جمع بندی رابطه خدا ، انسان و شیطان

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
رابطه خدا ، انسان و شیطان

با عرض سلام
سوالی در مورد رابطه خدا و انسان و شیطان داشتم
اول از همه خواستم به این موضوع اشاره کنم که داستانی که در زمان بچگیمان به ما گفته میشد که:> تقریبا مشابه ان در سایر ادیان الهی مثل یهودیت(در بخش داستان افرینش اگر اشتباه نکنم)و همچنین مسیحیت وجود دارد ولی همانطوریکه مستحضرید در ادیان مثل یهودیت و یا مسیحیت برای خداوند ویژگی های مادی در نظر گرفته اند و او را محدود کرده اند حال انکه ما در اسلام چنین چیزی را قبول نداریم و از طرفی ادیان یهودیت و مسیحیت معتقدند که در روز قیامت نبرد بین لشگریان خدا و شیطان در میگرد(اگر اشتباه نکنم) و زندگی ادمی در انتخاب این دو راه است حال انکه ما در اسلام به چنین چیزی اعتقاد نداریم
پس ممنون میشوم نقش شیطان و ویژگی هایش را در اسلام بیان کنید منظورم این است که ایا
1 شیطان فرشته ایست که وظیفه اش را انجام میدهد یا
2 یک فرشته طاغی که در روز قیامت مانند سایر مخلوقات مورد بازخواست قرار میگیرد و با اراده الهی به راحتی نابود میشود و وسیله ای برای ازمودن انسان از جانب خداست و یا
3 اصلا سمبلی بیش نیست

ممنون میشوم اگر به این سوالم پاسخ دهید

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد سید مفیـد

seyyed.p.mousavi;940248 نوشت:
با عرض سلام
سوالی در مورد رابطه خدا و انسان و شیطان داشتم
اول از همه خواستم به این موضوع اشاره کنم که داستانی که در زمان بچگیمان به ما گفته میشد که:> تقریبا مشابه ان در سایر ادیان الهی مثل یهودیت(در بخش داستان افرینش اگر اشتباه نکنم)و همچنین مسیحیت وجود دارد ولی همانطوریکه مستحضرید در ادیان مثل یهودیت و یا مسیحیت برای خداوند ویژگی های مادی در نظر گرفته اند و او را محدود کرده اند حال انکه ما در اسلام چنین چیزی را قبول نداریم و از طرفی ادیان یهودیت و مسیحیت معتقدند که در روز قیامت نبرد بین لشگریان خدا و شیطان در میگرد(اگر اشتباه نکنم) و زندگی ادمی در انتخاب این دو راه است حال انکه ما در اسلام به چنین چیزی اعتقاد نداریم
پس ممنون میشوم نقش شیطان و ویژگی هایش را در اسلام بیان کنید منظورم این است که ایا
1 شیطان فرشته ایست که وظیفه اش را انجام میدهد یا
2 یک فرشته طاغی که در روز قیامت مانند سایر مخلوقات مورد بازخواست قرار میگیرد و با اراده الهی به راحتی نابود میشود و وسیله ای برای ازمودن انسان از جانب خداست و یا
3 اصلا سمبلی بیش نیست

ممنون میشوم اگر به این سوالم پاسخ دهید

بسم الله الرحمن الرحیم

با عرض سلام و تحیت

پاسخ سؤال شما برادر گرامی با توجه به چند مطلب روشن می شود.


1- قرآن کریم می فرماید: ما به فرشتگان امر کردیم بر آدم سجده کنید و همگان سجده کردند مگر ابلیس، « وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْليسَ كانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّه‏»[1] ظاهر آیه این است که ابلیس از فرشتگان است، اما به چند دلیل معلوم می شود که فرشته نبوده است.

اولا؛ خود قرآن در ادامه آیه فوق به صراحت می فرماید؛ شیطان از نوع جن بود و از راه و رسم بندگی خارج شد، فسق یعنی خروج از طریق. در جای دیگر خداوند می فرماید: « وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ »[2] ما جن را از آتشی زهرآگین آفریدیم. باز خدای متعال در جای دیگر به نقل از شیطان می فرماید: « قالَ أَنَا خَيْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَني‏ مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طينٍ »[3] شیطان گفت من بهتر از انسانم، چون مرا از آتش خلق کردی و او را از گِل، ظاهر این آیات نشان می دهد که شیطان جن بوده و از آتش آفریده شده است.

ثانیا؛ قرآن در باره فرشتگان می فرماید: « لا يَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ »[4] فرشتگانی که حریم جهنم را حفظ می کنند اهل نافرمانی نیستند چه رسد به فرشتگانی که حریم بهشت را پاسبانی می کنند یا فرشتگان عرش الهی. پس فرشتگان گناه نمی کنند در حالی که شیطان گناه و نافرمانی خداوند را نمود، در نتیجه بطور قطع و یقین می توان گفت شیطان فرشته نبوده است.

