تکلیف شرعی و فقهی پدر و مادر در ازدواج فرزند

تب‌های اولیه

7 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
تکلیف شرعی و فقهی پدر و مادر در ازدواج فرزند

برای فرض سوال زیر لطفا پاسخ را بفرمایید.
پسری هست که 28 ساله است و توان مالی کمی دارد. توان مالی برای گرفتن عروسی دارد اما برای اجاره ی خانه را ندارد. و فکر میکند که وقت ازدواجش است و باید زودتر اقدام کند.
پدر و مادر او توان مالی ندارند و جا هم برای اینکه پسرشان بعد از ازدواج کنار انها زندگی کند ندارند.
در روایات متعدد و احادیث هست که از وظایف پدر و مادر انتخاب اسم مناسب برای فرزند و ازدواج فرزند و ... را از وظایف پدر و مادر دانسته اند و حتی گفته شده که اکر زمان ازدواج پسر برسد و پدر و مادر او را ازدواج ندهند و به گناه بیفتد پدر و مادر هم در گناه او شریک هستند.
بر اساس فرض این سوال پدر و مادر این پسر چه تکلیف شرعی برای کمک به این پسر دارند؟
دارایی شان را بفروشند تا ازدواج کند؟ قرض بگیرند؟
یا تکلیفی از نظر مالی و مکانی به عهده ندارند؟

با نام و یاد دوست





کارشناس بحث: استاد اسراء

alian;914278 نوشت:
برای فرض سوال زیر لطفا پاسخ را بفرمایید.
پسری هست که 28 ساله است و توان مالی کمی دارد. توان مالی برای گرفتن عروسی دارد اما برای اجاره ی خانه را ندارد. و فکر میکند که وقت ازدواجش است و باید زودتر اقدام کند.
پدر و مادر او توان مالی ندارند و جا هم برای اینکه پسرشان بعد از ازدواج کنار انها زندگی کند ندارند.
در روایات متعدد و احادیث هست که از وظایف پدر و مادر انتخاب اسم مناسب برای فرزند و ازدواج فرزند و ... را از وظایف پدر و مادر دانسته اند و حتی گفته شده که اکر زمان ازدواج پسر برسد و پدر و مادر او را ازدواج ندهند و به گناه بیفتد پدر و مادر هم در گناه او شریک هستند.
بر اساس فرض این سوال پدر و مادر این پسر چه تکلیف شرعی برای کمک به این پسر دارند؟
دارایی شان را بفروشند تا ازدواج کند؟ قرض بگیرند؟
یا تکلیفی از نظر مالی و مکانی به عهده ندارند؟

سلام علیکم
اگر والدین توانایی و مکنت مالی دارند
بهتر است در ازدواج فرزند کمک کنند اما اگر توانایی ندارند معذورند،
پس بطور کلی میتوان گفت از جهت فقهی،تلاش در جهت فراهم کردن موجبات ازدواج فرزندان بعهده ی والدین نیست و بالعکس :

مسألة 9: لا يجب إعفاف من وجبت نفقته ولدا كان أو والدا بتزويج أو إعطاء مهر له‌
و إن كان أحوط مع حاجته إلى النكاح و عدم قدرته عليه و على بذل الصداق خصوصا في الأب.(تحرير الوسيلة؛ ج‌2، ص: 321 )

تحرير الوسيلة - ترجمه؛ ج‌3، ص: 573
مسألۀ 9- عفيف قرار دادن كسى كه نفقه‌اش واجب است- فرزند باشد يا والد [واجب نمى‌باشد]
- به تزويج يا دادن مهر برايش اگر چه احوط است با احتياج او به ازدواج و قدرت نداشتن او بر آن و بر بذل صداق خصوصا در پدر، ولى واجب نمى‌باشد.

