جمع بندی چند سوال در باب توبه

تب‌های اولیه

13 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
چند سوال در باب توبه


هوالغفور

سلام

در بحث توبه چند سوال به نظر مي رسه :
1) آيا كسي كه توبه كرده عينا مثل كسي است كه اصلا گناه نكرده ؟(تازه متولد شده )

2)آيا كسي كه توبه كرده مقامش نزد خداوند دقيقا مثل كسي است كه اصلا در محضر خدا گناه نكرده ( مثل اولياي خدا و بزرگان دين )؟

3)آيا با توبه همه چيز را ميشه جبران كرد؟ زمان از دست رفته ؟ عمر از دست رفته؟(اي كه پنجاه رفت و در خوابي مگر اين چند روزه دريابي )

4) خداوند آبروي رفته شده رو چه طور بر مي گردونه ؟ آيا خدا ذهن مردم رو هم پاك مي كنه ؟

5) الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿27﴾
همانانى كه پيمان خدا را پس از بستن آن مى‏شكنند و آنچه را خداوند به پيوستنش امر فرموده مى‏گسلند و در زمين به فساد مى‏پردازند آنانند كه زيانكارانند (27)بقره

افرادي كه دائما عهد و پيمانشان را با خدا مي شكنند. مثل كساني نيستند كه خدا رو به مسخره گرفتند ؟

6)توبه در سن پيري درسته كه اثراتي داره و خداوند هم بسيار بخشنده هست ولي اين شعر معروف (( در جواني پاك بودن شيوه پيغمبري است *** ورنه هر گبري به پيري مي شود پرهيزكار ) ؟

7) آيا خدا هميشه هم غفور و مهربان هست ؟ خشم خدا چه موقعيه (در بحث توبه) ؟

8)آيا اين بخشش و كرم بيش از حد خود انگيزه اي براي گناه نيست؟

با تشکر

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد نسیم رحمت

Aviny;914292 نوشت:
هوالغفور

سلام

در بحث توبه چند سوال به نظر مي رسه :
1) آيا كسي كه توبه كرده عينا مثل كسي است كه اصلا گناه نكرده ؟(تازه متولد شده )

2)آيا كسي كه توبه كرده مقامش نزد خداوند دقيقا مثل كسي است كه اصلا در محضر خدا گناه نكرده ( مثل اولياي خدا و بزرگان دين )؟

3)آيا با توبه همه چيز را ميشه جبران كرد؟ زمان از دست رفته ؟ عمر از دست رفته؟(اي كه پنجاه رفت و در خوابي مگر اين چند روزه دريابي )

4) خداوند آبروي رفته شده رو چه طور بر مي گردونه ؟ آيا خدا ذهن مردم رو هم پاك مي كنه ؟

5) الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿27﴾
همانانى كه پيمان خدا را پس از بستن آن مى‏شكنند و آنچه را خداوند به پيوستنش امر فرموده مى‏گسلند و در زمين به فساد مى‏پردازند آنانند كه زيانكارانند (27)بقره

افرادي كه دائما عهد و پيمانشان را با خدا مي شكنند. مثل كساني نيستند كه خدا رو به مسخره گرفتند ؟

6)توبه در سن پيري درسته كه اثراتي داره و خداوند هم بسيار بخشنده هست ولي اين شعر معروف (( در جواني پاك بودن شيوه پيغمبري است *** ورنه هر گبري به پيري مي شود پرهيزكار ) ؟

7) آيا خدا هميشه هم غفور و مهربان هست ؟ خشم خدا چه موقعيه (در بحث توبه) ؟

8)آيا اين بخشش و كرم بيش از حد خود انگيزه اي براي گناه نيست؟

این مباحث مکرر در سایت پاسخ داده شده. با این همه بحث را باز می کنیم تا دوستان نظرات خود را بیان کنند.

با سلام

توبه سه مرتبه دارد: توبه عام و خاص و اخص. توبه عام ترک گناه است و خاص آن، توبه از ترک اولی است و اخصّ، توبه از توجه غیر از خداست.

در جواب به این سؤال که "تا چه زمان می‌توان توبه کرد؟" با اشاره به حدیث «انینُ الْمُذْنِبینَ احَبُّ الَیَّ مِنْ تَسْبیحِ الْمُسَبِّحین.» چنین پاسخ می‌دهد: خدای تبارک و تعالی، این رحمت مطلقه و کامله فرمود: ناله گنهکاران در نزد من محبوبتر است از تسبیح تسبیح کنندگان. بروید به درگاه خدای خودتان ناله کنید. فکر کنید تا گناهان به یادتان بیاید. به کسی نگویید؛ اقرار به گناه پیش دیگران گناه است، ولی در دل خودتان گناهانتان را در نظر بگیرید. انسان تا در این دنیا هست و رشته حیاتش باقی است و تا وقتی که مرگ مستقیماً به او روی نیاورده است، مهلت برای توبه کردن دارد. تنها در وقتی که انسان در چنگال مرگ گرفتار است و هیچ امیدی به نجات ندارد، توبه مورد قبول واقع نمی‌شود. قبل از آن ساعات و لحظات آخر که در تعبیرات حدیثی «ساعت معاینه» نامیده شده است (یعنی لحظه‌ای که انسان مرگ را و جهان دیگر را معاینه می‌کند و به چشم می‌بیند؛ در عین اینکه هنوز زنده است) توبه انسان قبول است ولی در آن لحظات توبه مقبول نیست. همچنان که در عالم آخرت هم توبه معنی ندارد. نه انسان در آنجا حال توبه پیدا می‌کند و نه فرضاً اگر بخواهد توبه کند- که قطعاً توبه واقعی نخواهد بود و فقط یک عمل ظاهری است- توبه او پذیرفته است.



