جایی برای بهانه جویی وجود نداشته باشد.

جوابی که بنده با این فرد می دهم:
اولا علم بنده نسبت به آینده ی شما همراه با اختیار خود شما بود ، یعنی بنده علم داشتم شما با اختیار خودتون موانع سر راه را بر نمی دارید، با اختیار خودتون تلاش نمی کنید برای برنده شدن و ... .
ثانیا: اگر من شما را در مسابقه شرکت نمی دادم شما یقینا سوال می کردی چرا این فرصت را از دستم گرفتی و اجازه ندادی من هم قدرتم را محک بزنم شاید برنده می شدم ، شاید من به جایزه بزرگ می رسیدم.
ثالثا: خواهی نخواهی (شما نه به اجبار به این دنیا آمده ای و نه با اختیار) چه خوب که در میدان مسابقه باشی و تلاش خودت را بکنی برای برنده شدن تا بعد ها بهانه جویی نکنی.

[="#0000CD"]با عرض سلام خدمت همگی

من هم همیشه از این جنس سوال ها داشتم که مثلا ایا خدا
میداند که یک جنین وارد بهشت میشود یا جهنم؟ اگر میداند پس ان جنین نمی تواند سرنوشتش را تغییر دهد چرا که در این صورت پیش بینی خداوند (اعوذ بالله) اشتباه از اب در می اید. و اگر بگوییم خیر او نمی داند که این دیگر کار را بدتر میکند!!

به نظر من که جواب این سوال این است!

خدا می داند اما ما نمی دانیم چگونه!
ببینید خداوند ذات بی نهایت دارد و فرض چنین موجودی برای انسان غیر ممکن است!
چون شما هرچه را فرض کنید او کران دار و محدود است، لذا با فرض غلط به نتیجه ی غلط می رسید.
در چنین مواردی فرض درست برای انسان میسر نیست!

هر چه را فرض کنید او خدا نیست! هر نتیجه ای بگیرید هم مربوط به خدا نیست

حتی در ریاضیات هم بی نهایت یک مفهوم گنگ است! در دنیای واقعی چگونه موجودی بی نهایت را فرض می کنید که حال بخواهید برای فرض خود حکمی بدهید.

پس جواب از نظر من این است که ما نمی دانیم اما می دانیم که چرا نمی دانیم.[/]

هادی;967506 نوشت:

با سلام و عرض ادب

نکته دوم:
مثالتون مثال خوبی بود چون طبق آیات قرآن کریم دنیا محل مسابقه هست هر کس در این مسابقه بر دیگران سبقت بگیرد برنده خواهد بود، منتهی مطلبی که مغفول مانده این است که در مسابقه ای که خداوند متعال در دنیا ترتیب داده همه می توانند برنده شوند، خداوند احدی از مردم را با اراده سست نیافرید، همه مردم با فطرت توحیدی آفریده شده اند، همه انسان ها توان برنده شدن در این مسابقه را دارند ، در این مسابقه یک برنده نداریم بلکه همه انسان ها بلااستثناء اگر خودشان بخواهند، اگر در جهت برنده شدن قدنی بردارند یقینا برنده می شوند،
اگر به مفهوم مسابقه دقت کافی داشته باشیم، هیچ مسابقه ای بون تلاش بدست نمی آید فرض کنید مسابقه دو میدانی که شما هم مثال زدید، بدون تلاش و سختی انسان به نتیجه نمی رسد.

با سلام و عرض ادب و احترام

به نظرم باید در این مورد تفکر بیشتری کرد با توجه به این آیه:

و محققا بسیاری از جن و انس را برای جهنم آفریدیم، چه آنکه آنها را دلهایی است بی‌ادراک و معرفت، و دیده‌هایی بی‌نور و بصیرت، و گوشهایی ناشنوای حقیقت، آنها مانند چهارپایانند بلکه بسی گمراه‌ترند، آنها همان مردمی هستند که غافل‌اند.

پس همه انسانها قدرت درک حقیقت و توان برنده شدن را ندارند

شروحیل;967529 نوشت:
با سلام و عرض ادب و احترام

به نظرم باید در این مورد تفکر بیشتری کرد با توجه به این آیه:

و محققا بسیاری از جن و انس را برای جهنم آفریدیم، چه آنکه آنها را دلهایی است بی‌ادراک و معرفت، و دیده‌هایی بی‌نور و بصیرت، و گوشهایی ناشنوای حقیقت، آنها مانند چهارپایانند بلکه بسی گمراه‌ترند، آنها همان مردمی هستند که غافل‌اند.

پس همه انسانها قدرت درک حقیقت و توان برنده شدن را ندارند

از دو ایه قبل ترش بخوانید بهتر متوجه میشوید. یعنی از اعراف ۱۷۷

تازه در همین ایه که فرمودید ( اعراف ۱۷۹) از واژه ی خَلَقنا استفاده نشده بلکه ذرانا آمده
و ترجمه ان به صورت افریدیم کمی دور از حقیقت است.

ذرء مرحله ی بعد از آفرینش هست.

جهان سنت های زیادی دارد، انسانی میتواند به جایی برسد که جهنمی شدن وی حتمی شود! و چشم و قلب او به گونه ای کور شود که دیگر صدای حق را نشنود.
و چون خداوند در طول این سنت الهی قرار دارد میتواند بگوید ما این کار را کردیم ولی این از اشخاص صلب اختیار نمی کند

با درود بر شما
من وارد مقدمات فرمایش شما نمی شوم.