اسراء;915072 نوشت:
سلام علیکم
اگر والدین توانایی و مکنت مالی دارند بهتر است در ازدواج فرزند کمک کنند اما اگر توانایی ندارند معذورند،
پس بطور کلی میتوان گفت از جهت فقهی،تلاش در جهت فراهم کردن موجبات ازدواج فرزندان بعهده ی والدین نیست و بالعکس :

مسألة 9: لا يجب إعفاف من وجبت نفقته ولدا كان أو والدا بتزويج أو إعطاء مهر له‌
و إن كان أحوط مع حاجته إلى النكاح و عدم قدرته عليه و على بذل الصداق خصوصا في الأب.(تحرير الوسيلة؛ ج‌2، ص: 321 )

تحرير الوسيلة - ترجمه؛ ج‌3، ص: 573
مسألۀ 9- عفيف قرار دادن كسى كه نفقه‌اش واجب است- فرزند باشد يا والد [واجب نمى‌باشد]
- به تزويج يا دادن مهر برايش اگر چه احوط است با احتياج او به ازدواج و قدرت نداشتن او بر آن و بر بذل صداق خصوصا در پدر، ولى واجب نمى‌باشد.

آیا پدر و مادر وظیفه دارند در مورد اجاره ی خانه برای فرزند، خانه خود را در اختیار فرزند بگذارند؟
یعنی مشترک زندگی کنند؟

نکته :
پستتان و ایضا نقل این پست را ویرایش و اصلاح کردید پس سوال بنده نیز بی معنا شد

با سلام

خدای متعال خلقت زن و ازدواج را از نشانه های قدرت و عظمت خود معرفی کرده است، آن جا که می فرماید: "و از نشانه‏هاى او اینکه همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد در این نشانه‏هایى است براى گروهى که تفکّر مى‏کنند! "

ازدواج از مسایل اساسی زندگی بشر است و آثار تربیتی فراوانی دارد. از جمله موجب رشد و بالندگی و مسئولیت پذیری جوانان شده و آنان را از بسیاری انحرافات و مفاسد فردی و اجتماعی حفظ می کند.

در باره وظیفه پدر نسبت به فراهم کردن مقدمات ازدواج فرزندان و وظیفه فرزند در فراهم کردن مقدمات ازدواج والدین از دو جهت باید بحث کرد:

. وظیفه اخلاقی: قرآن مجید وظیفه ازدواج دختران و پسران را بر عهده همه افراد جامعه اسلامی بویژه نزدیکان آنان قرار داده است و می فرماید: " مردان و زنان بى‏همسری در بین شما هستند را، همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درست کارتان را اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بى‏نیاز مى‏سازد خداوند گشایش‏دهنده و آگاه است‏."

با توجه به اهمیت ازدواج جوانان، پدر و مادر در این زمینه نقش و وظیفه ویژه ای دارند تا جایی که اسلام آن را یکی از حقوق فرزندان قرار داده است.

رسول اکرم(ص) فرمود: "فرزند سه حق بر پدر دارد: اول انتخاب نام نیکو، دوم کتابت، نوشتن و سواد آموزی، سوم ازدواج، زمانی که فرزند بالغ شد."

از این روایت به روشنی استفاده می شود که از نظر اخلاقی پدر وظیفه دارد در حد توان خود همه زمینه های ازدواج فرزند خود را فراهم آورد و او را در انتخاب همسر شایسته و تشکیل کانون گرم خانواده یاری کنند و در صورتی که بتواند در این زمینه حتی قدم کوچکی بردارد و کوتاهی کند به وظیفه اخلاقی خود عمل نکرده است، مگر اینکه در پیشگاه خداوند عذری داشته باشد.

همچنین فرزند وظیفه اخلاقی دارد در صورت داشتن تمکن مالی و نیاز پدر و مادر به ازدواج و کمک مالی فرزند، مقدمات ازدواج آنان را فراهم کند.