Aviny;914292 نوشت:
1) آيا كسي كه توبه كرده عينا مثل كسي است كه اصلا گناه نكرده ؟(تازه متولد شده )


شکي نيست که در صورت تحقق توبه از انسان، خداوند مي‌پذيرد. اين بشارت را خداوند در قرآن داده است: «هو الّذي يقبل التوبة عن عباده ويعفو عن السيئات؛(1) خدا است که توبة بندگانش را مي‌پذيرد و گناهان آنان را عفو مي‌نمايد».
بر اساس برخی روايات، توبه آثار گناهان را محو مي کند. در اين صورت دغدغه اي براي گناهکار باقي نمي ماند. امام باقر(ع)مي فرمايد:
التائب من الذنب کمن لا ذنب له؛ کسي که از گناه توبه کند، مانند کسي است که گناه نکرده باشد.(2)
البته لازم است به این نکته توجه شود :
توبه کردن از گناهان اگر به صورت واقعي و به شرط کمال باشد، باعث زدودن گناه و پاک شدن آثار آن مي‌شود، اما‌ آثار وضعي و تکويني گناه چيزي نيست که با توبه از بين برود ؛ زيرا نظام عالم بر اساس علت ها و روابط اسباب فراهم آمده و روشن است که هر علتي بايد اثر خود را بر جاي گذارد.
کسي که مشروب خورده و مست مي کند، اگر با مستي سوار بر اتومبيل شده و تصادف نمايد و پايش بشکند؛ حتي اگر توبه بکند، اثر شکستگي پاي او از بين نمي رود . اگر قرار بر اين بود، بايد تمام نظام سبب و علّي عالم بر هم بريزد و همه چيز از هم بپاشد.
کسي که دزدي نمود و دست او قطع شد و ... با توبه اثر وضعي از بين نمي رود، اما آثاري که تشريعي و مربوط به عذاب انسان مي شود، خواه عذاب و سختي دنیوي و يا سختي اخروي با توبه از بين مي رود.
در واقع محدوده توبه در عالم تشريع است و نه در عالم تکوين.

پی نوشت ها :
1. شورى (42) آيه 25.
2. ثقة الاسلام كليني، الكافي، دار الكتب الاسلاميه، طهران، 1365 ه.ش، ج 2، ص 435.

Aviny;914292 نوشت:
2)آيا كسي كه توبه كرده مقامش نزد خداوند دقيقا مثل كسي است كه اصلا در محضر خدا گناه نكرده ( مثل اولياي خدا و بزرگان دين )؟

هر انساني شايستگي و لياقت آن را دارد که به درجات بالاي از مقامات معنوي دست يابد و اين بسته به اعمال فرد دارد. حتي اگر فرد گناهاني کرده باشد و بعد از آن توبه نمايد مي تواند به آن مقامات برسد. زيرا توبه حقيقي در کنار انجام کارهاي خير و خداپسندانه، آثار وضعي و تکليفي گناه را محو مي کند و گناهکار را از گناهان پاک مي نمايد. چرا که حسنات و کارهاي خوب، سيئات و کارهاي بد را پاک مي کند.
قرآن مي فرمايد:
إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئات‏(1) البته حسنات و نيكوكاري ها، سيّئات و بدكاري ها را نابود مى ‏سازد.
توبه حقيقي، گناهکار توبه کننده را محبوب خدا مي سازد:
«اِنّ الله يحبّ التوابين؛(2) خداوند توبه کنندگان را دوست مي دارد».