هادی;967506 نوشت:
جوابی که بنده با این فرد می دهم:
اولا علم بنده نسبت به آینده ی شما همراه با اختیار خود شما بود ، یعنی بنده علم داشتم شما با اختیار خودتون موانع سر راه را بر نمی دارید، با اختیار خودتون تلاش نمی کنید برای برنده شدن و ... ..

به هر حال شما به تک تک لحظات و حرکات من علم کامل داشتید و میدانستید من در هر لحظه به اختیار خودم چه خواهم کرد و حتی میدانستید سایر عوامل موجود در این میدان مسابقه در هر لحظه به اختیار خودشان با من چه می کنند. پس چه دلیلی داشت که شما این برنامه را ترتیب بدهید و اسم آن را مسابقه یا امتحان بگذارید؟ مگر شما بر اساس منطق کار نمیکنید؟ منطق این کار چه بود؟
هادی;967506 نوشت:

ثانیا: اگر من شما را در مسابقه شرکت نمی دادم شما یقینا سوال می کردی چرا این فرصت را از دستم گرفتی و اجازه ندادی من هم قدرتم را محک بزنم شاید برنده می شدم ، شاید من به جایزه بزرگ می رسیدم.

مگر الان همه هستند؟ خب آنهایی که نبوده، نیستند و نخواهند بود چکار می کنند؟ به خداوند اعتراض می کنند؟ (لطفا این سوال را حتما پاسخ بدهید)
با سپاس فراوان

[=arial]سلام

چالشگر;967546 نوشت:
مگر الان همه هستند؟ خب آنهایی که نبوده، نیستند و نخواهند بود چکار می کنند؟ به خداوند اعتراض می کنند؟ (لطفا این سوال را حتما پاسخ بدهید)

متاسفانه گزینه صلوات و تایید از روی سایت حذف شده یا مرورگر من این قابلیت را از دست داده
بنابراین مجبور به ارسال این پست شدم تا باز از چالشگر عزیز تشکر میکنم و همینکه خواستار دقت در پاسخ به سؤال ایشان [=arial] بر اساس مقدمات عجیب جناب هادی ,و سپس بند دوم مطلب ایشان[=arial] هستم
دقت کنید انسانهایی که نبوده، نیستند و نخواهند بود تعدادشان بی شمار هست و حتی تا ابد هم خدا موفق به خلق همه آنها که نیستند نخواهد شد.
هادی;967506 نوشت:
ثانیا: اگر من شما را در مسابقه شرکت نمی دادم شما یقینا سوال می کردی چرا این فرصت را از دستم گرفتی و اجازه ندادی من هم قدرتم را محک بزنم شاید برنده می شدم ، شاید من به جایزه بزرگ می رسیدم.

خدا چه پاسخی به آنها که نیامده اند خواهد داد
موفق باشید

چالشگر;967546 نوشت:
من وارد مقدمات فرمایش شما نمی شوم.

اتفاقا باید مطالب مقدماتی رو مطالعه می فرمودید و نظرتون رو می گفتید.

چالشگر;967546 نوشت:
به هر حال شما به تک تک لحظات و حرکات من علم کامل داشتید و میدانستید من در هر لحظه به اختیار خودم چه خواهم کرد و حتی میدانستید سایر عوامل موجود در این میدان مسابقه در هر لحظه به اختیار خودشان با من چه می کنند. پس چه دلیلی داشت که شما این برنامه را ترتیب بدهید و اسم آن را مسابقه یا امتحان بگذارید؟ مگر شما بر اساس منطق کار نمیکنید؟ منطق این کار چه بود؟


برای ادامه بحث باید به این موضوع توجه داشته باشیم که مساله جبر و اختیار، از مسائل بسیار پیچیده و دیرفهم و دیر هضم است. لذا حتّی اهل بیت (علیهم السلام) نیز آن را برای همه ی اصحاب بیان نمی کردند ؛ و آنجا هم که پرده از راز آن می گشودند ، تعابیر را چنان انتخاب می کردند که اگر به گوش افراد ضعیف الفهم رسید ، آنها را گرفتار معضلات اعتقادی نکند.
روایت: « عَنْ مِهْزَمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَخْبِرْنِي عَمَّا اخْتَلَفَ فِيهِ مَنْ خَلَّفْتَ مِنْ مَوَالِينَا قَالَ قُلْتُ فِي الْجَبْرِ وَ التَّفْوِيضِ قَالَ فَسَلْنِي قُلْتُ أَجْبَرَ اللَّهُ الْعِبَادَ عَلَى الْمَعَاصِي قَالَ اللَّهُ أَقْهَرُ لَهُمْ مِنْ ذَلِكَ قَالَ قُلْتُ فَفَوَّضَ إِلَيْهِمْ قَالَ اللَّهُ أَقْدَرُ عَلَيْهِمْ مِنْ ذَلِكَ قَالَ قُلْتُ فَأَيُّ شَيْ‏ءٍ هَذَا أَصْلَحَكَ اللَّهُ قَالَ فَقَلَبَ يَدَهُ مَرَّتَيْنِ أَوْ ثَلَاثاً ثُمَّ قَالَ لَوْ أَجَبْتُكَ فِيهِ لَكَفَرْت‏.
مِهزَم گوید :حضرت صادق (ع) فرمودند: مرا خبر ده از آنچه که در آن اختلاف كرده‏اند كسانى از مواليان ما كه تو آنها را پشت سر گذاشته ای! راوى مي گويد:عرض كردم در باب جبر و تفويض باهم اختلاف دارند. فرمودند: از من بپرس؟ عرض كردم: خدا بندگان را بر گناهان مجبور ساخته؟ فرمودند:خدا بر ايشان قاهرتر و مسلّط تر از اين است. راوى می گويد: عرض كردم به ايشان تفويض نموده؟ (کارشان را به خودشان واگذار کرده؟) فرمودند: خدا بر ايشان از آن قادرتر است. راوى می گويد : عرض كردم: خدا تو را راست دارد اين چه چيز است؟! راوى می گويد: حضرت دو بار يا سه بار دستش را گردانيد و فرمود: اگر در این باره به تو جواب دهم حتماً كافر می شوى‏.» (التوحيد للصدوق ،ج363 ،ص59)
لذا عجیب نیست که بسیاری به سمت جبر و تفویض گراییده و هر کدام از سویی منحرف شوند. بنابراین گمان نکنید مسئله جبر و اختیار با چند سوال و جواب کاملا حلّ خواهد شد، برای فهم این مسئله لازم است مطالعات خداشناسی خودتون رو بالا ببرید تا شناخت بهتری از عالمیت و خالیقت خدا داشته باشید.

