جمع بندی آیا شیعه حتی اگر گناهکار باشد، در نهایت از جهنم رها می شود

با سلام و عرض ادب
پاسخ سوال شما نیازمند پاسخ به سوالات مقدماتی است که درابتدا بیان می شوند :

1. شیعه چه کسی است ؟
2. نظرقرآن کریم درباره جزای اعمال
3. خلود در جهنم ویژه چه کسانی است.

1. شیعه چه کسی است؟

(1)- الكافي ،ج 2، ص173،ح11
(2)- پیشین،ص233،ح9
(3)- پیشین،ص 74 ،ح 3
(4)- نهج البلاغة ، الحكمة 150
(5)- بحار الأنوار،ج 77،ص237،ح1
(6)- غرر الحكم ، ح 9953

2- نظرقرآن کریم درباره جزای اعمال
درقرآن کریم بدون قید و شرط و بصورت مطلق پاداش هر فردی در گرو عملش بیان شده است :
وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ(زلزال/8)
و هر كس به اندازه ذره‏ اي كار بد كرده آن را مي‏بيند.

... وَلَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ(یس/54)
... جز در برابر آنچه كرده‏ ايد پاداشى نخواهيد يافت

... كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ(طور/21)
... هر كسى در گرو دستاورد خويش است

بصورت مطلق ذکر شده است که هر کس در گرو عمل خود است .

3- خلود در جهنم ویژه چه کسانی است.
بعضى از گناهان مانند شرک و کفر و نفاق موجب عذاب ابدى است و این در صورتى است که صاحب آن بدون توبه واقعى بمیرد.
برخی از این گناهان عبارتند از :
کفر: إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ(بقره/ 161) خَالِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنْظَرُونَ(بقره/162)

احاطه بدکرداری :بَلَى مَنْ كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ فَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ(بقره/81)آرى كسى كه بدى به دست آورد و گناهش او را در ميان گيرد پس چنين كسانى اهل آتشند و در آن ماندگار خواهند بود
[مقصود از سيّئه در آيه مورد بحث هر گناهى نيست، بلكه گناه محيط به هويت گنه كار [احاطه کننده ی قلب و دل و تمامی وجود گنه کار] است و گناه محيط به عاصى فقط در خصوص شرك، كفر، ارتداد و مانند آن يافت مى شود، نه غير آن.(تفسیرتسنیم ذیل آیه 81 سوره بقره)]

شرک : مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَنْ يَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ شَاهِدِينَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ أُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَفِي النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ(توبه/17) مشركان را نرسد كه مساجد خدا را آباد كنند در حالى كه به كفر خويش شهادت مى‏ دهند آنانند كه اعمالشان به هدر رفته و خود در آتش جاودانند
دشمنی با خدا و رسول : أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ذَلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ(توبه/63) آيا ندانسته‏ اند كه هر كس با خدا و پيامبر او درافتد براى او آتش جهنم است كه در آن جاودانه خواهد بود اين همان رسوايى بزرگ است

علامه جوادی آملی می فرمایند: معيار خلود در دوزخ اين است كه انسان (خواه يهودى يا مسيحى باشد يا در اسم مسلمان باشد) دست از گناه برندارد و خطايا همه هستى او را پر كرده باشد و سياهى گناه، همه سفيدى قلبش را پوشانده باشد... چنين كسى كه جايى از هويت او نيست كه گناه در آن نفوذ نكرده باشد، در واقع موحّد نيست وگرنه كسى كه به گناه بزرگ آلوده باشد، ولى گناه بر او احاطه نكرده، يعنى عقيده او به توحيد و اقرارش نسبت به وحى و رسالت محفوظ است، در دوزخ مخلّد نيست، بلكه همان طور كه قبلاً بازگو شد، به مقدار معصيتش در آتش معذّب مى شود، سپس نجات مى يابد؛ كسى خالد در عذاب است كه در وجود خود جايى براى اعتقاد به توحيد و... باقى نگذاشته و پرده گناه، همه هستى او را فرا گرفته باشد.(7)