البته کار برای فردی که با عصیان از مسیر کمال خارج شده، گاهی سخت تر از کسی است که با حفظ ایمان از جاده کمال خارج نشده است. لذا نیاز به تلاش بیشتری نسبت به فرد دیگر دارد. اما به این معنا نیست که نتواند جبران کند.
نکته :
از جمله مباحث مطرح شده در معارف دینی ما، بحث حبط و تکفیر عمل است.
حبط عمل عبارت است از اين كه ثواب اعمال پيشين بر اثر گناهان بعد از بين برود . در واقع به معناى پوشاندن و محو كردن است . حبط عمل نيك را مى پوشاند.(3)
در مقابل حبط، تکفير است. تکفير پوشانيدن و جبران کردن است(4) که به معناي باطل و بي‌خاصيت و بي‌اثر شدن به کار مي‌رود.(5)
تکفير نيز مانند احباط امري ممکن است . آيات و روايات زيادي صريحاً به آن دلالت مي‌کند. يعني همان گونه که گاه مي‌شود انسان ساليان درازي زحمت مي‌کشد و با مشقت فراوان سرمايه‌اي معنوي مي‌اندوزد، ولي با يک ندانم‌کاري و گناه آن را از دست مي‌دهد، يعني حسنات سابق حبط مي‌شود، عکس آن نيز ممکن است، يعني گاهي مي شود انسان مرتکب اشتباهات و خسارت‌هاي زيادي شده ، با يک عمل عاقلانه و حساب شده ، همه را جبران مي‌کند و تمام گناهان سابق را بي اثر مي کند. اين نوع از جبران تکفير است.(6)
خداوند مي‌فرمايد: «وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِي کَانُوا يَعْمَلُونَ؛(7) کسانى که ايمان آورده و کارهاى شايسته کرده‏ اند ،قطعا گناهان شان را از آنان مى زداييم و بهتر از آنچه مى ‏کردند، پاداش شان مى ‏دهيم».

برای اطلاع بیشتر در حوزه مباحث حبط و تکفیر به انجمن کلام و اعتقادات مراجعه کنید.

پي نوشت ها:
1. هود(11)آيه 114.
2. بقره (2)آيه 222.
3.مکارم شيرازي، تفسير نمونه، دارالکتب الاسلامیه، ج 2 ،ص 69.
4.همان، ج 2، ص 114.
5. قاموس القرآن، علي‌اکبر قرشي، ذيل «حبط».
6. همان، ص 116.
7. عنکبوت (29) آيه 7.

Aviny;914292 نوشت:
3)آيا با توبه همه چيز را ميشه جبران كرد؟ زمان از دست رفته ؟ عمر از دست رفته؟(اي كه پنجاه رفت و در خوابي مگر اين چند روزه دريابي )

با توجه به آن چه در پاسخ به دو سوال اول بیان شد روشن می شود که با توبه می شود همه آثار تشریعی و تکوینی را جبران كرداما‌ با توجه به رابطه علی و معلولی در این نظام امثال عمر از دست رفته و زمان های تلف شده قابل جبران نیست. اما می توان از بقیه فرصت ها بهترین بهره برداری را داشت.

Aviny;914292 نوشت:
4) خداوند آبروي رفته شده رو چه طور بر مي گردونه ؟ آيا خدا ذهن مردم رو هم پاك مي كنه ؟

[=Traditional Arabic]
امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: كسى كه توبه‏ كند خداوند توبه‏ اش را مى‏ پذيرد و به اعضاى‏ بدنش‏ دستور داده مى ‏شود كه بر گناه او پرده‏ اى بكشيد و به جاى جاى زمين فرمان داده مى‏ شود كه بر گناه او سرپوش بگذاريد و فرشتگان نگاهبان او آنچه را كه بر عليه او نوشته‏ اند فراموش مى‏ كنند.(1)

[=Traditional Arabic]در پاسخ به این سوال روایت بالا سخن را تمام می کند اما برای تکمیل مطلب به دو نکته توجه کنید:[=Traditional Arabic]

[=Traditional Arabic] همان طور که ساختن يک ساختمان و بنا به مدت زمان طولاني نياز دارد، ولي تخريب آن مي‌تواند تنها در يک لحظه صورت گيرد، ايجاد اعتماد در ديگران نيز کار چندان راحتي به نظر نمي‌رسد، ولي سلب اعتماد از آنها تنها با بروز رفتار و گفتاري مي‌توان صورت گيرد. از اين رو براي برگرداندن آبرو و جلب اعتماد دیگران[=Traditional Arabic] نبايد عجله به خرج د[=Traditional Arabic]اد، بلکه بايد مدّتي به آنها فرصت دهد تا گذشت زمان اين موضوع از ياد آنها ببرد يا حداقل اثر آن را کمرنگ کند.[=Traditional Arabic]
[=Traditional Arabic]فراموشي يکي از نعمات بزرگ الهي است که به بشر ارزاني داشته است. اگر بشر فاقد اين نعمت بود، هيچ‌گاه نمي‌توانست مصائب و تلخي‌هاي پيشين را فراموش کند، در نتيجه زندگي براي او هميشه به صورت کابوسي وحشتناک جلوه مي‌کرد، ولي زماني که براي فراموشي يک موضوع نياز است، هميشه به يک مقدار نيست و با توجه به شرايط گوناگون مختلف است.[=Traditional Arabic]
[=Traditional Arabic]تا زماني که اسباب سلب اعتماد از او در ذهن ديگران باقي است و به فراموشي سپرده نشده، از هر گونه رفتاري که موجب بي‌اعتمادي و يا تشديد آن مي‌شود، خودداري کند؛ سعي‌ کند به‌ گفته‌ها و وعده‌هاي‌ خود عمل‌کند. از سوء ظن ‌بپرهيزد و در عوض‌ خوش‌بين‌باشد.به‌ ديگران اعتماد کند تا ايشان‌ به‌ او اعتماد کنند. مطمئن باشد در صورتي که صحيح عمل کند، با مرور زمان ديدي که افراد نسبت به او پيدا کرده اند ،برطرف شده و اوضاع به حالت سابق بر خواهد گشت.
[=Traditional Arabic]
[=Traditional Arabic] هر چند فراموش کردن اين موضوع به گذر طبيعي زمان نياز دارد، امّا مي‌توانيد در سرعت بخشيدن به اين گذر و فراموشي حاصل از آن، نقش فعّالي داشته باشيد.
از اين رو فر
د توبه کننده [=Traditional Arabic]بايد از هر گونه رفتاري که موجب بي‌اعتمادي و يا تشديد آن مي‌شود، خودداري کند[=Traditional Arabic]. از سوي ديگر بايد رفتارهايي را که باعث جلب اعتماد بيشتر آنها مي‌شود، [=Traditional Arabic]انجام دهد. بعد از مدتي تغيير نگرش محسوسي در نوع نگاه اطرافیان نسبت به فرد توبه کننده [=Traditional Arabic]صورت می گيرد.
[=Traditional Arabic]
[=Traditional Arabic]
تذکر:
[=Traditional Arabic]
مهم‌ترين ‌وسيلة‌ جلب‌ اطمينان ‌و اعتماد، صدق‌ و راستي‌مي‌باشد. خطرناک‌ترين‌ دشمن‌ ‌دروغ‌ است.[=Traditional Arabic]فرد توبه کننده باید سعي‌ کند به‌ گفته‌ها و وعده‌هاي‌ خود عمل‌کند. از سوء ظن ‌بپرهيزد و در عوض‌ خوش‌بين‌باشد.به‌ خانواده اعتماد کند تا ايشان‌ به‌ شما اعتماد کند.
مطمئن باشد در صورتي که صحيح عمل کند، و رضایت پروردگار را جلب کند با مرور زمان نوع نگاهی که اطرافیان نسبت به او پيدا کرده اند ،برطرف شده و اوضاع به حالت سابق بر خواهد گشت .[=Traditional Arabic]