ادامه مطلب

توضیح اجمالی:
خداوند منبع فیض است لذا آنچه قابلیت وجود داشته باشد حتما موجود خواهد بود، چنانکه خورشید منبع نور است و ذاتا پرتو افشانی می کند؟ از خورشید سوال نمی شود که چرا پرتو افکنی می کنی ، چرا نور می دهی چون او خورشید است و ذاتش نور دهی است ، ذاتش فیض بخشی است. خداوند هم موجودی است فیّاض اگر فیض نداشته باشد خدا نیست؛ می آفریند چون خداست.
فلذا فیض وجود از خداوند جاری است و هر آن چیزی که قابلیت وجود داشته باشد خلق می کند از او سوال نمی شود که چرا خلق کردی ، اگر خلق نمی کرد خدا نبود چون خداست فیض وجود جاری و ساری است و هر آنچه قابلیت وجود داشت وجود پیدا می کند. (فرقی نمی کند در علم پیشین خدا جهنّمی باشند یا بهشتی) چون فیض وجود وقتی جاری و ساری شد آنچه قابلیت وجود داشت موجود می شود.
حالا این عنایت و فیض به همه یکسان رسیده است حال بستگی به انسان دار که این فیض وجودی را درست منعکس کند یا اصلا منعکس نکند.
مثالی در این باب عرض کنم:
نور خورشید همه جای کره زمین یکسان می تابد، به عبارتی دیگر نور خورشید به تمام نقاط زمین به رنگ سفید می تابد اما همین نور وقتی از شیشه آبی عبور می کند، به رنگ ابی در می آید، وقتی از شیشه قرمز عبور می کند به رنگ قرمز.
نور سفید خورشید، تمام طیفهای هفتگانه ی نور را به تنهایی در خود دارد ؛ لذا نور خورشید نور تامّ است ، همانگونه که فیض صادر شده از سوی خدا نیز به تنهایی تمام کمالات امکانی را در خود دارد. وقتی این نور سفید خورشید به شیشه ی آبی می رسد ، شیشه ی آبی تمام شش رنگ را بر می گرداند و تنها به طول موج رنگ آبی اجازه ی عبور می دهد ؛ لذا رنگ نور عبوری آبی رنگ می شود.
شیشه ی قرمز نیز تمام رنگها را منعکس می کند و تنها به طیف قرمز اجازه ی عبور می دهد. آنها در برابر نور سفید ــ که هفت رنگ نور را تماماً دارد ــ محدودیّت ایجاد می کنند و تنها به بخشی از آن اجازه ی عبور و ظهور می دهند و به این طریق نور آبی و قرمز ایجاد می شود که دو عنوان برای نور هستند.
فیض کامل خدا نیز مثل نور خورشید به وجود مختار انسانها اصابت می کند و می خواهد تماماً از وجود آنها گذر نموده در قالب فعل آنها ظاهر شود و بهترین فعل ممکن را ایجاد نماید. حال اگر وجود کسی مثل شیشه ی بی رنگ باشد، تمام فیض در فعل او ظاهر می گردد و چنین فعلی تماماً خیر است و تمام آن از خداست. امّا اگر فیض خدا به وجودی برخورد کند که بی رنگ نیست، تنها بخشی از آن عبور می کند و در این حالت نور عبور نموده، تمام فیض نیست بلکه فیض ناقص می باشد.
لذا با اینکه تمام آن از جانب خداست، ولی نقصی دارد که مربوط می شود به شیشه ی اختیار بشر ؛ که از این نقص و عدم ، عنوانی برای فعل آدمی انتزاع می شود ؛ و این عنوان به مانعیّت و محدود کنندگی وجود مختار آدمی نسبت داده می شود نه به خدا، همانگونه که شیشه ی رنگی نور را محدود می کرد و باعث می شد تمام نور عبور نکند و همین ناقص عبور نمودن نور بود که باعث می شد نور عبوری ، رنگ و عنوان خاصّی بگیرد.