(7)- تفسیر تسنیم ، ذیل آیه 81 سوره بقره

حال پس از توضیح این مقدمات ، به سوال شما باز میگردیم :
اگر به گناهانی که در قرآن مرتکبین آنها مخلد در جهنم هستند نگاهی بیاندازید خواهید دید که یک شیعه واقعی - با توصیفاتی که از حضرات معصومین (علیهم السلام) در روایات فوق آوردیم – هرگز مرتکب هیچ یک از این اعمال نمی شود .بله ممکن است گناهانی داشته باشد که به فراخور آن و متناسب با آن به جهنم رفته و سزای انرا می بیند و بعد از پاک شدن از آن گناهان ، وارد بهشت می شود اما مخلد در جهنم نخواهد بود.
اما یهود با خود بزرگ بینی و پر مدعایی تمام با اینکه مرتکب گناهان بزرگی چون تحریف و تشریع و بدعت شدند، نه تنها خود را اهل عذاب نمی دانند بلکه اهل دخول در آتش هم نمی دانند. (8)

(8)- تفاوت آن[مس] با لمس در اين است كه در لمس احساس، آن هم از طريق ظاهر بدن شرط است، در حالى كه مسّ با مجرّد برخورد بين ماسّ و مموس صادق است ؛ خواه اراده و احساسى در كار باشد يا نباشد و مادى باشد يا معنوى تعبير به (لن تمسّنا) به جاى" لن ندخل النار يا لن تحرقنا النار"، شايد اشاره به اين باشد كه آتش، تنها برخورد و مساسى، آن هم براى چند روز، با آنها دارد و دخول و احراقى[داخل آتش شدن و سوختن] در كار نيست كه طبعاً با اين تعبير، بلندپروازى ها و برترى طلبى هاى آنان بيشتر منعكس مى شود.(تفسیر تسنیم ، ذیل آیه 81 سوره بقره)

بطور کلی گناهان بزرگشان را کوچک بشمار می آوردند(9) به نحوی که مستوجب دخول در آتش نیست. اما بحث شیعه و خلود درآتش جداست .

(9)- گفتار لن تمسّنا النّار إ لاّ اءيّاماً معدودة، افزون بر اين كه دليل بر نژادپرستى و حسّ برترى جويى بنى اسرائيل است، نشان بر استخفاف و كوچك شمردن آنان نسبت به گناهانى است كه مرتكب مى شدند؛ زيرا اگر معصيت خدا براى آنان اهميّتى مى داشت و از عاقبت و آثار قهرى آن هراسان بودند، اين گونه از خود جراءت و بى خيالى نشان نمى دادند. اين خود، دليل بر كفر يا ضعف ايمان آنهاست ؛ زيرا مؤ من حقيقى گناهش را همانند صخره اى مى بيند كه خوف آن دارد ناگهان بر سرش فرود آيد؛ برعكس كافر كه ارتكاب گناه در نزد وى به عبور پشه اى از برابر او مى ماند .(تفسیر تسنیم ، ذیل آیه 81 سوره بقره)

شیعه ی گناهکار وارد آتش می شود ،عذاب هم متناسب با جرم و گناهش می بیند اما چون گناهی که مستوجب خلود باشد را انجام نداده ،درآتش مخلد نخواهد بود . کما اینکه هم یهودیان مومن و هم پیروان سایرادیان الهی که موحدند و در پیمان توحیدی قراردارند مخلد در آتش نخواهند بود و مانند سایرین ،متناسب با جرم وگناهشان معذب شده و سپس وارد بهشت می شوند . (10)

