جمع بندی بررسی سندی حدیثی درباره مهدویت

تب‌های اولیه

5 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
بررسی سندی حدیثی درباره مهدویت

با سلام و خسته نباشید
ببخشید روایتی بود در کتاب الغیبة شیخ طوسی ج 1 ص 446 به این صورت :
(وعنه عن سيف بن عميرة، عن بكر بن محمد الازدي ، عن أبي عبد الله عليه السلام قال: خروج الثلاثة: الخراساني والسفياني واليماني فيسنة واحدة في شهر واحد في يوم واحد، وليس فيها راية بأهدى من راية اليماني يهدي إلى الحق)
آیا این خبر اگر صحیح باشد خبر واحد محسوب میشه ؟ (با در نظر گرفتن طبقات راوی چطور)
البته من در سایت حوزه دیدم به سندش اشکال گرفتند
مرجع ضمیر عنه کیست؟ آيا فضل بن شاذان است یا ابن ابی عمیر که هر کدام مشکلی دارد،
در پاورقی الیبة شیخ طوسی هم آمده بود : (مرجع الضمير في مختصر إثبات الرجعة هو محمد بن أبي عمير والظاهر أنه الصحيح، إذ الفضل لم يرو عن سيف بن عميرة بل يروي عن ابن أبي عمير في موارد كثيرة)
اگر راهنمائی کنید ممنون میشم

width: 700 align: center

[TD="align: center"]با نام و یاد دوست

[/TD]

[TD="align: center"][/TD]


کارشناس بحث: استاد واسع

[TD][/TD]


بسمه تعالی
با سلام و احترام

روایت مذکور با اندک تفاوتی در منابع دیگر قبل از شیخ طوسی(رحمه الله علیه) نیز ذکر شده است. با این تفاوت که برخی از منابع در سند این روایت کلمه«عنه» را ندارد و برخی از اسناد نیز کاملا متفاوت با سندی است که در کتاب الغیبه شیخ طوسی(رحمه الله علیه) آمده است. روایت مذکور در کتب متعدد به شرح زیر است:


  • الغیبه للنعمانی( رحمه الله علیه): أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ ابْنُ عُقْدَةَ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ يُوسُفَ بْنِ يَعْقُوبَ أَبُو الْحَسَنِ الْجُعْفِيُّ مِنْ كِتَابِهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مِهْرَانَ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِيهِ وَ وُهَيْبِ بْنِ حَفْصٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ( علیه السلام) أَنَّهُ قَال‏ .... ثُمَّ قَالَ (علیه السلام) خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي‏ شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ نِظَامٌ كَنِظَامِ الْخَرَزِ يَتْبَعُ بَعْضُهُ بَعْضا فَيَكُونُ الْبَأْسُ مِنْ كُلِّ وَجْهٍ وَيْلٌ لِمَنْ نَاوَاهُمْ وَ لَيْسَ فِي الرَّايَاتِ رَايَةٌ أَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ هِيَ رَايَةُ هُدًى لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى صَاحِبِكُم‏....(1).
  • ارشاد شیخ مفید(رحمه الله علیه) : سَيْفُ بْنُ عَمِيرَةَ عَنْ بَكْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: خُرُوجُ‏ الثَّلَاثَةِ السُّفْيَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ وَ لَيْسَ فِيهَا رَايَةٌ أَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى الْحَق‏.(2)
  • الغیبه شیخ طوسی(رحمه الله علیه): وَ عَنْهُ‏ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ بَكْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَزْدِيِ‏ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: خُرُوجُ الثَّلَاثَةِ الْخُرَاسَانِيِّ وَ السُّفْيَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ فِي‏ سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ وَ لَيْسَ فِيهَا رَايَةٌ بِأَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ يَهْدِي إِلَى الْحَقِ‏.(3)
در پاورقی این روایت آمده است : مرجع ضمیر«عنه» در کتاب «مختصر اثبات الرجعه از فضل بن شاذان » محمد بن ابی عمیر دانسته شده است و این صحیح به نظر می رسد زیرا «فضل بن شاذان» از «سیف بن عمیره» روایت نقل نمی کند بلکه عمدتا از «ابن ابی عمیر» روایت نقل می کند.

با توجه به اختلافی که در مرجع ضمیر «عنه» وجود دارد این ابهام همچنان در سند روایت مذکور وجود دارد و دقیقا نمی توان مشخص کرد که مرجع آن «فضل بن شاذان است یا ابن ابی عمیر». ضمن اینکه بعید نیست که این روایت خبر واحد دانسته شود. هر چند در تعریف خبر واحد واحد اختلاف وجود دارد و تعریف ثابتی و متفق علیه در این باره وجود ندارد.


پی نوشت ها:
1. ابن أبي زينب، محمد بن ابراهيم، الغيبة للنعماني،محقق: علی اکبر غفاری، نشر صدوق، 1397ق، چاپ اول، تهران، ص 255.

2. مفيد، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد،محقق: موسسه ال البیت، کنگره شیخ مفید، 1413ق، چاپ اول، قم، ج 2 ص 375.