حاصل سخن
پس فیض وجود خداوند متعال بر هر انچه قابلیت وجود داشت می تابد، اگر من و شما و همه افرادی که در این مسابقه عظیم شرکت دارند چون قابلیت وجود را داشتیم و از منبع فیض به دور است که چیزی قابلیت وجو داشته باشد و به وی عطا نکند. مثل خورشید تابان که چون ذاتا پرتو افکن است ، پرتو افکنی می کند. لذا همه انسان های قابلیت وجود داشتند لذا آفریده شدند خداوند کسی را جهنمی خلق نکرد چنانکه کسی را بهشتی خلق نکرد ، بلکه خداوند انسان را بهشتی اختیارا خلق کرد چون می داند که او اختیارا راه بهشت را انتخاب می کند ، و خداوند برخی از انسان ها را جهنمی اختیارا خلق کرد چون می دانست که وی به اختیار خود راه جهنم را انتخاب خواهد کرد. اما این علم مانع از فیض وجود نمی شود چون فیض ذاتی است و چیزی که قابلیت وجود دارد موجود می شود.

چالشگر;967546 نوشت:
مگر الان همه هستند؟ خب آنهایی که نبوده، نیستند و نخواهند بود چکار می کنند؟ به خداوند اعتراض می کنند؟ (لطفا این سوال را حتما پاسخ بدهید)
با سپاس فراوان


اگر دو پست قبلی حقیر رو مطالعه کنید پاسخ این سوال هم روشن است، چون عرض کردم هر چیزی یا هر انسانی که قابلیت وجود داشته باشد خلق می شود، اگر من و شما هستیم چون قابلیت وجود داشتیم و هستیم اما اژدهای دو سر نیست چون قابلیت وجود ندارد لذا نیست.

متحیر;967590 نوشت:
بر اساس مقدمات عجیب جناب هادی ,و سپس بند دوم مطلب ایشان


جناب متحیّر پاسخ ساده همان است که در دو پست قبلی عرض کردم ، اگر مقدمات بحث رو متوجه شدید که خدا رو شاکر باشید اگر بازهم متوجه نشدید لازم است مدتی در محضر اساتید فنّ تلمذ کنید ان شاء الله روشن خواهد شد.
مقدماتی که عرض کردم در فلسفه ی اسلامی به اثبات رسیده است و اکثر حکمای اسلامی قبول دارند، منتهی چون شما آشنا با حکمت نیستید عجیب می پندارید ، به همین جهت هست که در روایات اشاره صریحی به مسئله ی جبر و اختیار نشده است چون اگر جواب صریح گفته می شد بر اساس نص روایت برخی کافر می شدند.
موفق باشید

شروحیل;967529 نوشت:
با سلام و عرض ادب و احترام

به نظرم باید در این مورد تفکر بیشتری کرد با توجه به این آیه:

و محققا بسیاری از جن و انس را برای جهنم آفریدیم، چه آنکه آنها را دلهایی است بی‌ادراک و معرفت، و دیده‌هایی بی‌نور و بصیرت، و گوشهایی ناشنوای حقیقت، آنها مانند چهارپایانند بلکه بسی گمراه‌ترند، آنها همان مردمی هستند که غافل‌اند.

پس همه انسانها قدرت درک حقیقت و توان برنده شدن را ندارند



جناب شروحیل بزرگوار بهتر است آیات قران را سطحی ننگریم، اگر بخواهیم به این موضوعات بپردازیم تاپیک از موضوع اصلی خود منحرف خواهد شد ، اگر در این رابطه شبهه ای دارید در تاپیک مستقلّ در خدمتتون هستیم ، یا بنده و یا اساتید سایت در خدمت خواهیم بود.
متشکر

[=arial]سلام

هادی;967800 نوشت:
اگر دو پست قبلی حقیر رو مطالعه کنید پاسخ این سوال هم روشن است، چون عرض کردم هر چیزی یا هر انسانی که قابلیت وجود داشته باشد خلق می شود، اگر من و شما هستیم چون قابلیت وجود داشتیم و هستیم اما اژدهای دو سر نیست چون قابلیت وجود ندارد لذا نیست.

ما هم حرفی از ناممکن ها نزدیم راجع به نفوس آدمی گفتیم که میتوانند باشند همانطور که ماهستیم میتوان فرض بگیریم عده انسانها تا بی شمار ادامه پیدا کند

هادی;967800 نوشت:
اگر دو پست قبلی حقیر رو مطالعه کنید پاسخ این سوال هم روشن است، چون عرض کردم هر چیزی یا هر انسانی که قابلیت وجود داشته باشد خلق می شود، اگر من و شما هستیم چون قابلیت وجود داشتیم و هستیم اما اژدهای دو سر نیست چون قابلیت وجود ندارد لذا نیست.