[=Traditional Arabic]پی نوشت [=Traditional Arabic]:
[=Traditional Arabic][=Traditional Arabic][=arial narrow]1. شيخ حر عاملى، محمد بن حسن‏، جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى‏، ناشر نهاوندى‏، 1380 ش‏، چاپ اول‏، ص [=arial narrow]325

[=Traditional Arabic]

Aviny;914292 نوشت:
5) الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿27﴾
همانانى كه پيمان خدا را پس از بستن آن مى‏شكنند و آنچه را خداوند به پيوستنش امر فرموده مى‏گسلند و در زمين به فساد مى‏پردازند آنانند كه زيانكارانند (27)بقره

افرادي كه دائما عهد و پيمانشان را با خدا مي شكنند. مثل كساني نيستند كه خدا رو به مسخره گرفتند ؟



اگر منظورتون از عهد شکنی ، شکستن توبه باشد؛ این امر نیاز به تحلیل دارد که چرل فرد بعد از توبه، مجددا آلوده می شود. یکی از عوامل برگشت به گناه بعد از توبه نصوح و حقیقی، از بین نبردن اسباب آلوده شده به گناه است. در این صورت هر چه فرد توبه کند چون زمینه را از بین نبرده، ممکنه مجددا تکرار کند. در صورت نقض عهد به مانند به سخره گرفتن خدا نیست بلکه به جهت نقص در پاک سازی عامل آلودگی است نه به سخره گرفتن پروردگار.
بله، در جایی که فرد عزم جدی بر ترک و جبران ندارد و توبه ظاهری و نه نصوح می کند، در برخی روایت از عمل او تعبیر به مسخره گرفتن خداوند شده است.

Aviny;914292 نوشت:
6)توبه در سن پيري درسته كه اثراتي داره و خداوند هم بسيار بخشنده هست ولي اين شعر معروف (( در جواني پاك بودن شيوه پيغمبري است *** ورنه هر گبري به پيري مي شود پرهيزكار ) ؟

در این مورد سوالی رو مطرح نکرده اید

Aviny;914292 نوشت:
7) آيا خدا هميشه هم غفور و مهربان هست ؟ خشم خدا چه موقعيه (در بحث توبه) ؟


خداوند همیشه بخشنده و مهربان است. او دوست دارد که همه‏ انسان‏ ها، در مسير حق و هدايت قرار گيرند . از تمام ظرفيت وجودي خود، براي دستيابي به کمالات استفاده کنند؛ مگر اين که انسان، خودش مانع از اين مهرباني و لطف شود و باعث محروميت خودش گردد. از این رو راه بازگشت را هميشه باز گذاشته است؛ اگر چه انسان بدترين گناهان را مرتکب شده باشد و بارها توبه شکسته باشد .
لذا خداوند در آيات کثيري به گناهکاران و کساني که به خود ستم کردند و خودشان را در معرض معصيت قرار دادند، توصيه کرده است که توبه کنند . رابطه بين خود و خدا را اصلاح کنند. خداوند همة گناهان آنان را خواهد بخشيد، قرآن مجيد مي‌فرمايد:

«مگر کساني که توبه کردند و به اصلاح کارهاي فاسد خود پرداختند . آن چه را کتمان کرده بودند ،بيان کنند. در اين صورت توبه آن ها را مي‌پذيرم و من بسيار عذرپذير و قبول کنندة توبه و مهربانم».(1)

چه کسي در وفاي به عهد راستگوتر از خداوند است؟ قرآن مجيد وعده داده که خداوند توبه را از بندگانش مي‌پذيرد و اگر کسي به صورت واقعي توبه کند، نه تنها خداوند او را از همه‏ آلودگي‏ها پاک مي‏کند ، بلکه او را دوست مي‏ دارد؛ محبوب خويش قرار مي دهد.
بنابراين گناهکاري که به گناه خويش اعتراف دارد و از آن پشيمان است و عزم جدّي بر ترک گناه و جبران گناهان گذشته از حق النّاس و حق اللَّه دارد، بايد به قبولي توبه خويش و رحمت و مغفرت خداوند اميدوار باشد.

دوست گرامي ! اگر گنهکار واقعآً نادم و پشيمان باشد و توبه کند ، مطمئن باشد که خداوند قبول مي کند. همين اندازه که از اعمال قبل پشيمان باشد و عزم و اراده بر ترک گناه داشته باشد در تحقق توبه کفایت مي کند.

غرق گنه نااميد مشو ز ديدار ما * که عفو کردن بود هم دم کارم
بندة شرمندة تو، خالق بخشندة من * بيا بهشتت دهم مرو تو در نارم
توبه شکستي بيا، هر آنچه هستي * بيا اميدواري به جوي ز نام غفار ما

پي نوشت‏:
1. بقره (2) آيه 160.

نسیم رحمت;914905 نوشت:
امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: كسى كه توبه‏ كند خداوند توبه‏ اش را مى‏ پذيرد و به اعضاى‏ بدنش‏ دستور داده مى ‏شود كه بر گناه او پرده‏ اى بكشيد و به جاى جاى زمين فرمان داده مى‏ شود كه بر گناه او سرپوش بگذاريد و فرشتگان نگاهبان او آنچه را كه بر عليه او نوشته‏ اند فراموش مى‏ كنند.(1)

حضرت امام صادق(ع) مي فرمايد: «هنگامي که بنده اي توبة نصوح (حقيقي) کرد ،مواهب و نعمت هاي کم نظير الهي را متوجه خود مي سازد و اولين اثرش آن است که محبوب نزد خدا مي شود. دوم: خداوند در دنيا و آخرت گناهان او را مي پوشاند».(1)
راوي سؤال کرد: چگونه خدا پرده پوشي مي کند، فرمود:
«هر چه از گناهان که دو فرشتة موکّل بر او، برايش نوشته اند، از يادشان ببرد، به اعضاي بدن، فرمان مي دهد که گناهان او را پنهان کنيد، به نقاط زمين و هر کجايي که گناهکار توبه کننده گناه کرده است، دستور مي دهد که گناهان او را پنهان کنيد و آثار آن را پاک مي کند.پس توبه کننده در حالي خدا را در قيامت ملاقات مي کند که هيچ چيزي به ضرر او و بر گناهانش گواهي و شهادت دهنده نيست».(2)

پی نوشت ها :
1. کلینی، کافی، شرح و ترجمه، مصطفوي، سيد جواد، ج 4، ص 168، حديث 10.
2. همان، ص 164.

پرسش :
چند سوال دارم:
1) آيا كسي كه توبه كرده عينا مثل كسي است كه اصلا گناه نكرده ؟(تازه متولد شده )
2) آيا كسي كه توبه كرده مقامش نزد خداوند دقيقا مثل كسي است كه اصلا در محضر خدا گناه نكرده ( مثل اولياي خدا و بزرگان دين )؟
3) آيا با توبه همه چيز را ميشه جبران كرد؟ زمان از دست رفته ؟ عمر از دست رفته؟(اي كه پنجاه رفت و در خوابي مگر اين چند روزه دريابي )

4) خداوند آبروي رفته شده رو چه طور بر مي گردونه ؟ آيا خدا ذهن مردم رو هم پاك مي كنه ؟

5) خداوند در آیه 27 سوره بقره می فرماید : الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ، همانانى كه پيمان خدا را پس از بستن آن مى‏شكنند و آنچه را خداوند به پيوستنش امر فرموده مى‏ گسلند و در زمين به فساد مى‏ پردازند آنانند كه زيانكارانند؛ افرادي كه دائما عهد و پيمانشان را با خدا مي شكنند. مثل كساني نيستند كه خدا رو به مسخره گرفتند ؟
6) آيا خدا هميشه هم غفور و مهربان هست ؟ خشم خدا چه موقعيه (در بحث توبه) ؟

