جمع بندی مفهوم دقیق این حدیث: «اللهم خلقت القلوب علی ارادتک»
تبهای اولیه
به سلام میخواستم بدونم مفهوم دقیق این حدیث چیست ؟ لطفا کامل توضیح دهید .
این عقلها را با معرفت خود سرشته ای یا به عبارتی فَطَرْتَالْعُقُولَ عَليٰ مَعْرِفَتِكَ معنایش این است که خداوند راه شناخت فطری در انسان قرار داده که مثلا فطرتا بداند خدا چیست یا اینکه نه فطرتا انسان از نظر عقلی به دنبال معرفت خداوند است ؟
ببیند منظورم این است که آیا انسان فطرتا خدا شناس است یا خدا جو ؟ و این حدیث بر کدام جهت معنی میدهد و چرا ؟
به سلام میخواستم بدونم مفهوم دقیق این حدیث چیست ؟ لطفا کامل توضیح دهید .اميرالمؤمنين علي ع میفرمایند : اَللّهُمَّ خَلَقْتَالْقُلُوبَ عَليٰ اِرادَتِكَ وَ فَطَرْتَالْعُقُولَ عَليٰ مَعْرِفَتِكَ. خدايا! تو قلبها را با ارادت و محبت خود و عقلها را با معرفت خود سرشتهاي. محمدباقر مجلسي، بحارالانوار، ج 95، ص 403این عقلها را با معرفت خود سرشته ای یا به عبارتی فَطَرْتَالْعُقُولَ عَليٰ مَعْرِفَتِكَ معنایش این است که خداوند راه شناخت فطری در انسان قرار داده که مثلا فطرتا بداند خدا چیست یا اینکه نه فطرتا انسان از نظر عقلی به دنبال معرفت خداوند است ؟
ببیند منظورم این است که آیا انسان فطرتا خدا شناس است یا خدا جو ؟ و این حدیث بر کدام جهت معنی میدهد و چرا ؟
با سلام .
هر سه گزینه و معنای که ذکر نموده ایید تفاوت جوهری با هم ندارد و ناظر به یک مفهوم است و آن این که خدا شناسی توحیدی فطری است ، زیرا از آموزههای دینی و اسلامی به دست میآید، همه آدمیان بر فطرت توحیدی و خداشناسی فطری آفریده میشوند، یعنی فطرتاً گرایش توحیدی دارند و خدا را با فطرت و قلب خود میشناسد و باور دارند، در این باره روایات متعدد قابل طرح است که به چند نمونه از آن اشاره میشود:
در روایتی آمده:
«کلّ مولودٍ یولد على الفطره؛ (1) همه بچهها بر فطرت توحیدی زاده میشوند».
در روایت دیگر آمده:
«فطرهم على التوحید؛ (2) خداوند آن ها را بر فطرت توحید قرار داده است».
در روایت دیگر آمده:
«فطرهم على معرفته أنّه ربّهم؛ (3) خدا بشر را بر شناخت فطری پروردگارشان آفریده است»نیز از رسول خدا نقل شده وقتی کودکی گریه می کند ،گریه او تا هفت سالگی ذکر لا اله الا الله است. (4)
از این گونه روایات معلوم میشود که همه آدمیان با معرفت فطری و خداشناسی فطری به دنیا میآیند .متناسب با درک آن مقطع از حیات خود درکی نسبت به خالق خود دارد .کودکان نیز به نوعی از درک شعور نسبت به خالق خود بر خوردار اند، ولی بر اثر عوامل گوناگون نظیر پدر و مادر، محیط خانواده، جامعه، مراکز تحصیلی و ..... فطرت توحیدی ممکن است شکوفا نشود. ممکن است بیتأثیر و یا کم تأثیر و یا زیر ظلمت گناه پوشیده و مستور شود.
دو نوع شناخت فطری ممکن است مطرح باشد،
یکی شناخت حضوری و شهودی، یعنی ارتباط دل با خدا و
یکی شناخت حصولی و ذهنی و عقلی.
منظور از خداشناسی فطری به معنای شناخت حضوری این است که انسان آن گونه آفریده شده است که در اعماق قلبش رابطه وجودی با خدا دارد.
اگر در دل خودش درست کند و کاو کند و به عمق قلب خود توجه کافی بنماید، این رابطه را مییابد و شهود میکند.
مراد از شناخت عقلی و فطری این است که انسان با عقل و فطرت خدادادی که دارد ، به آسانی پی به وجود خدا میبرد. شناختهای ذهنی فطری عبارت است از شناختهای بدیهی یا قریب به بداهت که احتیاج به کسب و استدلال نیست، بلکه به آمادگی فطری و خدادای میتواند این مطلب را درک کند.
همه آدمیان فطرتاً خداشناس آفریده میشوند . هیچ فردی نیست که فطرت او گواه بر یگانگی خدا ندهد، ولی شرایط و عوامل گوناگون باعث گمراهی او و خاموش شدن نور فطرت میگردد.
پینوشتها:
1. عوالی اللئالی، ج 1، ص 35،نشر مطبعه سید الشهدا ،قم،1405 ق.
2. کافی، ج 2، ص 11 ـ 12،نشر درالکتب الاسلامیه ،تهران، 1388 ق.
3. بحار، ج 3، ص 279،نشر دار الاحیا التراث العربی، بیروت، 1403 ق.
4.اصول کافی، ج6، ص53 ،نشر پیشین.
[="Tahoma"][="Navy"] اَللّهُمَّ خَلَقْتَالْقُلُوبَ عَليٰ اِرادَتِكَ وَ فَطَرْتَالْعُقُولَ عَليٰ مَعْرِفَتِكَ.اميرالمؤمنين علي ع میفرمایند :
سلام
یعنی قلبها را برپایه میل و اراده به او تعالی خلق شده اند. به او میل دارند و اورا می طلبند
و عقلها را بر توانایی شناخت او آفرید.
یا علیم[/]