سلام
البته خیلی چیزها هستند که قابلیت وجود داشته ولی خلق نشده اند.مثلا در حین تشکیل نطفه ای خاص خیلی از اسپرمها نابود میشوند و تنها یکی از انها موفق میشود با سلول جنسی تخمک لقاح باید و تبدیل به یک انسانی شود.و باقی اسپرمها هم هر کدوم اگر میتونستند با این تخمک تلقیح شوند انسان دیگری متولد میشد.
پس چنین نیست که بگوییم همه چیزهایی که قابلیت وجود دارند خلق میشوند.اتنفاق خیلی چیزها هستند که میتونستند خلق بشوند ولی نشده اند و شانس باهاشون یار نبوده.
این خود یکی از سوالات منه.

با درود بر شما

هادی;967797 نوشت:
اتفاقا باید مطالب مقدماتی رو مطالعه می فرمودید و نظرتون رو می گفتید.

بسیار خوب، اطاعت امر میکنم
هادی;967506 نوشت:
هدف رسیدن به کمالات وجودی است، هدف از برگزاری مسابقه رسیدن تک تک انسان ها به کمالات وجودی است.

کمالات وجودی برای کسی که توانایی و استعداد و یا لیاقت رسیدن به کمالات را ندارد و مشخص است که در نیمه راه می ماند چه معنی دارد؟ باز بر میگردیم به همان بخث اولیه، چه دلیلی دارد خداوند کسی را خلق کند و برای او رسیدن به کمالات را هدف قرار دهد در صورتی که (میداند) او به آن کمالات نمی رسد؟
هادی;967506 نوشت:
خداوند انسان را به زور وارد این مسابقه نکرد بلکه همه ما قبل از اینکه به این دنیا بیاییم در عوالم نوری بوده ایم
کدام عالم؟ من یادم نمی آید کسی شرایط ورود به این دنیا را برای من توضیح داده باشد و نظر من را برای ورود به آن جلب کرده باشد. فکر نمی کنم شما هم یادتان بیاید. شما برای ارائه دلیل برای این سوال، به مطلبی استناد می فرمایید که خود مورد سوال است!
هادی;967506 نوشت:
در فلسفه هم به اثبات رسیده است که محال است موجود از عدم به وجود بیاید وجودات همگی ظهور ذات لایزال هستند لذا چنین نیست که ما معدوم بودیم و خداوند ما را از عدم به وجود آورد! خیر ما ظهور کمالات الهی هستیم.
یعنی اینکه هر انسان و هر وجودی از ازل وحود داشته یا ماده از ازل وجود داشته و به اشکال مختلف در ادوار مختلف تغییر شکل داده؟

هادی;967506 نوشت:
همه ما قبل از اینکه به این دنیا بیاییم در عوالم نوری بوده ایم
هادی;967506 نوشت:
پس اگر انسان نبوده و سپس موجود شده ، معنی ندارد که خلقت او بر وی تحمیل شود ؛ و معنی ندارد که قبل از خلقتش از او اجازه گرفته شود ؛ از چیزی که نیست چگونه می توان اجازه گرفت؟ وقتی هم که موجود شد دیگر موجود شده و جا ندارد که از او پرسیده شود آیا می خواهی موجود شوی یا نه؟
بالاخره ما بودیم یا نبودیم؟

هادی;967506 نوشت:
منتهی مطلبی که مغفول مانده این است که در مسابقه ای که خداوند متعال در دنیا ترتیب داده همه می توانند برنده شوند
حتی بر خلاف علم خداوند؟ بهتر نیست اینطور بگوییم که در این مسابقه بعضی از قبل برنده هستند و بعضی بازنده و خداوند هم قبلا جای همه آنها را در بهشت و جهنم تدارک دیده؟
هادی;967506 نوشت:
اگر خداوند برخی از افراد را در میدان مسابقه قرار نمی داد یقینا به دور از حکمت و صلاح اندیشی خداوند منّان بود، چون سایرین حق اعتراض داشتند که چرا ما را در میدان مسابقه قرار ندادی
وقتی کسی خلق نشده، چطور می تواند اعتراض کند؟ علاوه بر این مگر خداوند از اعتراض بندگان خود ابایی دارد؟ اگر بنده ای که خلق نشده، روز قیامت سوال کند که خدایا چرا من را خلق نکردی؟ و خداوند به او بگوید اگر تو را خلق می کردم الان باید در جهنم می سوختی، بنده اعتراض میکند؟
هادی;967506 نوشت:
جایی برای بهانه جویی وجود نداشته باشد.
بهانه جویی برای خدا؟!
با سپاس

هادی;967801 نوشت:

جناب شروحیل بزرگوار بهتر است آیات قران را سطحی ننگریم، اگر بخواهیم به این موضوعات بپردازیم تاپیک از موضوع اصلی خود منحرف خواهد شد ، اگر در این رابطه شبهه ای دارید در تاپیک مستقلّ در خدمتتون هستیم ، یا بنده و یا اساتید سایت در خدمت خواهیم بود.
متشکر

با سلام

مشکل این است که شما هر کسی که صورت انسانی داشته باشد را انسان می پندارید...

اگر دقت کرده باشید برخی افراد قابل هدایت از نوع انسانی نیستند ، چون انسان نیستند ، بلکه از حیوانات گمراه تر هستند...

فرضا اسب و قاطر شبیه هم هستند اما اسب اسب است و قاطر حاصل اسب و خر

اما شما هر کس صورت انسانی داشته باشد را انسان در نظر می گیرید... در حالی که در قران صراحتا اعلام شده این افراد از حیوانات گمراه تر هستند...