پاسخ:
به ترتیب به سوالات مطرح شده پاسخ می دهیم:
1. شکي نيست که
در صورت تحقق توبه از انسان، خداوند مي‌پذيرد. اين بشارت را خداوند در قرآن داده است:
«هو الّذي يقبل التوبة عن عباده ويعفو عن السيئات؛(1) خدا است که توبة بندگانش را مي‌پذيرد و گناهان آنان را عفو مي‌نمايد».
بر اساس برخی روايات، توبه آثار گناهان را محو مي کند. در اين صورت دغدغه اي براي گناهکار باقي نمي ماند. امام باقر(ع)مي فرمايد:
التائب من الذنب کمن لا ذنب له؛ کسي که از گناه توبه کند، مانند کسي است که گناه نکرده باشد.(2)
البته لازم است به این نکته توجه شود :
توبه کردن از گناهان اگر به صورت واقعي و به شرط کمال باشد، باعث زدودن گناه و پاک شدن آثار آن مي‌شود، اما‌ آثار وضعي و تکويني گناه چيزي نيست که با توبه از بين برود ؛ زيرا نظام عالم بر اساس علت ها و روابط اسباب فراهم آمده و روشن است که هر علتي بايد اثر خود را بر جاي گذارد.
کسي که مشروب خورده و مست مي کند، اگر با مستي سوار بر اتومبيل شده و تصادف نمايد و پايش بشکند؛ حتي اگر توبه بکند، اثر شکستگي پاي او از بين نمي رود . اگر قرار بر اين بود، بايد تمام نظام سبب و علّي عالم بر هم بريزد و همه چيز از هم بپاشد.
کسي که دزدي نمود و دست او قطع شد و ... با توبه اثر وضعي از بين نمي رود، اما آثاري که تشريعي و مربوط به عذاب انسان مي شود، خواه عذاب و سختي دنیوي و يا سختي اخروي با توبه از بين مي رود.
در واقع محدوده توبه در عالم تشريع است و نه در عالم تکوين.


2. هر انساني شايستگي و لياقت آن را دارد که به درجات بالاي از مقامات معنوي دست يابد و اين بسته به اعمال فرد دارد. حتي اگر فرد گناهاني کرده باشد و بعد از آن توبه نمايد مي تواند به آن مقامات برسد. زيرا توبه حقيقي در کنار انجام کارهاي خير و خداپسندانه، آثار وضعي و تکليفي گناه را محو مي کند و گناهکار را از گناهان پاک مي نمايد. چرا که حسنات و کارهاي خوب، سيئات و کارهاي بد را پاک مي کند.

قرآن مي فرمايد:
إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئات‏(3) البته حسنات و نيكوكاري ها، سيّئات و بدكاري ها را نابود مى ‏سازد.
توبه حقيقي، گناهکار توبه کننده را محبوب خدا مي سازد:
«اِنّ الله يحبّ التوابين؛(4) خداوند توبه کنندگان را دوست مي دارد».

البته کار برای فردی که با عصیان از مسیر کمال خارج شده، گاهی سخت تر از کسی است که با حفظ ایمان از جاده کمال خارج نشده است. لذا نیاز به تلاش بیشتری نسبت به فرد دیگر دارد. اما به این معنا نیست که نتواند جبران کند.
نکته :
از جمله مباحث مطرح شده در معارف دینی ما، بحث حبط و تکفیر عمل است.
حبط عمل عبارت است از اين كه ثواب اعمال پيشين بر اثر گناهان بعد از بين برود . در واقع به معناى پوشاندن و محو كردن است . حبط عمل نيك را مى پوشاند.(5)
در مقابل حبط، تکفير است. تکفير پوشانيدن و جبران کردن است(6) که به معناي باطل و بي‌خاصيت و بي‌اثر شدن به کار مي‌رود.(7)
تکفير نيز مانند احباط امري ممکن است . آيات و روايات زيادي صريحاً به آن دلالت مي‌کند. يعني همان گونه که گاه مي‌شود انسان ساليان درازي زحمت مي‌کشد و با مشقت فراوان سرمايه‌اي معنوي مي‌اندوزد، ولي با يک ندانم‌کاري و گناه آن را از دست مي‌دهد، يعني حسنات سابق حبط مي‌شود، عکس آن نيز ممکن است، يعني گاهي مي شود انسان مرتکب اشتباهات و خسارت‌هاي زيادي شده ، با يک عمل عاقلانه و حساب شده ، همه را جبران مي‌کند و تمام گناهان سابق را بي اثر مي کند. اين نوع از جبران تکفير است.(8)
خداوند مي‌فرمايد: «وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِي کَانُوا يَعْمَلُونَ؛(9) کسانى که ايمان آورده و کارهاى شايسته کرده‏ اند ،قطعا گناهان شان را از آنان مى زداييم و بهتر از آنچه مى ‏کردند، پاداش شان مى ‏دهيم».
برای اطلاع بیشتر در حوزه مباحث حبط و تکفیر به انجمن کلام و اعتقادات مراجعه کنید.