3. طوسى، محمد بن الحسن، الغيبة (للطوسي) كتاب الغيبة للحجة، ناشر: دارالمعارف الاسلامیه، 1411ق، چاپ اول، ايران ؛ قم، ص 446.

سلام.درباره این روایاتی که از طرف پیامبر و ائمه اطهار(صلوات الله علیهم) آمده اینکه گفته میشود در یک سال و ماه و روز واحد >>> فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ

حتما این نیست که به زمان و ساعت کنونی گفته شده باشه.ممکنه دوره منظور باشه آنطور که مثلا در قرآن از یوم یاد شده.بنابراین اینکه در یک دوره و زمان واحد این افرادی که مشخصه هاشون گفته شده ظهور کردند>>>السُّفْيَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ
شما آماده باشید از همه جهت برای ظهور آقا امام زمان (عج) و برای نصرت و یاری کردن ایشان...
[h=1]اللهم عجل لولیک الفرج و العافیه و النصر و اجعلنا من خیر اعوانه و انصاره و المستشهدین بین یدیه[/h]

پرسش: مرجع ضمیر«عنه» در روایتی در کتاب الغیبه شیخ طوسی(صفحه 446) چه کسی است و آیا این روایت خبر واحد محسوب می شود؟
پاسخ:

روایت مذکور با اندک تفاوتی در منابع دیگر قبل از شیخ طوسی(رحمه الله علیه) نیز ذکر شده است. با این تفاوت که برخی از منابع در سند این روایت کلمه«عنه» را ندارد و برخی از اسناد نیز کاملا متفاوت با سندی است که در کتاب الغیبه شیخ طوسی(رحمه الله علیه) آمده است. روایت مذکور در کتب متعدد به شرح زیر است:

  • الغیبه للنعمانی( رحمه الله علیه): أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ ابْنُ عُقْدَةَ قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ يُوسُفَ بْنِ يَعْقُوبَ أَبُو الْحَسَنِ الْجُعْفِيُّ مِنْ كِتَابِهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مِهْرَانَ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِيهِ وَ وُهَيْبِ بْنِ حَفْصٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ( علیه السلام) أَنَّهُ قَال‏ .... ثُمَّ قَالَ (علیه السلام) خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي‏ شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ نِظَامٌ كَنِظَامِ الْخَرَزِ يَتْبَعُ بَعْضُهُ بَعْضا فَيَكُونُ الْبَأْسُ مِنْ كُلِّ وَجْهٍ وَيْلٌ لِمَنْ نَاوَاهُمْ وَ لَيْسَ فِي الرَّايَاتِ رَايَةٌ أَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ هِيَ رَايَةُ هُدًى لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى صَاحِبِكُم‏....(1).
  • ارشاد شیخ مفید(رحمه الله علیه) : سَيْفُ بْنُ عَمِيرَةَ عَنْ بَكْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: خُرُوجُ‏ الثَّلَاثَةِ السُّفْيَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ وَ لَيْسَ فِيهَا رَايَةٌ أَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى الْحَق‏.(2)
  • الغیبه شیخ طوسی(رحمه الله علیه): وَ عَنْهُ‏ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ بَكْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَزْدِيِ‏ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: خُرُوجُ الثَّلَاثَةِ الْخُرَاسَانِيِّ وَ السُّفْيَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ فِي‏ سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ وَ لَيْسَ فِيهَا رَايَةٌ بِأَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ يَهْدِي إِلَى الْحَقِ‏.(3)

در پاورقی این روایت آمده است : مرجع ضمیر«عنه» در کتاب «مختصر اثبات الرجعه از فضل بن شاذان » محمد بن ابی عمیر دانسته شده است و این صحیح به نظر می رسد زیرا «فضل بن شاذان» از «سیف بن عمیره» روایت نقل نمی کند بلکه عمدتا از «ابن ابی عمیر» روایت نقل می کند.

با توجه به اختلافی که در مرجع ضمیر «عنه» وجود دارد این ابهام همچنان در سند روایت مذکور وجود دارد و دقیقا نمی توان مشخص کرد که مرجع آن «فضل بن شاذان است یا ابن ابی عمیر». ضمن اینکه بعید نیست که این روایت خبر واحد دانسته شود. هر چند در تعریف خبر واحد اختلاف وجود دارد و تعریف ثابتی و متفق علیه در این باره وجود ندارد.

پی نوشت ها:
1. ابن أبي زينب، محمد بن ابراهيم، الغيبة للنعماني،محقق: علی اکبر غفاری، نشر صدوق، 1397ق، چاپ اول، تهران، ص 255.

2. مفيد، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد،محقق: موسسه ال البیت، کنگره شیخ مفید، 1413ق، چاپ اول، قم، ج 2 ص 375.
3. طوسى، محمد بن الحسن، الغيبة (للطوسي) كتاب الغيبة للحجة، ناشر: دارالمعارف الاسلامیه، 1411ق، چاپ اول، ايران ؛ قم، ص 446.

موضوع قفل شده است