جمع بندی دروغ و سرافکندگی

بسم الله الرحمن الرحیم

عرض ادب و سلام خدمت شما دوست گرامی؛

در مورد روایتی که سوال فرموده اید ابتدا اصل روایت همراه با مصادر و منابع آن را ذکر خواهم کردو بعد توضیحی در مورد متن روایت عرض می کنم.
مصدر و منبع اصلی روایت کتاب «تحف العقول» است. گرچه بحارالانوار نیز به نقل از این کتاب روایت را بیان کرده است:

«يَا عَلِيُّ إِيَّاكَ‏ وَ الْكَذِبَ‏ فَإِنَّ الْكَذِبَ يُسَوِّدُ الْوَجْهَ ثُمَّ يُكْتَبُ عِنْدَ اللَّهِ كَذَّاباً وَ إِنَّ الصِّدْقَ يُبَيِّضُ الْوَجْهَ وَ يُكْتَبُ عِنْدَ اللَّهِ صَادِقاً وَ اعْلَمْ أَنَّ الصِّدْقَ مُبَارَكٌ وَ الْكَذِبَ مَشْئُوم‏»(۱)

در متن این روایت؛ همانگونه مشخص است قرائنی وجود دارد که توجه به آن این معنا را در انسان ایجاد می کند که مراد از روسیاهی؛ روسیاهی معنوی و خجل شدن در درگاه الهی است. قبل از پرداختن به متن روایت باید این نکته را عرض کنم که روایت فوق فاقد سند و از نظر صحت دارای تردید است. قرائنی مانند:« يُكْتَبُ عِنْدَ اللَّهِ كَذَّاباً » که به ثبت دروغگو بودن انسان در نزد خداوند اشاره دارد؛ این مضمون را تائید می کند که مراد از روسیاهی؛ روسیاهی در آخرت است. مفهوم مقابل «کذب»؛ یعنی «صدق» نیز که در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است به روشنی چهره اشاره دارد که با توجه به عباراتی مانند « يُكْتَبُ عِنْدَ اللَّهِ صَادِقاً» حاکی از روشنی چهره و رو سفید بودن معنوی انسان است.
جالب است بدانید با تعبیر « يُسَوِّدُ الْوَجْهَ » که اشاره به نکوهش یک صفت و یا عمل نکوهیده است در روایات؛ تنها به دو مورد یکی در مورد «کذب» یا همان دروغ و دیگری در مورد زنا برخورد نمودیم که در این دسته از روایات نیز به پرهیز از زنا به دلیل این که باعث روسیاهی انسان می شود اشاره شده است. با این تفاوت که روایاتی که بیان می دارد زنا سبب روسیاهی انسان است بیان می دارد که اثرات دنیوی زنا مانند فقر؛ کوتاهی عمر؛ قطع شدن رزق؛ رفتن آبرو و..... گریبان فرد زناکار را خواهد گرفت.(۲) بنابراین دو عملی که در متن روایات باعث روسیاهی انسان می شود عبارت است از زنا و دروغ و به نظر می رسد مراد از روسیاهی؛ با توجه به تاکید به اثرات معنوی به خصوص در مورد دروغ؛ روسیاهی در آخرت باشد.
ذکر این نکته لازم است که اولا در شروح روایی؛ شرحی بر این روایت به دست نیامد و علاوه بر این منابعی مانند نهج الفصاحه تنها به عبارت « يَا عَلِيُّ إِيَّاكَ وَ الْكَذِبَ ...» (۳)بسنده کرده و قسمت مورد سوال شما را در متن روایت بیان ننموده اند.

منابع:
۱.ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، قم ،جامعه المدرسین، ۱۴۰۴ق، ص۱۴؛ مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار (ط - بيروت) - بيروت، چاپ: دوم، 1403 ق، ج۷۴، ص۶۷.
۲. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار (ط - بيروت) - بيروت، چاپ: دوم، 1403 ق، ج۷۶ ،ص۲۸ ؛ بروجردی، آقا حسین، جامع احادیث شیعه، تهران: انتشارات فرهنگ سبز، ۱۳۸۶ق، ج۲۵ ،ص ۶۹۸ .
۳. پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، تهران :دنیای دانش، ۱۳۶۳ش، ص۶۱۸.

به نظرم هم موجب سرافکندگی هست و هم اینکه روح آدم رو تیره و تار میکنه

بسم الله الرحمن الرحیم

عرض ادب و سلام و احترام؛

ببخشید متوحه منظور شما نشدیم امکان دارد بیشتر توضیح دهید. ممنونم

کلا دروغ گفتن موجب دروغ های بیشتر میشه و با لو رفتن موجب سرافکندگی میشه و اینکه تمام بزرگان گفتن دروغ رو ح آدم رو تیره میکنه . من مدتی کتابهای مدیتیشن و یوگاه هم خوندم و این موارد هم بود هر چیزی که گناه باشه رو ح و جسم و خراب و مریض میکنه

به نظرم کلا بوداییسم،شینتو و لائوتسه راهی به سمت نور ندارن

بسم الله الرحمن الرحیم

عرض ادب و سلام

بله همبن طور هست. انسان دروغگو نه ابرویی نزد خدا دارد و نه نزد مردم و از همه بدتر اینکه احساس حقارت درون هم دارد . همه این ها به مرور روح انسان را ضعیف و پست می کند .