ثالثا؛ با روشن شدن این که شیطان فرشته نبوده، معلوم می شود این که قرآن در آیه ای که در ابتداء بیان کردیم شیطان را ازجمع فرشتگان استثناء کرده، از باب تغلیب است[5]، که امریست رایج در محاورات و بدون اشکال، مثلا اگر نود ونه نفر دانشجو و یک نفرغیردانشجو که مجموعا صد نفر را تشکیل می دهند را بخواهیم صدا بزنیم، از باب این که اکثریت دانشجو هستند می گوییم دانشجویان بیایند، و آن یک نفر هم در ضمن آن ها فراخوانده می شود. ولذا طبق برخی از ادله چون شیطان سالهای زیادی خدای متعال را عبادت کرده بود، توانسته بود در جمع فرشتگان حاضر شده و با آن ها باشد در نتیجه خطاب سجده بر آدم نیز شامل حال او نیز گردید، نه این که حقیقت او فرشته شده باشد. بلکه صرفا درمیان فرشتگان بود.


2- با ذکر مطلب اول معلوم شد، چیزی بنام فرشته طاغی و نافرمان در نظام هستی نداریم. بلکه شیطان چون جن بوده است و اجنه نیز همانند انسان ها مکلف به اطاعت از اوامر و نواهی خداوند متعال هستند، بطوری که خوبان و مطیعان آن ها پاداش داده شده و گناهکاران و نافرمایان آن ها مورد مؤاخذه و عقاب قرار خواهند گرفت، او نیز در روز قیامت به عقاب الهی دچار خواهد شد.

3- امتحان و آزمایش، تبلور اختیار انسان است و در بسیاری از آیات قرآن به مسئله امتحان بندگان اشاره شده است و از آن جایی که برقراری یک امتحان عادلانه تنها در گرو وجود شرایط و امکانات برای گزینش هر یک از دو طرف مسیرخیر و شربه وسیله انسان است، خدای متعال امکانات فراوانی را در جهت خیردراختیار بشر قرار داده است تا در جهت انتخاب مسیر کمال و خیر از آن ها استفاده کند، بدیهی است با وجود این همه امکانات در جانب خیر، وجود نیرویی در جانب شر موجب می شود که آزمایش الهی از صوری بودن درآید، یعنی وجود نیروهایی وسوسه گر که در مقابل الهامات خداوندی، انسان را به سوی شر وسوسه کنند، در این صورت باعث می شود که انسان واقعا در میان دو راهی ها قرار گیرد و خود با اراده و عزم خویش مسیری را انتخاب کند[6]، تا در نتیجه بر اساس این انتخاب، ثواب و عقاب الهی تحقق پیدا کند. بر همین اساس خدای متعال تا وقت مقرر اجازه وسوسه گری را به شیطان داده است اما درعین حال قدرت او دراین زمینه را محدود ساخته و اجازه سلطه بر بندگان به او داده نشده است. خود شیطان در روز قیامت در مخاصمه وجدال با جهنمیان به این حقیقت اشاره کرده و به بیان قرآن، خطاب به جهنمیان می گوید؛ « وَ ما كانَ لِيَ عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلاَّ أَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لي »[7] من بر شما سلطه ای نداشتم، فقط دعوتتان می کردم شما هم لبیک می گفتید.

موفق باشید.



[/HR]
[1] - کهف/ 50

[2] - حجر/ 27

[3] - اعراف/ 12

[4] - تحریم/6

-[5] ر. ک. توصیه ها، پرسش ها و پاسخ ها، در محضرآیت الله جوادی آملی، نشر معارف، چاپ پنجم، ص85

[6] - ر. ک. پرسش ها و پاسخ ها، گروه مؤلفان، نشر معارف، چاپ دوم. جلد 9، صص 44 تا 48.

[7] - ابراهیم/22

جمع بندی

پرسش:

آیا شیطان فرشته ایست که وظیفه اش را انجام میدهد ؟ یایک فرشته طاغی است که در روز قیامت مانند سایر مخلوقات مورد بازخواست قرار میگیرد و با اراده الهی به راحتی نابود میشود و وسیله ای برای ازمودن انسان از جانب خداست ؟ ویا اصلا سمبلی بیش نیست؟

پاسخ:

بسم الله الرحمن الرحیم

پاسخ سؤالات فوق با توجه به چند مطلب روشن می شود.


1- قرآن کریم می فرماید: ما به فرشتگان امر کردیم بر آدم سجده کنید و همگان سجده کردند مگر ابلیس، « وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْليسَ كانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّه‏»[1] ظاهر آیه این است که ابلیس از فرشتگان است، اما به چند دلیل معلوم می شود که فرشته نبوده است.