. وظیفه فقهی: از نظر فقهی فقها بر این عقیده اند که بر پدر واجب نیست مقدمات ازدواج فرزند را فراهم کند همانطور که بر فرزند واجب نیست مقدمات ازدواج پدر یا مادر را فراهم کند.

بنا براین گرچه از نظر فقهی برهیچ یک از پدر و فرزند واجب نیست مقدمات ازدواج یکدیگر را فراهم کنند، اما از نظر اخلاقی والدین و فرزندان و فرزند که با داشتن توانایی و امکانات در انجام هر یک از مراحل این وظیفه اخلاقی خود کوتاهی کنند، مرتکب عمل غیر اخلاقی می شوند.

پاسخ فقهی آیت الله هادوی تهرانی در خصوص سؤال مذکور به این شرح است:

بر پدر واحب نیست مقدمات ازدواج فرزند را فراهم کند. همچنان که بر پسر واجب نیست مقدمات ازدواج پدر یا مادر خود را فراهم نماید.

البته این امر در هر دو سو مستحب است و بعید نیست اگر نیاز به ازداوج به حدی باشد که شخص در اثر ازداوج نکردن بیمار شود، تهیه مقدمات ازدواج بنابر احتیاط واجب باشد.

. رم، 21 :"وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی‏ ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ "

نور، :32" وَ أَنْکِحُوا الْأَیامى‏ مِنْکُمْ وَ الصَّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ إِمائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ "

.بحارالانوار، ج 6، 24 ،محجة البیضاء، ج 2، ص 66.


مسئولیت پدر و مادر درباره سوالی که پرسیده شد از نظر فقهای مختلف چه است؟
ایا فقهای بزرگوار تفاوت دیدگاه دارند در این باره؟

و طاها;915142 نوشت:
آیا پدر و مادر وظیفه دارند در مورد اجاره ی خانه برای فرزند، خانه خود را در اختیار فرزند بگذارند؟
یعنی مشترک زندگی کنند؟

alian;915315 نوشت:
مسئولیت پدر و مادر درباره سوالی که پرسیده شد از نظر فقهای مختلف چه است؟
ایا فقهای بزرگوار تفاوت دیدگاه دارند در این باره؟

در میان فقهای شیعه فتوای مشهور ، «عدم وجوب اعفاف من وجبت نفقته» است یعنی به وجوب فراهم کردن شرایط عفاف ورزیدن (منظور به ازدواج دراوردن است) برای کسی که نفقه اش بر انسان واجب است فتوا نداده اند.(یعنی صرف هزینه و تلاش برای ازدواج کسانی که نفقه شان بر انسان واجب است،واجب نیست.) و مراجع عظام فعلی نیز-کسانی که متعرض این مساله شده اند-به این فتوا در کتب خود تصریح نموده اند
و اگر روایات و ایاتی بر این معناست حمل بر استحباب شده است مانند:

[=Me_Quran][=Noor_Titr][=Me_Quran]وَ أَنْكِحُوا الْأَيَامَى[=Me_Quran] مِنْكُمْ وَ الصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَ إِمَائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ﴿32﴾سوره نور
مردان و زنان بی همسر خود را همسر دهید و نیز غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را، اگر فقیرو تنگدست باشند خداوند از فضل خود انان را بی نیاز میکند ،خداوند گشایش دهنده و اگاه است.
روایاتی که می فرماید حق الولد علی الوالد ... ان یزوجه ..: حق فرزند بر پدرش اینست که :... پدر او را به ازدواج دراورد.
حمل شده بر استحباب و دستورات اخلاقی
.:
(نعم ورد في بعض الروايات انّ من حقوق الأولاد على الآباء التزويج «1» و لكنّه محمول على الاستحباب.
نظام النكاح في الشريعة الإسلامية الغراء؛ ج‌2، ص: 395
تبريزى، جعفر سبحانى، نظام النكاح في الشريعة الإسلامية الغراء، دو جلد، قم - ايران، اول، ه‍ ق)
موضوع قفل شده است