3. با توجه به آن چه در پاسخ به دو سوال اول بیان شد روشن می شود که با توبه می شود همه آثار تشریعی و تکوینی را جبران كرداما‌ با توجه به رابطه علی و معلولی در این نظام امثال عمر از دست رفته و زمان های تلف شده قابل جبران نیست. اما می توان از بقیه فرصت ها بهترین بهره برداری را داشت.
[=Traditional Arabic]
4. امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: كسى كه توبه‏ كند خداوند توبه‏ اش را مى‏ پذيرد و به اعضاى‏ بدنش‏ دستور داده مى ‏شود كه بر گناه او پرده‏ اى بكشيد و به جاى جاى زمين فرمان داده مى‏ شود كه بر گناه او سرپوش بگذاريد و فرشتگان نگاهبان او آنچه را كه بر عليه او نوشته‏ اند فراموش مى‏ كنند.(10)
[=Traditional Arabic]در پاسخ به این سوال روایت بالا سخن را تمام می کند اما برای تکمیل مطلب به دو نکته توجه کنید:[=Traditional Arabic]
اول:
[=Traditional Arabic] همان طور که ساختن يک ساختمان و بنا به مدت زمان طولاني نياز دارد، ولي تخريب آن مي‌تواند تنها در يک لحظه صورت گيرد، ايجاد اعتماد در ديگران نيز کار چندان راحتي به نظر نمي‌رسد، ولي سلب اعتماد از آنها تنها با بروز رفتار و گفتاري مي‌توان صورت گيرد. از اين رو براي برگرداندن آبرو و جلب اعتماد دیگران[=Traditional Arabic] نبايد عجله به خرج د[=Traditional Arabic]اد، بلکه بايد مدّتي به آنها فرصت دهد تا گذشت زمان اين موضوع از ياد آنها ببرد يا حداقل اثر آن را کمرنگ کند.[=Traditional Arabic]
[=Traditional Arabic]فراموشي يکي از نعمات بزرگ الهي است که به بشر ارزاني داشته است. اگر بشر فاقد اين نعمت بود، هيچ‌گاه نمي‌توانست مصائب و تلخي‌هاي پيشين را فراموش کند، در نتيجه زندگي براي او هميشه به صورت کابوسي وحشتناک جلوه مي‌کرد، ولي زماني که براي فراموشي يک موضوع نياز است، هميشه به يک مقدار نيست و با توجه به شرايط گوناگون مختلف است.[=Traditional Arabic]
[=Traditional Arabic]تا زماني که اسباب سلب اعتماد از او در ذهن ديگران باقي است و به فراموشي سپرده نشده، از هر گونه رفتاري که موجب بي‌اعتمادي و يا تشديد آن مي‌شود، خودداري کند؛ سعي‌ کند به‌ گفته‌ها و وعده‌هاي‌ خود عمل‌کند. از سوء ظن ‌بپرهيزد و در عوض‌ خوش‌بين‌باشد.به‌ ديگران اعتماد کند تا ايشان‌ به‌ او اعتماد کنند. مطمئن باشد در صورتي که صحيح عمل کند، با مرور زمان ديدي که افراد نسبت به او پيدا کرده اند ،برطرف شده و اوضاع به حالت سابق بر خواهد گشت.[=Traditional Arabic]
دوم:
[=Traditional Arabic] هر چند فراموش کردن اين موضوع به گذر طبيعي زمان نياز دارد، امّا مي‌توانيد در سرعت بخشيدن به اين گذر و فراموشي حاصل از آن، نقش فعّالي داشته باشيد.
از اين رو فر
د توبه کننده [=Traditional Arabic]بايد از هر گونه رفتاري که موجب بي‌اعتمادي و يا تشديد آن مي‌شود، خودداري کند[=Traditional Arabic]. از سوي ديگر بايد رفتارهايي را که باعث جلب اعتماد بيشتر آنها مي‌شود، [=Traditional Arabic]انجام دهد. بعد از مدتي تغيير نگرش محسوسي در نوع نگاه اطرافیان نسبت به فرد توبه کننده [=Traditional Arabic]صورت می گيرد.
[=Traditional Arabic]
تذکر:
[=Traditional Arabic]
مهم‌ترين ‌وسيلة‌ جلب‌ اطمينان ‌و اعتماد، صدق‌ و راستي‌مي‌باشد. خطرناک‌ترين‌ دشمن‌ ‌دروغ‌ است.[=Traditional Arabic]فرد توبه کننده باید سعي‌ کند به‌ گفته‌ها و وعده‌هاي‌ خود عمل‌کند. از سوء ظن ‌بپرهيزد و در عوض‌ خوش‌بين‌باشد.به‌ خانواده اعتماد کند تا ايشان‌ به‌ شما اعتماد کند.
مطمئن باشد در صورتي که صحيح عمل کند، و رضایت پروردگار را جلب کند با مرور زمان نوع نگاهی که اطرافیان نسبت به او پيدا کرده اند ،برطرف شده و اوضاع به حالت سابق بر خواهد گشت .