اولا؛ خود قرآن در ادامه آیه فوق به صراحت می فرماید؛ شیطان از نوع جن بود و از راه و رسم بندگی خارج شد، فسق یعنی خروج از طریق. در جای دیگر خداوند می فرماید: « وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ »[2] ما جن را از آتشی زهرآگین آفریدیم. باز خدای متعال در جای دیگر به نقل از شیطان می فرماید: « قالَ أَنَا خَيْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَني‏ مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طينٍ »[3] شیطان گفت من بهتر از انسانم، چون مرا از آتش خلق کردی و او را از گِل، ظاهر این آیات نشان می دهد که شیطان جن بوده و از آتش آفریده شده است.

ثانیا؛ قرآن در باره فرشتگان می فرماید: « لا يَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ »[4] فرشتگانی که حریم جهنم را حفظ می کنند اهل نافرمانی نیستند چه رسد به فرشتگانی که حریم بهشت را پاسبانی می کنند یا فرشتگان عرش الهی. پس فرشتگان گناه نمی کنند در حالی که شیطان گناه و نافرمانی خداوند را نمود، در نتیجه بطور قطع و یقین می توان گفت شیطان فرشته نبوده است.

ثالثا؛ با روشن شدن این که شیطان فرشته نبوده، معلوم می شود این که قرآن در آیه ای که در ابتداء بیان کردیم شیطان را ازجمع فرشتگان استثناء کرده، از باب تغلیب است[5]، که امریست رایج در محاورات و بدون اشکال، مثلا اگر نود ونه نفر دانشجو و یک نفرغیردانشجو که مجموعا صد نفر را تشکیل می دهند را بخواهیم صدا بزنیم، از باب این که اکثریت دانشجو هستند می گوییم دانشجویان بیایند، و آن یک نفر هم در ضمن آن ها فراخوانده می شود. ولذا طبق برخی از ادله چون شیطان سالهای زیادی خدای متعال را عبادت کرده بود، توانسته بود در جمع فرشتگان حاضر شده و با آن ها باشد در نتیجه خطاب سجده بر آدم نیز شامل حال او نیز گردید، نه این که حقیقت او فرشته شده باشد. بلکه صرفا درمیان فرشتگان بود.


2- با ذکر مطلب اول معلوم شد، چیزی بنام فرشته طاغی و نافرمان در نظام هستی نداریم. بلکه شیطان چون جن بوده است و اجنه نیز همانند انسان ها مکلف به اطاعت از اوامر و نواهی خداوند متعال هستند، بطوری که خوبان و مطیعان آن ها پاداش داده شده و گناهکاران و نافرمایان آن ها مورد مؤاخذه و عقاب قرار خواهند گرفت، او نیز در روز قیامت به عقاب الهی دچار خواهد شد.

3- امتحان و آزمایش، تبلور اختیار انسان است و در بسیاری از آیات قرآن به مسئله امتحان بندگان اشاره شده است و از آن جایی که برقراری یک امتحان عادلانه تنها در گرو وجود شرایط و امکانات برای گزینش هر یک از دو طرف مسیرخیر و شربه وسیله انسان است، خدای متعال امکانات فراوانی را در جهت خیردراختیار بشر قرار داده است تا در جهت انتخاب مسیر کمال و خیر از آن ها استفاده کند، بدیهی است با وجود این همه امکانات در جانب خیر، وجود نیرویی در جانب شر موجب می شود که آزمایش الهی از صوری بودن درآید، یعنی وجود نیروهایی وسوسه گر که در مقابل الهامات خداوندی، انسان را به سوی شر وسوسه کنند، در این صورت باعث می شود که انسان واقعا در میان دو راهی ها قرار گیرد و خود با اراده و عزم خویش مسیری را انتخاب کند[6]، تا در نتیجه بر اساس این انتخاب، ثواب و عقاب الهی تحقق پیدا کند. بر همین اساس خدای متعال تا وقت مقرر اجازه وسوسه گری را به شیطان داده است اما درعین حال قدرت او دراین زمینه را محدود ساخته و اجازه سلطه بر بندگان به او داده نشده است. خود شیطان در روز قیامت در مخاصمه وجدال با جهنمیان به این حقیقت اشاره کرده و به بیان قرآن، خطاب به جهنمیان می گوید؛ « وَ ما كانَ لِيَ عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلاَّ أَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لي »[7] من بر شما سلطه ای نداشتم، فقط دعوتتان می کردم شما هم لبیک می گفتید.


[/HR]
[1] - کهف/ 50

[2] - حجر/ 27

[3] - اعراف/ 12

[4] - تحریم/6

-[5] ر. ک. توصیه ها، پرسش ها و پاسخ ها، در محضرآیت الله جوادی آملی، نشر معارف، چاپ پنجم، ص85

[6] - ر. ک. پرسش ها و پاسخ ها، گروه مؤلفان، نشر معارف، چاپ دوم. جلد 9، صص 44 تا 48.

[7] - ابراهیم/22
موضوع قفل شده است