(10)- گرچه عهد خداى سبحان بر اين است كه مؤ من فاسق را در دوزخ مخلد نكند و ايمان پيمان الهى از مواثيق[پیمانهای] مشترك بين خداوند و همه انبياء و اولياء و اقوام و ملل است و اختصاصى به امّت اسلامى ندارد و حتماً در دين يهود مطرح بوده و تورات حضرت موساى كليم (عليه السلام )به آن ناطق است، ليكن همه اين مطالب درباره گناه غيرمحيط است ؛ يعنى اگر كسى مؤ من بود و فضاى صدر [قلب او]او ظرف ايمان به معارف حق بود و وعاى فؤ اد[ظرف قلب] او را اعتقاد صائب و ايمان صحيح پركرده و جوانح اعتقادى او از گزند احاطه گناه قلبى مصون بود، ولى در مقام اعمال جوارح[اعمال اعضای بدن] يا برخى احوال و اوصاف نفسانى و جانحى مبتلا به احاطه گناه بود، چنين تبهكارى كيفر و تعذيب او ملحوق[وابسته به] به عفو و كرامت خداست و آنگاه وارد بهشت مى شود، ليكن گناه محيط به تمام هويّت كه مدار بحث كنونى است، هرگز با چنين ميثاقى همراه نبوده است.[به عبارتی فرموده استاد این است که ایمان ، پیمان الهی است و پیروان سایرادیان الهی که موحدند اگر مرتکب گناهانی شوند به میزان گناهشان عذاب می بینند اما چون موحدند و گناهانشان تمامی قلب و دل و اعضا و جوارح را فرا نگرفته لذا مخلد درآتش نخواهند بود ولی گناه محیط به تمام قلب و اعضا ،گناهی است که فرد را مخلد در آتش می کند.].(تفسیر تسنیم ، ذیل آیه 81 سوره بقره)

سلام و عرض تسلیت اربعین حضرت سید الشهداء (علیه السلام)

با سلام و عرض ادب

پرسش:
یه سوال برام پیش اومده اونم اینه که خداوند کریم خطاب به یهود که خود را برتر میدانستند و میگفتند اگر هم جهنم بریم جز چند روزی عذاب نمی کشیم و خداوند هم عرض کرد مگر قولی به شما داده ام؟
حالا موضوع اینجاست ما هم در مذهب شیعه بر این عقیده هستیم که شیعه اگرم به مرحله جهنم برسه بالاخره یه روز از عذاب خلاص میشه و به هیچ عنوان شیعه ابدی در جهنم نمیمونه حالا سوال من اینه ایا خداوند به ما قولی داده در این زمینه؟!!

پاسخ:
با سلام و عرض ادب
پاسخ سوال شما نیازمند پاسخ به سوالات مقدماتی است که درابتدا بیان می شوند :
شیعه چه کسی است ؟درروایات صادره از معصومین (علیهم السلام) در موارد متعدد به تعریف صفات شیعیان واقعی تصریح شده است. به عنوان نمونه:
«ـ به نقل از أبو اسماعيل ـ: به امام باقر (عليه السلام )عرض كردم : شيعه نزد ما فراوان است . حضرت فرمود : آيا توانگر به تهيدست توجه مى كند؟ و آيا نيكى كننده از كسى كه [در جواب خوبيش] به او بدى كرده گذشت مى كند؟ آيا به يكديگر كمك مالى مى دهند؟ عرض كردم : خير . فرمود : آنها شيعه نيستند ، شيعه كسى است كه اين كارها را بكند .»⁽¹⁾
امام صادق (عليه السلام ):«در حقيقت شيعه على كسى است كه عفّت بطن و فَرْج دارد ، سخت كوش است ، براى آفريدگار خود كار مى كند ، به پاداش او اميد دارد و از كيفرش بيمناك است ؛ هرگاه چنين افرادى را ديدى [بدان كه] آنان شيعه جعفرند .»⁽²⁾
1- نظرقرآن کریم درباره جزای اعمال :
درقرآن کریم بدون قید و شرط و بصورت مطلق پاداش هر فردی در گرو عملش بیان شده است :
وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ⁽³⁾
و هر كس به اندازه ذره‏ اي كار بد كرده آن را مي‏بيند.
... كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ⁽⁴⁾
... هر كسى در گرو دستاورد خويش است
خلود در جهنم ویژه چه کسانی است:
بعضى از گناهان مانند شرک ⁽⁵⁾ ، کفر⁽⁶⁾ ، نفاق ،دشمنی با خدا و رسول⁽⁷⁾ و احاطه بد کرداری⁽⁸⁾موجب عذاب ابدى است و این در صورتى است که صاحب آن بدون توبه واقعى بمیرد.
علامه جوادی آملی می فرمایند: معيار خلود در دوزخ اين است كه انسان (خواه يهودى يا مسيحى باشد يا در اسم مسلمان باشد) دست از گناه برندارد و خطايا همه هستى او را پر كرده باشد و سياهى گناه، همه سفيدى قلبش را پوشانده باشد... چنين كسى كه جايى از هويت او نيست كه گناه در آن نفوذ نكرده باشد، در واقع موحّد نيست وگرنه كسى كه به گناه بزرگ آلوده باشد، ولى گناه بر او احاطه نكرده، يعنى عقيده او به توحيد و اقرارش نسبت به وحى و رسالت محفوظ است، در دوزخ مخلّد نيست، بلكه همان طور كه قبلاً بازگو شد، به مقدار معصيتش در آتش معذّب مى شود، سپس نجات مى يابد؛ كسى خالد در عذاب است كه در وجود خود جايى براى اعتقاد به توحيد و... باقى نگذاشته و پرده گناه، همه هستى او را فرا گرفته باشد.⁽⁹⁾
حال پس از توضیح این مقدمات ، به سوال شما باز میگردیم :
اگر به گناهانی که در قرآن مرتکبین آنها مخلد در جهنم هستند نگاهی بیاندازید خواهید دید که یک شیعه واقعی - با توصیفاتی که از حضرات معصومین (علیهم السلام) در روایات فوق آوردیم – هرگز مرتکب هیچ یک از این اعمال نمی شود .بله ممکن است گناهانی داشته باشد که به فراخور آن و متناسب با آن به جهنم رفته و سزای انرا می بیند و بعد از پاک شدن از آن گناهان ، وارد بهشت می شود اما مخلد در جهنم نخواهد بود.
شیعه ی گناهکار وارد آتش می شود ،عذاب هم متناسب با جرم و گناهش می بیند اما چون گناهی که مستوجب خلود باشد را انجام نداده ،درآتش مخلد نخواهد بود . کما اینکه هم یهودیان مومن و هم پیروان سایرادیان الهی که موحدند و در پیمان توحیدی قراردارند مخلد در آتش نخواهند بود و مانند سایرین ،متناسب با جرم وگناهشان معذب شده و سپس وارد بهشت می شوند . ⁽¹⁰⁾
___________________________