این قضیه به بحث ژنتیک و فرگشت باز می گردد

اگر تمایلی به این مورد داشتید از مباحثه با شما خوشحال خواهم شد ... البته اگر به کفر نمی انجامد...

در پناه حق

پرسش:
گفته می‌شود انسان مسئول سرنوشت خودش هست و هر کس آینده‌ی خودش را می‌سازد ، پس چطور می شود که حضرت علی وقتی که شمر بچه بوده به پدر شمر می‌گوید که پسرت قاتل پسر من هست یا چندین مورد دیگر که خبری از نحوه‌ی مردن یا اتفاقاتی که قرار است در آینده بیافتد دادند ؟؟

پاسخ:
قرآن کریم سرنوشت آدمی را در دست خود می‌داند: «وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى‏»(1) بر آدمی جز نتیجه‌ی تلاش وی چیزی نیست. نیز می‏فرماید: «كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ »(2) هركسى در گرو چيزى است كه كسب كرده است.
امیرالمومنین علی(علیه‌السلام) و همچنین سایر اهل‌بیت عصمت و طهارت(علیهم‌السلام) طبق دلایل نقلی و عقلی آگاه به غیبت هستند و از سرنوشت انسان‌ها مطلع‌اند، وقتی امام علی(علیه‌السلام) از اتفاقات آینده خبر می‌دهد چون عالِم به غیب است و از اتفاقات آینده با خبر است منتهی علم امام نسبت به آینده ی افراد منافاتی با آیه‌ی 38 سوره مبارکه مدّثر ندارد.
اگر چه امام علی(علیه‌السلام) خبر داد که شمر قاتل امام حسین(علیه‌السلام) خواهد بود اما آیا علم امام موجب سلب اختیار از شمر می‌شود؟ یقینا شمر با اختیار خود امام را به شهادت رساند، با اختیار خود تصمیم گرفت لذا با تصمیم خود بدون اینکه جبر و اکراهی باشد این عمل را انجام داد. فلذا علم امام هیچ دخالتی در سرنوشت فرد مورد نظر ندارد بلکه خود فرد است که با اراده‌ی اختیاری خود سرنوشت خود را رقم می‌زند.
فردی را تصور کنید که داخل هلی‌کوپتر، کاملا مشرف بر خیابان است و می‌بیند که اگر دو خودرو مورد نظر در همان مسیر روبروی هم حرکت بکنند به شدت با یکدیگر برخور خواهند کرد. فردی که از بالا نظاره‌گر هست کل مسیر را یکجا می بیند، لذا عاقبت این دو خود رو را می بیند که چه خواهد شد و این منافاتی ندارد که راننده خودرو در سرنوشت خود سهیم نباشند! راننده‌ی خودرو بدون توجّه به قوانین راهنمایی رانندگی و سرعت زیاد در پیچ موجب تصادف شدید می‌شود آیا پیش‌بینی فرد داخل هلی‌کوپتر علت تصادف شدید دو خودرو بوده است؟!
شمر ملعون هم با اختیار خودش امام عزیز را به شهادت رساند و علم امام هیچ تأثیری در سرنوشت شمر نداشت، چنانکه علم معلم به اینکه کدامیک از شاگردان در امتحان مردود خواهند شد در سرنوشت دانش‌آموز هیچ تأثیری ندارد.
اختیار انسان امری فطری و بدیهی است که امور بسیاری ازجمله تعلیم‌وتربیت، مترتب بر آن است، ساختار و اساس نظام آفرینش، تحقق یافتن اهداف آفرینش انسان به این است که انسان دارای آزادی اراده و انتخاب باشد. و اساسا رسیدن انسان به کمالات انسانی در گرو این است که انسان با مبارزه با نفسانیت و انتخاب راه صحیح پلّه‌های کمال را ترقی کرده و به کمالات انسانی دست پیدا کند، بدون داشتن اختیار آفرینش انسان لغو و بیهوه خواهد بود و کار لغو از خدا سر نمی‌زند.
اما در ارتباط با مثالی که خدمت شما عرض کردم، به یقین مثل نمی‌تواند واقعیت را آن‌طور که هست به عینه بیان کند بلکه ذهن را به واقعیت نزدیک می‌کند. در مثال فوق که گفتیم معلم به آینده دانش آموز علم دارد، وجه شبه این است که معلم به آینده دانش‌آموز با وصف تلاش یا عدم‌تلاش به آینده‌اش علم دارد. اما علم معلم نسبت به آینده دانش‌آموز به هیچ وجه سلب اختیار از وی نمی‌کند، چون دانش‌آموز در اوج آزادی و اختیار است. حال خداوند تبارک و تعالی و همچنین معصومین (علیهم‌السلام) «باذن الله» به غیب آگاه‌‌اند و از آینده‌ی انسان اطلاع دارند منتهی اطلاع آن‌ها از آینده‌ی انسان با وصف اختیار است.
علامه طباطبایی در این ارتباط می‌فرمایند:
«علم الهی به افعال انسان موجب جبر نمی‌شود، زیرا علم الهی به افعال انسان همراه با صفت آن است. حق‌تعالی به افعال اختیاری انسان‌ها همراه با صفت اختیاری‌بودن آنها علم دارد به بیان دیگر خداوند می‌داند که فلان فرد از روی اختیار، فعل خاصی را انجام می‌دهد. اگر علم خدا به این تعلق گیرد که فردی به سعادت می‌رسد و فردی به شقاوت، سعادت و شقاوت این هردو فرد با عمل اختیاری خود آن‌ها، تحقق خواهد پذیرفت. هرچند احاطه‌ی وجودی حق‌تعالی موجب استناد فعل به او می‌شود، اما فعل اختیاری محاط و منسوب به اوست (3)
نکته پایانی: باید به این موضوع توجه داشته باشیم که مساله‌ی جبر و اختیار، از مسائل بسیار پیچیده و دیرفهم و دیر هضم است. حتّی اهل‌بیت(علیهم‌السلام) نیز آن را برای همه‌ی اصحاب بیان نمی‌کردند و آنجا هم که پرده از راز آن می‌گشودند، تعابیر را چنان انتخاب می‌کردند که اگر به گوش افراد ضعیف‌الفهم رسید، آن‌ها را گرفتار معضلات اعتقادی نکند.
روایت: «عَنْ مِهْزَمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَخْبِرْنِي عَمَّا اخْتَلَفَ فِيهِ مَنْ خَلَّفْتَ مِنْ مَوَالِينَا قَالَ قُلْتُ فِي الْجَبْرِ وَ التَّفْوِيضِ قَالَ فَسَلْنِي قُلْتُ أَجْبَرَ اللَّهُ الْعِبَادَ عَلَى الْمَعَاصِي قَالَ اللَّهُ أَقْهَرُ لَهُمْ مِنْ ذَلِكَ قَالَ قُلْتُ فَفَوَّضَ إِلَيْهِمْ قَالَ اللَّهُ أَقْدَرُ عَلَيْهِمْ مِنْ ذَلِكَ قَالَ قُلْتُ فَأَيُّ شَيْ‏ءٍ هَذَا أَصْلَحَكَ اللَّهُ قَالَ فَقَلَبَ يَدَهُ مَرَّتَيْنِ أَوْ ثَلَاثاً ثُمَّ قَالَ لَوْ أَجَبْتُكَ فِيهِ لَكَفَرْت‏».
مِهزَم گوید: حضرت صادق(علیه‌السلام) فرمودند: مرا خبر ده از آنچه که در آن اختلاف كرده‏اند كسانى از مواليان ما كه تو آنها را پشت سر گذاشته‌ای! راوى می‌گويد:عرض كردم در باب جبر و تفويض باهم اختلاف دارند. فرمودند: از من بپرس؟ عرض كردم: خدا بندگان را بر گناهان مجبور ساخته؟ فرمودند:خدا بر ايشان قاهرتر و مسلّط‌تر از اين است. راوى می‌گويد: عرض كردم به ايشان تفويض نموده؟ (کارشان را به خودشان واگذار کرده؟) فرمودند: خدا بر ايشان از آن قادرتر است. راوى می‌گويد: عرض كردم: خدا تو را راست دارد اين چه چيز است؟! راوى می‌گويد: حضرت دو بار يا سه بار دستش را گردانيد و فرمود: اگر در این باره به تو جواب دهم حتماً كافر می شوى‏.» (4)
لذا عجیب نیست که بسیاری به سمت جبر و تفویض گراییده و هر کدام از سویی منحرف شوند. بنابراین گمان نکنید مسئله جبر و اختیار با چند سوال و جواب کاملا حلّ خواهد شد، برای فهم این مسئله لازم است مطالعات خداشناسی خودتون رو بالا ببرید تا شناخت بهتری از عالمیت و خالیقت خدا داشته باشید.
پرسشی که در نهایت مطرح می‌شود این است که: اگر خداوند و عالِمین به غیب به عملکرد آینده انسان علم دارند، معنایش این است که انسان کاری خلاف علم آن بزرگواران در آینده نمی‌تواند انجام بدهد. با این ترتیب اگر همین امروز بدون مقدمه، یک انسان عادی تصمیم بگیرد اسلحه برداشته و تعدادی بیگناه را بکشد یا جرم و جنایت دیگری را مرتکب شود، هر چند از نظر اجتماعی کار او جرم است، ولی او در واقع کاری بر خلاف آن بزرگواران انجام نداده. این یعنی هر کاری که معتقدان به این دیدگاه انجام میدهند، کاریست که باید انجام دهند. این مشکل چه پاسخی دارد؟
در پاسخ به این پرسش عرض می‌شود: همان‌طور که در سطور پیشین عرض شد خداوند(و یا عالِمین به غیب) به وصف «اختیار» به سرنوشت انسان علم دارند و این خیلی متفاوت است با این جمله که خداوند به سرنوشت انسان علم دارد؛ خداوند علم دارد که آن فرد در فلان لحظه با اختیار خود جنایتی را مرتکب خواهد شد و این منافاتی با اختیار انسان ندارد...
برای توضیح بیشتر مطلبی در مورد جبر و اختیار خدمتتان تقدیم می‌شود:
موجودات از علم خدا ناشی می‌شوند، یعنی موجودات قبل از اینکه وجود عینی پیدا کنند در علم ازلی خدا وجود علمی دارند. اين وجود از مرتبه‌ی علم خدا نازل می‌شود به عالم جبروت و از عالم جبروت نازل می‌شود به عالم ملکوت و از آنجا نازل می‌شود به عالم دنيا. خداوند متعال می‌فرمايد: « وَ إِنْ مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلاّ عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلاّ بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ »(5) و هيچ چيزي نيست مگر اينکه خزائن آن نزد ماست و ما آن را نازل نمی‌کنيم مگر به اندازه‌ی معلوم و معيّن» و در مورد انسان فرمود: « لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ في‏ أَحْسَنِ تَقْويمٍ* ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلينَ»(6) ما انسان را به طور حتم در بهترين اعتدال آفريديم* سپس او را به پست ترين پستی بازگردانيم » .
انسان در عالم بالا کامل و بی‌عيب است و همه بر فطرت توحيد و با سعادت عامّ و اوّليّه آفريده شده‌اند و به دنيا که پست‌ترين و پایین‌ترین مرتبه‌ی وجود است تنزّل نموده‌اند. لذا انسان در دنيا در ضعيف‌ترين مرتبه‌ی وجودی خود قرار دارد. از اين روست که خداوند متعال فرمود: « وخُلِقَ الانسانُ ضعیفاً»(7) و انسان، ضعيف خلق شده است ». يعنی خلقت دنيايی او ضعيف‌ترين مرتبه ی وجودی اوست. انسان بايد از اين مرتبه حرکت خود را شروع کند و دوباره به اَعلی علّيّين بازگردد و مراتب وجودی خود را تحصيل نماید و اين بازگشت، اختياری است.
خدا تمام امکانات بازگشت را فراهم کرده است؛ به عبارتی تمام اجزاء علّت تامّه‌ی سعادت را در اختيار انسان گذاشته است. در باطن او فطرت را نهاده است و به او خير و شر را تعليم داده و فرموده است: « قسم به نفس و آنکه آن را درست کرد سپس بدی‌ها و تقوايش را به او الهام کرد که هر کس آن را پاک گردانيد قطعاً رستگار شد و هر که آن را دفن کرد، قطعاً بازنده شد.»(8) افزون بر اينها انبياء و کتب آسمانی را هم ارسال کرده است که اوّلی نمونه‌ی انسان کامل و دومی نقشه‌ی وجود انسان کامل و نقشه‌ی مسير بازگشت به خداست. و آخرين جزء علت تامّه‌ی سعادت، اختيار خود انسان است؛ يعنی اختيار خود انسان جزئی از علّت سعادت اوست که اگر آن را به کار بست به کمال خود می رسد و الّا نمی‌رسد.
خدا خواسته که انسان‌ها با اختيار خود راه بازگشت را طی کنند، اگر بازگشتند که به کمال خود می‌رسند و الّا نمی‌رسند و در مرتبه‌ی دنيايی خود می‌مانند و با همين مرتبه‌ی وجودی به عالم برزخ وارد می‌شوند و آنجا خود را نسبت به آنچه بايد می‌شدند،‌ ناقص می‌يابند و جهنّم چيزي نيست جز ظهور ملکوتی همین نقص‌ها و عدم‌ها.
پس انسان موجودی است که هم می‌تواند رشد کند و به حقیقت کامل خود دست یابد هم می‌تواند به اختیار خود رشد نکرده، در همین حدّ دنیایی خود بماند و خدا به هر دو طرف این قضيه علم دارد؛ يعنی می‌داند که اگر اين شخص حقّ را اختيار کند سعادتمند می‌شود و اگر باطل را اختيار کند، شقاوتمند می‌شود و همين علم ازلی خداست که در عالم مادّه به صورت دو راهی حقّ و باطل ظهور کرده است. خدا می‌داند که هر کسی با اختيار خود كدام راه را خواهد رفت لذا علم خدا باعث جبر نمی‌شود. چون علم خدا نیست که شخص را به مسیر حق یا باطل می‌برد بلکه اختیار خود اوست که او را به آن مسیر می‌راند. اینکه گفته شود « خدا می‌داند که هر کسی چه راهی را طی خواهد كرد » فرق زیادی دارد با اینکه گفته شود « خدا می‌داند که هر کسی با اختیار خود چه راهی را طی خواهد کرد» اولی سخن باطلی است ولی دومی سخن حقّی است .چون لازمه‌ی اولی جبر و لازمه‌ی دومی اختیار است.
خداوند متعال اراده نموده که هر چه انسان در مسیر بازگشت به عالم بالا اختیار نمود، همان شود. پس مطابق اراده‌ی قطعی خدا همان نیز خواهد شد؛ یعنی چون خدا اراده کرده که اختیار خود انسان سرنوشت او را رقم بزند، پس قطعاً چنین خواهد شد.
برای مطالعه بیشتر:ر.ک: انسان و سرنوشت نوشته ی استاد شهید مرتضی مطهری(رحمه الله علیه)
همچنین ر.ک: نگاه سوم به جبر واختیار، نوشته محمد حسن قدردان قراملکی، انتشارات فرهنگ واندیشه اسلامی

پی نوشت:
1. نجم: ۵۳/ ۳۹
2. مدثّر:۷۴/ ۳۸
3. ملاصدرا،الحکمه المتعالیه فی الاسفار، ج 6، ص 318 و 372
4. التوحيد للصدوق ،ج363 ،ص59
5. حجر:21
6. تين: 4و5
7. نساء:28
8. شمس: 7 ــ 10

موضوع قفل شده است