5. اگر منظورتون از عهد شکنی ، شکستن توبه باشد؛ این امر نیاز به تحلیل دارد که چرل فرد بعد از توبه، مجددا آلوده می شود. یکی از عوامل برگشت به گناه بعد از توبه نصوح و حقیقی، از بین نبردن اسباب آلوده شده به گناه است. در این صورت هر چه فرد توبه کند چون زمینه را از بین نبرده، ممکنه مجددا تکرار کند. در صورت نقض عهد به مانند به سخره گرفتن خدا نیست بلکه به جهت نقص در پاک سازی عامل آلودگی است نه به سخره گرفتن پروردگار.
بله، در جایی که فرد عزم جدی بر ترک و جبران ندارد و توبه ظاهری و نه نصوح می کند، در برخی روایت از عمل او تعبیر به مسخره گرفتن خداوند شده است.

6. خداوند همیشه بخشنده و مهربان است. او دوست دارد که همه‏ انسان‏ ها، در مسير حق و هدايت قرار گيرند . از تمام ظرفيت وجودي خود، براي دستيابي به کمالات استفاده کنند؛ مگر اين که انسان، خودش مانع از اين مهرباني و لطف شود و باعث محروميت خودش گردد. از این رو راه بازگشت را هميشه باز گذاشته است؛ اگر چه انسان بدترين گناهان را مرتکب شده باشد و بارها توبه شکسته باشد .
لذا خداوند در آيات کثيري به گناهکاران و کساني که به خود ستم کردند و خودشان را در معرض معصيت قرار دادند، توصيه کرده است که توبه کنند . رابطه بين خود و خدا را اصلاح کنند. خداوند همة گناهان آنان را خواهد بخشيد، قرآن مجيد مي‌فرمايد:

«مگر کساني که توبه کردند و به اصلاح کارهاي فاسد خود پرداختند . آن چه را کتمان کرده بودند ،بيان کنند. در اين صورت توبه آن ها را مي‌پذيرم و من بسيار عذرپذير و قبول کنندة توبه و مهربانم».(11)
چه کسي در وفاي به عهد راستگوتر از خداوند است؟ قرآن مجيد وعده داده که خداوند توبه را از بندگانش مي‌پذيرد و اگر کسي به صورت واقعي توبه کند، نه تنها خداوند او را از همه‏ آلودگي‏ ها پاک مي‏کند ، بلکه او را دوست مي‏ دارد؛ محبوب خويش قرار مي دهد.
بنابراين گناهکاري که به گناه خويش اعتراف دارد و از آن پشيمان است و عزم جدّي بر ترک گناه و جبران گناهان گذشته از حق النّاس و حق اللَّه دارد، بايد به قبولي توبه خويش و رحمت و مغفرت خداوند اميدوار باشد.

دوست گرامي ! اگر گنهکار واقعآً نادم و پشيمان باشد و توبه کند ، مطمئن باشد که خداوند قبول مي کند. همين اندازه که از اعمال قبل پشيمان باشد و عزم و اراده بر ترک گناه داشته باشد در تحقق توبه کفایت مي کند.
غرق گنه نااميد مشو ز ديدار ما * که عفو کردن بود هم دم کارم
بندة شرمندة تو، خالق بخشندة من * بيا بهشتت دهم مرو تو در نارم
توبه شکستي بيا، هر آنچه هستي * بيا اميدواري به جوي ز نام غفارم
حضرت امام صادق(ع) مي فرمايد: «هنگامي که بنده اي توبة نصوح (حقيقي) کرد ،مواهب و نعمت هاي کم نظير الهي را متوجه خود مي سازد و اولين اثرش آن است که محبوب نزد خدا مي شود. دوم: خداوند در دنيا و آخرت گناهان او را مي پوشاند».(12)
راوي سؤال کرد: چگونه خدا پرده پوشي مي کند، فرمود:
«هر چه از گناهان که دو فرشتة موکّل بر او، برايش نوشته اند، از يادشان ببرد، به اعضاي بدن، فرمان مي دهد که گناهان او را پنهان کنيد، به نقاط زمين و هر کجايي که گناهکار توبه کننده گناه کرده است، دستور مي دهد که گناهان او را پنهان کنيد و آثار آن را پاک مي کند.پس توبه کننده در حالي خدا را در قيامت ملاقات مي کند که هيچ چيزي به ضرر او و بر گناهانش گواهي و شهادت دهنده نيست».(13)

پی نوشت ها:
1. شورى (42) آيه 25.
2. ثقة الاسلام كليني، الكافي، دار الكتب الاسلاميه، طهران، 1365 ه.ش، ج 2، ص 435.

3. هود(11)آيه 114.
4. بقره (2)آيه 222.
5.مکارم شيرازي، تفسير نمونه، دارالکتب الاسلامیه، ج 2 ،ص 69.
6.همان، ج 2، ص 114.
7. قاموس القرآن، علي‌اکبر قرشي، ذيل «حبط».
8. همان، ص 116.
9. عنکبوت (29) آيه 7.

[=Traditional Arabic][=Traditional Arabic][=arial narrow]10. شيخ حر عاملى، محمد بن حسن‏، جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابى‏، ناشر نهاوندى‏، 1380 ش‏، چاپ اول‏، ص [=arial narrow]325
11. بقره (2) آيه 160.

12. کلینی، کافی، شرح و ترجمه، مصطفوي، سيد جواد، ج 4، ص 168، حديث 10.
13. همان، ص 164.

موضوع قفل شده است