(1). کلینی،محمدبن یعقوب، الکافی ،ج 2، ص173،ح11
(2). پیشین، ص233،ح9
(3). زلزال: 99/ 8
(4). طور: 52/ 21
(5). توبه: 9/ 17
(6). بقره: 2/ 162
(7). توبه: 9/ 63
(8). بقره: 2/ 81
(9). جوادی آملی،عبد الله، تسنیم،ذیل آیه 81 سوره بقره
(10). گرچه عهد خداى سبحان بر اين است كه مؤ من فاسق را در دوزخ مخلد نكند و ايمان پيمان الهى از مواثيق[پیمانهای] مشترك بين خداوند و همه انبياء و اولياء و اقوام و ملل است و اختصاصى به امّت اسلامى ندارد و حتماً در دين يهود مطرح بوده و تورات حضرت موساى كليم (عليه السلام )به آن ناطق است، ليكن همه اين مطالب درباره گناه غيرمحيط است ؛ يعنى اگر كسى مؤ من بود و فضاى صدر [قلب او]او ظرف ايمان به معارف حق بود و وعاى فؤ اد[ظرف قلب] او را اعتقاد صائب و ايمان صحيح پركرده و جوانح اعتقادى او از گزند احاطه گناه قلبى مصون بود، ولى در مقام اعمال جوارح[اعمال اعضای بدن] يا برخى احوال و اوصاف نفسانى و جانحى مبتلا به احاطه گناه بود، چنين تبهكارى كيفر و تعذيب او ملحوق[وابسته به] به عفو و كرامت خداست و آنگاه وارد بهشت مى شود، ليكن گناه محيط به تمام هويّت كه مدار بحث كنونى است، هرگز با چنين ميثاقى همراه نبوده است.[به عبارتی فرموده استاد این است که ایمان ، پیمان الهی است و پیروان سایرادیان الهی که موحدند اگر مرتکب گناهانی شوند به میزان گناهشان عذاب می بینند اما چون موحدند و گناهانشان تمامی قلب و دل و اعضا و جوارح را فرا نگرفته لذا مخلد درآتش نخواهند بود ولی گناه محیط به تمام قلب و اعضا ،گناهی است که فرد را مخلد در آتش می کند.].( تسنیم ،پیشین، ذیل آیه 81 سوره بقره)